ZARZĄDZANIE
SPÓŁDZIELNIAMI
MIESZKANIOWYMI
Podstawy prawne:
Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych,
Ustawa Prawo spółdzielcze,
Ustawa o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o
zmianie Kodeksu cywilnego
Specyfika zarządzania spółdzielniami
mieszkaniowymi polega na tym, że
użytkownicy mieszkań spółdzielczych
posiadający do nich ograniczone
prawa rzeczowe są jednocześnie
zbiorowym właścicielem spółdzielni –
właścicielem właściciela swoich
mieszkań.
Cel działania spółdzielni
mieszkaniowej:
Zaspokajanie potrzeb
mieszkaniowych
i innych potrzeb członków oraz
ich rodzin poprzez dostarczanie
członkom samodzielnych lokali
mieszkalnych lub domów
jednorodzinnych, a także lokali o
innym przeznaczeniu
Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić
korzyści majątkowych kosztem swoich członków,
w szczególności z tytułu przekształceń praw do
lokali.
Przedmiotem działalności
spółdzielni może być:
1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia
na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do
znajdujących się w tych budynkach lokali
2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia
na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w
tych budynkach lokali
3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu
przeniesienia na rzecz członków własności tych domów
4. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania
lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali
mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
5.
zarządzanie nieruchomościami
stanowiącymi jej mienie lub nabyte na
podstawie ustawy mienie jej członków –
obligatoryjne, może to być jedyna
działalność.
Czyni to ze spółdzielni mieszkaniowej
instytucjonalnego zarządcę
nieruchomości, gdyż zarządza z obowiązku
nałożonego ustawą
6.
zarządzanie nieruchomością nie stanowiącą jej
mienia lub mienia jej członków na podstawie
umowy zawartej z
właścicielem/współwłaścicielami tej
nieruchomości.
Statut konkretnej spółdzielni
określa, które działalności
prowadzi spółdzielnia
– muszą być wymienione w statucie.
Spółdzielnia nie jest podmiotem
gospodarczym działającym dla zysku.
Majątek spółdzielni składa się
głównie z lokali mieszkalnych i
użytkowych i stanowi prywatną
własność członków, co powoduje że
muszą oni pokryć pełne koszty
utrzymania tego majątku
, chyba że
korzystają z dofinansowania ze źródeł
zewnętrznych
Źródła osiągania przychodów
spółdzielni mieszkaniowej:
1. udziały członkowskie
2. wkłady mieszkaniowe i budowlane
3. opłaty wnoszone przez członków na pokrycie kosztów
eksploatacji oraz kosztów korzystania z majątku spółdzielni
4. wpłaty na fundusz remontowy
5. czynsze najmu i dzierżawy
6. inne opłaty za korzystanie z budynków, lokali,
pomieszczeń , gruntów
7. dochody ze sprzedaży mienia
8. wynagrodzenie za zarządzanie zasobem
mieszkaniowym nie stanowiącym własności spółdzielni
9. przychody z prowadzonej przez spółdzielnię działalności
gospodarczej
10. dotacje ze źródeł zewnętrznych
W zakresie swojej statutowej
działalności spółdzielnie mogą
osiągać przychody z różnych źródeł a
osiągnięty dochód mogą przeznaczać
jedynie na:
inwestycje lub remonty
na pokrycie części kosztów
eksploatacji
Koszty ponoszone przez
spółdzielnię:
• koszty budowy budynków i lokali spółdzielczych
• koszty nabycia gruntu i uzbrojenia
• podatek od nieruchomości
• opłaty za użytkowanie wieczyste
• ubezpieczenia
• składki spółdzielni na wykonanie zadań centralnego związku
• wydatki na remonty i bieżącą konserwację
• koszty energii elektrycznej cieplnej, gazu, wody nieczystości
• opłaty za antenę zbiorczą i windę
• wydatki na utrzymanie porządku i czystości
• koszty zatrudnienia pracowników, zarządu, materiałów, sprzętu,
• koszty sądowe, egzekucji, wieczystoksięgowe,
• koszty bankowe,
• koszty korespondencji,
• koszty windykacji
Opłaty są wnoszone do 10 każdego
miesiąca lub później zgodnie ze statutem
.
O zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest
obowiązana zawiadomić co najmniej na 3 miesiące
naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego.
Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na
piśmie.
W przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie
kosztów niezależnych od spółdzielni, w szczególności
energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów i
nieczystości ciekłych, spółdzielnia jest obowiązana
zawiadomić co najmniej na 14 dni przed upływem
terminu .
Za zapłatę czynszu i innych opłat odpowiadają solidarnie z
najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie
Spółdzielnia jest obowiązana, na żądanie członka
spółdzielni, właściciela lokalu niebędącego członkiem
spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni,
której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu, przedstawić kalkulację wysokości opłat.
Pożytki i inne przychody z własnej działalności
gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w
szczególności na pokrycie wydatków związanych
z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w
zakresie obciążającym członków oraz na
prowadzenie działalności społecznej, oświatowej
i kulturalnej.
Jeżeli kredyt zaciągany przez spółdzielnię ma
być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na
nieruchomości, której spółdzielnia jest
właścicielem, to zawarcie umowy kredytu
wymaga również pisemnej zgody większości
tych członków spółdzielni oraz osób niebędących
członkami; Środki finansowe pochodzące z tego
kredytu przeznacza się wyłącznie na potrzeby
tej nieruchomości.
Członek spółdzielni mieszkaniowej ma
prawo otrzymania:
odpisu statutu
regulaminów
kopii uchwał organów spółdzielni
protokołów obrad organów spółdzielni,
protokołów lustracji,
rocznych sprawozdań finansowych
faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami
trzecimi.
Koszty sporządzania odpisów i kopii tych
dokumentów, z wyjątkiem statutu i regulaminów
uchwalonych na podstawie statutu, pokrywa
członek spółdzielni wnioskujący o ich
otrzymanie.
Statut spółdzielni mieszkaniowej,
regulaminy, uchwały i protokoły obrad
organów spółdzielni, a także protokoły
lustracji i roczne sprawozdanie finansowe
powinny być udostępnione na stronie
internetowej spółdzielni.
Rodzaje praw w
spółdzielni
mieszkaniowej:
1.
lokatorskie prawo do lokalu
2.
własnościowe prawo do lokalu z
członkostwem
3. własnościowe prawo do lokalu bez
członkostwa
4.
odrębna własność lokali z
członkostwem
5. odrębna własność lokali bez
członkostwa
PRZEKSZTAŁCENIA PRAW
SPÓŁDZIELCZYCH W ODRĘBNĄ
WŁASNOŚĆ
• Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje
spółdzielcze lokatorskie prawo/spóldzielcze
własnościowe do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia
jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę
przeniesienia własności lokalu
• Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, w
terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez
osobę uprawnioną, chyba że:
–
nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny
– lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub
użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała
sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.
ORGANY W
SPÓŁDZIELNI
• WALNE ZGROMADZENIE
• RADA NADZORCZA
• ZARZĄD
Najwyższym organem spółdzielni jest
walne zgromadzenie.
Do wyłącznej właściwości walnego
zgromadzenia należy:
1) uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej
i kulturalnej;
2) rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i
sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków
członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie
absolutorium członkom zarządu;
3) rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu
polustracyjnego z działalności spółdzielni
4) podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu
ogólnego) lub sposobu pokrycia strat;
5) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości,
6) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji
gospodarczych oraz występowania z nich;
7) oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć;
8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się
spółdzielni, podziału
spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni;
9) rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym
odwołań od
uchwał rady;
10) uchwalanie zmian statutu;
11) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub
wystąpienia spółdzielni ze związku oraz upoważnienie
zarządu do podejmowania działań w tym zakresie;
12) wybór delegatów na zjazd związku, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona
Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej
nie może być zastąpione przez zebranie
przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak
stanowi, w przypadku gdy liczba członków
spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500,
walne zgromadzenie może być podzielone na
części.
Rada nadzorcza ustala zasady zaliczania
członków do poszczególnych części walnego
zgromadzenia z tym, że nie można zaliczyć
członków uprawnionych do lokali znajdujących
się w obrębie jednej nieruchomości do różnych
części walnego zgromadzenia.
Zarząd zwołuje walne zgromadzenie
przynajmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po
upływie roku obrachunkowego.
Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na
żądanie:
1) rady nadzorczej,
2) przynajmniej jednej dziesiątej członków
O czasie, miejscu i porządku obrad walnego
zgromadzenia lub jego części zawiadamia się
wszystkich członków na piśmie
co najmniej 21
dni
przed terminem posiedzenia walnego
zgromadzenia lub jego pierwszej części.
Zawiadomienie powinno zawierać:
- czas,
- miejsce,
- porządek obrad
- informację o miejscu wyłożenia wszystkich
sprawozdań i
projektów uchwał, które będą
przedmiotem obrad
- informację o prawie członka do zapoznania się
z tymi
dokumentami.
Walne zgromadzenie może podejmować
uchwały jedynie w sprawach objętych
porządkiem obrad podanym do wiadomości
członków
Walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od
liczby obecnych na nim członków.
Uchwałę uważa się za podjętą
, jeżeli była
poddana pod głosowanie wszystkich części
walnego zgromadzenia,
a
za uchwałą opowiedziała się
wymagana w
ustawie lub statucie
większość ogólnej liczby
członków uczestniczących w walnym
zgromadzeniu.
Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni,
zbycia nieruchomości, do podjęcia uchwały
konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich
części walnego zgromadzenia, na których
uchwała była poddana pod głosowanie,
uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej
liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że
statut stanowi inaczej.
Projekty uchwał i zamieszczenie oznaczonych
spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia
lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać:
zarząd, rada nadzorcza i członkowie.
Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych
w wyniku tych żądań, powinny być wykładane
na co najmniej 14 dni przed terminem walnego
zgromadzenia lub jego pierwszej części.
Projekt uchwały zgłaszanej przez członków
spółdzielni musi być poparty przez co najmniej
10 członków i musi być zgłoszony na co najmniej
15 dni przez walnym zgromadzeniem
Do zakresu działania rady
nadzorczej należy:
1) uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i
kulturalnej;
2) nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez:
a) badanie okresowych sprawozdań oraz sprawozdań finansowych,
b) dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej
zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania
przez spółdzielnię praw jej członków,
c) przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd
wniosków organów spółdzielni i jej członków;
3) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości
4) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji społecznych
oraz występowania z nich;
5) zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni;
6) rozpatrywanie skarg na działalność zarządu;
•
powołuje i odwołuje członków zarządu (lub WZ)
•
wybierana jest przez walne zgromadzenie
•
do rady mogą być wybierani jedynie członkowie spółdzielni, maksymalnie na 2
kadencje
Do kompetencji ZARZĄDU
należy:
1. podejmowanie decyzji w sprawach przyjęcia członków do Spółdzielni,
zawieranie umów o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do
lokalu mieszkalnego, budowę lokalu, ustanowienie prawa odrębnej
własności lokalu lub garażu,
2. sporządzanie planu gospodarczego działalności Spółdzielni,
3. prowadzenie gospodarki Spółdzielni w ramach uchwalonego planu
i wykonywanie związanych z tym czynności organizacyjnych i finansowych,
4. zabezpieczenie majątku Spółdzielni,
5. sporządzanie rocznych sprawozdań i bilansów oraz przedkładanie ich do
zatwierdzenia Walnemu Zgromadzeniu,
6. zwoływanie Walnego Zgromadzenia.
Zarząd nieruchomością wspólną
wykonywany jest przez spółdzielnie jako
zarząd powierzony i nie mają zastosowania przepisy dotyczące wspólnoty
mieszkaniowej i zebrania właścicieli
CZŁONKOSTWO W SPÓŁDZIELNI
MIESZKANIOWEJ
Członkiem może być:
• osoba fizyczna ( nawet małoletnia lub
ubezwłasnowolniona – na walnym zebraniu
biorą udział poprzez swoich ustawowych
przedstawicieli ),
• oboje małżonkowie
• osoba prawna, jeżeli pozwala na to statut,
jednak nie przysługuje jej lokatorskie prawo
do lokalu mieszkalnego
Wpisowe nie może być wyższe niż ¼
minimalnego wynagrodzenia za pracę
Obowiązki majątkowe członków
mających spółdzielcze prawa do
lokali:
1. pokrywanie części wydatków związanych z
utrzymaniem
i eksploatacją
2. uczestniczenia w wydatkach eksploatacyjnych
i utrzymaniem nieruchomości stanowiących
mienie spółdzielni
3. uczestniczenia w ponoszeniu wydatków
związanych
z działalnością społeczną, oświatową i
kulturalną
( nie dotyczy nieczłonków)
Obowiązki majątkowe właścicieli
lokali będących członkami sm:
1. ponoszenia wydatków eksploatacyjnych
związanych z jego lokalem oraz utrzymaniem
części wspólnych zgodnie z udziałem
2. uczestniczenia w wydatkach eksploatacyjnych i
utrzymaniem nieruchomości stanowiących
mienie spółdzielni
3. uczestniczenia w ponoszeniu wydatków
związanych z działalnością społeczną,
oświatową i kulturalną ( nie dotyczy
nieczłonków)
Zarządzanie majątkiem spółdzielni
nie polega na osiąganiu dochodów
z
nieruchomości mieszkalnych, a
na
utrzymaniu równowagi pomiędzy
przychodami i kosztami.
Jednakże spółdzielnia powinna dążyć
do zmniejszania obciążeń członków
kosztami eksploatacji poprzez:
1.
racjonalność wykonywanych usług
2. uzyskiwanie dodatkowych przychodów z
majątku.
3. windykację należności oraz eksmisje
Z chwilą ustanowienia
odrębnej
własności lokali i przeniesienia
własności choćby jednego lokalu
w którejkolwiek z nieruchomości
spółdzielni na inną osobę nie
powstanie w tej nieruchomości
wspólnota mieszkaniowa, gdyż
działanie części przepisów
ustawy o własności lokali, które
obowiązują we wspólnotach,
zostało w spółdzielniach
mieszkaniowych wyłączone
.
Spółdzielnia sprawując zarząd
nieruchomościami wspólnymi
stanowiącymi współwłasność
spółdzielni różni się od tego we
wspólnotach mieszkaniowych, gdyż:
• Zarząd nieruchomościami wspólnymi
stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest
wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd
powierzony choć nie jest zawierana żadna
umowa o powierzeniu zarządu
nieruchomością wspólną na rzecz spółdzielni
• nie mogą zmienić zarządcy - zarządu SM
• nie musi zatrudniać licencjonowanych
zarządców
ZARZĄDZANIE DZIAŁALNOŚCIĄ
REMONTOWĄ W SPÓŁDZIELNI
MIESZKANIOWEJ
Ustalając plan remontów czy też termomodernizacji na
poszczególne nieruchomości przyjmowane są przez spółdzielnie
różne kryteria:
-
bezpieczeństwo użytkowania nieruchomości,
-
zabezpieczenia budynków przed dalszą degradacją ,
- stan techniczny budynku lub jego elementu,
-
względy oszczędnościowe np. straty ciepła,
- okres eksploatacji poszczególnych nieruchomości,
-
względy estetyki ,
- wysokość naliczeń na fundusz remontowy danej
nieruchomości,
-
wysokość zadłużenia danej nieruchomości,
- potrzeby unowocześnień, wykonanie brakujących
elementów.