ETYKA BIZNESU I
ETYKA BIZNESU I
ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIA
(8)
(8)
ETYKA MARKETINGU
ETYKA MARKETINGU
Tadeusz Oleksyn
Tadeusz Oleksyn
ETYKA BIZNESU I
ETYKA BIZNESU I
ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIA
(8)
(8)
ETYKA MARKETINGU
ETYKA MARKETINGU
Tadeusz Oleksyn
Tadeusz Oleksyn
2
ISTOTA MARKETINGU
ISTOTA MARKETINGU
►
Marketing, to ważna część zarządzania, choć nie ma zgody
Marketing, to ważna część zarządzania, choć nie ma zgody
odnośnie tego, co się nań składa. Najczęściej uważa się, że
odnośnie tego, co się nań składa. Najczęściej uważa się, że
marketing obejmuje: - badania rynkowe (a więc badania podaży,
marketing obejmuje: - badania rynkowe (a więc badania podaży,
popytu, cen, konkurencji,
popytu, cen, konkurencji,
oczekiwań i gustów klientów, ofert, cyklu życia produktu, itd.);
oczekiwań i gustów klientów, ofert, cyklu życia produktu, itd.);
- politykę produktową;
- politykę produktową;
- strategie marketingowe;
- strategie marketingowe;
- promocję, w tym reklamę;
- promocję, w tym reklamę;
- public relations (PR)
- public relations (PR)
►
Według części specjalistów marketing jest rozumiany szerzej i
Według części specjalistów marketing jest rozumiany szerzej i
obejmuje także dystrybucję, sprzedaż, a nawet projektowanie
obejmuje także dystrybucję, sprzedaż, a nawet projektowanie
produktów – z czym trudno się zgodzić.
produktów – z czym trudno się zgodzić.
►
Licznych zwolenników ma pogląd, że marketing jest nie tylko
Licznych zwolenników ma pogląd, że marketing jest nie tylko
zbiorem funkcji i technik, ale także nadrzędną filozofią
zbiorem funkcji i technik, ale także nadrzędną filozofią
zarządzania.
zarządzania.
3
„
„
CEL UŚWIĘCA ŚRODKI”
CEL UŚWIĘCA ŚRODKI”
Marketing jest podporządkowany
Marketing jest podporządkowany
zarabianiu pieniędzy,
zarabianiu pieniędzy,
zwiększaniu udziałów rynkowych i osiąganiu możliwie wysokim
zwiększaniu udziałów rynkowych i osiąganiu możliwie wysokim
zyskom – co stanowi zresztą na ogół główny cel firm.
zyskom – co stanowi zresztą na ogół główny cel firm.
Największe problemy etyczne marketingu wiążą się z
Największe problemy etyczne marketingu wiążą się z
przyjmowaniem zasady „cel uświęca środki”. Kwestia
przyjmowaniem zasady „cel uświęca środki”. Kwestia
skuteczności działań marketingowych wybija się na pierwszy plan
skuteczności działań marketingowych wybija się na pierwszy plan
– z częstym pomniejszaniem respektowania czy przy całkowitym
– z częstym pomniejszaniem respektowania czy przy całkowitym
ignorowaniu dobrych obyczajów i uczciwości.
ignorowaniu dobrych obyczajów i uczciwości.
Winą obciąża się nie tylko praktyków, ale też szkoły zarządzania i
Winą obciąża się nie tylko praktyków, ale też szkoły zarządzania i
wybitnych ich przedstawicieli (m.in. Filipa Kotlera): brutalne teorie
wybitnych ich przedstawicieli (m.in. Filipa Kotlera): brutalne teorie
marketingowe przyczyniają się do brutalnego zarządzania
marketingowe przyczyniają się do brutalnego zarządzania
[Sumantra
[Sumantra
Goshal, 2003].
Goshal, 2003].
Przykładem może być marketing agresywny, inspirowany przez
Przykładem może być marketing agresywny, inspirowany przez
Kotlera i innych przez teorie agresywnej sprzedaży. Większość
Kotlera i innych przez teorie agresywnej sprzedaży. Większość
producentów i handlowców uważa, że klienci będą kupować za
producentów i handlowców uważa, że klienci będą kupować za
mało, jeżeli rzecz pozostawi się tylko ich uznaniu. Trzeba więc
mało, jeżeli rzecz pozostawi się tylko ich uznaniu. Trzeba więc
uruchamiać promocję i agresywną sprzedaż. Przyjmuje się to
uruchamiać promocję i agresywną sprzedaż. Przyjmuje się to
niemal za pewnik.
niemal za pewnik.
[W. Gasparski, 2007].
[W. Gasparski, 2007].
4
MARKETING AGRESYWNY
MARKETING AGRESYWNY
Przykładem może być marketing agresywny, inspirowany przez
Przykładem może być marketing agresywny, inspirowany przez
Kotlera i innych - przez teorie agresywnej sprzedaży. Większość
Kotlera i innych - przez teorie agresywnej sprzedaży. Większość
producentów i handlowców uważa, że klienci będą kupować za
producentów i handlowców uważa, że klienci będą kupować za
mało, jeżeli rzecz pozostawi się tylko ich uznaniu. Trzeba więc
mało, jeżeli rzecz pozostawi się tylko ich uznaniu. Trzeba więc
uruchamiać promocję i agresywną sprzedaż. Przyjmuje się to niemal
uruchamiać promocję i agresywną sprzedaż. Przyjmuje się to niemal
za pewnik
za pewnik
[W. Gasparski,
[W. Gasparski,
2007]
2007]
–
–
choć oznacza to manipulację i brak
choć oznacza to manipulację i brak
szacunku dla klientów. Naraża ich na zbędne i kosztowne zakupy,
szacunku dla klientów. Naraża ich na zbędne i kosztowne zakupy,
gospodarkę na marnotrawstwo, a naturalne środowiska na
gospodarkę na marnotrawstwo, a naturalne środowiska na
przyspieszoną degradację.
przyspieszoną degradację.
Marketingowi agresywnemu towarzyszą wojenna retoryka i
Marketingowi agresywnemu towarzyszą wojenna retoryka i
wojskowa terminologia. Używa się takich pojęć, jak: atak (frontalny /
wojskowa terminologia. Używa się takich pojęć, jak: atak (frontalny /
z flanki, skrzydłami, okrążający, podjazdowy), napastnik, obrońca,
z flanki, skrzydłami, okrążający, podjazdowy), napastnik, obrońca,
wojna partyzancka / guerilla, zwycięstwo, kapitulacja, podbój, itd.
wojna partyzancka / guerilla, zwycięstwo, kapitulacja, podbój, itd.
Rynek i klienci są „podbijani”, „zdobywani”, „pokonani”, itp.
Rynek i klienci są „podbijani”, „zdobywani”, „pokonani”, itp.
Pytanie: Czy miał rację Marek Aureliusz mówiąc, że życie to bardziej
Pytanie: Czy miał rację Marek Aureliusz mówiąc, że życie to bardziej
sztuka walki, niż sztuka tańca?
sztuka walki, niż sztuka tańca?
5
HIPERKONKURENCJA
HIPERKONKURENCJA
Termin stworzony przez prof. D’Aveniego na początku lat 90. XX
Termin stworzony przez prof. D’Aveniego na początku lat 90. XX
wieku. Celem nie jest wygranie konkurencji, ale zniszczenie
wieku. Celem nie jest wygranie konkurencji, ale zniszczenie
przeciwnika. Amerykanie oskarżają Japończyków, że z biznesu,
przeciwnika. Amerykanie oskarżają Japończyków, że z biznesu,
który kiedyś był przyjemnością, zrobili wojnę (menedżerowie jako
który kiedyś był przyjemnością, zrobili wojnę (menedżerowie jako
„samurajowie gospodarki”; Honda nawołująca pracowników, aby
„samurajowie gospodarki”; Honda nawołująca pracowników, aby
„zniszczyli, zmasakrowali Jamahę”). Ale hiperkonkurencja występuje
„zniszczyli, zmasakrowali Jamahę”). Ale hiperkonkurencja występuje
także w USA; np. prezes Boeinga dyktuje artykuł w miesięczniku
także w USA; np. prezes Boeinga dyktuje artykuł w miesięczniku
załogi zatytułowany „najwyższy czas wydać wojnę Boeingowi”).
załogi zatytułowany „najwyższy czas wydać wojnę Boeingowi”).
Rynek staje się polem bitwy, a konkurenci są traktowani jak
Rynek staje się polem bitwy, a konkurenci są traktowani jak
nieprzyjaciele, których trzeba pokonać, a jak się da, to unicestwić.
nieprzyjaciele, których trzeba pokonać, a jak się da, to unicestwić.
Pytania: Czy te tendencje będą się umacniać, czy znajdą się w
Pytania: Czy te tendencje będą się umacniać, czy znajdą się w
odwrocie?
odwrocie?
Czy w przyrodzie gatunki i jednostki dążą do walki, czy raczej jej
Czy w przyrodzie gatunki i jednostki dążą do walki, czy raczej jej
unikają?
unikają?
6
ODDZIAŁYWANIA
ODDZIAŁYWANIA
PSYCHOLOGICZNE
PSYCHOLOGICZNE
Współczesny marketing w szerokim zakresie wykorzystuje oddziaływania
Współczesny marketing w szerokim zakresie wykorzystuje oddziaływania
promocyjne i psychologiczne, między innymi:
promocyjne i psychologiczne, między innymi:
- generowanie nowego popytu przez kreowanie nowych mód – szybciej,
- generowanie nowego popytu przez kreowanie nowych mód – szybciej,
niż produkty aktualnie używane tracą swoje walory użytkowe; jest to
niż produkty aktualnie używane tracą swoje walory użytkowe; jest to
trudne do akceptacji w warunkach ograniczenia dostępnych zasobów i
trudne do akceptacji w warunkach ograniczenia dostępnych zasobów i
energii oraz przeciążenia naturalnego środowiska;
energii oraz przeciążenia naturalnego środowiska;
- sugerowanie i wmawianie ludziom potrzeb, których oni nie posiadają;
- sugerowanie i wmawianie ludziom potrzeb, których oni nie posiadają;
- oddziaływania podprogowe w reklamie (etycznie naganne i zwalczane
- oddziaływania podprogowe w reklamie (etycznie naganne i zwalczane
przez prawo).
przez prawo).
Pytania: 1) Jakie inne oddziaływania psychologiczne w marketingu
Pytania: 1) Jakie inne oddziaływania psychologiczne w marketingu
uważacie Państwo za etycznie naganne?
uważacie Państwo za etycznie naganne?
2)
2)
Jakie są blaski i cienie generowania nowego popytu i nowych mód?
Jakie są blaski i cienie generowania nowego popytu i nowych mód?
7
BIZNES I MARKETING JAKO WALKA
BIZNES I MARKETING JAKO WALKA
CZY „SPORTOWA RYWALIZACJA” WEDŁUG ZASAD FAIR PLAY?
CZY „SPORTOWA RYWALIZACJA” WEDŁUG ZASAD FAIR PLAY?
W praktyce gospodarczej mamy do czynienia z jednym i drugim.
W praktyce gospodarczej mamy do czynienia z jednym i drugim.
Etyka biznesu namawia do stosowania zasad fair play
Etyka biznesu namawia do stosowania zasad fair play
Chciwość i dążenie do wysokich zysków skłaniają właścicieli i zarządzających
Chciwość i dążenie do wysokich zysków skłaniają właścicieli i zarządzających
często do walki, także z naruszaniem zasad fair play
często do walki, także z naruszaniem zasad fair play
Głównym wskaźnikiem pozycji i rozwoju kraju jest dynamika PKB. W krajach
Głównym wskaźnikiem pozycji i rozwoju kraju jest dynamika PKB. W krajach
bogatych wzrost PKB w zasadzie jest niemożliwy bez agresywnego marketingu
bogatych wzrost PKB w zasadzie jest niemożliwy bez agresywnego marketingu
Pytania: 1) Czy poziom i dynamika PKB są właściwymi miernikami rozwoju
Pytania: 1) Czy poziom i dynamika PKB są właściwymi miernikami rozwoju
cywilizacyjnego, czy nie / niewystarczającymi / niewłaściwymi?
cywilizacyjnego, czy nie / niewystarczającymi / niewłaściwymi?
2) W HBR ukazał się artykuł pod tytułem: „Nie dla mięczaków, czyli jak ostro grać,
2) W HBR ukazał się artykuł pod tytułem: „Nie dla mięczaków, czyli jak ostro grać,
aby wygrywać?”
aby wygrywać?”
[G. Stalk, R. Lachenauer z Boston Consulting Group, 2004].
[G. Stalk, R. Lachenauer z Boston Consulting Group, 2004].
Co Państwo o tym myślicie?
Co Państwo o tym myślicie?
8
ETYKA I KODEKS REKLAMY
ETYKA I KODEKS REKLAMY
fragmenty
fragmenty
Celem etyki reklamy jest cywilizowanie konkurowania i
Celem etyki reklamy jest cywilizowanie konkurowania i
reklamowania oraz eliminowanie nagannych, nieetycznych
reklamowania oraz eliminowanie nagannych, nieetycznych
praktyk.
praktyk.
Służy temu w szczególności Kodeks etyki reklamy, w Polsce
Służy temu w szczególności Kodeks etyki reklamy, w Polsce
wydany przez Radę Reklamy i opracowany przez Komisję Etyki
wydany przez Radę Reklamy i opracowany przez Komisję Etyki
reklamy w roku 2008.
reklamy w roku 2008.
Kodeks Etyki Reklamy, zwany dalej „Kodeksem”, stanowi zbiór
Kodeks Etyki Reklamy, zwany dalej „Kodeksem”, stanowi zbiór
zasad, jakimi powinni kierować się przedsiębiorcy, w tym
zasad, jakimi powinni kierować się przedsiębiorcy, w tym
zwłaszcza reklamodawcy oraz inne osoby prawne i fizyczne,
zwłaszcza reklamodawcy oraz inne osoby prawne i fizyczne,
zajmujące sie działalnością na terytorium RP.
zajmujące sie działalnością na terytorium RP.
Kodeks nie stanowi zbioru norm zastępujacych bezwzględnie
Kodeks nie stanowi zbioru norm zastępujacych bezwzględnie
obowiazujace przepisy prawa, a jedynie zbiór zasad,
obowiazujace przepisy prawa, a jedynie zbiór zasad,
nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe
nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe
ograniczenia, niezależnie od obowiazujacych przepisów prawa.
ograniczenia, niezależnie od obowiazujacych przepisów prawa.
9
KODEKS ETYKI REKLAMY
KODEKS ETYKI REKLAMY
fragmenty
fragmenty
(2)
(2)
Reklama nie może służyć dyskryminowaniu kogokolwiek
Reklama nie może służyć dyskryminowaniu kogokolwiek
(art. 4)
(art. 4)
ani też zachęcać do aktów przemocy
ani też zachęcać do aktów przemocy
(art. 5).
(art. 5).
Reklamy nie mogą motywować do zakupu produktu poprzez
Reklamy nie mogą motywować do zakupu produktu poprzez
wykorzystywanie zdarzeń losowych, wywoływanie lęku lub
wykorzystywanie zdarzeń losowych, wywoływanie lęku lub
poczucia strachu
poczucia strachu
(art. 6).
(art. 6).
Nie mogą narażać na uszczerbek
Nie mogą narażać na uszczerbek
obiekty o znaczeniu historycznym i artystycznym
obiekty o znaczeniu historycznym i artystycznym
(art. 7).
(art. 7).
Reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani
Reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani
wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy
wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy
(art. 8).
(art. 8).
Odbiorca powinien móc zawsze zidentyfikować, że ma do
Odbiorca powinien móc zawsze zidentyfikować, że ma do
czynienia z reklamą
czynienia z reklamą
(art. 9).
(art. 9).
10
KODEKS ETYKI REKLAMY
KODEKS ETYKI REKLAMY
fragmenty
fragmenty
(3)
(3)
Reklamy nie mogą wprowadzać w błąd ich odbiorców, w szczególności
Reklamy nie mogą wprowadzać w błąd ich odbiorców, w szczególności
w odniesieniu do:
w odniesieniu do:
a) istotnych cech produktów, w tym właściwości, składu, metody, daty
a) istotnych cech produktów, w tym właściwości, składu, metody, daty
produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego)
produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego)
reklamowanego produktu;
reklamowanego produktu;
b) wartości produktu i jego rzeczywistej ceny oraz warunków
b) wartości produktu i jego rzeczywistej ceny oraz warunków
płatności, w
płatności, w
szczególności takich, jak sprzedaż ratalna, leasing, sprzedaż na
szczególności takich, jak sprzedaż ratalna, leasing, sprzedaż na
kredyt,
kredyt,
sprzedaż okazyjna;
sprzedaż okazyjna;
c) warunków dostawy, wymiany, zwrotu, napraw i konserwacji;
c) warunków dostawy, wymiany, zwrotu, napraw i konserwacji;
d) warunków gwarancji;
d) warunków gwarancji;
e) praw własności intelektualnej i przemysłowej, takich jak w
e) praw własności intelektualnej i przemysłowej, takich jak w
szczególności patenty, nazwy, znaki towarowe oraz wzory
szczególności patenty, nazwy, znaki towarowe oraz wzory
przemysłowe i modele;
przemysłowe i modele;
f) urzędowych zezwoleń lub atestów, nagród, medali i dyplomów;
f) urzędowych zezwoleń lub atestów, nagród, medali i dyplomów;
g) zakresu świadczeń przedsiębiorcy na cele dobroczynne
g) zakresu świadczeń przedsiębiorcy na cele dobroczynne
(art. 10).
(art. 10).
11
KODEKS ETYKI REKLAMY
KODEKS ETYKI REKLAMY
fragmenty
fragmenty
(4)
(4)
Reklamy porównawcze są dopuszczalne, jeżeli służą interesom
Reklamy porównawcze są dopuszczalne, jeżeli służą interesom
ożywionej konkurencji oraz informacji publicznej. Nie mogą jednak
ożywionej konkurencji oraz informacji publicznej. Nie mogą jednak
wprowadzać w błąd odbiorców reklamy
wprowadzać w błąd odbiorców reklamy
(art.. 11)
(art.. 11)
.
.
W reklamie porównawczej można porównywać jedynie produkty
W reklamie porównawczej można porównywać jedynie produkty
zaspokajające te same potrzeby lub wytworzone w tym samym celu.
zaspokajające te same potrzeby lub wytworzone w tym samym celu.
Reklama nie może odnosić się do jakiejkolwiek osoby (…), nie
Reklama nie może odnosić się do jakiejkolwiek osoby (…), nie
uzyskawszy jej uprzedniej zgody
uzyskawszy jej uprzedniej zgody
(art.. 12)
(art.. 12)
.
.
W reklamie produktów, które w czasie normalnego użytkowania
W reklamie produktów, które w czasie normalnego użytkowania
stwarzają niebezpieczeństwo dla użytkowników, należy o tym
stwarzają niebezpieczeństwo dla użytkowników, należy o tym
informować
informować
(art.. 19)
(art.. 19)
Reklamy nie mogą propagować postaw, kwestionujących prawa
Reklamy nie mogą propagować postaw, kwestionujących prawa
zwierząt
zwierząt
(art.. 21)
(art.. 21)
12
KODEKS ETYKI REKLAMY
KODEKS ETYKI REKLAMY
fragmenty
fragmenty
(5)
(5)
Reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może wprowadzać w
Reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może wprowadzać w
błąd i wykorzystywać ich naturalnej ufności
błąd i wykorzystywać ich naturalnej ufności
(art.. 24)
(art.. 24)
. Powinna też
. Powinna też
uwzględniać stopień ich rozwoju i [temu rozwojowi] nie zagrażać
uwzględniać stopień ich rozwoju i [temu rozwojowi] nie zagrażać
(art. 25)
(art. 25)
Reklamy skierowane do dzieci i młodzieży nie mogą zawierać przekazu,
Reklamy skierowane do dzieci i młodzieży nie mogą zawierać przekazu,
że posiadanie lub używanie produktu zapewni im przewagę społeczną
że posiadanie lub używanie produktu zapewni im przewagę społeczną
lub psychologiczną nad innymi albo nieposiadanie tego produktu
lub psychologiczną nad innymi albo nieposiadanie tego produktu
odniesie skutek przeciwny.
odniesie skutek przeciwny.
Jeżeli reklama dotyczy artykułów sprzedawanych oddzielnie, to ten fakt
Jeżeli reklama dotyczy artykułów sprzedawanych oddzielnie, to ten fakt
musi być jednoznacznie określony
musi być jednoznacznie określony
(art. 28)
(art. 28)
.
.
W ramach marketingu bezpośredniego nie wolno dostarczać produktu,
W ramach marketingu bezpośredniego nie wolno dostarczać produktu,
za który żądana jest zapłata, bez uprzedniego zamówienia tych
za który żądana jest zapłata, bez uprzedniego zamówienia tych
produktów.
produktów.
13
KODEKS ETYKI REKLAMY
KODEKS ETYKI REKLAMY
fragmenty
fragmenty
(6)
(6)
Składanie ofert w ramach marketingu bezpośredniego musi być
Składanie ofert w ramach marketingu bezpośredniego musi być
prowadzone z poszanowaniem prywatności beneficjenta
prowadzone z poszanowaniem prywatności beneficjenta
(art. 47)
(art. 47)
.
.
Telemarketing nie może być wykonywany w godzinach 21 – 8 i w
Telemarketing nie może być wykonywany w godzinach 21 – 8 i w
dni
dni
ustawowo wolne od pracy
ustawowo wolne od pracy
(art. 48)
(art. 48)
.
.
Promujący musi spełniać życzenia beneficjentów, dotyczące nie
Promujący musi spełniać życzenia beneficjentów, dotyczące nie
otrzymywania ofert dostarczanych w ramach marketingu
otrzymywania ofert dostarczanych w ramach marketingu
bezpośredniego (…)
bezpośredniego (…)
Promocje nie mogą wprowadzać odbiorców w błąd (…), nie mogą
Promocje nie mogą wprowadzać odbiorców w błąd (…), nie mogą
przyzwalać na działania agresywne lub nielegalne (…) ani zbieranie
przyzwalać na działania agresywne lub nielegalne (…) ani zbieranie
danych osobowych bez zgody beneficjentów
danych osobowych bez zgody beneficjentów
(art. 49)
(art. 49)
14
DRASTYCZNA REKLAMA
DRASTYCZNA REKLAMA
►
W natłoku reklam ujawnia się potrzeba wyróżniania się od innych,
W natłoku reklam ujawnia się potrzeba wyróżniania się od innych,
ściągania uwagi. Sprawdzonym na to sposobem jest epatowanie
ściągania uwagi. Sprawdzonym na to sposobem jest epatowanie
seksem, przemocą, okrucieństwem – do niedawna także
seksem, przemocą, okrucieństwem – do niedawna także
wykorzystywaniem rekwizytów, symboli i skojarzeń religijnych –
wykorzystywaniem rekwizytów, symboli i skojarzeń religijnych –
często połączone z naruszaniem tabu. Przykłady:
często połączone z naruszaniem tabu. Przykłady:
- całujący się na ulicy fałszywy ksiądz w sutannie i fałszywa
- całujący się na ulicy fałszywy ksiądz w sutannie i fałszywa
zakonnica
zakonnica
w stroju zakonnym w reklamie Bennetona – bez jakiegokolwiek
w stroju zakonnym w reklamie Bennetona – bez jakiegokolwiek
związku z produktami tej firmy (jak to u nich w zwyczaju);
związku z produktami tej firmy (jak to u nich w zwyczaju);
- naga Lady Gaga (Stefani Germanotta) „odziana” jedynie w skąpy
- naga Lady Gaga (Stefani Germanotta) „odziana” jedynie w skąpy
„
„
kostium” z kotletów wołowych;
kostium” z kotletów wołowych;
- „rzeźba”, przedstawiająca męskie genitalia, rozpięte na krzyżu
- „rzeźba”, przedstawiająca męskie genitalia, rozpięte na krzyżu
(nazwiska „artystki” nie wspomnę); kilka lat temu wywołała ona
(nazwiska „artystki” nie wspomnę); kilka lat temu wywołała ona
głośne protesty i absorbowała prace sądu.
głośne protesty i absorbowała prace sądu.
15
DRASTYCZNA REKLAMA
DRASTYCZNA REKLAMA
(2)
(2)
►
Firma odzieżowa Cropp Town reklamuje w specyficzny sposób
Firma odzieżowa Cropp Town reklamuje w specyficzny sposób
swoje ubrania, pokazując rozcinaną na pół myszkę
swoje ubrania, pokazując rozcinaną na pół myszkę
(interweniowało Towarzystwo Ochrony Zwierząt, składając pozew
(interweniowało Towarzystwo Ochrony Zwierząt, składając pozew
do sądu).
do sądu).
►
Drastyczna reklama środka do mycia rąk „Just”, przedstawiająca
Drastyczna reklama środka do mycia rąk „Just”, przedstawiająca
robactwo i insekty na rękach kolejno: kobiety, przygotowującej
robactwo i insekty na rękach kolejno: kobiety, przygotowującej
posiłek, pielęgnującej dziecko i karmiącej chorego.
posiłek, pielęgnującej dziecko i karmiącej chorego.
►
Zdjęcie zatytułowane „nie obcinaj marzeń” z obciętą
Zdjęcie zatytułowane „nie obcinaj marzeń” z obciętą
zakrwawioną ludzką głową i nazwą firmy developerskiej w tle.
zakrwawioną ludzką głową i nazwą firmy developerskiej w tle.
16
WYKORZYSTANA LITERATURA
WYKORZYSTANA LITERATURA
►
Gasparski W.,
Gasparski W.,
Wykłady z etyki biznesu.
Wykłady z etyki biznesu.
Wydawnictwo WSPiZ,
Wydawnictwo WSPiZ,
Warszawa 2007
Warszawa 2007
►
http://www.wykop.pl/link/20600/drastyczna-reklama-cropp-town
http://www.wykop.pl/link/20600/drastyczna-reklama-cropp-town
►
►
Kodeks etyki reklamy
Kodeks etyki reklamy
. Rada Reklamy, czerwiec 2004.
. Rada Reklamy, czerwiec 2004.
http://www.radareklamy.org/img_in//PLIKI/Kodeks%Etyki%Reklamy.pdf
http://www.radareklamy.org/img_in//PLIKI/Kodeks%Etyki%Reklamy.pdf
►
Christoph Dallah,
Christoph Dallah,
Półnaga prawda. „
Półnaga prawda. „
Der Spiegel”, grudzień 2010
Der Spiegel”, grudzień 2010
(przedruk w „Forum” nr 51-52 z 20.12.2010).
(przedruk w „Forum” nr 51-52 z 20.12.2010).