PRACE NA

PRACE NA

WYSOKOŚCI

WYSOKOŚCI

ZAGROŻENIA

ZAGROŻENIA

Podczas

Podczas

robót na dachu

robót na dachu

zagrożenia wypadkami

zagrożenia wypadkami

mogą powstawać na skutek

mogą powstawać na skutek

nieprawidłowych

nieprawidłowych

zachowań pracowników

zachowań pracowników

(aspekt organizacyjny),

(aspekt organizacyjny),

takich jak:

takich jak:



wychylanie się poza obrys dachu

wychylanie się poza obrys dachu

(np. w celu:

(np. w celu:

wykonania prac przy belkach dachowych,

wykonania prac przy belkach dachowych,

malowania zewnętrznych elewacji itp.),

malowania zewnętrznych elewacji itp.),



chodzenie tyłem

chodzenie tyłem

(np. podczas kładzenia papy),

(np. podczas kładzenia papy),



siedzenie na skraju dachu

siedzenie na skraju dachu

z nogami

z nogami

spuszczonymi w dół,

spuszczonymi w dół,



chodzenie po śliskich powierzchniach

chodzenie po śliskich powierzchniach

,

,



praca na niestabilnym

praca na niestabilnym

(nie umocowanym)

(nie umocowanym)

elemencie konstrukcyjnym

elemencie konstrukcyjnym

(deski, belki) lub

(deski, belki) lub

pokrycia

pokrycia

(papa) nowo budowanych lub

(papa) nowo budowanych lub

rozbieranych dachów,

rozbieranych dachów,



ręczne wciąganie

ręczne wciąganie

długich i ciężkich przedmiotów

długich i ciężkich przedmiotów

(np. stojąc na dachu lub na krokwiach)

(np. stojąc na dachu lub na krokwiach)



chodzenie po belkach

chodzenie po belkach

będących elementem

będących elementem

konstrukcji dachu.

konstrukcji dachu.

Zagrożeniem dla osób

Zagrożeniem dla osób

znajdujących

znajdujących

się

się

na ziemi są przedmioty spadające z

na ziemi są przedmioty spadające z

wysokości

wysokości

. Mogą one być

. Mogą one być

zrzucane przez

zrzucane przez

pracowników z góry

pracowników z góry

lub

lub

nieuważnie

nieuważnie

upuszczone podczas ich ręcznego

upuszczone podczas ich ręcznego

przenoszenia

przenoszenia

(zwłaszcza w przypadku

(zwłaszcza w przypadku

dużego ciężaru lub gabarytów).

dużego ciężaru lub gabarytów).

Zrzucanie

Zrzucanie

z

z

wysokości

wysokości

ciężkich

ciężkich

przedmiotów może

przedmiotów może

również spowodować

również spowodować

upadek z wysokości

upadek z wysokości

(osoby zrzucającej) na skutek

(osoby zrzucającej) na skutek

pochwycenia

pochwycenia

ubrania

ubrania

lub

lub

utratę równowagi

utratę równowagi

.

.

Do upadków z wysokości może prowadzić

Do upadków z wysokości może prowadzić

zatrudnianie

zatrudnianie

do robót na wysokości osób

do robót na wysokości osób

mimo przeciwwskazań lekarskich

mimo przeciwwskazań lekarskich

.

.

Zagrożenia upadkiem na skutek

Zagrożenia upadkiem na skutek

niewłaściwego

niewłaściwego

przygotowania stanowisk roboczych

przygotowania stanowisk roboczych

, np.:

, np.:



prace wykonywane jedną ręką

prace wykonywane jedną ręką

(z drugą ręką używaną do

(z drugą ręką używaną do

trzymania się często źle zamocowanych elementów konstrukcji),

trzymania się często źle zamocowanych elementów konstrukcji),



sięganie rękami do przedmiotów

sięganie rękami do przedmiotów

będących

będących

poza

poza

normalnym zasięgiem

normalnym zasięgiem

pracownika,

pracownika,



wykonywanie pracy w niedogodnej i odchylonej pozycji

wykonywanie pracy w niedogodnej i odchylonej pozycji

(np. przy usuwaniu i upuszczaniu na ziemię kabli elektrycznych),

(np. przy usuwaniu i upuszczaniu na ziemię kabli elektrycznych),



gwałtowne wyrywanie

gwałtowne wyrywanie

(usuwanie)

(usuwanie)

przedmiotów podczas

przedmiotów podczas

prac rozbiórkowych

prac rozbiórkowych

,

,



skakanie w dół lub przeskakiwanie na inne elementy

skakanie w dół lub przeskakiwanie na inne elementy

konstrukcji

konstrukcji

(często

(często

niestabilne

niestabilne

),

),



chodzenie po parapetach okiennych,

chodzenie po parapetach okiennych,



potknięcie się o wystającą cegłę

potknięcie się o wystającą cegłę

lub

lub

poślizgnięcie się na

poślizgnięcie się na

parapecie przy montażu nowych okien

parapecie przy montażu nowych okien

lub

lub

usuwaniu

usuwaniu

starych ram okiennych

starych ram okiennych

,

,



utrata równowagi podczas stania na wąskim elemencie

utrata równowagi podczas stania na wąskim elemencie

konstrukcji

konstrukcji

budowlanej,

budowlanej,



przemieszczanie się

przemieszczanie się

oraz wykonywanie operacji

oraz wykonywanie operacji

transportowych bez zachowania bezpiecznej odległości

transportowych bez zachowania bezpiecznej odległości

od niezabezpieczonych krawędzi obiektu,

od niezabezpieczonych krawędzi obiektu,



przemieszczanie się po świeżo wykonanym murze

przemieszczanie się po świeżo wykonanym murze

(np.

(np.

ściankach działowych pomieszczeń).

ściankach działowych pomieszczeń).



Przyczynami mogą być także

Przyczynami mogą być także

nieprawidłowości w

nieprawidłowości w

stosowaniu środków ochrony indywidualnej przed

stosowaniu środków ochrony indywidualnej przed

upadkiem z wysokości.

upadkiem z wysokości.

Zdarza się, że środki te

Zdarza się, że środki te

nie są

nie są

noszone

noszone

przez pracowników w przypadkach

przez pracowników w przypadkach

konieczności

konieczności

ich stosowania (podczas wycinania otworów w połaciach

ich stosowania (podczas wycinania otworów w połaciach

dachów, np. pod świetliki).

dachów, np. pod świetliki).



Sytuacje takie wynikają z

Sytuacje takie wynikają z

braku odpowiedniego

braku odpowiedniego

przeszkolenia

przeszkolenia

w zakresie

w zakresie

użytkowania tego sprzętu

użytkowania tego sprzętu

,

,

np.:

np.:



-

-

niekompletne (bez amortyzatorów) lub

niekompletne (bez amortyzatorów) lub

niewłaściwie zamocowanie tego sprzętu

niewłaściwie zamocowanie tego sprzętu

- zbyt

- zbyt

luźne

luźne

w stosunku do postury pracownika

w stosunku do postury pracownika

(próba zatrzymania

(próba zatrzymania

spadającego powoduje wyślizgnięcie się pracownika),

spadającego powoduje wyślizgnięcie się pracownika),



-

-

nie sprawdzanie

nie sprawdzanie

środków ochrony indywidualnej przed

środków ochrony indywidualnej przed

upadkiem z wysokości

upadkiem z wysokości

przed każdym ich użyciem,

przed każdym ich użyciem,



-

-

nie wykonanie w odpowiednim momencie zmiany

nie wykonanie w odpowiednim momencie zmiany

punktu zakotwiczenia linki bezpieczeństwa,

punktu zakotwiczenia linki bezpieczeństwa,



- odpięcie

- odpięcie

się lub

się lub

uszkodzenie linek bezpieczeństwa

uszkodzenie linek bezpieczeństwa

podczas pracy,

podczas pracy,



-

-

łączenie

łączenie

podzespołów środków ochrony indywidualnej

podzespołów środków ochrony indywidualnej

przed upadkiem z wysokości

przed upadkiem z wysokości

w sposób przypadkowy

w sposób przypadkowy

bez

bez

zastosowania atestowanych zatrzaśników

zastosowania atestowanych zatrzaśników

.

.

Przyczyną powstawania zagrożeń może być

Przyczyną powstawania zagrożeń może być

niedostosowanie środków ochrony indywidualnej do

niedostosowanie środków ochrony indywidualnej do

wykonywanych prac na wysokości

wykonywanych prac na wysokości

. Sprzęt ten może być

. Sprzęt ten może być

niedostosowany

niedostosowany

do warunków środowisk

do warunków środowisk

a (m.in.: deszcz,

a (m.in.: deszcz,

lód, pył, smar, chemikalia, elektryczność, żar i wysoka

lód, pył, smar, chemikalia, elektryczność, żar i wysoka

temperatura), a

temperatura), a

podzespoły mogą być niedopasowane

podzespoły mogą być niedopasowane

ze względu na swobodną drogę spadania

ze względu na swobodną drogę spadania

(linki amorty

(linki amorty

zujące, urządzenia: samohamowne, samoblokujące,

zujące, urządzenia: samohamowne, samoblokujące,

samozaciskowe przesuwne).

samozaciskowe przesuwne).

Szyny lub punkty kotwienia

Szyny lub punkty kotwienia

do mocowania linek bezpieczeństwa mogą być

do mocowania linek bezpieczeństwa mogą być

niewłaściwie rozmieszczone

niewłaściwie rozmieszczone

(np. w stosunku do poziomu

(np. w stosunku do poziomu

stanowiska pracy).

stanowiska pracy).

Poza tym, zagrożenie może powodować:

Poza tym, zagrożenie może powodować:



niepewny sposób kotwienia linek bezpieczeństwa

niepewny sposób kotwienia linek bezpieczeństwa

do

do

elementów nie zapewniających utrzy manie obciążeń

elementów nie zapewniających utrzy manie obciążeń

związanych z upadkiem (np. prowizorycznie zamocowanych

związanych z upadkiem (np. prowizorycznie zamocowanych

elementów kon strukcyjnych, części maszyn, które mogą być

elementów kon strukcyjnych, części maszyn, które mogą być

w sposób przypadkowy uruchomione)

w sposób przypadkowy uruchomione)



stosowanie środków ochrony przed upadkiem z wysokości

stosowanie środków ochrony przed upadkiem z wysokości

bez wymaganych certyfikatów

bez wymaganych certyfikatów



brak odpowiedniego sprzętu podczas wspinania się

brak odpowiedniego sprzętu podczas wspinania się

na słupy i inne podobne konstrukcje.

na słupy i inne podobne konstrukcje.



Istotnym czynnikiem zagrożeń podczas wykonywania robót na

Istotnym czynnikiem zagrożeń podczas wykonywania robót na

wysokości są

wysokości są

warunki środowiskowe

warunki środowiskowe

, zatem należy przestrzegać

, zatem należy przestrzegać

związane z tym zasady bhp, np. obowiązuje

związane z tym zasady bhp, np. obowiązuje

zakaz przebywania na

zakaz przebywania na

rusztowaniach podczas ulewy, burzy, wiatru

rusztowaniach podczas ulewy, burzy, wiatru

przekraczającego prędkość pow. 10 m/s.

przekraczającego prędkość pow. 10 m/s.

Oprócz wpływu

Oprócz wpływu

opadów, wilgotności, temperatury, ograniczenia widoczności (np. po

opadów, wilgotności, temperatury, ograniczenia widoczności (np. po

zmierzchu) nie można zapominać o zagrożeniach powodowanych

zmierzchu) nie można zapominać o zagrożeniach powodowanych

przez

przez

promieniowanie nadfioletowe

promieniowanie nadfioletowe

, które zawarte jest w

, które zawarte jest w

promieniowaniu słonecznym (narażeni są na nie wszyscy pra

promieniowaniu słonecznym (narażeni są na nie wszyscy pra

cownicy, pracujący na wolnym powietrzu). Można rozróżnić dwa

cownicy, pracujący na wolnym powietrzu). Można rozróżnić dwa

podstawowe rodzaje szkodliwego oddziaływania nadfioletu na

podstawowe rodzaje szkodliwego oddziaływania nadfioletu na

organizm człowieka: na skórę oraz na oczy. Skutkami szkodliwego

organizm człowieka: na skórę oraz na oczy. Skutkami szkodliwego

działania na skórę są: rumień, oparzenia, wzrost pigmentacji,

działania na skórę są: rumień, oparzenia, wzrost pigmentacji,

złuszczanie się naskórka, zmiany przednowotworowe i nowotworowe

złuszczanie się naskórka, zmiany przednowotworowe i nowotworowe

oraz fotostarzenie się skóry. Natomiast skutkami szkodliwego

oraz fotostarzenie się skóry. Natomiast skutkami szkodliwego

działania nadfioletu na oczy są: stany zapalne rogówki, spojówek,

działania nadfioletu na oczy są: stany zapalne rogówki, spojówek,

uszkodzenie siatkówki i rogówki oraz zaćma fotochemiczna.

uszkodzenie siatkówki i rogówki oraz zaćma fotochemiczna.



Pracowników narażonych, w okresie wiosenno-letnim, na

Pracowników narażonych, w okresie wiosenno-letnim, na

promieniowanie słoneczne należy wyposażyć w

promieniowanie słoneczne należy wyposażyć w

ubrania robocze

ubrania robocze

,

,

zakrywające w miarę możliwości całe ciało, uszyte z naturalnych

zakrywające w miarę możliwości całe ciało, uszyte z naturalnych

tkanin oraz

tkanin oraz

hełm

hełm

roboczy,

roboczy,

okulary ochronne

okulary ochronne

o odpowiednim

o odpowiednim

stopniu zaciemnienia wraz z filtrem

stopniu zaciemnienia wraz z filtrem

ograniczającym promieniowanie UV.

ograniczającym promieniowanie UV.



Skutecznym środkiem ochronnym przed promieniowaniem

Skutecznym środkiem ochronnym przed promieniowaniem

słonecznym może być także zapewnienie

słonecznym może być także zapewnienie

rotacji

rotacji

pomiędzy

pomiędzy

pracownikami pracującymi na zewnątrz oraz wewnątrz budynku.

pracownikami pracującymi na zewnątrz oraz wewnątrz budynku.

Zmiany w zachowaniach pracowników powoduje

Zmiany w zachowaniach pracowników powoduje

opracowanie i

opracowanie i

wdrażanie systemów organizacji pracy

wdrażanie systemów organizacji pracy

, a także ich

, a także ich

udokumentowanie w

udokumentowanie w

formie instrukcji bhp. Prowadzenie

formie instrukcji bhp. Prowadzenie

szkoleń

szkoleń

— np. w zakresie wykonywania robót dekarskich

— np. w zakresie wykonywania robót dekarskich

obejmujących pokrywanie dachu papą, obróbki wykańczające

obejmujących pokrywanie dachu papą, obróbki wykańczające

blacharskie, kolejność wykonywania czynności, sposób ich

blacharskie, kolejność wykonywania czynności, sposób ich

bezpiecznej realizacji, składowanie narzędzi i materiałów,

bezpiecznej realizacji, składowanie narzędzi i materiałów,

zabezpieczanie ich przed zsuwaniem się z pochyłych dachów,

zabezpieczanie ich przed zsuwaniem się z pochyłych dachów,

wyznaczanie stref niebezpiecznych wokół miejsc prowadzenia

wyznaczanie stref niebezpiecznych wokół miejsc prowadzenia

prac na górze, a także zakazu pracy osób na dachach o

prac na górze, a także zakazu pracy osób na dachach o

nierozpoznanej ich stabilności, wytrzymałości i kompletności

nierozpoznanej ich stabilności, wytrzymałości i kompletności

pokrycia — prowadzi do zmniejszenia ryzyka zawodowego.

pokrycia — prowadzi do zmniejszenia ryzyka zawodowego.

Ograniczaniu ryzyka zawodowego upadku z wysokości służy

Ograniczaniu ryzyka zawodowego upadku z wysokości służy

odpowiednie przygotowanie stanowisk pracy, zwłaszcza w

odpowiednie przygotowanie stanowisk pracy, zwłaszcza w

miejscach trudno dostępnych

miejscach trudno dostępnych

dla pracowników. W tym

dla pracowników. W tym

zakresie istotne jest właściwe stosowanie urządzeń, np.:

zakresie istotne jest właściwe stosowanie urządzeń, np.:



pomosty

pomosty

ułożone na pokryciu dachu (przeznaczone do

ułożone na pokryciu dachu (przeznaczone do

poruszania się po nich pracowników podczas prac rozbiórkowych)

poruszania się po nich pracowników podczas prac rozbiórkowych)

i wsparte na stabilnych elementach konstrukcji dachu,

i wsparte na stabilnych elementach konstrukcji dachu,



rusztowania

rusztowania

zewnętrzne stałe lub przestawne do prowadzenia

zewnętrzne stałe lub przestawne do prowadzenia

prac malarskich elewacyjnych

prac malarskich elewacyjnych



pomosty robocze

pomosty robocze

(niezwiązane z szalunkiem) do prowadzenia

(niezwiązane z szalunkiem) do prowadzenia

demontażu szalunków

demontażu szalunków

.

.

Stosowane środki ochrony przed upadkiem z wysokości powinny być

Stosowane środki ochrony przed upadkiem z wysokości powinny być

systematycznie kontrolowane

systematycznie kontrolowane

, aby właściwie spełniały swoje

, aby właściwie spełniały swoje

funkcje bezpieczeństwa. Kontrole takie (prowadzone w celu

funkcje bezpieczeństwa. Kontrole takie (prowadzone w celu

potwierdzenia sprawności oraz zgodności z wymaganiami

potwierdzenia sprawności oraz zgodności z wymaganiami

zasadniczymi) pozwalają także na eliminowanie sprzętu

zasadniczymi) pozwalają także na eliminowanie sprzętu

niekompletnego i z widocznymi uszkodzeniami.

niekompletnego i z widocznymi uszkodzeniami.

Właściwemu użytkowaniu tego sprzętu służy prowadzenie

Właściwemu użytkowaniu tego sprzętu służy prowadzenie

ćwiczeń

ćwiczeń

praktycznych

praktycznych

polegających na doborze i mocowaniu środków

polegających na doborze i mocowaniu środków

ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości oraz omówieniu

ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości oraz omówieniu

zasad kolejności mocowania szelek, ich dopasowywania, wyboru

zasad kolejności mocowania szelek, ich dopasowywania, wyboru

punktów kotwienia, doboru linek asekuracyjnych i poręczowych.

punktów kotwienia, doboru linek asekuracyjnych i poręczowych.

Szkolenia

Szkolenia

powinny także uwzględniać

powinny także uwzględniać

zasady stosowania

zasady stosowania

środków ochrony indywidualnej w konkretnych przypadkach, np.

środków ochrony indywidualnej w konkretnych przypadkach, np.

hełmów przy wykonywaniu prac:

hełmów przy wykonywaniu prac:



na drabinach i klamrach powyżej 2 m,

na drabinach i klamrach powyżej 2 m,



na galeriach, pomostach i podestach, jeżeli rodzaj pracy wymaga od

na galeriach, pomostach i podestach, jeżeli rodzaj pracy wymaga od

pracownika wychylania się poza balustradę lub obrys budowli albo

pracownika wychylania się poza balustradę lub obrys budowli albo

przyjmowania innej wymuszonej pozycji grożącej upadkiem z

przyjmowania innej wymuszonej pozycji grożącej upadkiem z

wysokości,

wysokości,



w sytuacji konieczności wykonywania czynności w bezpośrednim

w sytuacji konieczności wykonywania czynności w bezpośrednim

sąsiedztwie niezabezpieczonej krawędzi dachu, stropu,

sąsiedztwie niezabezpieczonej krawędzi dachu, stropu,

niezabezpieczonych otworów drzwiowych lub okiennych, otworów pod

niezabezpieczonych otworów drzwiowych lub okiennych, otworów pod

świetliki, luków windowych,

świetliki, luków windowych,



podczas wykonywania otworów pod świetliki w dachu,

podczas wykonywania otworów pod świetliki w dachu,



podczas prac rozbiórkowych dachów (zarwanie się pokrycia lub

podczas prac rozbiórkowych dachów (zarwanie się pokrycia lub

załamanie konstrukcji).

załamanie konstrukcji).