Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego Wydziai Zarzadzania i Administracji Instytut Ekonomii

Uniwersytet humanistyczno-

przyrorodniczy

Im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

Wydziai Zarzadzania i Administracji

Imtytut Ekonomii

Przedmiot:

Gospodarka regionalna

Przedmiot realizowany na kierunku studiow:

regionalna polityka

gospodarcza

Program realizowany jest na I roku studiow stacjonarnych

Liczba godzin.

Na studiach stacjonarnych ogolem

godzin,

w tym /

godzin wykladow

Forma zaliczenia (przewidziana planem studiow): egzamin

Prowadzacy: Prof

dr hab.

Ljubov Shevchuk

Bałdyga Mirosław,

Gospodarka

komunalna : aspekty prawne,

Ostrołęka, AlphaPro, 2004.

Barański Marek, Samorząd

terytorialny i wspólnoty lokalne,

Warszawa, Wydawnictwo WSP TWP,

2007.

Bednarek Piotr, Controlling w

zarządzaniu gminą, Warszawa, Polskie

Wydawnictwo Ekonomiczne, 2007.

Chmaj Marek red., Ustrój samorządu

terytorialnego w Polsce, Warszawa, Wyższa

Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda

Łazarskiego, 2007.

Dylewski Marek, Planowanie budżetowe w

podsektorze samorządowym : uwarunkowani

, procedury, modele, Warszawa, Difin, 2007.

Filipiak Beata, Strategie finansowe

jednostek samorządu terytorialnego,

Warszawa, Polskie Wydawnictwo

Ekonomiczne, 2008.

Hanusz Antoni, Niezgoda Andrzej,

Dochody budżetu gminy, Warszawa,

Dom Wydawniczy ABC, 2006.

Heffner Krystian red., Małe miasta a

rozwój lokalny i regionalny, Katowice,

Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej,

2005.

Kleer Jerzy, Samorząd lokalny :

dobro publiczne, Warszawa, CedeWu,

2008.

10.

Łukasiewicz Jan, Zarys nauki

administracji, wyd. 3, Warszawa,

Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, 2007

11.

Miszczuk Andrzej, Miszczyk Magdalena,

Żuk Krzysztof,

Gospodarka

samorządu

terytorialnego, Warszawa, Wydawnictwo

Naukowe PWN, 2007.

12.

Rydlewski Grzegorz, System

administracji publicznej w państwach

członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa,

Dom Wydawniczy ELIPSA, 2007.

ADMINISTRACJA

Administracja

(

łac.

administrare

- być pomocnym,

obsługiwać, zarządzać,

ministrare

- służyć),

działalność organizatorska realizowana przy pomocy

aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o

charakterze publicznym, regulowana przez ogólne

normy prawne

. W innym ujęciu może także

oznaczać zarządzanie jakimikolwiek sprawami,

własnymi (np. gospodarstwem domowym) lub

cudzymi (np. czyimś

przedsiębiorstwem

Jako system,

administracja

stanowi zbiór

powiązanych ze sobą i współpracujących

instytucji

Administracja

publiczna

Administracja publiczna

"służba społeczeństwu"

łac.

"administro" - kierować,

zarządzać, służyć

łac.

"publicus" - zbiorowy,

społeczny, służący ogółowi (nie

ma charakteru prywatnego)

Administracja

publiczna

jest to

przejęte przez państwo i realizowane

przez jego zawisłe organy, a także przez

organy samorządu terytorialnego

zaspokajanie zbiorowych i

indywidualnych potrzeb obywateli,

wynikających ze współżycia ludzi w

społecznościach.

Stanowi całokształt struktur

organizacyjnych w państwie oraz ludzi

zatrudnionych w tych strukturach

spełniających zadania publiczne,

zbiorowe i indywidualne,

reglamentacyjne i świadczące oraz

organizatorskie podmiotów

kierowniczych i decydenckich.

Badaniem dziejów administracji

publicznej zajmuje się

historia administracji

Podział administracji publicznej

Administracja

publiczna

stanowi

zespolenie różnych administracji

działających w zakresie spraw

publicznych, przede wszystkim zaś

administracji państwowej,

administracji rządowej i administracji

samorządowej.

Administracja

publiczna

jest desygnatem na

określenie struktur, działań i ludzi

tych wszystkich rodzajów

administracji.

Wyróżnia się:

Administrację publiczną w ujęciu organizacyjnym

(podmiotowym) - stanowi ona ogół podmiotów

administracji, a więc organy administracji i inne

podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu

administracji publicznej,

Administrację publiczną w ujęciu materialnym

(przedmiotowym) - działalność państwa, której

przedmiotem są sprawy administracyjne albo

inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy

wykonawczej,

Administrację publiczną w ujęciu formalnym - to

cała działalność wykonywana przez podmioty

administracje bez względu na to, czy ma ona

charakter administracyjny czy też nie ma tego

charakteru.

Administrację publiczną w ujęciu negatywnym -

czyli wszystko to, co nie jest ani

ustawodawstwem, ani

sądownictwem

Administrację publiczną w ujęciu pozytywnym -

czyli działalność organizatorską państwa.

Administrację publiczną w ujęciu przedmiotowo -

podmiotowym - jest to bardzo znana definicja

H. Izdebskiego

i M. Kuleszy, zgodnie z którą

administracja

publiczna

to: zespół działań,

czynności i przedsięwzięć organizatorskich i

wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji

interesu publicznego

przez różne podmioty,

organy i instytucje na podstawie ustawy i w

określonych prawem formach.

H. Izdebski

„(…) administracja zawsze oznacza

uzbe lub dzia

alno

stosunku do kogos

lub czegos wazniejszego,

zwierzchniego, decydujacego. Jest

instrumentem s

uzacym do osiagania

celu, ktory w za

ozeniu nie jest jej

asnym celem, lub wykonywania woli

zwierzchnika.

Ow zwierzchnik nalezy przy tym,

w ca osci albo w czesci, do innego

porzadku – porzadku

politycznego, porzadku w

adzy

politycznej, instytucjonalnie

usytuowanej w systemie w

adz

publicznych (panstwie w

znaczeniu szerszym, panstwo w

scis

ym znaczeniu nie obejmuje

bowiem instytucji samorzadu).

Administracja jako

operacyjny instrument w

adzy

wykonawczej

(scentralizowanej w ramach

panstwa w scis

ym znaczeniu

oraz zdecentralizowanej,

przede wszystkim poprzez

samorzad) moze by

, w

rezultacie, okreslona jako

egzekutywa w

adzy

wykonawczej”

Funkcje administracji

publicznej

Funkcja porządkowo - reglamentacyjna związana

z ochroną porządku publicznego i bezpieczeństwa

zbiorowego. Zwana czasem po prostu

reglamentacyjną, dotyczącą regulowania życia

obywateli (np.

kodeksem drogowym

Funkcja świadcząca, czyli świadczenia usług

publicznych lub ich świadczenia za

pośrednictwem instytucji świadczących,

należących do sektora publicznego

(przedsiębiorstw użyteczności publicznej i

zakładów administracyjnych

). W ramach tej

funkcji organy administracji publicznej

zaspokajają potrzeby społeczne, np. utrzymując

szpitale

Funkcja regulatora rozwoju gospodarczego

przejawiającej się w zastosowaniu klasycznych

instrumentów policyjnych i reglamentacyjnych

w postacie

zezwoleń

kontyngentów

ceł

, a

także udziale państwa w zarządzaniu

gospodarką narodową.

Administracja

publiczna

może nie tylko ingerować w życie

gospodarcze

interwencjonizm

), ale i

samodzielnie prowadzić działalność

gospodarczą (

etatyzm

Funkcja organizatorska, w ramach której

organy administracji podejmują działania

twórcze, samodzielne i kreatywne, np. gdy

urzędnicy

gminni

starają się zdobyć fundusze

unijne.

Funkcja wykonawcza, polegająca na

wykonywaniu przepisów. Organy i instytucje

administracji muszą przestrzegać prawa,

zgodnie z konstytucyjnymi zasadami

legalizmu

państwa prawa

państwa prawnego

państwa praworządnego. Wykonywanie prawa

ma miejsce nie tylko w ramach

prawa administracyjnego

materialnego (gdy

urzędnik w sposób władczy reguluje prawa i

obowiązki obywateli), ale i na gruncie prawa

proceduralnego (gdy organ wydaje

decyzję administracyjną

na podstawie

przepisów

Kodeksu Postępowania Administracyjnego

). Czasem urzędnicy mogą opierać swoje

decyzje na podstawie

uznania administracyjnego

(swobodnego

uznania).

Funkcja kontrolno - nadzorcza, w ramach

której państwo

Funkcja prognostyczno - planistyczna,

dzięki której władza

publiczna

formułuje,

np. prognozy wzrostu zanieczyszczenia

środowiska naturalnego.

Czasem wyżej wymienione funkcje

administracji publicznej zwane są

płaszczyznami działania administracji

publicznej

Cechy administracji publicznej



hierarchiczność



przymus,



monopolistyczny charakter,



trwałość,



planowość. Naturalnie można wyobrazić

sobie administrację

zanarchizowaną

, gdy

urzędnik będzie, np. otwierał urząd o

dowolnej porze dnia i nocy.



ciągłość,



stabilność,



apolityczność,

fachowość, osiągana dzięki wykształceniu

urzędników, przygotowaniu praktycznemu i

doświadczeniu, wyodrębnienie i

uporządkowanie organizacyjne oraz

kompetencyjne,

legalizm

, oparcie na obowiązujących

przepisach prawa w zakresie prawa

materialnego i proceduralnego,

poszanowanie interesu publicznego (dobra

ogólnego), czyli np. ochrona obywateli, ale i

środowiska naturalnego (w oparciu o

konstytucyjne zasady

zrównoważonego rozwoju

społecznej gospodarki rynkowej

Zasady organizacji i działania

administracji publicznej



Zasada związania administracji prawem. Organy administracji

publicznej działają na podstawie przepisów prawa i w granicach

zakreślonych przepisami prawa.



Zasada kierownictwa. Kierownictwo jest to działanie organu

administracji publicznej organizacyjne, inicjatywne, koordynacyjne,

sprawdzające, kadrowe, nadzorcze, kontrolne.



Zasada koordynacji. Koordynacja w administracji publicznej

sprowadza się do harmonizowania działań różnych organów

administracji i urzędów publicznych dla osiągnięcia zamierzonych

celów.



Zasada kolegialności. Kolegialność zasadza się na wspólnym

podejmowaniu decyzji przez kilka lub nawet więcej

równouprawnionych osób.



Zasada jednoosobowości. Jednoosobowość polega na tworzeniu

jednoosobowych organów administracji i jednoosobowym

podejmowaniu decyzji.

Zasada zakresu działania i właściwości

(kompetencji) organu. Zakres działania organu jest

określany w przepisach ustrojowych prawa

administracyjnego powołującego dany organ.

Zakres ten obejmuje wyliczenie spraw, jakimi organ

się zajmuje. Natomiast kompetencję należy

rozumieć jako zbiór uprawnień organu administracji

publicznej, dotyczącego określonego zakresu spraw,

w którym organ ma prawo i zarazem obowiązek

działania.

Wyróżnia się kilka rodzajów właściwości:

właściwość miejscowa - służy do określenia organu

terenowego, który ma kompetencję do

rozstrzygnięcia danej sprawy z punktu widzenia

terytorialnego zasięgu działania.

właściwość rzeczowa - jest to przyznanie organowi

administracji prawa do rozstrzygnięcia tylko

określonych kategorii spraw.

właściwość instancyjna - jest to wskazanie

instancji właściwej do rozstrzygnięcia danej sprawy.

Zasada decentralizacji. Decentralizacja wiąże się

ściśle z budową aparat administracji publicznej i

rozłożeniem zadań między poszczególne ogniwa

tego aparatu w układzie pionowym.

Zasada nadzoru.

Nadzór

jest to możliwość

wynikająca z przepisów prawa wkraczania w

działalność jednostki nadzorowanej środkami

instruktywnymi, organizacyjnymi, kontrolnymi i

władczymi.

Zasada kontroli.

Kontrola administracji

sprowadza się do

wykonywania czynności sprawdzających działania

jednostek administracji publicznej.

Zasada odpowiedzialności. Wyróżniamy:

odpowiedzialność kierownicza - dotyczy osób pełniących

kierownicze funkcje w administracji publicznej,

odpowiedzialność karna - odpowiedzialność sprawcza

indywidualna,

odpowiedzialność majątkowa - wiąże się ze szkodami

wyrządzonymi przez urzędnika w procesie realizacji

funkcji administrowania,

odpowiedzialność służbowa - jest to odpowiedzialność

pracowników względem przełożonych za uchybienia

wobec obowiązków służbowych.

W ostatnich latach równolegle

zachodzące na świecie, w krajach Unii

Europejskiej i w Polsce procesy, jakimi

są m.in.:

(1) globalizacja rozwijająca się w

niewyobrażalnej wcześnie skali,

(2) decentralizacja decyzji z poziomu

centralnego na poziom regionalny i

lokalny,

(3) rozwój społeczeństwa

informacyjnego i gospodarki opartej na

wiedzy, czego elementem jest także e-

administracja

(4) pogłębiająca się mimo różnych przeszkód

integracja europejska,

(5) zasadnicza modyfikacja, jakiej ulegają

struktury i funkcje administracji publicznej,

(6) rozwój instytucji społeczeństwa

obywatelskiego,

znajdujący wyraz w różnorodnych

partnerstwach i paktach, tworzeniu sieci

współpracy (networking) z udziałem

administracji publicznej oraz nowej roli

sektora instytucji pozarządowych jako

kluczowego partnera administracji

publicznej” przyczyniają się do wzrostu

znaczenia administracji publicznej.

Zmiany zachodzą przede

wszystkim w administracji

rządowej na szczeblu

centralnym i wojewódzkim,

ale mają także miejsce na

poziomie regionalnej i

lokalnej administracji

samorządowej.

Ponieważ procesy te nie są

jeszcze zakończone, bardzo

cenna staje się wszelka

refleksja teoretyczna i

praktyczna na ten temat.

Państwo sprawuje w

gospodarce wiele ważnych

funkcji. Poprawia alokację

zasobów dostarczając dobra

publiczne, stabilizuje

gospodarkę, stara się

zmniejszać nierówności

społeczne.

Chociaż wybór zadań dla

sektora państwowego

zawsze będzie wywoływał

dyskusje, to

niezaprzeczalnie

administracja

publiczna

będzie stałym elementem

życia społeczno -

gospodarczego.

Dalszy rozwój gospodarczy

Polski jest uwarunkowany

wieloma czynnikami. Jednym z

ważniejszych jest z pewnością

jakość administracji publicznej

oraz poprawa stosunków

pomiędzy przedsiębiorcami i

administracją.

W tych obszarach Polska

pozostaje daleko za

najbogatszymi krajami.

Najskuteczniejszym

sposobem na zmienienie

obecnego stanu jest

kształcenie związane z tym

zakresem zarówno

przyszłych urzędników jak i

przedsiębiorców.

Globalna konkurencja wymaga

sprawnej i aktywnej

administracji regionalnej!

Jakie wyzwania stawia

globalna konkurencja przed

regionalną i lokalną

administracją? Jak powinna

ona na te wyzwania

odpowiedzieć?

Politycy, czy też

administracja

oczekują na przykład, że

środowisko biznesowe będzie

chciało inwestować w danym

regionie, ponieważ jest on, według

nich, atrakcyjny.

Tymczasem konkuruje on z setką

innych regionów, gdzie zagraniczni

inwestorzy mogą ulokować swój

kapitał.

zy politycy są w stanie

uchwycić skalę globalnej

konkurencji.

Oferta musi być

porównywalna i

jednocześnie lepsza w

stosunku do ofert innych

regionów.

Kiedy jednak zapyta

polityków, naukowców i

pracowników sfery publicznej o

kluczowe firmy w sektorach,

rynki, na których działają,

najlepsze produkty,

najmocniejsze uczelnie i ich

komercyjnych partnerów, nie

mogłem uzyskać konkretnych

informacji.

Zakres wiedzy o regionie nie

jest wystarczający wśród

przedstawicieli publicznych

instytucji. Politycy będą mieli z

tym duży problem, ponieważ

polegają na opinii tych

placówek w przyciąganiu

inwestorów rozważających

różne lokalizacje.

egionalni politycy i

administracja muszą

konkurować z innymi

lokalizacjami na rynku

globalnym.

Jak ważna jest kooperacja

administracji z biznesem? Jak

współprac

w tym zakresie?

Wkład i znaczenie sektora

prywatnego jest bardzo duże.

Przejawia się on w trzech

formach.

Po pierwsze, sektor prywatny

powinien stanowić co najmniej

połowę, jeżeli nie większość każdej

rady nadzorczej, statutowej lub

doradczej strategicznych instytucji

w regionie. Przedstawiciele

największych firm oraz

reprezentanci MSP powinni w

porozumieniu z politykami i

naukowcami decydować o

kierunkach inwestycji w

gospodarce wiedzochłonnej.

W Północno-Wschodniej

Anglii jest to uwzględnione

na każdym poziomie: od

strategicznych instytucji, aż

po operacyjne projekty,

gdzie przedstawiciele

sektora prywatnego są

zaangażowani jako

partnerzy lub członkowie

komitetu sterującego.

Drugi wymiar zaangażowania

sektora prywatnego polega na

dostarczaniu usług i odbywa się to

zwykle drogą formalnego

kontraktowania przez sektor

publiczny. Jeśli zidentyfikujemy

konkretne zapotrzebowanie na

usługi wsparcia (dokonujemy tego

drogą badania rynku),

przygotowujemy specyfikację

usługi i ogłaszamy publiczny

przetarg.

Oferta jest skierowana szeroko - do

sektora prywatnego, publicznego,

organizacji pozarządowych, non-profit i

uczelni. Przetarg jest otwarty dla

każdej instytucji, pod warunkiem, że

posiada ona odpowiednie kompetencje

i doświadczenie rynkowe.

Stające do przetargu instytucje

publiczne muszą spełnić dokładnie

te same kryteria, co sektor

prywatny. Nie preferujemy żadnej

z grup. Wszystko zależy od tego,

kto lepiej spełni kryteria cenowe i

jakościowe.

Po trzecie, sektor prywatny jest

postrzegany jako ostateczny

odbiorca systemu wsparcia. Ten

system jest po to, aby wspierać

firmy w generowaniu bogactwa i

zatrudnienia, między innymi

poprzez wykorzystanie wiedzy.

W tym ostatnim zakresie dominuje

więc podejście bazujące na zasysaniu

technologii (technology pull), a nie jej

wypychaniu do sektora prywatnego

(technology push). Kształtowanie

systemu wsparcia i jego

poszczególnych elementów

(projektów) zakłada konsultację z

biznesem od samego początku.

Pozwala to określić, jakie potrzeby, w

jaki sposób powinny

być

zaspokojone.

Document Outline