Diagnostyka

Diagnostyka

nowotworów jamy

nowotworów jamy

brzusznej

brzusznej

-

-

guzy

guzy

neuroendokrynne

neuroendokrynne

NET

NET

Tadeusz Budlewski

Tadeusz Budlewski

Zakład Medycyny Nuklearnej

Zakład Medycyny Nuklearnej

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Akademii

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Akademii

Medycznej

Medycznej

w Białymstoku

w Białymstoku

Kierownik Zakładu Prof. Dr hab

Kierownik Zakładu Prof. Dr hab

.

.

Med. Franciszek

Med. Franciszek

Rogowski

Rogowski

Guzy neuroendokrynne

Guzy neuroendokrynne



Wszystkie wykazują podobne

Wszystkie wykazują podobne

pochodzenie z cewy neuronalnej

pochodzenie z cewy neuronalnej



Wiekszość wykazuje zdolność

Wiekszość wykazuje zdolność

wychytu amin

wychytu amin

i dekarboksylacji

i dekarboksylacji



Mogą współistnieć z rakiem

Mogą współistnieć z rakiem



Wykazują tendencję do powolnego

Wykazują tendencję do powolnego

wzrostu

wzrostu

Guzy neuroendokrynne

Guzy neuroendokrynne



Guzy endokrynne tr

Guzy endokrynne tr

z

z

ustki

ustki



Rakowiak

Rakowiak



Insulinoma

Insulinoma



Gastrinoma

Gastrinoma



VIPoma

VIPoma



Połączone z zespołem MEN1

Połączone z zespołem MEN1



30% odpowida na chemioterapię

30% odpowida na chemioterapię

(strep/5FU)

(strep/5FU)

Guzy neuroendokrynne

Guzy neuroendokrynne



Rakowiak

Rakowiak



50% właściwości wydzielnicze (serotonina)

50% właściwości wydzielnicze (serotonina)



Powoduje zaczerwienienie skóry /

Powoduje zaczerwienienie skóry /

biegunki

biegunki



Może powodować chorobę serca (wada

Może powodować chorobę serca (wada

zastawkowa)

zastawkowa)



Pacjenci z objawami przeżywają 5-20 lat

Pacjenci z objawami przeżywają 5-20 lat



Częstość występowania 4/milion/rok

Częstość występowania 4/milion/rok



Oporny na chemioterapię

Oporny na chemioterapię

Guzy neuroendokrynne

Guzy neuroendokrynne



Pheochromocytoma

Pheochromocytoma



Wytwarza adrenalinę i/lub noradrenalinę

Wytwarza adrenalinę i/lub noradrenalinę



Objawia się wzrostami RR

Objawia się wzrostami RR



10% obustronny

10% obustronny



10% złośliwy

10% złośliwy



Współwystępuje z zespołem MEN2

Współwystępuje z zespołem MEN2



Paraganglioma

Paraganglioma



Podobny jak w/w

Podobny jak w/w



lub niewydzielający

lub niewydzielający

Guzy neuroendokrynne

Guzy neuroendokrynne



Rak rdzeniasty tarczycy

Rak rdzeniasty tarczycy



Guz wywodzący się z komórek C

Guz wywodzący się z komórek C



Wytwarza calcytoninę, serotoninę,

Wytwarza calcytoninę, serotoninę,

prostaglandyny, VIP, ACTH

prostaglandyny, VIP, ACTH



Oporny na chemioterapię

Oporny na chemioterapię

Zespół mnogiej gruczolakowatości

Zespół mnogiej gruczolakowatości

wewnatrzwydzielniczej (MEN-

wewnatrzwydzielniczej (MEN-

multiple

multiple

endocrine neoplasia)

endocrine neoplasia)



MEN1(zespół Wermera) 50% sporadycznie

MEN1(zespół Wermera) 50% sporadycznie

50% defekt genu RAS

50% defekt genu RAS



Guz trzustki, przysadki , przytarczyc, zespół

Guz trzustki, przysadki , przytarczyc, zespół

Zollongera-Ellisona

Zollongera-Ellisona



MEN2a (zespół Sippla)

MEN2a (zespół Sippla)



Rak rdzeniasty tarczycy,phaeochromocytoma,

Rak rdzeniasty tarczycy,phaeochromocytoma,

paraganglioma, nadczynność przytarczyc

paraganglioma, nadczynność przytarczyc



MEN2b (MEN III)

MEN2b (MEN III)



Rak rdzeniasty tarczycy, pheochromocytoma,

Rak rdzeniasty tarczycy, pheochromocytoma,

mnogie nerwiaki śluzówkowe

mnogie nerwiaki śluzówkowe

Guzy neuroendokrynne –

Guzy neuroendokrynne –

czułość badania z

czułość badania z

pentetreotydem-In11

pentetreotydem-In11



Guz

Guz

drobnokomórkowy

drobnokomórkowy

płuc

płuc



Guzy wysp

Guzy wysp

trzustkowych

trzustkowych



Pheo.,neuroblasto

Pheo.,neuroblasto

ma, paraganglioma

ma, paraganglioma



Rak rdzeniasty

Rak rdzeniasty

tarczycy

tarczycy

)

)



Rakowiak

Rakowiak



80-100%

80-100%



75-100%

75-100%



>85%

>85%



65-70%

65-70%



86-95%

86-95%

G.Gnanasegram, JR.Buscombe.The role of Nuclear Medicine in Imaging Neuroendocrine Tumors. World J of Nucl Med. 2003, 232-240.

Diagnostyka stopnia

Diagnostyka stopnia

zaawansowania

zaawansowania



In-111 scyntygrafia całego ciała i

In-111 scyntygrafia całego ciała i

SPECT

SPECT



Lokalizacyjne CT/MRI

Lokalizacyjne CT/MRI



Pheo/paragnglioma badania a I-123-

Pheo/paragnglioma badania a I-123-

MIBG

MIBG



Scyntygrafia kości

Scyntygrafia kości



Tc-99m DMSA (V) dla MCT

Tc-99m DMSA (V) dla MCT



F-18 FDG nie jest tak użyteczna

F-18 FDG nie jest tak użyteczna

Scyntygrafia planarna pacjenta

Scyntygrafia planarna pacjenta

z NET wykazująca liczne

z NET wykazująca liczne

przerzuty

przerzuty

Syntygrafia planarna

Syntygrafia planarna

SPECT wykazujący przerzut w

SPECT wykazujący przerzut w

przedniej części śledziony

przedniej części śledziony

Porównanie ilości zmian widocznych w

Porównanie ilości zmian widocznych w

spiralnym CT, In-111 Octreotide SPECT

spiralnym CT, In-111 Octreotide SPECT

i I-123 mIBG SPECT

i I-123 mIBG SPECT

G. Kaltas, M. Korbonits, E. Heintz et al. Comparison of Somatostatin Analog and Meta-Iodobenzylguanidine Radionuclidesin the
Diagnosis and Localisation of Advanced Neuroendocrine Tumors. J Clin Endocrinol Metab 2001; 86(2): 895-902

.

[n]

Porównanie trzech badań

Porównanie trzech badań

obrazowych

obrazowych

Jedno ognisko w CT (x) 5 ognisk w MIBG In-111 Oct lecz inna lokalizacja
zmian.

Planowanie leczenia

Planowanie leczenia



Wyniki badań obrazowych

Wyniki badań obrazowych



Guzy pierwotne z przerzutami w

Guzy pierwotne z przerzutami w

badaniach obrazowych (mn)

badaniach obrazowych (mn)



In-111 oktreotyd

In-111 oktreotyd



Leczenie za pomocą

Leczenie za pomocą

(lanreotide/octreotide)

(lanreotide/octreotide)



I-123/I-131 mIBG

I-123/I-131 mIBG



Leczenie za pomocą I-131 MIBG

Leczenie za pomocą I-131 MIBG

Leczenie

Leczenie



I-131 mIBG

I-131 mIBG



Jeżeli dobry wychwyt I-123 mIBG

Jeżeli dobry wychwyt I-123 mIBG



Iv 2-7 GBq przez 30-40 min.

Iv 2-7 GBq przez 30-40 min.



Zablokowanie tarczycy za pomocą

Zablokowanie tarczycy za pomocą

jodu/nadchloranu

jodu/nadchloranu



Zapewnienie co najmniej 3 dniowej

Zapewnienie co najmniej 3 dniowej

hospitalizacji

hospitalizacji



70% ustąpienie objawów, stabilizacja

70% ustąpienie objawów, stabilizacja

choroby 50%, cofnięcie się objawów choroby

choroby 50%, cofnięcie się objawów choroby

w 30

w 30

%

%

I-131 mIBG

I-131 mIBG

pheochromocytoma

pheochromocytoma

Po I dawce

Po III dawce

Leczenie

Leczenie



Analogi somatostatyny

Analogi somatostatyny



Octreot

Octreot

yd

yd

e

e

lub

lub

Lanreot

Lanreot

y

y

de

de



Znakowane:

Znakowane:

In-111, Lt-177, Y-90

In-111, Lt-177, Y-90



Mogą być nefrotoksyczne

Mogą być nefrotoksyczne



Ochrona nerek polega na równoczesnym

Ochrona nerek polega na równoczesnym

podaniu aminokwasów (

podaniu aminokwasów (



70%

70%

kontrola objawów

kontrola objawów

, 30%

, 30%

stabilizacja

stabilizacja

procesu

procesu

, 30%

, 30%

regresja choroby

regresja choroby

Pacjent z MCT

Pacjent z MCT

Radiofarmaceutyki

Radiofarmaceutyki

znakowane

znakowane

Y-90

Y-90



Y-90 octreotide

Y-90 octreotide



Novartis

Novartis



Y-90 Lanreotide

Y-90 Lanreotide



Uni Vienna

Uni Vienna



Y-90 octreotate

Y-90 octreotate



Uni Basle

Uni Basle

NET-

NET-

Perspektywy

Perspektywy



Medycyna Nuklearna jest podstawą:

Medycyna Nuklearna jest podstawą:



diagnostyki,

diagnostyki,



oceny stopnia zaawansowania

oceny stopnia zaawansowania



leczenia

leczenia



Może być modelem w leczeniu innych

Może być modelem w leczeniu innych

chorób nowotworowych

chorób nowotworowych



Odkrywanie nowych peptydów/izotopów

Odkrywanie nowych peptydów/izotopów



np. pochodne gastryny

np. pochodne gastryny



Nowe izotopy np. Lu-177

Nowe izotopy np. Lu-177



Biologia molekularna

Biologia molekularna



SS-R

SS-R