CZYNNIKI DETERMINUJĄCE
CZYNNIKI DETERMINUJĄCE
ZAKAŻENIA WIRUSOWE
ZAKAŻENIA WIRUSOWE
dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk
CECHY WIRUSÓW
CECHY WIRUSÓW
•
MAŁE
MAŁE
(10 – 300 nm)
(10 – 300 nm)
•
CAŁKOWICIE ZALEŻNE OD ŻYWYCH
CAŁKOWICIE ZALEŻNE OD ŻYWYCH
KOMÓREK
KOMÓREK
•
MAJĄ JEDEN RODZAJ KWASU
MAJĄ JEDEN RODZAJ KWASU
NUKLEINOWEGO
NUKLEINOWEGO
(jedna cząsteczka lub w postaci
(jedna cząsteczka lub w postaci
segmentów)
segmentów)
•
MAJĄ BIAŁKO WIĄŻĄCE RECEPTOR
MAJĄ BIAŁKO WIĄŻĄCE RECEPTOR
WYPUSTKI
OSŁONKA
NUKLEOKAPSYD
KAPSOMERY
SCHEMAT BUDOWY WIRUSA
SCHEMAT BUDOWY WIRUSA
KAPSYD
KAPSYD – płaszcz białkowy
NUKLEOPKAPSYD – kompleks białka ochronnego i
wirusowego
ZEWNĘTRZNA OSŁONKA LIPIDOWA
BŁONA STABILIZUJĄCA
STRUKTURA RDZENIA (BIAŁKA I GENOM)
SYMETRIA WIELOŚCIANÓW I UFORMOWANIE
SYMETRIA WIELOŚCIANÓW I UFORMOWANIE
KAPSOMERÓW
KAPSOMERÓW
SYMETRIA WIELOŚCIANÓW I UFORMOWANIE
SYMETRIA WIELOŚCIANÓW I UFORMOWANIE
KAPSOMERÓW
KAPSOMERÓW
TRIMERY
TRIMERY
2
3
5
2
3
5
60
60
12 PENTAMERÓW DIMERY
12 PENTAMERÓW DIMERY
TRIANGULARNE
TRIANGULARNE
12 PENTAMERÓW DIMERY
12 PENTAMERÓW DIMERY
TRIANGULARNE
TRIANGULARNE
PORÓWNAWCZE
PORÓWNAWCZE
ROZMIARY WYBRANYCH
ROZMIARY WYBRANYCH
GRUP WIRUSÓW
GRUP WIRUSÓW
PORÓWNAWCZE
PORÓWNAWCZE
ROZMIARY WYBRANYCH
ROZMIARY WYBRANYCH
GRUP WIRUSÓW
GRUP WIRUSÓW
Białka wirusowe
Białka wirusowe
1.
Białka strukturalne
-
Ochrona materiału genetycznego wirusa
-
Utrzymanie segmentów genomu razem
-
Udział w oddziaływaniu wirionu na komórkę gospodarza: adsorpcja,
penetracja wirusa do komórki, replikacja, ekspresja
2.
Białka enzymatyczne
-
Inicjacja procesu infekcji
-
Metabolizm kwasów nukleinowych
3.
Białka enzymatyczne powstające w fazie namnażania gdy:
-
Brak określonej aktywności w komórce gospodarza
-
Brak enzymu w miejscu namnażania
-
Nieprzystosowanie enzymów do tworzenia odpowiednich
kompleksów z białkamim wirusowymi w procesie namnażania
1.
Białka strukturalne
-
Ochrona materiału genetycznego wirusa
-
Utrzymanie segmentów genomu razem
-
Udział w oddziaływaniu wirionu na komórkę gospodarza: adsorpcja,
penetracja wirusa do komórki, replikacja, ekspresja
2.
Białka enzymatyczne
-
Inicjacja procesu infekcji
-
Metabolizm kwasów nukleinowych
3.
Białka enzymatyczne powstające w fazie namnażania gdy:
-
Brak określonej aktywności w komórce gospodarza
-
Brak enzymu w miejscu namnażania
-
Nieprzystosowanie enzymów do tworzenia odpowiednich
kompleksów z białkamim wirusowymi w procesie namnażania
KLASYFIKACJA WIRUSÓW
KLASYFIKACJA WIRUSÓW
TYP KWASU NUKLEINOWEGO
LICZBA NICI KWASU NUKLEINOWEGO
POLARNOŚĆ GENOMU WIRUSOWEGO
SYMETRIA NUKLEOKAPSYDU
BRAK LUB OBECNOŚĆ OSŁONKI LIPIDOWEJ
RODZINY
RODZINY
(budowa kwasu nukleinowego)
(budowa kwasu nukleinowego)
PODRODZINY
PODRODZINY
(budowa struktury genowej)
(budowa struktury genowej)
RODZAJE
RODZAJE
(budowa antygenowa i inne właściwości biologiczne
(budowa antygenowa i inne właściwości biologiczne
Porównanie wybranych cech wirusów
Porównanie wybranych cech wirusów
zapalenia wątroby
zapalenia wątroby
HAV HBV HCV HDV
HAV HBV HCV HDV
HEV
HEV
GENOM
GENOM
RNA DNA RNA RNA RNA
RNA DNA RNA RNA RNA
RODZINA
RODZINA
Picorna Hepadna Flavi:Pesti Viroid Calici
Picorna Hepadna Flavi:Pesti Viroid Calici
ZAKAŻENIE
ZAKAŻENIE
pokarm krew krew krew
pokarm krew krew krew
pokarm
pokarm
SERODIAGNOSTYKA
SERODIAGNOSTYKA
IgM IgM anty-HCV IgM IgM
IgM IgM anty-HCV IgM IgM
anty-HAV anty-HBC HCV-RNA anty-HDV anty-HEV
anty-HAV anty-HBC HCV-RNA anty-HDV anty-HEV
HAV HBV HCV HDV
HAV HBV HCV HDV
HEV
HEV
GENOM
GENOM
RNA DNA RNA RNA RNA
RNA DNA RNA RNA RNA
RODZINA
RODZINA
Picorna Hepadna Flavi:Pesti Viroid Calici
Picorna Hepadna Flavi:Pesti Viroid Calici
ZAKAŻENIE
ZAKAŻENIE
pokarm krew krew krew
pokarm krew krew krew
pokarm
pokarm
SERODIAGNOSTYKA
SERODIAGNOSTYKA
IgM IgM anty-HCV IgM IgM
IgM IgM anty-HCV IgM IgM
anty-HAV anty-HBC HCV-RNA anty-HDV anty-HEV
anty-HAV anty-HBC HCV-RNA anty-HDV anty-HEV
PODSTAWOWE ELEMENTY WIRUSA
PODSTAWOWE ELEMENTY WIRUSA
STANOWIĄCE PODSTAWĘ KAŻDEGO
STANOWIĄCE PODSTAWĘ KAŻDEGO
ZAKAŻENIA
ZAKAŻENIA
PODSTAWOWE ELEMENTY WIRUSA
PODSTAWOWE ELEMENTY WIRUSA
STANOWIĄCE PODSTAWĘ KAŻDEGO
STANOWIĄCE PODSTAWĘ KAŻDEGO
ZAKAŻENIA
ZAKAŻENIA
WIRULENCJA
(porównuje ciężkość choroby spowodowanej przez różne szczepy tego samego
mikroorganizmu =liczba mikroorganizmów potrzebnych do wywołania
określonego efektu)
PATOGENNOŚĆ
(porównuje ciężkość choroby spowodowanej przez różne mikroorganizmy)
WIRULENCJA
(porównuje ciężkość choroby spowodowanej przez różne szczepy tego samego
mikroorganizmu =liczba mikroorganizmów potrzebnych do wywołania
określonego efektu)
PATOGENNOŚĆ
(porównuje ciężkość choroby spowodowanej przez różne mikroorganizmy)
DROGI
DROGI
ZAKAŻEŃ
ZAKAŻEŃ
WIRUSOWYCH
WIRUSOWYCH
BŁONA ŚLUZOWA OKA
BŁONA ŚLUZOWA OKA
(ADENOWIRUSY, HERPES WIRUSY)
(ADENOWIRUSY, HERPES WIRUSY)
BŁONA ŚLUZOWA OKA
BŁONA ŚLUZOWA OKA
(ADENOWIRUSY, HERPES WIRUSY)
(ADENOWIRUSY, HERPES WIRUSY)
UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
(GRYPA, ODRA, RÓŻYCZKA. OSPA WIETRZNA,
(GRYPA, ODRA, RÓŻYCZKA. OSPA WIETRZNA,
PARAINFLUENZA)
PARAINFLUENZA)
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
(ENTEROWIRUSY, ADENOWIRUSY, ROTAWIRUSY)
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
(ENTEROWIRUSY, ADENOWIRUSY, ROTAWIRUSY)
UKŁAD MOCZOWO –
UKŁAD MOCZOWO –
PŁCIOWY
PŁCIOWY
(HERPES WIRUSY, RETROWIRUSY)
URAZY
URAZY
SKÓRY:
SKÓRY:
•
BEZPOŚREDNI
BEZPOŚREDNI
E
E
-
WŚCIEKLIZNA
WŚCIEKLIZNA
- HERPES SIMPLEX
- HERPES SIMPLEX
- PAPILLOMA
- PAPILLOMA
•
PRZEZ
PRZEZ
WEKTORY
WEKTORY
- ODKLESZCZOWE
- ODKLESZCZOWE
ZAPALENIE MÓZGU
ZAPALENIE MÓZGU
POSTACIE ZAKAŻEŃ:
POSTACIE ZAKAŻEŃ:
1.
1.
MIEJSCOWE I OGÓLNE
MIEJSCOWE I OGÓLNE
2.
2.
OBJAWOWE I BEZOBJAWOWE
OBJAWOWE I BEZOBJAWOWE
3.
3.
OSTRE I PRZEWLEKŁE
OSTRE I PRZEWLEKŁE
4.
4.
SZERZĄCE SIĘ DROGĄ WERTYKALNĄ I
SZERZĄCE SIĘ DROGĄ WERTYKALNĄ I
HORYZONTALNĄ
HORYZONTALNĄ
5.
5.
WYWOŁANE PRZEZ WIRUSY ZNANE I NIEZNANE
WYWOŁANE PRZEZ WIRUSY ZNANE I NIEZNANE
6.
6.
KONWENCJONALNE I NIEKONWENCJONALNE
KONWENCJONALNE I NIEKONWENCJONALNE
7.
7.
NIOSĄCE NASTĘPSTWA BEZPOŚREDNIE I PÓŹNE
NIOSĄCE NASTĘPSTWA BEZPOŚREDNIE I PÓŹNE
umiejscowienie i
postać kliniczna
WIRUSY
WIRUSY
1.
1. FAGOCYTOZA
DO CYTOPLAZMY KOM.GOSPODARZA
2.
2. UWOLNIENIE RNA LUB DNA
(NUKLEAZY LIZOSOMALNE)
3.
3.
SYNTEZA KW. NUKLEINOWYCH
SYNTEZA KW. NUKLEINOWYCH
WIRUSA W JĄDRZE LUB
WIRUSA W JĄDRZE LUB
CYTOPLAZMIE
CYTOPLAZMIE
1.
1.
FAGOCYTOZA
DO CYTOPLAZMY KOM.GOSPODARZA
2.
2.
UWOLNIENIE RNA LUB DNA
(NUKLEAZY LIZOSOMALNE)
3.
3.
SYNTEZA KW. NUKLEINOWYCH
SYNTEZA KW. NUKLEINOWYCH
WIRUSA W JĄDRZE LUB
WIRUSA W JĄDRZE LUB
CYTOPLAZMIE
CYTOPLAZMIE
KOMÓRKA JAKO GOSPODARZ
KOMÓRKA JAKO GOSPODARZ
WIRUSA
WIRUSA
BŁONA CYTOPLAZMATYCZNA
BŁONA CYTOPLAZMATYCZNA
(
(
ADSORPCJA,
ADSORPCJA,
UWALNIANIE)
UWALNIANIE)
MITOCHONDRIA I AP. GOLGIEGO
MITOCHONDRIA I AP. GOLGIEGO
(METABOLIZM)
(METABOLIZM)
LIZOSOMY
LIZOSOMY
(ENZYMY)
(ENZYMY)
RYBOSOMY
RYBOSOMY
(SYNTEZA
(SYNTEZA
PLIPEPTYDÓW)
PLIPEPTYDÓW)
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA
(PRZENOSZENIE)
(PRZENOSZENIE)
BŁONA JĄDROWA
BŁONA JĄDROWA
(TRANSPORT)
(TRANSPORT)
WODNICZKI CYTOPLAZMATYCZNE
WODNICZKI CYTOPLAZMATYCZNE
(GROMADZENIE
(GROMADZENIE
WIRIONÓW)
WIRIONÓW)
DNA CHROMOSOMÓW
DNA CHROMOSOMÓW
(SYNTEZA MATERIAŁU GENETYCZNEGO)
(SYNTEZA MATERIAŁU GENETYCZNEGO)
CYTOSZKIELET
CYTOSZKIELET
(ROLA
(ROLA
W MORFOGENEZIE, SYNTEZIE PODJEDNOSTEK
W MORFOGENEZIE, SYNTEZIE PODJEDNOSTEK
WIRUSOWYCH, PRZEMIESZCZANIE)
WIRUSOWYCH, PRZEMIESZCZANIE)
BŁONA CYTOPLAZMATYCZNA
BŁONA CYTOPLAZMATYCZNA
(
(
ADSORPCJA,
ADSORPCJA,
UWALNIANIE)
UWALNIANIE)
MITOCHONDRIA I AP. GOLGIEGO
MITOCHONDRIA I AP. GOLGIEGO
(METABOLIZM)
(METABOLIZM)
LIZOSOMY
LIZOSOMY
(ENZYMY)
(ENZYMY)
RYBOSOMY
RYBOSOMY
(SYNTEZA
(SYNTEZA
PLIPEPTYDÓW)
PLIPEPTYDÓW)
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA
SIATECZKA ŚRÓDPLAZMATYCZNA
(PRZENOSZENIE)
(PRZENOSZENIE)
BŁONA JĄDROWA
BŁONA JĄDROWA
(TRANSPORT)
(TRANSPORT)
WODNICZKI CYTOPLAZMATYCZNE
WODNICZKI CYTOPLAZMATYCZNE
(GROMADZENIE
(GROMADZENIE
WIRIONÓW)
WIRIONÓW)
DNA CHROMOSOMÓW
DNA CHROMOSOMÓW
(SYNTEZA MATERIAŁU GENETYCZNEGO)
(SYNTEZA MATERIAŁU GENETYCZNEGO)
CYTOSZKIELET
CYTOSZKIELET
(ROLA
(ROLA
W MORFOGENEZIE, SYNTEZIE PODJEDNOSTEK
W MORFOGENEZIE, SYNTEZIE PODJEDNOSTEK
WIRUSOWYCH, PRZEMIESZCZANIE)
WIRUSOWYCH, PRZEMIESZCZANIE)
INTERAKCJA WIRUS - KOMÓRKA
INTERAKCJA WIRUS - KOMÓRKA
1.
USZKODZENIE FUNKCJI KOMÓRKOWYCH
(ZMIANY MORFOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE)
2.
ZAKAŻENIE CYTOIDALNE Z USZKODZENIEM LUB
ZNISZCZENIEM KOMÓRKI W WYNIKU DZIAŁANIA
BIAŁEK WIRUSA I (LUB) ZABURZEŃ
METABOLIZMU KOMÓRKOWEGO
3.
UTRZYMYWANIE SIĘ ZAKAŻENIA KOMÓRKI
(ZAKAŻENIA PRZEWLEKŁE, LATENTNE)
4.
TRANSFORMACJA KOMÓREK
PRZYKŁADY INTERAKCJI WIRUS-
PRZYKŁADY INTERAKCJI WIRUS-
KOMÓRKA
KOMÓRKA
EFEKT CYTOPATYCZNY
to zatrzymanie:
ruchu komórek, mitoz,
syntezy
komórkowego DNA i białek.
Dochodzi do dezintegracji
jądra,
wakuolizacji cytoplazmy i
degradacji mitochondriów
ZAKAŻENIE
PERSYSTENTNE
Powstają potomne
wirusy
oraz zachodzą podziały
komórkowe. Po podziale
komórki wirus
przechodzi do
komórek potomnych
ADSORPCJA
ADSORPCJA
1.
1.
RECEPTORY KOMÓRKOWE WIĄŻĄCE
RECEPTORY KOMÓRKOWE WIĄŻĄCE
WIRUSA:
WIRUSA:
-
MUKOPROTEINOWE
MUKOPROTEINOWE
(ortomyksowirusy, paramyksowirusy)
-
LIPOPROTEINOWE
LIPOPROTEINOWE
(enterowirusy, arbowirusy, wirusy
(enterowirusy, arbowirusy, wirusy
herpes)
herpes)
Receptory determinujące zakażenie
wirusowe
WIRUS
RNA
-Pikorna
-Ortomykowirusy
-Rabdowirusy
-Retrowirusy
DNA
Herpes wirusy
Hepadnawirusy
WIRUS
RNA
-Pikorna
-Ortomykowirusy
-Rabdowirusy
-Retrowirusy
DNA
Herpes wirusy
Hepadnawirusy
RECEPTORY
KOMÓRKOWE
Molekuła 1 (ICAM-1)
sialyoligosacharydy
receptor
acetyloholinowy
molekuła CD4
Klasa I HLA MHC C3d
receptor CD 21
Hepatocytowy receptor
RECEPTORY
KOMÓRKOWE
Molekuła 1 (ICAM-1)
sialyoligosacharydy
receptor
acetyloholinowy
molekuła CD4
Klasa I HLA MHC C3d
receptor CD 21
Hepatocytowy receptor
RECEPTORY
WIRUSOWE
VP-1,VP1,2,3
hemaglutynina
białko G
Gp120
H 301, gp 350
Pre-s
PRZENIKANIE (PENETRACJA)
PRZENIKANIE (PENETRACJA)
-
PINOCYTOZA = wiropeksja
PINOCYTOZA = wiropeksja
(wnika cały wirion poprzez opłaszczone klatryną dołki)
(wnika cały wirion poprzez opłaszczone klatryną dołki)
-
ENDOCYTOZA
ENDOCYTOZA
-
FUZJA WIRUSOWA np. wirus odry i świnki
FUZJA WIRUSOWA np. wirus odry i świnki
- LIPAZY KOMÓRKOWE – UWALNIAJĄ LIPIDY Z WIRIONÓW
- PROTEAZY KOMÓRKOWE – ROZBIJAJĄ HEMAGLUTYNINĘ
- TRANSLOKACJA
- TRANSLOKACJA
UWOLNIENIE KWASU NUKLEINOWEGO
UWOLNIENIE KWASU NUKLEINOWEGO
WIRUSA
WIRUSA
-
PINOCYTOZA = wiropeksja
PINOCYTOZA = wiropeksja
(wnika cały wirion poprzez opłaszczone klatryną dołki)
(wnika cały wirion poprzez opłaszczone klatryną dołki)
-
ENDOCYTOZA
ENDOCYTOZA
-
FUZJA WIRUSOWA np. wirus odry i świnki
FUZJA WIRUSOWA np. wirus odry i świnki
- LIPAZY KOMÓRKOWE – UWALNIAJĄ LIPIDY Z WIRIONÓW
- PROTEAZY KOMÓRKOWE – ROZBIJAJĄ HEMAGLUTYNINĘ
- TRANSLOKACJA
- TRANSLOKACJA
UWOLNIENIE KWASU NUKLEINOWEGO
UWOLNIENIE KWASU NUKLEINOWEGO
WIRUSA
WIRUSA
OKRES WYLĘGANIA
OKRES WYLĘGANIA
OKRES POMIĘDZY ZAKAŻENIEM, A
WYSTĄPIENIEM
PIERWSZYCH OBJAWÓW
OKRES UMIEJSCAWIANIA
OKRES UMIEJSCAWIANIA
OKRES NARASTANIA I SZCZYTU
OKRES NARASTANIA I SZCZYTU
ZDROWIENIE
ZDROWIENIE
PRZETRWANIE PATOGENU W
PRZETRWANIE PATOGENU W
USTROJU
USTROJU
OKRES WYLĘGANIA
OKRES WYLĘGANIA
OKRES POMIĘDZY ZAKAŻENIEM, A
WYSTĄPIENIEM
PIERWSZYCH OBJAWÓW
OKRES UMIEJSCAWIANIA
OKRES UMIEJSCAWIANIA
OKRES NARASTANIA I SZCZYTU
OKRES NARASTANIA I SZCZYTU
ZDROWIENIE
ZDROWIENIE
PRZETRWANIE PATOGENU W
PRZETRWANIE PATOGENU W
USTROJU
USTROJU
REPLIKACJA
REPLIKACJA
REPLIKACJA
REPLIKACJA
ZAKAŻENIE
=
ODTWARZANIE GENOMU WIRUSOWEGO
+
EKSPRESJA
REPLIKACJA WIRUSÓW
REPLIKACJA WIRUSÓW
REPLIKACJA WIRUSÓW
REPLIKACJA WIRUSÓW
KOMÓRKA GOSPODARZA:
1.
1.
ADSORPCJA NA POWIERZCHNI
ADSORPCJA NA POWIERZCHNI
2.
2.
ZAPOCZĄTKOWANIE CYKLU REPLIKACJ
ZAPOCZĄTKOWANIE CYKLU REPLIKACJ
RECEPTORY
RECEPTORY
FAZA CYKLU KOMÓRKOWEGO
FAZA CYKLU KOMÓRKOWEGO
REPLIKACJA WIRUSÓW
REPLIKACJA WIRUSÓW
1. Zdolność komórki do przyjęcia wirusa
Receptory determinujące zakażenie
wirusowe
1.
Zdolność komórki do przyjęcia wirusa
Receptory determinujące zakażenie
wirusowe
STRATEGIA REPLIKACJI WIRUSÓW DNA
STRATEGIA REPLIKACJI WIRUSÓW DNA
DNA
DNA
mRNA
mRNA
BIAŁKA WCZESNE I PÓŹNE
BIAŁKA WCZESNE I PÓŹNE
TRANSKRYPCJA
DNA ZALEŻNA POLIMERAZA RNA
TRANSKRYPCJA
DNA ZALEŻNA POLIMERAZA RNA
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
1.
1.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
2.
2.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
3.
3.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
4.
4.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
5.
5.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-) POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-) POLARNOŚCI
6.
6.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
7.
7.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+)POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+)POLARNOŚCI
1.
1.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
2.
2.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
3.
3.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
4.
4.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
5.
5.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-) POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-) POLARNOŚCI
6.
6.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
7.
7.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+)POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+)POLARNOŚCI
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
1.
1.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
(
(
=
=
)DNA – (
)DNA – (
=
=
)DNA
)DNA
REPLIKACJA:
REPLIKACJA:
-
W JĄDRZE KOMÓRKI (herpeswirusy, adenowirusy,
W JĄDRZE KOMÓRKI (herpeswirusy, adenowirusy,
papowawirusy )
papowawirusy )
-
W CYTOPLAZMIE (pokswirusy)
W CYTOPLAZMIE (pokswirusy)
2.
2.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
Hepadnawiridae
Hepadnawiridae
1.
1.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA
(
(
=
=
)DNA – (
)DNA – (
=
=
)DNA
)DNA
REPLIKACJA:
REPLIKACJA:
-
W JĄDRZE KOMÓRKI (herpeswirusy, adenowirusy,
W JĄDRZE KOMÓRKI (herpeswirusy, adenowirusy,
papowawirusy )
papowawirusy )
-
W CYTOPLAZMIE (pokswirusy)
W CYTOPLAZMIE (pokswirusy)
2.
2.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z DWUNICIOWYM DNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
Hepadnawiridae
Hepadnawiridae
REPLIKACJA HBV
REPLIKACJA HBV
1. HBV HEPATOCYT (receptor albuminowy)
2. HBV wnika do jądra komórki
3. TRANSKRYPCJA NA WIRUSOWE mRNA
(kooperacja sekwencji DNA – HBV z
komórkowymi czynnikami transkrypcyjnymi =
PODŁOŻE TROPIZMU HBV do komórki)
4. mRNA pregenom
5. TRANSLACJA (białka rdzeniowe,polimeraza,
niedojrzały rdzeń, odwrotna transkrypcja)
6. NIĆ DNA (L-) – powstaje hybryda RNA/DNA
ROZSZCZEPIENIE RNA/DNA
ROZSZCZEPIENIE RNA/DNA
RNA PREGENOMU ZOSTAJE
PRZENIESIONE DO DR1 I
DR2
ODWROTNA
TRANSKRYPCJA
NA MATRYCY RNA ZOSTAJE
ZBUDOWANA KRÓTSZA NIĆ
DNA HBVS+
UWOLNIONA
UWOLNIONA
POJEDYNCZA NIĆ DNA
POJEDYNCZA NIĆ DNA
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
3.
3.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
(+)DNA
(+)DNA
DWUNICIOWA FORMA POŚREDNIA DNA (+-)
DWUNICIOWA FORMA POŚREDNIA DNA (+-)
NAMNAŻANIE
NAMNAŻANIE
ASYMETRYCZNA TRANSKRYPCJA
ASYMETRYCZNA TRANSKRYPCJA
mRNA
mRNA
3.
3.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM DNA
(+)DNA
(+)DNA
DWUNICIOWA FORMA POŚREDNIA DNA (+-)
DWUNICIOWA FORMA POŚREDNIA DNA (+-)
NAMNAŻANIE
NAMNAŻANIE
ASYMETRYCZNA TRANSKRYPCJA
ASYMETRYCZNA TRANSKRYPCJA
mRNA
mRNA
KOMÓRKOWA POLIMERAZA
DNA
KOMÓRKOWA POLIMERAZA
RNA
KOMÓRKOWA POLIMERAZA
DNA
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
4.
4.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
Reoviridae
Reoviridae
(+-) RNA (+)RNA (+-) RNA
(+-) RNA (+)RNA (+-) RNA
4.
4.
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
WIRUSY Z DWUNICIOWYM RNA
Reoviridae
Reoviridae
(+-) RNA (+)RNA (+-) RNA
(+-) RNA (+)RNA (+-) RNA
AKTYWNOŚĆ RNA
TRANSKRYPTAZY W WIRIONACH
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
5.
5.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-)POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-)POLARNOŚCI
(-)RNA (+)RNA
(-)RNA (+)RNA
5.
5.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-)POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (-)POLARNOŚCI
(-)RNA (+)RNA
(-)RNA (+)RNA
BRAK ZDOLNOŚCI
DZIAŁANIA mRNA
OBDARZONY
INFORMACJĄ DO
KODOWANIA BIAŁEK
TRANSKRYPTAZA RNA
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
GRUPY WIRUSÓW W ZALEŻNOŚCI OD
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
SPOSOBU REPLIKACJI I TRANSKRYPCJI
6.
6.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
Retroviridae
Retroviridae
7.
7.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+) POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+) POLARNOŚCI
Pikornaviridae, Flaviviridae
Pikornaviridae, Flaviviridae
6.
6.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA I ODWRÓCONĄ
TRNSKRYPCJĄ
TRNSKRYPCJĄ
Retroviridae
Retroviridae
7.
7.
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+) POLARNOŚCI
WIRUSY Z JEDNONICIOWYM RNA O (+) POLARNOŚCI
Pikornaviridae, Flaviviridae
Pikornaviridae, Flaviviridae
GROMADZENIE SKŁADNIKÓW
GROMADZENIE SKŁADNIKÓW
NIEZBĘDNYCH DO UFORMOWANIA WIRIONU
NIEZBĘDNYCH DO UFORMOWANIA WIRIONU
PROCES ZALEŻNY OD:
MIEJSCA REPLIKACJI WEWNĄTRZ KOMÓRKI
MECHANIZMU UWALNIANIA WIRUSÓW
POTOMNYCH
DOJRZEWANIE
DOJRZEWANIE
PRZECHODZENIE W STAN ZAKAŹNY:
PRZECHODZENIE W STAN ZAKAŹNY:
-
WIRUSY DNA
WIRUSY DNA
-
WIRUSY RNA (Z OSŁONKĄ)
WIRUSY RNA (Z OSŁONKĄ)
-
ORTOMYKSOWIRUSY, PARAMYKSOWIRUSY, RETROWIRUSY,
ORTOMYKSOWIRUSY, PARAMYKSOWIRUSY, RETROWIRUSY,
RABDOWIRUSY, TOGAWIRUSY,FLAWIWIRUSY
RABDOWIRUSY, TOGAWIRUSY,FLAWIWIRUSY
(pączkowanie +
(pączkowanie +
szkielet kom.)
szkielet kom.)
-
KORONAWIRUSY, BUNYAWIRUSY
KORONAWIRUSY, BUNYAWIRUSY
(pączkowanie z siat.plazmat. I ap.
(pączkowanie z siat.plazmat. I ap.
Golg.)
Golg.)
UWOLNIENIE Z KOMÓRKI
UWOLNIENIE Z KOMÓRKI
PĄCZKOWANIE
PĄCZKOWANIE
KANALIKI KOMÓRKOWE
KANALIKI KOMÓRKOWE
W WODNICZKACH
W WODNICZKACH
USZKODZENIE STRUKTURY
USZKODZENIE STRUKTURY
KOMÓRKOWEJ
KOMÓRKOWEJ
PRZEGLĄD SYSTEMATYCZNY
WIRUSÓW
WIRUSÓW
PRZEGLĄD SYSTEMATYCZNY
WIRUSÓW
WIRUSÓW
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Adenoviridae
Adenoviridae
Adenoviridae
Adenoviridae
ZAWIERAJĄ DWUNICIOWY DNA
ZAWIERAJĄ DWUNICIOWY DNA
WIRIONY NIE MAJĄ OSŁONKI
WIRIONY NIE MAJĄ OSŁONKI
ZAKAŻENIE KOMÓRKI:
ZAKAŻENIE KOMÓRKI:
endocytoza – odpłaszczenie, doprowadzenie
endocytoza – odpłaszczenie, doprowadzenie
jądra wirusa do jądra komórki, mRNA, transkrypcja, odtworzenie
jądra wirusa do jądra komórki, mRNA, transkrypcja, odtworzenie
wirusowego DNA, odbudowa wirionów potomnych
wirusowego DNA, odbudowa wirionów potomnych
SYNTEZA WIRIONÓW W JĄDRZE KOMÓRKI
SYNTEZA WIRIONÓW W JĄDRZE KOMÓRKI
WYIZOLOWANY DNA – ZAKAŹNY
WYIZOLOWANY DNA – ZAKAŹNY
Procesy chorobowe umiejscowione głównie w układzie oddchowym
Procesy chorobowe umiejscowione głównie w układzie oddchowym
i pokarmowym
i pokarmowym
Przebieg zakażeń bezobjawowy lub nieznaczne objawy kliniczne
Przebieg zakażeń bezobjawowy lub nieznaczne objawy kliniczne
Dotyczy zwykle dzieci (główny rezerwuar)
Dotyczy zwykle dzieci (główny rezerwuar)
47 serotypów
47 serotypów
ZAWIERAJĄ DWUNICIOWY DNA
ZAWIERAJĄ DWUNICIOWY DNA
WIRIONY NIE MAJĄ OSŁONKI
WIRIONY NIE MAJĄ OSŁONKI
ZAKAŻENIE KOMÓRKI:
ZAKAŻENIE KOMÓRKI:
endocytoza – odpłaszczenie, doprowadzenie
endocytoza – odpłaszczenie, doprowadzenie
jądra wirusa do jądra komórki, mRNA, transkrypcja, odtworzenie
jądra wirusa do jądra komórki, mRNA, transkrypcja, odtworzenie
wirusowego DNA, odbudowa wirionów potomnych
wirusowego DNA, odbudowa wirionów potomnych
SYNTEZA WIRIONÓW W JĄDRZE KOMÓRKI
SYNTEZA WIRIONÓW W JĄDRZE KOMÓRKI
WYIZOLOWANY DNA – ZAKAŹNY
WYIZOLOWANY DNA – ZAKAŹNY
Procesy chorobowe umiejscowione głównie w układzie oddchowym
Procesy chorobowe umiejscowione głównie w układzie oddchowym
i pokarmowym
i pokarmowym
Przebieg zakażeń bezobjawowy lub nieznaczne objawy kliniczne
Przebieg zakażeń bezobjawowy lub nieznaczne objawy kliniczne
Dotyczy zwykle dzieci (główny rezerwuar)
Dotyczy zwykle dzieci (główny rezerwuar)
47 serotypów
47 serotypów
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Adenovirus A colorized electron
micrograph from the Center for
Cell Imaging at the
Adenoviridae
Adenoviridae
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Adenoviridae
Adenoviridae
DIAGNOSTYKA WIRUSOLOGICZNA
DIAGNOSTYKA WIRUSOLOGICZNA
1.
1.
IZOLACJA Z WYMAZÓW GARDŁA,WYDZIELIN SPOJÓWEK,
IZOLACJA Z WYMAZÓW GARDŁA,WYDZIELIN SPOJÓWEK,
PLWOCINY,KAŁU
PLWOCINY,KAŁU
2.
2.
DODANIE DO WYIZOLOWANEGO MATERIAŁU ANTYBIOTYKÓW
DODANIE DO WYIZOLOWANEGO MATERIAŁU ANTYBIOTYKÓW
3.
3.
ZAKAŻANIE KOMÓREK
ZAKAŻANIE KOMÓREK
(HeLa, KOM. ZARODKA LUDZKIEGO)
(HeLa, KOM. ZARODKA LUDZKIEGO)
4.
4.
OBSERWACJA ZMIAN CYTOPATYCNYCH PO 2 – 21 DNIACH
OBSERWACJA ZMIAN CYTOPATYCNYCH PO 2 – 21 DNIACH
IDENTYFIKACJA WIRUSA
IDENTYFIKACJA WIRUSA
1.
1.
ODCZYN WIĄZANIA DOPEŁNIACZA
ODCZYN WIĄZANIA DOPEŁNIACZA
2.
2.
ODCZYN ZOBOJĘTNIANIA
ODCZYN ZOBOJĘTNIANIA
3.
3.
ELEKTROFOREZA
ELEKTROFOREZA
4.
4.
HYBRYDYZACJA
HYBRYDYZACJA
5.
5.
IFA
IFA
DIAGNOSTYKA WIRUSOLOGICZNA
DIAGNOSTYKA WIRUSOLOGICZNA
1.
1.
IZOLACJA Z WYMAZÓW GARDŁA,WYDZIELIN SPOJÓWEK,
IZOLACJA Z WYMAZÓW GARDŁA,WYDZIELIN SPOJÓWEK,
PLWOCINY,KAŁU
PLWOCINY,KAŁU
2.
2.
DODANIE DO WYIZOLOWANEGO MATERIAŁU ANTYBIOTYKÓW
DODANIE DO WYIZOLOWANEGO MATERIAŁU ANTYBIOTYKÓW
3.
3.
ZAKAŻANIE KOMÓREK
ZAKAŻANIE KOMÓREK
(HeLa, KOM. ZARODKA LUDZKIEGO)
(HeLa, KOM. ZARODKA LUDZKIEGO)
4.
4.
OBSERWACJA ZMIAN CYTOPATYCNYCH PO 2 – 21 DNIACH
OBSERWACJA ZMIAN CYTOPATYCNYCH PO 2 – 21 DNIACH
IDENTYFIKACJA WIRUSA
IDENTYFIKACJA WIRUSA
1.
1.
ODCZYN WIĄZANIA DOPEŁNIACZA
ODCZYN WIĄZANIA DOPEŁNIACZA
2.
2.
ODCZYN ZOBOJĘTNIANIA
ODCZYN ZOBOJĘTNIANIA
3.
3.
ELEKTROFOREZA
ELEKTROFOREZA
4.
4.
HYBRYDYZACJA
HYBRYDYZACJA
5.
5.
IFA
IFA
ADENOVIRUS
ADENOVIRUS
ADENOVIRUS
ADENOVIRUS
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Papovaviridae
MAŁE WIRIONY Z DWUNICIOWYM DNA
MAŁE WIRIONY Z DWUNICIOWYM DNA
BRAK OSŁONKI
BRAK OSŁONKI
ZAKAŻENIEPROWADZI DO NISZCZENIA KOMÓRKI LUB
ZAKAŻENIEPROWADZI DO NISZCZENIA KOMÓRKI LUB
ZAKAŻENIE CIĄGŁE PROWADZI DO TRANSFORMACJI
ZAKAŻENIE CIĄGŁE PROWADZI DO TRANSFORMACJI
KOMÓREK I ROZWOJU PROCESU NOWOTWOROWEGO
KOMÓREK I ROZWOJU PROCESU NOWOTWOROWEGO
REPLIKACJA DNA I DOJRZEWANIE ZACHODZI W JĄDRZE
REPLIKACJA DNA I DOJRZEWANIE ZACHODZI W JĄDRZE
OGRANICZONY ZAKRES GOSPODARZY
OGRANICZONY ZAKRES GOSPODARZY
MAŁE WIRIONY Z DWUNICIOWYM DNA
MAŁE WIRIONY Z DWUNICIOWYM DNA
BRAK OSŁONKI
BRAK OSŁONKI
ZAKAŻENIEPROWADZI DO NISZCZENIA KOMÓRKI LUB
ZAKAŻENIEPROWADZI DO NISZCZENIA KOMÓRKI LUB
ZAKAŻENIE CIĄGŁE PROWADZI DO TRANSFORMACJI
ZAKAŻENIE CIĄGŁE PROWADZI DO TRANSFORMACJI
KOMÓREK I ROZWOJU PROCESU NOWOTWOROWEGO
KOMÓREK I ROZWOJU PROCESU NOWOTWOROWEGO
REPLIKACJA DNA I DOJRZEWANIE ZACHODZI W JĄDRZE
REPLIKACJA DNA I DOJRZEWANIE ZACHODZI W JĄDRZE
OGRANICZONY ZAKRES GOSPODARZY
OGRANICZONY ZAKRES GOSPODARZY
Papovaviridae:
Porównanie wirusów z rodzajów Polyomavirus i
Papillomavirus
Papovaviridae
Papovaviridae
Papillomawirusy:
swoistość gatunkowa żywicieli
znanych 100 typów ludzkich wirusów
komórkami docelowymi są kom. warstw rozrodczych skóry
i błon śluzowych (efektem są brodawki)
Poliomawirusy (SV 40, Py, BKV, JCV):
wirusy powiązane z etiologią nowotworów
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Human poliovirus
Human poliovirus
Papillomavirus particles are approximately 55nm in diameter.
The capsid is composed of 72 morphological units, or capsomers, arranged on
the surface of a T=7 icosahedron. The capsomers located at each of the 12
vertices, are pentavalent (i.e. each is surrounded by five adjacent capsomers),
and the other 60 capsomers are hexavalent (each adjacent to six capsomers).
Papovavirida
Papovavirida
e
e
Papovavirida
Papovavirida
e
e
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
PAPILLOMAVIRU
PAPILLOMAVIRU
S
S
PAPILLOMAVIRU
PAPILLOMAVIRU
S
S
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Papillomavirus
Papillomavirus
Many types of papillomavirus cause benign skin tumours (warts) in their natural hosts. These
Many types of papillomavirus cause benign skin tumours (warts) in their natural hosts. These
warts often regress spontaneously, but human genital warts (tumours caused by specific
warts often regress spontaneously, but human genital warts (tumours caused by specific
types of papillomavirus, particularly types 16 and 18) regularly become malignant if they
types of papillomavirus, particularly types 16 and 18) regularly become malignant if they
persist for a sufficiently long time
persist for a sufficiently long time
.
.
Papillomavirus
Papillomavirus
Many types of papillomavirus cause benign skin tumours (warts) in their natural hosts. These
Many types of papillomavirus cause benign skin tumours (warts) in their natural hosts. These
warts often regress spontaneously, but human genital warts (tumours caused by specific
warts often regress spontaneously, but human genital warts (tumours caused by specific
types of papillomavirus, particularly types 16 and 18) regularly become malignant if they
types of papillomavirus, particularly types 16 and 18) regularly become malignant if they
persist for a sufficiently long time
persist for a sufficiently long time
.
.
MULTIPLE HUMAN PAPILLOMAVIRUSES
MULTIPLE HUMAN PAPILLOMAVIRUSES
HUMAN PAPILLOMAVIRUS
HUMAN PAPILLOMAVIRUS
HUMAN PAPILLOMAVIRUS
HUMAN PAPILLOMAVIRUS
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Bovine papilloma
Bovine papilloma
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Herpesviridae
Herpesviridae
Herpesviridae
Herpesviridae
JEDNA CZĄSTECZKA LINIOWEGO, DWUNICIOWEGO DNA
JEDNA CZĄSTECZKA LINIOWEGO, DWUNICIOWEGO DNA
OSŁONKA Z PODWÓJNEJ WARSTWY LIPIDOWEJ I
OSŁONKA Z PODWÓJNEJ WARSTWY LIPIDOWEJ I
GLIKOPROTEINOWEJ
GLIKOPROTEINOWEJ
POMIĘDZY OSŁONKĄ, A KAPSOMEREM JEST WARSTWA BIAŁKOWA
POMIĘDZY OSŁONKĄ, A KAPSOMEREM JEST WARSTWA BIAŁKOWA
OSŁONKA ZAWIERA ANTYGENY WIĄŻĄCE SWOISTE PRZECIWCIAŁA
OSŁONKA ZAWIERA ANTYGENY WIĄŻĄCE SWOISTE PRZECIWCIAŁA
NEUTRALIZUJĄCE WIRUSA I RECEPTOR DLA Fc FRAGMENTU
NEUTRALIZUJĄCE WIRUSA I RECEPTOR DLA Fc FRAGMENTU
IMMUNOGLOBULIN
IMMUNOGLOBULIN
Wirus Herpes simlex typu 1 i 2, wirus ospy wietrznej, wirus małpiB
Wirus Herpes simlex typu 1 i 2, wirus ospy wietrznej, wirus małpiB
Wirus cytomegalii, wirus herpes typu 6
Wirus cytomegalii, wirus herpes typu 6
Wirus Epstaina – Barr,wirusy herpes typu 7 i 8
Wirus Epstaina – Barr,wirusy herpes typu 7 i 8
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
HERPESVIRUS
HERPESVIRUS
HERPESVIRUS
HERPESVIRUS
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Hepadnaviridae
Hepadnaviridae
HBV is the prototype member of the family Hepadnaviridae
HBV is the prototype member of the family Hepadnaviridae
HBV is the prototype member of the family Hepadnaviridae
HBV is the prototype member of the family Hepadnaviridae
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
HEPATITIS B
HEPATITIS B
VIRUS
VIRUS
HEPATITIS B
HEPATITIS B
VIRUS
VIRUS
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Parvoviridae
Parvoviridae
Parvoviridae
Parvoviridae
najmniejsze DNA wirusy
liniowy jednoniciowy DNA (+)
najmniejsze DNA wirusy
liniowy jednoniciowy DNA (+)
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
Podrodziny: Parvovirinae
Densovirinae
Wirusy kręgowców Wirusy
bezkręgowców
zależne od adenowirusów
(defektywne))
Wirusy kręgowców Wirusy
bezkręgowców
zależne od adenowirusów
(defektywne)
)
Parvoviridae
Parvoviridae
Parvoviridae
Parvoviridae
Wywołują liczne choroby u
zwierząt,związane z niszczeniem
kom.proliferujących, prowdzące do
uskodzeń płodu i noworodków.
U ludzi wiąże się etiologicznie rozwój
rumienia zakaźnego typu B 19 oraz stany
podbiegunkowe o niewyjaśnionej etiologii.
Wywołują liczne choroby u
zwierząt,związane z niszczeniem
kom.proliferujących, prowdzące do
uskodzeń płodu i noworodków.
U ludzi wiąże się etiologicznie rozwój
rumienia zakaźnego typu B 19 oraz stany
podbiegunkowe o niewyjaśnionej etiologii.
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
FAMILIAE:
FAMILIAE:
Parvoviridae
Parvoviridae
FAMILIAE:
FAMILIAE:
Parvoviridae
Parvoviridae
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
PARVO VIRUS
PARVO VIRUS
PARVO VIRUS
PARVO VIRUS
DNA-containing viruses
DNA-containing viruses
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Orthomyxoviridae
Orthomyxoviridae
Orthomyxoviridae
Orthomyxoviridae
Zakażenia oddechowe
Zakażenia oddechowe
Wirusy A mogą zakażać zwierzęta i ludzi,
Wirusy A mogą zakażać zwierzęta i ludzi,
wirusy B zakażają tylko ludzi
wirusy B zakażają tylko ludzi
Zakażenia oddechowe
Zakażenia oddechowe
Wirusy A mogą zakażać zwierzęta i ludzi,
Wirusy A mogą zakażać zwierzęta i ludzi,
wirusy B zakażają tylko ludzi
wirusy B zakażają tylko ludzi
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
WIRUS GRYPY
WIRUS GRYPY
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Reoviridae
DWUNICIOWY, LINIOWY RNA
DWUNICIOWY, LINIOWY RNA
BRAK OSŁONKI
BRAK OSŁONKI
WYSTĘPUJE 6 – 10 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
WYSTĘPUJE 6 – 10 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
STRUKTURALNYCH, TRANSKRYPTAZA I INNE
STRUKTURALNYCH, TRANSKRYPTAZA I INNE
ENZYMY
ENZYMY
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
WIRUSY WYWOŁUJĄCE LIZĘ
WIRUSY WYWOŁUJĄCE LIZĘ
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Reoviridae
Zakażenia niemowląt i małych dzieci (do 2 roku
Zakażenia niemowląt i małych dzieci (do 2 roku
życia) – wiele jest zakażeń bezobjawowych. W
życia) – wiele jest zakażeń bezobjawowych. W
zakażeniach objawowych okres unkubacji 1 – 3
zakażeniach objawowych okres unkubacji 1 – 3
dni. Charakterystyczne są wymioty, biegunka,
dni. Charakterystyczne są wymioty, biegunka,
podwyższenie temperatury i ból brzucha.
podwyższenie temperatury i ból brzucha.
U dorosłych zaburzenia jelitowe
U dorosłych zaburzenia jelitowe
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
ROTAVIRUS
ROTAVIRUS
ROTAVIRUS
ROTAVIRUS
Human rotavirus
Human rotavirus
Reoviridae
Reoviridae
RNA-containing viruses
Reoviridae
Reoviridae
An animal reovirus
An animal reovirus
Mammalian reovirus
virion
Mammalian reovirus
virion
Note the wheel-like appearance of some of
the rotavirus particles. The observance of
such particles gave the virus its name ('rota'
being the Latin word meaning wheel). Bar =
100 nanometers. Source: Cell culture. Method:
Negative-stain Transmission Electron
Microscopy
By F.P. Williams,
RNA-containing viruses
Parmyxoviridae
Parmyxoviridae
DUŻE WIRUSY (150 nm)
DUŻE WIRUSY (150 nm)
PLEOMORFIZM
PLEOMORFIZM
JEDNA CZĄSTECZKA RNA (-)
JEDNA CZĄSTECZKA RNA (-)
MAJA OSŁONKĘ
MAJA OSŁONKĘ
WIRIONY MAJĄ 5 – 7 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
WIRIONY MAJĄ 5 – 7 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
UWALNIANIE PRZEZ PĄCZKOWANIE
UWALNIANIE PRZEZ PĄCZKOWANIE
SWOISTOŚĆ GATUNKOWA
SWOISTOŚĆ GATUNKOWA
DUŻE WIRUSY (150 nm)
DUŻE WIRUSY (150 nm)
PLEOMORFIZM
PLEOMORFIZM
JEDNA CZĄSTECZKA RNA (-)
JEDNA CZĄSTECZKA RNA (-)
MAJA OSŁONKĘ
MAJA OSŁONKĘ
WIRIONY MAJĄ 5 – 7 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
WIRIONY MAJĄ 5 – 7 GŁÓWNYCH POLIPEPTYDÓW
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
UWALNIANIE PRZEZ PĄCZKOWANIE
UWALNIANIE PRZEZ PĄCZKOWANIE
SWOISTOŚĆ GATUNKOWA
SWOISTOŚĆ GATUNKOWA
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Parmyxoviridae
Parmyxoviridae
Wirus parainfluezy
Wirus parainfluezy
Wirus odry
Wirus odry
Wirus nagminnego zapalenia
Wirus nagminnego zapalenia
ślinianek przyusznych
ślinianek przyusznych
Wirus parainfluezy
Wirus parainfluezy
Wirus odry
Wirus odry
Wirus nagminnego zapalenia
Wirus nagminnego zapalenia
ślinianek przyusznych
ślinianek przyusznych
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Virion: pleomorphic
- round forms 100-
500 nm in diameter,
filamentous forms
100-150 nm across.
Nucleocapsid:
herringbone pattern
of subunits, 18 nm
across pitch 5.5 nm.
ssRNA, 15,156
nucleotides.
Envelope:
lipoprotein bilayer
contains projections
of F and the larger
HN (8 nm).
Genus: Rubulavirus
Family: Paramyxoviridae
Newcastle disease virus
PARAMYXOVIRIDAE
PARAMYXOVIRIDAE
PARAMYXOVIRIDAE
PARAMYXOVIRIDAE
RNA-containing viruses
RNA-containing
RNA-containing
viruses
viruses
PARAMYXOVIRUSES
PARAMYXOVIRUSES
PARAMYXOVIRUSES
PARAMYXOVIRUSES
Picornaviride
Picornaviride
RNA (+), JEDNOPASMOWY
RNA (+), JEDNOPASMOWY
BRAK OSŁONEK
BRAK OSŁONEK
SYNTEZA WIRIONÓW W CYTOPLAZMIE
SYNTEZA WIRIONÓW W CYTOPLAZMIE
RNA (+), JEDNOPASMOWY
RNA (+), JEDNOPASMOWY
BRAK OSŁONEK
BRAK OSŁONEK
SYNTEZA WIRIONÓW W CYTOPLAZMIE
SYNTEZA WIRIONÓW W CYTOPLAZMIE
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Picornaviride
Picornaviride
Enterowirusy (poliowirusy, wirusy
Enterowirusy (poliowirusy, wirusy
Coxackie typu A i B, wirusy ECHO)
Coxackie typu A i B, wirusy ECHO)
Hepatowirusy (HAV)
Hepatowirusy (HAV)
Rhinovirus
Rhinovirus
Cardiovirus
Cardiovirus
Aphtovirus
Aphtovirus
Enterowirusy (poliowirusy, wirusy
Enterowirusy (poliowirusy, wirusy
Coxackie typu A i B, wirusy ECHO)
Coxackie typu A i B, wirusy ECHO)
Hepatowirusy (HAV)
Hepatowirusy (HAV)
Rhinovirus
Rhinovirus
Cardiovirus
Cardiovirus
Aphtovirus
Aphtovirus
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
ENTEROVIRUSES
ENTEROVIRUSES
ENTEROVIRUSES
ENTEROVIRUSES
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Picornaviridae
Picornaviridae
Viral particles seen by
transmission electron
microscopy (TEM) at a
magnification of 350,000x).
This image is from Dennis
Kunkel's excellent
Science and Photography
Through a
Microscope web
site.
An animal picornavirus
An animal picornavirus
Human hepatitis A virus
Human hepatitis A virus
RNA-containing viruses
Retrovirid
ae
Retrovirid
ae
HIV
HIV
Representation of the Human Immunodeficiency
Virus
Representation of the Human Immunodeficiency
Virus
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Flaviviridae
Flaviviridae
Flaviviridae
Flaviviridae
RNA (+) JEDNOPASMOWY
RNA (+) JEDNOPASMOWY
LIPIDOWA OSŁONKA
LIPIDOWA OSŁONKA
2 – 3 BIAŁKA ZWIĄZANE Z OSŁONKĄ
2 – 3 BIAŁKA ZWIĄZANE Z OSŁONKĄ
W WIRIONACH DUŻO LIPIDÓW POCHODZENIA
W WIRIONACH DUŻO LIPIDÓW POCHODZENIA
KOMÓRKOWEGO
KOMÓRKOWEGO
SĄ GLIKOPROTEINY I GLIKOLIPIDY
SĄ GLIKOPROTEINY I GLIKOLIPIDY
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
REPLIKACJA W CYTOPLAZMIE
DOJRZEWANIE W WODNICZKACH I SIATECZCE
DOJRZEWANIE W WODNICZKACH I SIATECZCE
ŚRÓDPLAZMATYCZNEJ
ŚRÓDPLAZMATYCZNEJ
ROZPRZESTRZENIANIE PRZY UDZIALE WEKTORÓW
ROZPRZESTRZENIANIE PRZY UDZIALE WEKTORÓW
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
Flaviviridae
Flaviviridae
Flaviviridae
Flaviviridae
RNA-containing viruses
RNA-containing viruses
FLAVIVIRUS
FLAVIVIRUS
PESTIVIRUS
PESTIVIRUS
FLAVIVIRUS
FLAVIVIRUS
PESTIVIRUS
PESTIVIRUS