Żywice i balsamy

Żywice i balsamy



żywice stanowią nielotne mieszaniny bezpostaciowe

żywice stanowią nielotne mieszaniny bezpostaciowe

związków terpenowych lub pochodnych fenylopropanu, są

związków terpenowych lub pochodnych fenylopropanu, są

produktami utleniania olejków eterycznych

produktami utleniania olejków eterycznych



żywice są substancjami stałymi mającymi właściwości

żywice są substancjami stałymi mającymi właściwości

lipofilne, rozpuszczalne w rozpuszczalnikach tłuszczowych,

lipofilne, rozpuszczalne w rozpuszczalnikach tłuszczowych,

alkoholu i w małym stopniu w wodzie (gumożywice)

alkoholu i w małym stopniu w wodzie (gumożywice)



balsamy to roztwory żywicy w olejku

balsamy to roztwory żywicy w olejku



składniki żywic:

składniki żywic:



kwasy żywiczne

kwasy żywiczne

(kwas abietynowy, siarezynolowy,

(kwas abietynowy, siarezynolowy,

oleanolowy, ursolowy, ferulowy, kwasy aromatyczne:

oleanolowy, ursolowy, ferulowy, kwasy aromatyczne:

beznoesowy, salicylowy, cynamonowy)

beznoesowy, salicylowy, cynamonowy)



związki o charakterze alkoholi lub fenoli

związki o charakterze alkoholi lub fenoli

(alkohol

(alkohol

cynamonowy, koniferylowy, benzoesowy)

cynamonowy, koniferylowy, benzoesowy)



związki estrowe (estry kwasu benzoesowego, salicylowego,

związki estrowe (estry kwasu benzoesowego, salicylowego,

cynamonowego, ferulowego)

cynamonowego, ferulowego)



inne substancje (rezeny”, lignany, pochodne antracenu,

inne substancje (rezeny”, lignany, pochodne antracenu,

związki fenolowe, pochodne floroglucyny)

związki fenolowe, pochodne floroglucyny)



Myrrha- żywica z Commiphora abyssinica (habessinica) z

Myrrha- żywica z Commiphora abyssinica (habessinica) z

rodziny Burseraceae:

rodziny Burseraceae:

•

zawiera rezeny, estry, śluzy (60%), olejek eteryczny

zawiera rezeny, estry, śluzy (60%), olejek eteryczny

•

działa ściagajaco (adstringens) i p/bakteryjni (desinficiens)

działa ściagajaco (adstringens) i p/bakteryjni (desinficiens)



Benzoe-

Benzoe-

żywica ze Styrax tonkinense (Styrax tonkinensis ):

żywica ze Styrax tonkinense (Styrax tonkinensis ):

•

zawiera benzoesan koniferylu (80%), kwas benzoesowy,

zawiera benzoesan koniferylu (80%), kwas benzoesowy,

wanilinę

wanilinę

•

działa jako środek wykrztuśny - expectorans

działa jako środek wykrztuśny - expectorans



Asa foetida-

Asa foetida-

żywica z Ferula asafoetida z rodziny Apiaceae:

żywica z Ferula asafoetida z rodziny Apiaceae:

•

zawiera estry kwasu ferulowego, śluz (do 30%), olejek

zawiera estry kwasu ferulowego, śluz (do 30%), olejek

eteryczny (do 20%), ma zapach czosnku

eteryczny (do 20%), ma zapach czosnku

•

działa jako uspokajająco

działa jako uspokajająco



Mastix

Mastix

- żywica z Pistacia lentiscus z rodziny Anacardiaceae:

- żywica z Pistacia lentiscus z rodziny Anacardiaceae:

•

zawiera „rezeny” i kwasy żywiczne

zawiera „rezeny” i kwasy żywiczne

•

służy do przylepiania opatrunków

służy do przylepiania opatrunków



Terebinthina

Terebinthina

- terpentyna: balsam otrzymywany przez żywicowanie Pinus

- terpentyna: balsam otrzymywany przez żywicowanie Pinus

sylvestris z rodziny Pinaceae:

sylvestris z rodziny Pinaceae:

•

jasnożółta, gęstawa ciecz o silnym zapachu, wydzielająca po dłuższym

jasnożółta, gęstawa ciecz o silnym zapachu, wydzielająca po dłuższym

staniu białawy osad kwasów żywicowych, rozpuszcza się dobrze w alkoholu

staniu białawy osad kwasów żywicowych, rozpuszcza się dobrze w alkoholu

etylowym, eterze i chloroformie

etylowym, eterze i chloroformie

•

zawiera olejek eteryczny (kalafonia i substancje gorzkie

zawiera olejek eteryczny (kalafonia i substancje gorzkie

•

stosowana do nacierań (linimenta)

stosowana do nacierań (linimenta)



Colophonium

Colophonium

- kalafonia: żywica pozostała po

- kalafonia: żywica pozostała po

oddestylowaniu olejku terpentynowego z terpentyny

oddestylowaniu olejku terpentynowego z terpentyny

Pinus sp. z rodziny Pinaceae:

Pinus sp. z rodziny Pinaceae:

•

surowcem są żółte lub żółtobrunatne kruche bryłki

surowcem są żółte lub żółtobrunatne kruche bryłki

pokryte żółtym pyłem, przy podgrzaniu topi się na

pokryte żółtym pyłem, przy podgrzaniu topi się na

przezroczystą ciecz rozpuszczalną w rozpuszczalnikach

przezroczystą ciecz rozpuszczalną w rozpuszczalnikach

tłuszczowych, etanolu, kwasie octowym, roztworach

tłuszczowych, etanolu, kwasie octowym, roztworach

wodorotlenku potasu i sodu

wodorotlenku potasu i sodu

•

w skład kalafonii wchodzą: diterpenowe kwasy żywiczne

w skład kalafonii wchodzą: diterpenowe kwasy żywiczne

(kwas abietynowy), substancje gorzkie, olejek lotny

(kwas abietynowy), substancje gorzkie, olejek lotny

•

stosowana do wyrobu plastrów, przylepców i maści,

stosowana do wyrobu plastrów, przylepców i maści,

wykazuje działanie przeciwbakteryjne

wykazuje działanie przeciwbakteryjne



Balsamum peruvianum-

Balsamum peruvianum-

balsam peruwiański; jest

balsam peruwiański; jest

patologicznym wytworem pni drzewa

patologicznym wytworem pni drzewa

Myroxylon balsamum

Myroxylon balsamum

z rodziny

z rodziny

Fabaceae

Fabaceae

:

:



surowiec stanowi gęstą, ciemną, przejrzystą, nie

surowiec stanowi gęstą, ciemną, przejrzystą, nie

wysychającą ciecz o przyjemnym aromatycznym zapachu,

wysychającą ciecz o przyjemnym aromatycznym zapachu,

rozpuszcza się w etanolu, chloroformie, nie rozpuszcza się

rozpuszcza się w etanolu, chloroformie, nie rozpuszcza się

w wodzie

w wodzie



zawiera 40% płynnego benzoesanu benzylu, do 20%

zawiera 40% płynnego benzoesanu benzylu, do 20%

cynamonianu benzylu, estry kwasu cynamonowego, wolne

cynamonianu benzylu, estry kwasu cynamonowego, wolne

kwasy: cynamonowy i benzoesowy, wanilinę, farnezol

kwasy: cynamonowy i benzoesowy, wanilinę, farnezol



ma właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne,

ma właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne,

pobudzające ziarninowanie, stosowany w leczeniu ran,

pobudzające ziarninowanie, stosowany w leczeniu ran,

odmrożeń, chorób skórnych

odmrożeń, chorób skórnych



Resina Podophylli -

Resina Podophylli -

podofilina: jest żywicą gromadzącą

podofilina: jest żywicą gromadzącą

się w organach podziemnych Podophyllum peltatum lub

się w organach podziemnych Podophyllum peltatum lub

Podophyllum emodi z rodziny Podophyllaceae

Podophyllum emodi z rodziny Podophyllaceae

•

żywica zawiera związki lignanowe i pochodne

żywica zawiera związki lignanowe i pochodne

podofilotoksyny

podofilotoksyny

•

ma właściwości silnie przeczyszczające i stosowana jako

ma właściwości silnie przeczyszczające i stosowana jako

środek przeciw brodawkom

środek przeciw brodawkom