TECZKA ZAWODU

DORADCA

PERSONALNY

Kod zawodu :

241302

Agnieszka Olejniczak

Doradztwo zawodowe i personalne

Studia magisterskie drugiego

stopnia

Grupa 2

CHARAKTERYSTYKA ZAWODU

W dużym uproszczeniu doradca personalny dobiera

odpowiednich kandydatów na konkretne stanowiska. W

Polsce zawód doradcy personalnego znany jest dopiero od

kilkunastu lat. Jego pojawienie się to efekt coraz większej

konkurencji na rynku pracy, zabiegania przez pracodawców

o najlepszych specjalistów, poszukiwania osób najbardziej

kompetentnych. Doradca personalny jest bardzo ważną

osobą w przedsiębiorstwie, bo nawet nowoczesne

technologie i najlepszy sprzęt nie są w stanie zastąpić

wykwalifikowanych specjalistów z wizją rozwoju firmy.

Doradca personalny zajmuje się
rekrutacją

pracowników

na

wszystkie stanowiska. Do jego
zadań należy analiza i selekcja
życiorysów

i

listów

motywacyjnych,

prowadzenie

rozmów kwalifikacyjnych, testów
rekrutacyjnych itp. Szczególnym
rodzajem doradcy jest tzw. łowca
talentów lub łowca głów. Jego
zadaniem

jest

werbowanie

najlepszych pracowników i
proponowanie

im

lepszych

warunków niż w dotychczasowym
miejscu

zatrudnienia.

Doradca personalny może się
także

zajmować

szkoleniami,

treningiem i edukacją
na temat zarządzania zasobami
ludzkimi,

tworzeniem

ścieżki

kariery zawodowej, a także
doradztwem

personalnym

i

organizacyjnym.

ZADANIA I CZYNNOŚCI

Podstawowym celem pracy doradcy personalnego jest wspieranie
rozwoju firm w zakresie polityki personalnej. Doradca odpowiada za
poprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, poprzez właściwy dobór
kadr i dbanie o rozwój zawodowy pracowników oraz odpowiedzialny
jest za dostarczanie, udostępnianie oraz wdrażanie nowoczesnych
metod i narzędzi zarządzania ludźmi.

Doradcy personalni mogą pracować w agencjach doradztwa
personalnego, w działach personalnych firm, a także jako
freelanserzy, czyli osoby świadczące usługi na wolnym rynku dla
różnych firm. Należy zaznaczyć, że nazwa zawodu wśród praktyków
pojawia się rzadko, a jeżeli jest używana, odnosi się przede
wszystkim do osób zatrudnionych właśnie w agencjach doradztwa
personalnego oraz freelanserów. Ponadto w doradztwie personalnym
określanym jako branża HR (ang. Human Resources – zasoby
ludzkie) wyodrębnia się miękki HR obejmujący rekrutację i rozwój
pracowników oraz twardy HR, czyli obsługa kadrowo-płacowa. W
zależności od tego, w jakim obszarze doradca się specjalizuje, jak
również od miejsca, formy zatrudnienia oraz rodzaju świadczonych
usług, różnią się jego główne zadania i obowiązki zawodowe.

Doradca specjalizujący się w tzw. miękkim HR, realizując
zadania w zakresie rekrutacji, w pierwszej kolejności ustala
wymagania kwalifikacyjne i inne kryteria doboru kandydatów na
dane stanowisko. Następnie wybiera metody dotarcia do
potencjalnych pracowników, a zatem może, np.: przygotowywać
ogłoszenia do mediów i urzędów pracy, kontaktować się z
uczelniami kształcącymi w pożądanym kierunku, uczestniczyć w
targach pracy, kierować oferty do konkretnych osób,
organizować

konkursy.

Po

otrzymaniu

dokumentów

aplikacyjnych osób zainteresowanych daną ofertą, doradca
dokonuje wstępnej selekcji, a następnie z wybranymi
kandydatami przeprowadza rozmowy kwalifikacyjne. Niektóre
stanowiska wymagają jednak zastosowania bardziej złożonych
metod badania potencjału, pozwalających na określenie poziomu
posiadania przez kandydatów pożądanych kompetencji. Wówczas
doradcy przeprowadzają rozbudowane wywiady kompetencyjne,
symulacje rzeczywistych sytuacji, stosują testy psychometryczne.

Kolejnym, po rekrutacji, obszarem działań doradców personalnych
specjalizujących się w miękkim HR, jest szeroko rozumiany rozwój
personelu. Podejmowane zadania obejmują wówczas: określanie
potencjału

pracowników

już

zatrudnionych,

ocenianie

ich

funkcjonowania w miejscu pracy, motywowanie, planowanie szkoleń.
Realizując te zadania, doradca zbiera informacje o pracowniku z
wielu źródeł takich jak: ocena przełożonego i współpracowników,
wyniki wykonanych testów, odpowiedzi z ankiet, ocena własna. W
projektach rozwojowych, doradca przekazuje każdej osobie,
bezpośrednio w rozmowach indywidualnych, informacje zwrotne na
temat jej pracy oraz proponuje udział w odpowiednich szkoleniach.

Zarządzanie wynagrodzeniami w firmie stanowi kolejny obszar w
branży HR, tzw. twardy HR. Do zadań doradcy w tym zakresie
należy dokonywanie analiz kadrowych na podstawie danych
statystycznych, planowanie płac, motywowanie pracowników
poprzez odpowiedni sposób wynagradzania.

Nieco inny zakres obowiązków ma doradca pracując na zlecenie danej
firmy, jako zewnętrzny konsultant. W pierwszym etapie realizowanego
projektu, zawsze dokonuje wnikliwej analizy i diagnozy aktualnej
sytuacji przedsiębiorstwa. Na tej podstawie proponuje odpowiednie
rozwiązania, określa działania, które powinny być w firmie podjęte. W
pracy najczęściej kontaktuje się z pracownikami działów HR, z nimi
rozmawia, ustala zakres swoich działań. Od trafnej oceny sytuacji
firmy oraz dobrze sformułowanego kontraktu na daną usługę zależą
końcowe efekty jego pracy. Jest to taki etap, w którym doradca
niejednokrotnie musi przekonać zleceniodawcę, co do słuszności
wprowadzenia pewnych, czasami nowatorskich rozwiązań. 
Rodzaj i zakres zadań podejmowanych przez specjalistów HR,
zatrudnionych w działach personalnych, zależy od wielkości firmy,
struktury działu, kultury organizacyjnej. Poza pracą merytoryczną,
związaną bezpośrednio z zarządzaniem personelem, doradcy
prowadzą w firmie dokumentację personalną, wykonują szereg prac
administracyjnych, związanych, np. z organizacją szkoleń, czy
przeprowadzeniem zwolnień grupowych. Aby bardziej efektywnie
zajmować się administrowaniem i koordynowaniem pracy wewnątrz
firmy, niektóre usługi zlecają zewnętrznym agencjom. W takich
sytuacjach ściśle współpracują z zewnętrznymi konsultantami.

Specyfiką zawodu jest bardzo intensywny kontakt z ludźmi, oparty na
zaufaniu. Dlatego istnieje kodeks dotyczący zasad etycznych, którymi
powinna kierować się osoba wykonująca tą pracę. Obowiązujące
podstawowe zasady etyczne związane są z profesjonalizmem,
obiektywności sądów i opinii, poufnością danych i informacji.
Równie ważnym elementem w pracy doradcy personalnego, niezależnie
od miejsca zatrudnienia i realizowanych zadań, w każdym obszarze
podejmowanych przez niego działań, jest przygotowywanie pisemnych
raportów i przekazywanie ich w końcowym etapie realizowanych
projektów, kierownikom działów bądź dyrektorom firm.
Doradcy personalni wykorzystują w pracy typowe urządzenia biurowe:
komputer, fax, telefon. Obsługuje programy Word, Exel, Power Point, a
także inne specjalistyczne programy związane ze specyfiką pracy, jak np.
programy dotyczące analizy wynagrodzeń czy badania kompetencji.

 

ŚRODOWISKO PRACY DORADCY

PERSONALNEGO

Warunki materialne

Doradca personalny pracuje przede wszystkim w biurze. Są to na ogół
pomieszczenia biurowe w firmach, w których realizuje poszczególne
projekty. Mogą to być małe pomieszczenia, w których prowadzi
indywidualne rozmowy lub sale szkoleniowe, w których realizuje takie
zdania, jak: prowadzenie szkoleń, grupowych ocen kompetencji,
spotkań informacyjnych. Doradca personalny pracuje również
indywidualnie, we własnym biurze. Pomieszczenie to powinno spełniać
odpowiednie wymogi pod względem dobrego oświetlenia i
wyposażenia. Schorzenia najczęściej występujące w tym zawodzie
wynikają ze skomputeryzowanego charakteru pracy. Mogą to być
choroby kręgosłupa i wzroku. Natomiast stres towarzyszący tej pracy
może powodować chorobę niedokrwienną ą serca lub dolegliwości
psychosomatyczne.

 

Warunki społeczne

Praca doradcy personalnego ma charakter zarówno indywidualny, jak i
zespołowy. Doradca pracuje sam, gdy wykonuje zadania koncepcyjne.
Jednak zrealizowanie każdego projektu wymaga od niego współpracy z
innymi. Są to wówczas kontakty z innymi doradcami/konsultantami,
własnymi przełożonymi, pracownikami firmy, na zlecenie której pracuje.
Najczęściej są to osoby z działów personalnych oraz pracownicy, dla
których docelowo projekt jest realizowany. Kontakty z ludźmi są w tym
zawodzie bardzo intensywne i niezbędne. Wszystkie sposoby
porozumiewania się występują w bardzo dużym stopniu. Doradca
komunikuje się z ludźmi bezpośrednio, za pośrednictwem urządzeń
komunikacyjnych, wykorzystuje również formę pisemną. Sporządza
bowiem raporty ze zrealizowanych zadań, opisy kandydatów, pisze pisma
urzędowe. Wyróżnić można wiele rodzajów występujących kontaktów. W
bardzo dużym stopniu u doradców zatrudnionych w agencjach jest to
świadczenie usług, konsultowanie, udzielanie informacji zwrotnych,
współpraca. W dużym stopniu występują negocjacje, przeprowadzanie
wywiadów, odpowiadanie na pytania.
Praca osób zatrudnionych w działach personalnych wewnątrz firm ma
nieco inny charakter. Kontakty z ludźmi są również bardzo intensywne i
niezbędne. Współpraca odbywa się jednak w większym stopniu z tymi
samymi osobami w ciągu dłuższego czasu.

Warunki organizacyjne

Warunki organizacyjne pracy osoby realizującej politykę personalną
wewnątrz organizacji są inne niż zewnętrznego konsultanta. Godziny
pracy doradcy personalnego zatrudnionego w agencji zależy od
realizowanego zlecenia, są bardziej ruchome, często osoby te mają
nienormowany czas pracy. Posiadając duże doświadczenie w tej
dziedzinie można również świadczyć usługi na wolnym rynku, pracując
na umowy zlecenie, umowy o dzieło lub prowadząc własną działalność
gospodarczą. Poza pracą w biurze doradcy personalni często
przemieszczają się na małych odległościach w obrębie danego miasta
lub na dużych odległościach na terenie całego kraju. Czasami praca ta
może również wiązać się z wyjazdami zagranicznymi. Przeciętnie
praca w tym zawodzie trwa 6-9 godzin dziennie.
Osoba zatrudniona w dziale personalnym w firmie pracuje najczęściej
w stałych godzinach, np. 9.00 – 17.00. Praca doradcy personalnego
często jest pracą całkowicie samodzielną, zazwyczaj nadzór jest
symboliczny lub też nadzorowany jest wybór jedynie głównych celów i
zadań. Jeżeli pracuje na stanowisku kierowniczym lub prowadzi własną
firmę, odpowiada za pracę innych ludzi. Każdy doradca ponosi
odpowiedzialność społeczno-moralną za rzetelność podejmowanych
decyzji, czy tworzonych opinii. W związku z pracą z ludźmi i zakresem
realizowanych zadań, wymagane jest od niego działanie zgodne z
zasadami etyki zawodowej. Z tych samych względów doradca
personalny powinien dbać o swój wizerunek – wygląd, ubiór,
zachowanie.
 

WYMAGANIA PSYCHOLOGICZNE

- niezbędne jest rozumienie procesów społecznych, które zachodzą w
środowisku pracy i umiejętności konstruktywnego wpływania na
nie,

- powinien również inspirować i motywować ludzi do wspólnego
poszukiwania pomysłów i rozwiązań,

- bardzo ważny jest obiektywizm i tolerancja,
- doradca powinien traktować wszystkich ludzi, których spotyka w swojej
pracy w taki sam sposób, bez uprzedzeń, szanując ich wartości i
przekonania,

- do umiejętności niezbędnych w tej pracy należą: skoncentrowanie na
drugiej osobie, uważne słuchanie, sprawne posługiwanie się słowem
zarówno mówionym, jak i pisanym. Szczególnie istotne jest dostosowanie
języka do rozmówcy; przekaz ustny oraz materiały pisemne powinny być
jasne i zrozumiałe dla osób, dla których są przygotowywane,

- odpowiedzialność za podejmowane decyzje, intensywny kontakt z
ludźmi oraz narażenie na sytuacje konfliktowe wymagają od doradcy
odporności na stres i dużej elastyczności w dostosowywaniu się do
warunków pracy, które mogą zmieniać się podczas realizowanego
projektu,

-w

ażne są umiejętności prowadzenia negocjacji, szczególnie w

sytuacjach, gdy pracodawca nie jest świadomy potrzeb swoich
pracowników,

- nieodzowna jest zdolność logicznego myślenia, wyciągania
wniosków, co znajduje odzwierciedlenie w poprawnie sformułowanych
celach poszczególnych przedsięwzięciach, a w konsekwencji wpływa
na ich efektywność,

- umiejętnością niezbędną w tej pracy jest podzielność uwagi,
spostrzegawczość i wrażliwość na to, co dzieje się w firmie,

- w przypadku wystąpienia negatywnych zachowań, doradca musi
potrafią otwarcie o nich mówić, konfrontować się z sytuacjami
trudnymi, konstruktywnie rozwiązywać pojawiające się konflikty.

WYMAGANIA FIZYCZNE I

ZDROWOTNE

 
Praca doradcy personalnego pod względem
obciążenia fizycznego należy do prac lekkich.
Osoby pracujące w tym zawodzie powinny
jednak odznaczać się wysokim poziomem
wytrzymałości i ogółu dobrą sprawnością
psychofizyczną. Wymagana jest sprawność
układu kostno-stawowego i mięśniowego. W
większości doradcy personalni muszą być
mobilni, przemieszczać się na małych i dużych
odległościach, koordynować prace związane z
projektem, który aktualnie realizują. Często
pracują w szybkim tempie pod presją czasu,
kontaktując się z wieloma osobami. Praca ta
niesie ze sobą również ryzyko konfliktów,
dlatego doradcami personalnymi powinny by?
osoby zdrowe psychicznie i zrównoważone
emocjonalnie. Wymagana jest też sprawność
układu krążenia. Ze względu na intensywny
kontakt z ludźmi wymagający oceny ich
kompetencji, do wymagań zdrowotnych zaliczyć
należy też dużą sprawność narządów zmysłów:
wzroku i słuchu, a także sprawność narządów
mowy.
 

WARUNKI PODJĘCIA PRACY W ZAWODZIE

 
Biorąc pod uwagę wymogi formalne, warunkiem niezbędnym do
podjęcia pracy w zawodzie doradcy personalnego jest
posiadanie wykształcenia wyższego. Ze względu na charakter pracy,
preferowane są kierunki społeczne, takie jak psychologia, socjologia,
pedagogika. Absolwenci studiów psychologicznych mają uprawnienia
diagnostyczne do stosowania testów badających kompetencje
potrzebne w pracy na określonych stanowiskach. Program studiów
umożliwia również nabycie umiejętności prowadzenia rozmowy,
negocjacji, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Wśród doradców
personalnych

spotkać

można

również

wielu

absolwentów

zarządzania, ekonomii, prawa. Niezależnie od ukończonego kierunku
studiów, osoby już zatrudnione lub dopiero zainteresowane pracą w
branży HR, często decydują się na studia podyplomowe w zakresie
zarządzania zasobami ludzkimi. W tej pracy wymagana jest
znajomość przynajmniej jednego języka obcego, najczęściej
angielskiego.

MOŻLIWOŚCI AWANSU W HIERARCHII ZAWODOWEJ

W zawodzie doradcy personalnego struktura awansowania zależy od
agencji czy firmy, w której zatrudniona jest osoba. Rozpoczynając pracę
w branży HR najczęściej zajmuje się stanowisko asystenta. Ci, którzy
posiadają wystarczające doświadczenie pracują jako specjaliści HR,
rozwijając się w wybranych obszarach, na stanowiskach, takich jak:
specjalista ds. rekrutacji, specjalista ds. rozwoju i szkoleń, specjalista ds.
wynagrodzeń. Kolejny szczebel w awansie pionowym w firmie to
stanowisko kierownika działu. Posiadanie kilkuletniego doświadczenia
zawodowego daje również możliwość założenia własnej firmy doradczej.

MOŻLIWOŚCI PODJĘCIA PRACY PRZEZ DOROSŁYCH

 
Możliwość podjęcia pracy w tym zawodzie jest niezależna od wieku.
Może się zdarzyć, że pracę jako doradca personalny podejmie osoba w
wieku powyżej 50 lat. Istotne przy zatrudnieniu jest przede wszystkim
jej dotychczasowe doświadczenie oraz wiedza na temat aktualnie
wykorzystywanych w tym zawodzie metod i narzędzi. Istotne jest
również to, jaką politykę prowadzi dana firma w stosunku do osób
starszych. Obecnie, kiedy nastąpiła duża specjalizacja usług w branży
HR, osoby pracujące dotychczas w innych zawodach pokrewnych, mogą
znaleźć niszę dla siebie, świadcząc tylko wybrane usługi w obszarze
doradztwa personalnego.

MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA ORAZ PŁACE

Doradca personalny może być zatrudniony w prywatnych agencjach
doradztwa personalnego, w firmach szkoleniowych, może pracować
również na własny rachunek jako samodzielny konsultant oraz w działach
personalnych wewnątrz firm.

Liczba doradców personalnych rejestrujących się w urzędach pracy, jako
osoby bezrobotne, w stosunku do zgłaszanych wolnych ofert, jest różna w
poszczególnych województwach. W województwie mazowieckim, osób
zainteresowanych pracą w tym zawodzie jest więcej niż wolnych ofert
pracy. Z kolei w województwach takich, jak: dolnośląskie, pomorskie,
śląskie, widoczna jest tendencja odwrotna, zgłaszanych wolnych ofert jest
więcej niż zarejestrowanych w urzędach doradców. W pozostałych
województwach stosunek wolnych ofert do osób zarejestrowanych jest
wyrównany.
Płace doradców personalnych, niezależnie od miejsca i formy
zatrudnienia, są wyższe niż średnia krajowa.

ZAWODY POKREWNE

 

- doradca zawodowy
- psycholog pracy
- analityk pracy
- trener
- coach

-specjalista ds. rekrutacji
pracowników

-specjalista ds. szkolenia i rozwoju
zawodowego
- kierownik działu osobowego

Nie ma formalnych wymogów co do wykształcenia doradcy
personalnego. Zależą one przede wszystkim od pracodawcy. Na
pewno wskazane jest wykształcenie wyższe. W tej pracy bardzo
przydatne jest pewne przygotowanie psychologiczne, stąd
pracodawcy najczęściej poszukują kandydatów po takich
kierunkach jak psychologia czy socjologia, choć nie jest to
regułą. Wielu doradców personalnych kończyło studia o zupełnie
innym profilu, a mimo to znakomicie sprawdzają się w swej roli.
Atutem przy poszukiwaniu pracy jest ukończenie kursów lub
specjalizacji

dotyczącej

zarządzania

zasobami

ludzkimi,

psychologii

pracy,

czy

zarządzania.

WARUNKI PODJĘCIA PRACY

PROGNOZY NA ZAPOTRZEBOWANIE ZAWODU

DORADCY PERSONALNEGO

Zapotrzebowanie na pracę doradców personalnych w Polsce
stale i sukcesywnie rośnie. Powodem tego jest zarówno rozwój
gospodarczy, a więc powstawanie nowych firm, jak i zmiana
podejścia do rekrutacji pracowników. I tak w 1995 roku w tym
zawodzie pracowało 1,45% ogółu, w 2000 roku nastąpił wzrost
do 1,84% a w 2005 roku jest to już 2,49%. Szacuje się na
podstawie badań wykonanych przez Międzyresortowy Zespół do
spraw Badania Popytu na Pracę, że w roku 2010 nastąpi dalszy
wzrost i będzie to już 3,11%, a w roku 2013 - 3,47%.
 
Ta duża dynamika wzrostu zapotrzebowania na specjalistów od
doboru kadr wynika również  z faktu wchodzenia na rynek polski
licznych firm zagranicznych. Dla nich dobór personelu przy
pomocy specjalistów i określonych procedur jest oczywistym i
jedynym sposobem na zatrudnienie pracowników i rozwój firmy.

WYMOGI KWALIFIKACYJNE

Do wykonywania tego zawodu niezbędne jest wykształcenie wyższe.
Preferowane są takie kierunki jak pedagogika, psychologia, prawo,
zarządzanie zasobami ludzkimi, socjologia. Pożądane jest również
ukończenie studiów podyplomowych z zakresu prawa pracy bądź
ukończenie kursu dającego określone uprawnienia. Wymagana jest
ponadto biegła znajomość języka angielskiego,  dyspozycyjność,
umiejętność nawiązywania kontaktu z ludźmi i prowadzenia rozmowy
(wywiadu).

DAWNIEJ I DZIŚ

W Polsce zawód doradcy personalnego znany jest dopiero od
kilkunastu lat i od samego początku okazał się zarówno niezwykle
przydatny,

jak

i atrakcyjny

dla

kandydatów.

Coraz większa konkurencja na rynku pracy, zabieganie przez
pracodawców o najlepszych specjalistów, poszukiwanie osób
najbardziej kompetentnych, dzięki którym firma mogłaby wybić się
jak najwyżej - to wszystko przyczyniło się do powstania tego
zawodu. Nawet dziś, w okresie tak dużej konkurencji, stratedzy firm
przekonują się, że nowoczesne technologie i najlepszy sprzęt nie są
w stanie zastąpić ludzi z wizją rozwoju nawet najlepszego
przedsiębiorstwa.

Doradcy personalni działają dziś na kilka sposobów. Przede
wszystkim zajmują się rekrutacją, a nawet ściąganiem specjalistów
w określonym celu. Obowiązuje tu podział: łowcy głów skupiają się
na pojedynczych przypadkach, werbują najlepszych pracowników,
proponując im lepsze warunki niż w dotychczasowym miejscu
zatrudnienia. Natomiast doradcy personalni rekrutują pracowników
na wszystkie stanowiska. Do specjalistów doradztwa personalnego
należy więc głównie rekrutacja (analiza i selekcja życiorysów
i listów motywacyjnych, prowadzenie rozmów kwalifikacyjnych,
testów

rekrutacyjnych

i asessment

center).

Druga kluczowa dziedzina ich działalności to szkolenia, tzw. miękkie
(rozwój osobisty, umiejętności handlowe i menedżerskie) oraz
specjalistyczne (np. finanse, prawo, informatyka - tu potrzeba
fachowców

z tych

dziedzin,

a mniej

np. psychologów).

Do ich zadań należy również doradztwo personalne i organizacyjne
(budowanie strategii HR, outplacement, tworzenie i badanie kultury
organizacyjnej, wspieranie zmian w firmie, planowanie ścieżek kariery
itp.). Poza tym doradcy zajmują się edukacją i informacją na temat
zarządzania zasobami ludzkimi, np. przez prowadzenie portali
rekrutacyjnych w Internecie (wstępna selekcja CV, szkolenia on-line,
czyli tzw. e-learning), usługami administracji, sprawami personalnymi,
ZUS-em, itp., a wreszcie przygotowywaniem raportów na temat
wynagrodzeń (konieczna wiedza ze statystyki).

STATUS SPOŁECZNY

Doradcy personalni to elita zawodów na rynku pracy. Oczywiście wiele

zależy od miejsca pracy, ale ci zatrudnieni w firmach doradczych uchodzą

za najlepszych specjalistów, a zatem są świetnie wynagradzani

i szanowani

.

I NA KONIEC....

JAK ZOSTAĆ DORADCĄ PERSONALNYM ?

Przyszły doradca personalny nie musi mieć określonego wykształcenia -
znane są przypadki karier ludzi po nawet bardzo odległych od
psychologii kierunkach. Ale pewne przygotowanie psychologiczne jest
niezbędne, dlatego do tego zawodu najbardziej nadają się absolwenci
psychologii z pewnymi predyspozycjami. Najlepiej, jeśli absolwent
zaliczył specjalność zarządzanie zasobami ludzkimi lub też psychologię
pracy, czy zarządzania. Gorzej, jeśli jest psychologiem klinicznym, choć
nie eliminuje go to ze starań o pracę w firmie doradczej czy współpracę
z nią. Najpierw powinien jednak skończyć studia psychologiczne na
jednym z uniwersytetów lub w szkole niepaństwowej.