Zakażenia układu

Zakażenia układu

moczowego

moczowego

Podział klasyczny zakażeń

Podział klasyczny zakażeń



Swoiste

Swoiste



Nieswoiste:

Nieswoiste:



Bakteryjne

Bakteryjne



Wirusowe

Wirusowe



Grzybicze

Grzybicze



Pasożytnicze

Pasożytnicze



Zakażenia górnych dróg moczowych

Zakażenia górnych dróg moczowych



Zakażenia dolnych dróg moczowych

Zakażenia dolnych dróg moczowych



Powikłane

lub

niepowikłane

Podział zakażeń wg Stameya

Podział zakażeń wg Stameya



PIERWSZE ZAKAŻENIE

PIERWSZE ZAKAŻENIE



BAKTERIURIA UTRZYMUJĄCA SIĘ W CZASIE

BAKTERIURIA UTRZYMUJĄCA SIĘ W CZASIE

ZAKAŻENIA-

ZAKAŻENIA-

przyczyną najczęściej jest oporność

przyczyną najczęściej jest oporność

bakterii

bakterii



NAWRACAJĄCE ZAKAŻENIA DRÓG

NAWRACAJĄCE ZAKAŻENIA DRÓG

MOCZOWYCH:

MOCZOWYCH:

a)

a)

PONOWNE ZAKAŻENIE

PONOWNE ZAKAŻENIE

(>80%)

(>80%)

czyli

czyli

nawracające, wywołane nowymi drobnoustrojami spoza

nawracające, wywołane nowymi drobnoustrojami spoza

dróg moczowych pojawiające się w 7-10 po wyleczeniu

dróg moczowych pojawiające się w 7-10 po wyleczeniu





NADKAŻENIE

NADKAŻENIE

b)

b)

OPORNOŚĆ BAKTERII

OPORNOŚĆ BAKTERII

(rzadko)

(rzadko)

czyli

czyli

nawracające zakażenie wywołane przez ten sam

nawracające zakażenie wywołane przez ten sam

drobnoustrój, pozostający w drogach moczowych mimo ich

drobnoustrój, pozostający w drogach moczowych mimo ich

wyjałowienie w czasie leczenia pojawiające się w ciągu 3

wyjałowienie w czasie leczenia pojawiające się w ciągu 3

tyg. od zakończenia leczenia

tyg. od zakończenia leczenia





WZNOWA

WZNOWA

Kryteria oceny znamiennej

Kryteria oceny znamiennej

bakteriurii

bakteriurii



Mężczyźni:

Mężczyźni:

≥

≥

10

10

3

3

bakt./ml

bakt./ml





z

z

objawami ZUM

objawami ZUM

≥

≥

10

10

5

5

bakt./ml

bakt./ml





w

w

kolejnych 2 próbkach

kolejnych 2 próbkach

moczu osób

moczu osób

bez objawów

bez objawów

≥

≥

10

10

2

2

bakt./ml w moczu

bakt./ml w moczu

pobranym przez nakłucie

pobranym przez nakłucie

nadłonowe u osoby z

nadłonowe u osoby z

objawami ZUM

objawami ZUM



Kobiety

Kobiety

≥

≥

10

10

2

2

bakterii

bakterii

E.coli/ml

E.coli/ml

lub

lub

10

10

5

5

innych niż E.coli

innych niż E.coli

bakterii/ml wraz z

bakterii/ml wraz z

objawami ZUM

objawami ZUM

≥

≥

10

10

5

5

bakt./ml

bakt./ml





w

w

kolejnych 2 próbkach

kolejnych 2 próbkach

moczu osób

moczu osób

bez objawów

bez objawów

≥

≥

10

10

2

2

bakt./ml w

bakt./ml w

moczu pobranym przez

moczu pobranym przez

nakłucie nadłonowe u

nakłucie nadłonowe u

osoby z objawami ZUM

osoby z objawami ZUM

WZNOWY

WZNOWY

występują

występują

częściej w

częściej w

zakażeniach

zakażeniach

górnego odcinka

górnego odcinka

ukł.moczowego

ukł.moczowego

NADKAŻENIA

NADKAŻENIA

występują częściej

występują częściej

w zakażeniach

w zakażeniach

dolnego odcinka

dolnego odcinka

ukł.moczowego

ukł.moczowego









EPIDEMIOLOGIA ZAKAŻEŃ

EPIDEMIOLOGIA ZAKAŻEŃ



KOBIETY

KOBIETY

>

>

MĘŻCZYŹNI

MĘŻCZYŹNI



Chłopcy do 1 r.ż

Chłopcy do 1 r.ż

>

>

Dziewczynki do 1 r.ż

Dziewczynki do 1 r.ż



Najczęściej są to zakażenia bezobjawowe a

Najczęściej są to zakażenia bezobjawowe a

największy ich odsetek przypada na dorosłe

największy ich odsetek przypada na dorosłe

kobiety

kobiety

3,5 % - 5 %

3,5 % - 5 %



Statystycznie znamiennie częściej występują

Statystycznie znamiennie częściej występują

wśród osób hospitalizowanych, w internatach,

wśród osób hospitalizowanych, w internatach,

domach opieki społecznej itp.

domach opieki społecznej itp.



Znamienna bakteriuria występuje

Znamienna bakteriuria występuje

2x

2x

częściej

częściej

wśród kobiet w ciąży aniżeli w populacji kobiet

wśród kobiet w ciąży aniżeli w populacji kobiet

nieciężarnych

nieciężarnych

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA



Źródłem zakażenia są najczęściej:

Źródłem zakażenia są najczęściej:

1. Przewód pokarmowy

1. Przewód pokarmowy

2. Zewnętrzne narządy płciowe

2. Zewnętrzne narządy płciowe

3. „Środowisko” szpitalne

3. „Środowisko” szpitalne

U 3% chorych zakażenie nerek jest wynikiem

U 3% chorych zakażenie nerek jest wynikiem

uogólnionej bakteriemii.

uogólnionej bakteriemii.



Bakterie Gram-ujemne:

Bakterie Gram-ujemne:



80%

80%

ZUM

ZUM

Escherichia coli

Escherichia coli

( ma trzy rodzaje

( ma trzy rodzaje

antygenów:

antygenów:

O

O

– somatyczny;

– somatyczny;

K

K

– otoczkowy;

– otoczkowy;

H

H

–

–

rzęskowy; posiada także fimbrie służące adhezji do

rzęskowy; posiada także fimbrie służące adhezji do

nabłonków dróg moczowych )

nabłonków dróg moczowych )



Klebsiella, Proteus, Enterobacter

ETIOLOGIA c.d.

ETIOLOGIA c.d.



Bakterie Gram-dodatnie

Bakterie Gram-dodatnie

(10–15 %

(10–15 %

ZUM

ZUM

):

):



Enterococcus faecalis,

Enterococcus faecalis,



Staphylococcus aureus

Staphylococcus aureus

Z

Z

moczu chłopców z wadami wrodzonymi

moczu chłopców z wadami wrodzonymi

ukł. moczowego najczęściej hodowany jest

ukł. moczowego najczęściej hodowany jest



Proteus

Proteus

(prawdopodobnie kolonizuje napletek)

ETIOLOGIA c.d.

ETIOLOGIA c.d.

Główną rolę u chorych z

Główną rolę u chorych z



osłabieniem odporności

osłabieniem odporności



cukrzycą

cukrzycą



cewnikowanych

cewnikowanych

,

,

w zakażeniach szpitalnych, odgrywają:

w zakażeniach szpitalnych, odgrywają:

Proteus, Pseudomonas, Klebsiella,

Proteus, Pseudomonas, Klebsiella,

Serratia, Gardnerella vaginalis,

Serratia, Gardnerella vaginalis,

Haemophilus influenzae, Acinetobacter

Haemophilus influenzae, Acinetobacter

ETIOLOGIA c.d.

ETIOLOGIA c.d.

Za tworzenie kamieni struwitowych,

Za tworzenie kamieni struwitowych,

w przebiegu zakażeń dróg

w przebiegu zakażeń dróg

moczowych opowiadają:

moczowych opowiadają:



Proteus mirabilis

Proteus mirabilis

(80%)

(80%)

,

,



Proteus vulgaris

Proteus vulgaris

(ok.20%)

(ok.20%)

.

.

Ureazę posiadają także :

Ureazę posiadają także :



Pseudomonas,

Pseudomonas,

Klebsiella,

Klebsiella,

Staphylococcus

Staphylococcus

saprophiticus,

saprophiticus,

oraz

oraz



Ureoplasma urealiticum

Ureoplasma urealiticum

ETIOLOGIA c.d.

ETIOLOGIA c.d.



Chlamydia trachomatis

Chlamydia trachomatis

w głównej mierze

w głównej mierze

odpowiada za zapalenia:

odpowiada za zapalenia:



pęcherza moczowego

pęcherza moczowego



gruczołu krokowego

gruczołu krokowego



najądrza

najądrza



nierzeżączkowego cewki moczowej u mężczyzn

nierzeżączkowego cewki moczowej u mężczyzn

przed 40 r.ż.

przed 40 r.ż.

Możliwe jest zakażenie drogą płciową,

Możliwe jest zakażenie drogą płciową,

podobnie jak w przypadku :

podobnie jak w przypadku :



Gardnerella vaginalis

Gardnerella vaginalis



Neisseria ghonorhoeae

Neisseria ghonorhoeae



Ureoplasma urealiticum

Ureoplasma urealiticum

ETIOLOGIA c.d.

ETIOLOGIA c.d.

Ostre zapalenie pęcherza

Ostre zapalenie pęcherza

u chorych

u chorych

cewnikowanych i poddawanych

cewnikowanych i poddawanych

długotrwałej antybitykoterapii lub

długotrwałej antybitykoterapii lub

leczeniu immunosupresyjnemu

leczeniu immunosupresyjnemu

powodują :

powodują :



Candida albicans

Candida albicans



Adenowirusy

Adenowirusy

Patogeneza zakażeń

Patogeneza zakażeń



Drogi wnikania drobnoustrojów do

Drogi wnikania drobnoustrojów do

ukł. moczowego :

ukł. moczowego :

I.

I.

WSTĘPUJĄCA

WSTĘPUJĄCA

II.

II.

KRWIONOŚNA

KRWIONOŚNA

III.

III.

LIMFATYCZNA

LIMFATYCZNA

IV.

IV.

PRZEZ CIĄGŁOŚĆ

PRZEZ CIĄGŁOŚĆ

Ad. I.

WSTĘPUJĄCA



JEST GŁÓWNĄ DROGĄ WNIKANIA

BAKTERII

proces ten przebiega w trzech etapach:

•

kolonizacja pochwy i okolicy cewki
moczowej

•

pasaż przezcewkowy bakterii

•

osiedlanie się bakterii w pęcherzu
moczowym

Kolonizacja okołocewkowa

ZALEŻY OD:

ZALEŻY OD:



stopnia zjadliwości wnikających

stopnia zjadliwości wnikających

drobnoustrojów oraz ich liczby

drobnoustrojów oraz ich liczby



podatności organizmu, zależnej od:

podatności organizmu, zależnej od:

-

-

większej dostępności receptorów komórkowych

większej dostępności receptorów komórkowych

dla adhezyjnych bakterii

dla adhezyjnych bakterii

-

-

zmniejszonej miejscowej produkcji p-ciał

zmniejszonej miejscowej produkcji p-ciał

-

-

zmienionego pH pochwy

zmienionego pH pochwy

Przezcewkowy pasaż bakterii

Przezcewkowy pasaż bakterii

Jest znacznie łatwiejszy u kobiet ze

Jest znacznie łatwiejszy u kobiet ze

względu na :

względu na :



długość cewki moczowej

długość cewki moczowej



mikrourazy w trakcie stosunku płciowego

mikrourazy w trakcie stosunku płciowego



stosowanie mechanicznych środków

stosowanie mechanicznych środków

antykoncepcyjnych

antykoncepcyjnych



małą odległość ujścia zewnętrznego

małą odległość ujścia zewnętrznego

cewki

cewki

od okolicy okołoodbytniczej

od okolicy okołoodbytniczej

Przezcewkowy pasaż bakterii

Przezcewkowy pasaż bakterii

Jest znacznie trudniejszy u mężczyzn

Jest znacznie trudniejszy u mężczyzn

ze względu na :

ze względu na :



długość cewki moczowej

długość cewki moczowej



przeciwbakteryjne właściwości

przeciwbakteryjne właściwości

wydzieliny prostaty

wydzieliny prostaty

Osiedlanie się bakterii w

pęcherzu moczowym



nie świadczy jeszcze o wystąpieniu zakażenia

nie świadczy jeszcze o wystąpieniu zakażenia

(bakterie muszą mieć zdolność do namnażania i

(bakterie muszą mieć zdolność do namnażania i

przetrwania)

przetrwania)



zależy od ilości i zjadliwości bakterii

zależy od ilości i zjadliwości bakterii



zależy od

zależy od

adhezji

adhezji

do nabłonka pęcherza

do nabłonka pęcherza

Utrudniają ją:

Utrudniają ją:



warstwa mukopolisacharydów

warstwa mukopolisacharydów



IgA w drogach moczowych

IgA w drogach moczowych



uwarunkowania genetyczne

uwarunkowania genetyczne



kwaśny odczyn moczu

kwaśny odczyn moczu



białko Tamma-Horsfalla

białko Tamma-Horsfalla



całkowite opróżnianie pęcherza i częste mikcje

całkowite opróżnianie pęcherza i częste mikcje

Osiedlanie się bakterii w
pęcherzu moczowym c.d.



zachodzi łatwiej u osób z gr. krwi B, trudniej

zachodzi łatwiej u osób z gr. krwi B, trudniej

z gr. A i 0

z gr. A i 0



W CIĄŻY:

W CIĄŻY:

•

zachodzi łatwiej ze względu na zwiotczenie

zachodzi łatwiej ze względu na zwiotczenie

mięśniówki ukł. kielichowo-miedniczkowego

mięśniówki ukł. kielichowo-miedniczkowego

•

u 20% ciężarnych z bakteriurią bezobjawową

u 20% ciężarnych z bakteriurią bezobjawową

dochodzi do OOZN

dochodzi do OOZN

•

ZUM

ZUM

zwiększa ryzyko rzucawki i jest

zwiększa ryzyko rzucawki i jest

przyczyną większej śmiertelności

przyczyną większej śmiertelności

okołoporodowej

okołoporodowej

Ad. II.

KRWIONOŚNA



JEST BARDZO RZADKĄ DROGĄ

WNIKANIA BAKTERII

może wystąpić w:

•

posocznicy wywołanej przez

S.aureus

•

torbielach nerkowych

•

nefropatii zaporowej

}

E.coli

Ad. II.

LIMFATYCZNA

Teoretycznie

ma występować

pomiędzy pęcherzem a nerką –
nie została jeszcze udowodniona



Ad. III.

PRZEZ CIĄGŁOŚĆ



JEST MOŻLIWA W PRZEBIEGU:

- choroby Leśniowskiego-Crohna
- uchyłkowatości jelit
- raka jelita grubego

OBECNOŚĆ PRZETOK JELITOWO-

MOCZOWYCH

POSTACI KLINICZNE ZUM

POSTACI KLINICZNE ZUM

I.

I.

BAKTERIURIA BEZOBJAWOWA

BAKTERIURIA BEZOBJAWOWA

II.

II.

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO





Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej





Zapalenie pęcherza moczowego

Zapalenie pęcherza moczowego





Zapalenie gruczołu krokowego

Zapalenie gruczołu krokowego

III.

III.

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA UKŁADU

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA UKŁADU

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO





Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek





Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

BAKTERIURIA BEZOBJAWOWA

BAKTERIURIA BEZOBJAWOWA

(BB)

(BB)

Definicja

Definicja

Jest to obecność

Jest to obecność

10

10

5

5

/

/

1ml lub więcej

1ml lub więcej

bakterii, tego samego gatunku, w dwóch

bakterii, tego samego gatunku, w dwóch

posiewach moczu, przy braku

posiewach moczu, przy braku

jakichkolwiek objawów ze strony ukł.

jakichkolwiek objawów ze strony ukł.

moczowego.

moczowego.



jest wykrywana przypadkowo

jest wykrywana przypadkowo



często towarzyszy jej POZN

często towarzyszy jej POZN

PODZIAŁ BB

PODZIAŁ BB



NIEPOWIKŁANA

NIEPOWIKŁANA

-

-

40-50 % samoistne wyleczenie

40-50 % samoistne wyleczenie

-

-

u 20-30 % bezobjawowych chorych w ciągu roku

u 20-30 % bezobjawowych chorych w ciągu roku

rozwija się zakażenie objawowe

rozwija się zakażenie objawowe

-

-

brak zaburzeń w odpływie moczu

brak zaburzeń w odpływie moczu

-

-

szansa na rozwój NN znikoma

szansa na rozwój NN znikoma



POWIKŁANA

POWIKŁANA

-

-

występuje stale lub nawrotowo i to pomimo

występuje stale lub nawrotowo i to pomimo

stosowanego ukierunkowanego leczenia

stosowanego ukierunkowanego leczenia

przeciwbakteryjnego

przeciwbakteryjnego

-

-

obecna upośledzona drożność dróg moczowych

obecna upośledzona drożność dróg moczowych

-

-

często prowadzi do

często prowadzi do

OOZN, POZN, PNN

OOZN, POZN, PNN

PODZIAŁ BB c.d.

PODZIAŁ BB c.d.



CIĄŻOWA

CIĄŻOWA

-

-

stwarza ryzyko porodu

stwarza ryzyko porodu

przedwczesnego i niskiej masy

przedwczesnego i niskiej masy

urodzeniowej płodu

urodzeniowej płodu

-

-

u 30% kobiet z BB we wczesnej ciąży

u 30% kobiet z BB we wczesnej ciąży

rozwija się w II i III trymestrze ciąży

rozwija się w II i III trymestrze ciąży

OOZN

OOZN

LECZENIE

LECZENIE



ZNAMIENNEJ BAKTERIURII

ZNAMIENNEJ BAKTERIURII

-

-

niepowikłanej nie jest konieczne

niepowikłanej nie jest konieczne





wyjątek stanowią kobiety w ciąży

wyjątek stanowią kobiety w ciąży

(ampicylina, amoksycylina przez 7 – 14

(ampicylina, amoksycylina przez 7 – 14

dni)

dni)

-

-

powikłanej

powikłanej

– należy włączyć leczenie

– należy włączyć leczenie

p-bakteryjne

p-bakteryjne

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO





Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:





ból cewki

ból cewki

♂

♂





trudności w oddawaniu moczu

trudności w oddawaniu moczu





jasna, mleczna lub żółtawa wydzielina w ujściu

jasna, mleczna lub żółtawa wydzielina w ujściu

cewki

cewki





obj. dyzuryczne

obj. dyzuryczne

♀

♀





leukocyturia u 50%

leukocyturia u 50%





objawy pojawiają się w kilka godzin po stosunku

objawy pojawiają się w kilka godzin po stosunku





ROKOWANIE ZAZWYCZAJ DOBRE

ROKOWANIE ZAZWYCZAJ DOBRE

ew.

ew.

nawroty

nawroty

Leczenie:

Leczenie:

DOKSYCYKLINA LUB ERYTROMYCYNA

DOKSYCYKLINA LUB ERYTROMYCYNA

(

(

przez 7-10 dni

przez 7-10 dni

)

)

Drobnoustroje odpowiedzialne za

Drobnoustroje odpowiedzialne za

zapalenie cewki moczowej

zapalenie cewki moczowej

♂

♂

Neisseria

Neisseria

ghonorhoeae

ghonorhoeae

Chlamydia

Chlamydia

trachomatis

trachomatis

Ureaplasma

Ureaplasma

urealiticum

urealiticum

♀

♀

Chlamydia trachomatis

Chlamydia trachomatis

Ureaplasma urealiticum

Ureaplasma urealiticum

Neisseria ghonorhoeae

Neisseria ghonorhoeae

LECZENIE KOBIET Z NIEPOWIKŁANYM

LECZENIE KOBIET Z NIEPOWIKŁANYM

ZAPALENIEM CEWKI I PĘCHERZA MOCZOWEGO

ZAPALENIEM CEWKI I PĘCHERZA MOCZOWEGO

-

TERAPIA KLASYCZNA

TERAPIA KLASYCZNA





doustne antybiotyki

doustne antybiotyki

przez 7-14 dni

przez 7-14 dni

-

NOWOCZESNA TERAPIA

NOWOCZESNA TERAPIA





jednorazowa dawka

jednorazowa dawka

jednego z następujących leków:

jednego z następujących leków:





AMOKSYCYLINA 3,0

AMOKSYCYLINA 3,0





AMPICYLINA 3,5

AMPICYLINA 3,5





BISEPTOL 1920 mg

BISEPTOL 1920 mg





NORFLOKSACYNA 0,8

NORFLOKSACYNA 0,8



WADA:

częstość

nawrotów

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO





Zapalenie pęcherza moczowego

Zapalenie pęcherza moczowego

(2/3 spowodowane przez bakterie)

(2/3 spowodowane przez bakterie)

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

1) ostrego zapalenia pęcherza:

1) ostrego zapalenia pęcherza:



ból okolicy łonowej

ból okolicy łonowej



objawy dyzuryczne

objawy dyzuryczne



temperatura ciała do 38

temperatura ciała do 38

°

°



palpacyjnie tkliwość okolicy pęcherza

palpacyjnie tkliwość okolicy pęcherza



niewielki białkomocz; ropomocz, krwiomocz

niewielki białkomocz; ropomocz, krwiomocz

2) przewlekłego zapalenia pęcherza:

2) przewlekłego zapalenia pęcherza:



może być bezobjawowy

może być bezobjawowy



częstomocz

częstomocz



objawy dyzuryczne

objawy dyzuryczne



czasami zaostrzenia o objawach ostrego zapalenia

czasami zaostrzenia o objawach ostrego zapalenia



często ropomocz

często ropomocz

ROKOWANIE:

ROKOWANIE:

W

W

OSTRYM ZAPALENIU JEST

OSTRYM ZAPALENIU JEST

DOBRE

DOBRE

-wyleczenie po kilku dniach

-wyleczenie po kilku dniach

W PRZEWLEKŁYM ZAPALENIU

W PRZEWLEKŁYM ZAPALENIU

RÓŻNE

RÓŻNE

- zależne od stopnia zmian

- zależne od stopnia zmian

morfologicznych

morfologicznych

Leczenie
zakażenia z
powikłaniami

:



Biseptol



Cefalosporyny
II i III generacji

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO





Zapalenie gruczołu krokowego

Zapalenie gruczołu krokowego

(

(

E.coli, Klebsiella, Pseudomonas, Enterobacter,

E.coli, Klebsiella, Pseudomonas, Enterobacter,

Proteus

Proteus

)

)

Leczenie:

Leczenie:

Biseptol; Norfloksacyna; Cyprofloksacyna

Biseptol; Norfloksacyna; Cyprofloksacyna

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

1) ostrego zapalenia

1) ostrego zapalenia



silne lub bardzo silne bóle krocza i okolicy krzyżowej

silne lub bardzo silne bóle krocza i okolicy krzyżowej



gorączka

gorączka



badając per rectum

badając per rectum

(można spowodować wystąpienie

(można spowodować wystąpienie

bakteriurii i należy go unikać)

bakteriurii i należy go unikać)

stwierdza się

stwierdza się

powiększenie i żywą bolesność

powiększenie i żywą bolesność

prostata

prostata



podczas stosunku może dojść do wzrostu lub spadku

podczas stosunku może dojść do wzrostu lub spadku

dolegliwości

dolegliwości





Zapalenie gruczołu krokowego c.d.

Zapalenie gruczołu krokowego c.d.

2) przewlekłego zapalenia

2) przewlekłego zapalenia



pobolewanie i uczucie napięcia krocza

pobolewanie i uczucie napięcia krocza



trudności w oddawaniu moczu

trudności w oddawaniu moczu



obecność jasnej lub mętnej wydzieliny w ujściu

obecność jasnej lub mętnej wydzieliny w ujściu

zewnętrznym cewki

zewnętrznym cewki

ROKOWANIE:

ROKOWANIE:

W OSTRYM ZAPALENIU

W OSTRYM ZAPALENIU

PRZY WCZESNYM

PRZY WCZESNYM

ZASTOSOWANIU LEKÓW PRZECIWBAKTERYJNYCH JEST

ZASTOSOWANIU LEKÓW PRZECIWBAKTERYJNYCH JEST

DOBRE

DOBRE

W PRZEWLEKŁYM ZAPALENIU

W PRZEWLEKŁYM ZAPALENIU

EFEKTYWNOŚĆ LECZENIA

EFEKTYWNOŚĆ LECZENIA

JEST

JEST

GORSZA

GORSZA

I NIEŻADKO WYMAGA PODAWANIA

I NIEŻADKO WYMAGA PODAWANIA

ANTYBIOTYKÓW BEZPOŚREDNIO DO STERCZA.

ANTYBIOTYKÓW BEZPOŚREDNIO DO STERCZA.

Leczenie:

Leczenie:

Biseptol; Norfloksacyna; Cyprofloksacyna

Biseptol; Norfloksacyna; Cyprofloksacyna

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO





Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Definicja

Definicja

Jest to bakteryjne nieswoiste zapalenie tkanki śródmiąższowej

Jest to bakteryjne nieswoiste zapalenie tkanki śródmiąższowej

nerek i układu kielichowo-miedniczkowego.

nerek i układu kielichowo-miedniczkowego.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne



rozpoczyna się nagle wysoką gorączką do 40

rozpoczyna się nagle wysoką gorączką do 40

°

°

i dreszczami

i dreszczami



ból jedno- lub obustronny okolicy lędźwiowej

ból jedno- lub obustronny okolicy lędźwiowej



współtowarzyszą także obj. zapalenia pęcherza moczowego

współtowarzyszą także obj. zapalenia pęcherza moczowego



możliwy rozlany ból brzucha z obj. otrzewnowymi, nudnościami

możliwy rozlany ból brzucha z obj. otrzewnowymi, nudnościami

i wymiotami

i wymiotami



dodatni obj. Goldflama

dodatni obj. Goldflama



znamienna bakteriuria; niewielki białkomocz, krwiomocz –

znamienna bakteriuria; niewielki białkomocz, krwiomocz –

ewentualnie brak jakichkolwiek odchyleń w moczu gdy

ewentualnie brak jakichkolwiek odchyleń w moczu gdy

procesem chorobowym objęta jest jedna nerka, z której nie ma

procesem chorobowym objęta jest jedna nerka, z której nie ma

odpływu moczu

odpływu moczu



OB

OB





, leukocytoza z odmłodzeniem form komórkowych

, leukocytoza z odmłodzeniem form komórkowych

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA MOCZOWEGO





Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek c.d.

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek c.d.



może wystąpić ONN z mocznicą

może wystąpić ONN z mocznicą



ostre objawy utrzymują się kilka dni po

ostre objawy utrzymują się kilka dni po

czym mijają samoistnie bez żadnego

czym mijają samoistnie bez żadnego

leczenia

leczenia

Leczenie:

Leczenie:

Biseptol; Norfloksacyna;

Biseptol; Norfloksacyna;

Cyprofloksacyna

Cyprofloksacyna

przez 6-12 tygodni

przez 6-12 tygodni

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA MOCZOWEGO





Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

Definicja

Definicja

Jest przewlekła nefropatią śródmiąższową, zapoczątkowaną przez

Jest przewlekła nefropatią śródmiąższową, zapoczątkowaną przez

nieswoiste zakażenie bakteryjne nerek, natomiast dalszy przebieg nie

nieswoiste zakażenie bakteryjne nerek, natomiast dalszy przebieg nie

wymaga obecności drobnoustrojów w nerkach

wymaga obecności drobnoustrojów w nerkach

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne



skąpoobjawowy i podstępny przebieg aż do czasu powstania objawów PNN

skąpoobjawowy i podstępny przebieg aż do czasu powstania objawów PNN



okresowo obraz choroby może przypominać OOZN

okresowo obraz choroby może przypominać OOZN



często występują niespecyficzne, okresowe zmiany w badaniach moczu:

często występują niespecyficzne, okresowe zmiany w badaniach moczu:

bakteriuria, ropomocz, obecność wałeczków leukocytarnych w osadzie

bakteriuria, ropomocz, obecność wałeczków leukocytarnych w osadzie



wielomocz

wielomocz



nadciśnienie

nadciśnienie



upośledzenie zagęszczania moczu – czasami od początku choroby

upośledzenie zagęszczania moczu – czasami od początku choroby



w bad. urograficznym -

w bad. urograficznym -





nerki, nierówne zarysy, obecność blizn,

nerki, nierówne zarysy, obecność blizn,

zniekształcenie kielichów i miedniczek

zniekształcenie kielichów i miedniczek



niewyrównana NN rozwija się po różnym czasie: od miesięcy do 20 lat od

niewyrównana NN rozwija się po różnym czasie: od miesięcy do 20 lat od

początku choroby, a szybkość narastania zależy od nakładających się

początku choroby, a szybkość narastania zależy od nakładających się

innych chorób np.:

innych chorób np.:

kamicy nerkowej, nadciśnienia tętniczego

kamicy nerkowej, nadciśnienia tętniczego

ROKOWANIE:

ROKOWANIE:

Niepewne. POZN należy traktować jak chorobę nieuleczalną

Niepewne. POZN należy traktować jak chorobę nieuleczalną

nawet gdy udaje się uzyskać długotrwałe okresy bez bakteriurii.

nawet gdy udaje się uzyskać długotrwałe okresy bez bakteriurii.

LECZENIE

LECZENIE





Ostrego odmiedniczkowego zapalenia

Ostrego odmiedniczkowego zapalenia

nerek

nerek

O

O

lekkim

lekkim

przebiegu

przebiegu

:

:

- chinolony nowe (cyprofloksacyna) 2x250mg

- chinolony nowe (cyprofloksacyna) 2x250mg

- Augmentin 3x375mg

- Augmentin 3x375mg

- Biseptol 2x960mg

- Biseptol 2x960mg

O

O

ciężkim niepowikłanym

ciężkim niepowikłanym

przebiegu

przebiegu

:

:

- hospitalizacja

- hospitalizacja

- cefalosporyny III generacji

- cefalosporyny III generacji

O

O

ciężkim powikłanym

ciężkim powikłanym

przebiegu

przebiegu

:

:

- wymagane usunięcie przyczyny w drogach

- wymagane usunięcie przyczyny w drogach

moczowych powodującej zastój

moczowych powodującej zastój

ZAKAŻENIA SWOISTE UKŁADU

ZAKAŻENIA SWOISTE UKŁADU

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO

GRUŹLICA

GRUŹLICA

ŻRÓDŁA ZAKAŻENIA

ŻRÓDŁA ZAKAŻENIA



UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY



Krew

Krew



Przewód pokarmowy

Przewód pokarmowy

GRUŹLICA

GRUŹLICA

Patomechanizm zmian

Patomechanizm zmian



Prątki, w fazie bakteriemii napływają do nerek

Prątki, w fazie bakteriemii napływają do nerek



Wokół naczynia doprowadzającego kłębuszka dochodzi

Wokół naczynia doprowadzającego kłębuszka dochodzi

do rozplemu parenchymalnego –

do rozplemu parenchymalnego –

PRZEJŚCIE BAKTERII DO

PRZEJŚCIE BAKTERII DO

ŚRÓDMIĄŻSZU

ŚRÓDMIĄŻSZU



Tworzenie gruzełków

Tworzenie gruzełków

z centralną martwicą

z centralną martwicą



Uszkadzanie cewek

Uszkadzanie cewek

i wędrówka bakterii drogą odpływu

i wędrówka bakterii drogą odpływu

moczu

moczu



Martwica szczytu brodawek

Martwica szczytu brodawek

i powstawanie ropni

i powstawanie ropni



Dalsze niszczenie struktur leżących na drodze odpływu

Dalsze niszczenie struktur leżących na drodze odpływu

moczu:

moczu:

moczowody, ujścia moczowodów,

moczowody, ujścia moczowodów,

pęcherz,prostata, cewka

pęcherz,prostata, cewka

.

.



Drogą wsteczną ulegają zakażeniu:

Drogą wsteczną ulegają zakażeniu:

nasieniowody,

nasieniowody,

pęcherzyki nasienne, najądrza, jądra

pęcherzyki nasienne, najądrza, jądra

GRUŹLICA

GRUŹLICA

OBJAWY KLINICZNE

OBJAWY KLINICZNE

•

Początkowo mało specyficzne – najwcześniej

Początkowo mało specyficzne – najwcześniej

ROPOMOCZ

ROPOMOCZ

+

+

UJEMNE POSIEWY

UJEMNE POSIEWY

•

Osłabienie, stany podgorączkowe, poty

Osłabienie, stany podgorączkowe, poty

•

Następnie objawy związane z zajmowaniem kolejnych

Następnie objawy związane z zajmowaniem kolejnych

narządów:

narządów:



Ból nerek i ich powiększenie

Ból nerek i ich powiększenie



Obj. zapalenia pęcherza:

Obj. zapalenia pęcherza:

ostre lub przewlekłe

ostre lub przewlekłe



Periureteritis tuberculosa

Periureteritis tuberculosa

:w badaniu oburęcznym

:w badaniu oburęcznym

wyczuwa się podłużny twór w przednio-bocznym

wyczuwa się podłużny twór w przednio-bocznym

przymaciczu u kobiet lub przez odbytnicę u mężczyzn

przymaciczu u kobiet lub przez odbytnicę u mężczyzn



Zapalenie najądrza:

Zapalenie najądrza:

ostre lub

ostre lub

przewlekłe (

przewlekłe (

zgrubienia i ropnie

zgrubienia i ropnie

)

)



Zapalenie stercza: ostre lub przewlekłe

Zapalenie stercza: ostre lub przewlekłe

( rak?!)

( rak?!)

GRUŹLICA

GRUŹLICA

Potwierdzenie rozpoznania na podstawie:

Potwierdzenie rozpoznania na podstawie:

1)

1)

badania bakteriologicznego:

badania bakteriologicznego:

-

-

posiewów

posiewów

moczu

moczu

na BK — mocz do badania

na BK — mocz do badania

pobieramy rano — u kobiet cewnikiem, mężczyźni

pobieramy rano — u kobiet cewnikiem, mężczyźni

oddają środkowy strumień moczu bezpośrednio do

oddają środkowy strumień moczu bezpośrednio do

sterylnego, zamykanego naczynia (przez 5 lub 6

sterylnego, zamykanego naczynia (przez 5 lub 6

kolejnych dni);

kolejnych dni);

-

-

posiewów na BK

posiewów na BK

tkanki

tkanki

usuniętego narz

usuniętego narz

ą

ą

du lub

du lub

wyskrobin z przetok;

wyskrobin z przetok;

-

-

próby biologicznej

próby biologicznej

;

;

-

-

metody

metody

radiometrycznej

radiometrycznej

Bactec 460 TB

Bactec 460 TB

GRUŹLICA

GRUŹLICA

Potwierdzenie rozpoznania na podstawie:

Potwierdzenie rozpoznania na podstawie:

2) badania

2) badania

histologicznego

histologicznego

,

,

3) badania

3) badania

radiologicznego

radiologicznego

,

,

4)

4)

m

m

etod

etod

serologicznych

serologicznych

,

które

polegają

na

,

które

polegają

na

wykrywaniu antygenów mykobakteryjnych

wykrywaniu antygenów mykobakteryjnych

w

w

surowicy

surowicy

i

i

płynach

ustrojowych

płynach

ustrojowych

immunoenzymatyczną metodą ELISA,

immunoenzymatyczną metodą ELISA,

5) metody

5) metody

chromatograficznej

chromatograficznej

, która wykrywa

, która wykrywa

produkty rozpadu prątków,

produkty rozpadu prątków,

6) metod, które wykorzystują inżynierię genetyczną.

6) metod, które wykorzystują inżynierię genetyczną.

Obecnie opracowano

Obecnie opracowano

sondy genetyczne

sondy genetyczne

dla

dla

M. tuberculosis

M. tuberculosis

i innych

i innych

mykobakterii.

mykobakterii.

GRUŹLICA

GRUŹLICA

Patognomoniczne obrazy badań obrazowych

Patognomoniczne obrazy badań obrazowych

1)

1)

obraz nieczynnej nerki z nieregularnymi

obraz nieczynnej nerki z nieregularnymi

zwapnieniami —

zwapnieniami —

nerka kitowa lub tygrysia

nerka kitowa lub tygrysia

oraz uwapnienia na przebiegu moczowodu, a

oraz uwapnienia na przebiegu moczowodu, a

także zwapniałe ropnie korowe

także zwapniałe ropnie korowe

2)

2)

objaw „kołnierza i pachy" w układzie

objaw „kołnierza i pachy" w układzie

kielichowo-miedniczkowym

kielichowo-miedniczkowym

3)

3)

objaw Mussianiego i Sgalitzera — dotyczy

objaw Mussianiego i Sgalitzera — dotyczy

gru

gru

ź

ź

licy dolnego odcinka lub całego

licy dolnego odcinka lub całego

moczowodu

moczowodu

4)

4)

cienie zwapnie

cienie zwapnie

ń

ń

w polu stercz

w polu stercz

a

a

, p

, p

ę

ę

cherzyków

cherzyków

nasiennych lub miedniczego odcinka

nasiennych lub miedniczego odcinka

nasieniowodów

nasieniowodów

GRUŹLICA

GRUŹLICA

OBRAZY

OBRAZY

GRUŹLICA

GRUŹLICA

OBRAZY

OBRAZY

GRUŹLICA

GRUŹLICA

OBRAZY

OBRAZY

GRUŹLICA

GRUŹLICA

LECZENIE

LECZENIE

Model I

Model I

codziennie przez 2 miesiące

codziennie przez 2 miesiące

RMP

—

600

mg

RMP

—

600

mg

INH—5mg/kg

INH—5mg/kg

m.c.

m.c.

PZA — 1500 mg

PZA — 1500 mg

3 x w tygodniu przez 2 lub 4 m-ce

3 x w tygodniu przez 2 lub 4 m-ce

RMP

—

600

mg

RMP

—

600

mg

INH — 10 mg/kg c.c.

INH — 10 mg/kg c.c.

GRUŹLICA

GRUŹLICA

LECZENIE

LECZENIE

Model I

Model I

I

I

codziennie przez 2 miesiące

codziennie przez 2 miesiące

RMP

—

600

mg

RMP

—

600

mg

INH—5mg/kg

INH—5mg/kg

m.c.

m.c.

EMB

EMB

—

—

25mg/kg m.c

25mg/kg m.c

3 x w tygodniu przez 2 lub 4 m-ce

3 x w tygodniu przez 2 lub 4 m-ce

RMP

—

600

mg

RMP

—

600

mg

INH — 10 mg/kg

INH — 10 mg/kg

m

m

.c.

.c.