POJĘCIE KLASY

SPOŁECZNEJ

Pojęcie klasy społecznej wg

Stanisława Ossowskiego

1. Klasy stanowią system grup najwyższego

rzędu w strukturze społecznej:

a) jako grupy najwyższego rzędu
b) system grup najwyższego rzędu
2. Podział klasowy dotyczy pozycji społecznych
związanych z systemami przywilejów i
upośledzeń niewyznaczonych przez kryteria
biologiczne
3. Przynależność jednostek do klasy społecznej
jest względnie trwała

Różne kryteria na gruncie

wspólnych założeń

S. Ossowski przedstawia cztery cechy
określające klasę społeczną:
1.„Układ pionowy”
2.Odrębność trwałych interesów
klasowych
3.Świadomość klasowa
4.Izolacja klasowa

Sprawa współzależności

Kryteria klasowości są od siebie
niezależne. Kryteria charakteryzujące
klasę społeczną są wzajemnie od
siebie zależne, oznacza to, że
określenia społeczeństwa klasowego
mogą się w istocie mniej różnić
między sobą niż można by sądzić na
podstawie poszczególnych definicji.

Sprawa współzależności

Ossowski stwierdza, że różnice w
poglądach klasowości społeczeństw nie
są tylko sprawą akcentów.
Poszczególne koncepcje mogą różnić
się nie tylko tym, którą cechę systemu
klas wysuwają jako podstawową, ale
również tym, że jedne biorą pod uwagę
trzy czy cztery warunki, a inne tylko
dwa, takie lub inne.

Klasowość jako cecha

struktury społecznej

podlegająca stopniowaniu

• Stopniowaniu podlega wyrazistość granic

klasowych i rozpiętość nierówności
społecznych

• Stopniowaniu podlegają również odrębności

lub przeciwieństwa interesów klasowych

• Świadomość klasowa – powszechność

klasowego uświadomienia, treść i ładunek
emocjonalny

• Stopień klasowej izolacji towarzyskiej i

międzyklasowej komunikatywności

Model klasy jako grupy

podstawowej

• Na model składa się kilka cech

podlegających stopniowaniu

• Zachodzi tu interferencja kilku

kryteriów

( braki jednego kryterium mogą być
kompensowane przez wyższy

stopień jakiejś

innej cechy)

Podział wyczerpujący lub

niewyczerpujący

Zależnie od pojmowania klasy społeczeństwo
może być systemem klas albo systemem klas
i grup do pewnego stopnia klasom
podobnym, albo nie objętych pojęciem klasy.
1.Marksiści reprezentują podział
niewyczerpujący, klasy nazywają zwykle
warstwami.
2.Socjologowie amerykańscy i
zachodnioeuropejscy reprezentują podział
wyczerpujący.

Typy odchylenia od modelu

• Wg Stanisława Ossowskiego istnieją

pewne typy odchyleń od modelu,
które nie wynikają wyłącznie z
szerszych lub węższych granic
pojęcia.