Niedrożność
●
definicja: zatrzymanie
przechodzenia treści przez
przewód pokarmowy
●
Osiowe objawy:
–
Wymioty
–
Zatrzymanie gazów i stolca
–
Wzdęcie
Dynamika objawów
●
Wysoka niedrożność – np..
Zwężenie odźwiernika:
–
Wymioty (+)
–
Wzdęcie (-), czasem rozdęty żołądek
–
Zatrzymanie gazów i stolca (-)
Dynamika objawów c.d.
●
Niska niedrożność: np. Odbytnicy
–
Wymioty (-)
–
Wzdęcie (+)
–
Zatrzymanie gazów i stolca (+)
Podział niedrożności
●
Mechaniczna
–
Jest to obecność organicznej
przeszkody
●
Porażenna:
–
ruchy robaczkowe jelit są zaburzone
●
Perystaltyka (+); niedrożność (+)
Niedrożnosć mechaniczna:
●
uwięzgnięcie
●
zatkanie
●
Skręt
●
Wgłobienie
Niedrożnosć mechaniczna
z uwięzgnięcia:
●
Dotyczy najczęściej jelita cienkiego (80%
niedrożności)
●
Przyczyny:
–
Chorzy uprzednio operowani:
ZROSTY
●
(blizna na brzuchu, czasami po latach ledwo widoczna!)
●
Zrosty:
–
powstanie: laparotomia indukuje reakcję zapalną – tworzenie
włóknika kolagenobkurczaniezaciskanie pasma
łącznotkankowego (zasada obkurczania się rany!)
–
Chorzy nie operowani: uwięzgnięcie jelita we
wrotach przepukliny
–
Chorzy uprzednio operowani mogą mieć uwiezgnietą
przepuklinę, a chorzy z nieuwięzgniętą przepukliną
mogą mieć niedrożność zrostową
Niedrożność mechaniczna
z zatkania
●
Dotyczy głównie jelita grubego (15%
niedrożności)
●
Najczęstszą przyczyną – rak jelita
grubego
●
Głównie w lewej połowie okrężnicy
–
Raki prawej połowy okrężnicy – objawy:
●
Krwawienie
●
Macalny guz
●
Rzadko niedrozność – przyczyny:
–
Stolec w prawej połowie okrężnicy jest płynny
–
Prawa połowa jest szarsza niż lewa
–
Biologia guza
Niedrożność ze skręcenia
(e torsione)
●
Dotyczy najczęściej esicy
●
Czynnik ułatwiajacy powstanie
–
długa krezka
–
esica, 60-80%; kątnica, 20-40%
Niedrożność z wgłobienia:
(e invaginatione)
●
Częsta u dzieci
–
Miejsce: wgłabia się końcowy
fragment jelita cienkiego do kątnicy
–
Objawy:
●
Ból brzucha
●
Obecność guza (bolesny)
●
Malinowy stolec
Rzadnie przyczyny
niedrożnosci: nierożnosć
żółciowa
●
Złóg żółciowy przez przetokę pomiędzy pecherzykiem i
dwunastnica przemieszcza się do jelita
Przyczyny niedrożności
porażennej
●
Metaboliczne
–
Hypokalemia
–
Hypomagnezemia
–
Hyponatremia
–
Kwasica cukrzycowa
–
Uremia
–
Porphyria
–
Zatrucie metalami cieżkimi
Dalsze przyczyny
niedrożności porażennej:
●
Odpowiedź na zapalenie w jamie
brzusznej:
–
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,
zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie
uchyłków
●
Odpowiedź na zapalenie w przestrzeni
zaotrzewnowej
–
Krwiak zaotrzewnowy,
–
Zapalenie nerek
–
Zapalenie trzustki,
–
Urazy rdzenia i miednicy
Dalsze przyczyny
niedrożności porażennej:
●
Leki:
–
Narkotyki
–
Rozkurczowe,
–
Używane w leczeniu choroby
Parkinsona
–
inne
Schorzenia w których
dochodzi do uszkodzenia
nerwów:
–
Cukrzyca
–
Stwardnienie rozsiane
–
Skleroderma
–
Toczeń trzewny
–
Choroba Hirschsprunga
Niedrożność pooperacyjna:
●
Niedrożnosć występujaca po
zabiegach na jamie brzusznej
–
Zazwyczaj perystaltyka jelita cienkiego
powraca po 24-48 h.
–
Żołądek 48 godz.
–
Okrężnica 3-5 dni.
Rozpoznanie:
●
Badanie kliniczne+obrazowe
Leczenie:
●
Wyrównanie zaburzeń wodno-
elektrolitowych
–
Szybki wlew soli fizjologicznej do uzyskania
wydalania moczu (0.5 mL/kg masy ciała/
godzinę
–
Korekcja niedoboru potasu, alkalozy lub
kwasicy,
●
Cewnik do pęcherza!
Leczenie cd:
●
SONDA żołądkowa:
–
Zapobiega:
●
Wymiotom
●
Rozdęciu żołądka
●
Zachłyśnięciu się w trakcie indukcji
znieczulenia
–
Umożliwia częściową dekompresję jelita
cienkiego
Leczenie cd:
●
Intubacja jelita cienkiego:
–
Sonda Miller-Abbott or Cantor’a).
●
Pod kontrolą rtg wprowadza się zgłębnik aż do
zastawki krętniczo-kątniczej
–
Umożliwia wycofanie się częściowej
niedrożności
–
W przypadku całkowitej niedrożności (np.
Uwięzgnięcia przepukliny) jest to
postępowanie nieodpowiednie
Leczenie: stosowanie
antybiotyków
●
Okres okołooperacyjny:
–
Wskazana antybiotykoterapia z
powodu wzrostu ilości bakterii w
świetle niedrożnego jelita.
Leczenie operacyjne
●
W niedrożnosci zrostowej –
usunięcie zrostów,
●
Uwięzgnieta przepuklina –
odprowadzenie, ew resekcja pętli
jelitowej
Czas do operacji:
●
Pacjenci z objawami otrzewnowymi,
leukocytozą, gorączką, przyspieszona akcją
serca – podejrzani o niedokrwienie i martwicę
jelita – powinni być operowani natychmiast.
●
Chorzy bez cech zapalenia powinni być
poddani resuscytacji i operowani ok.. 6-8
godzin od przyjęcia
●
Pacjenci z niepewnym rozpoznaniem,
oddającym stolec i wiatry (częściowo) –
obserwacja w warunkach szpitalnych
Leczenie operacyjne
niedroznosci jelita
grubego: guz zatykający
światło
●
Rak prawej połowy okrężnicy:
–
Resekcja i pierwotne zespolenie
–
W przypadku złego stanu
miejscowego lub ogólnego chorego:
ileostomia
Niedrożność lewej połowy
okrężnicy:
●
Pierwotna resekcja z zespoleniem i
przetoką obarczająca – potem
zamkniecie przetoki
●
W stanach ciężkich: tylko przetoka
obarczająca
●
Doświadczony chirurg może
zdecydować się na resekcje i
zespolenie jednoczasowe
Opieka pooperacyjna
●
Dekompresja zołądka (sonda!!!) do
czasu powrotu ruchów perystaltycznych
●
Jeżeli chory nie będzie mógł odżywiać
się drogą naturalna dłużej niż 5 dni –
rozważ wdrożenie żywienia
pozajelitowego
●
Monitorowanie równowagi plynowej i
wodno elektrolitowej.
Śmiertelnosć
●
Niedrozność jelita cienkiego
–
0-5% (4.5-31% w przypadku zgorzeli jelita)
–
Niedrożnosć jelita grubego
–
1- 5 % zapaleniu uchyłków
–
5-10 % w raku
–
40-50% w przypadku martwicy jelita
grubego
●
Guz poprzecznicy.
–
(A) obraz
endoskopowy
–
(B) RTG –
wprowadzanie stentu
przez guza
–
(C) obraz w rtg stentu
–
(D) obraz
endoskopowy stentu