Aspekty techniczne 

eksploatacji środków 

transportu

     Stan techniczny obiektu eksploatacji 

• Pojęcie 

stanu technicznego obiektu 

eksploatacji

 wynika z jego 

przeszłości

, a 

znajomość stanu jest potrzebna do 
ustalenia zachowania się obiektu w 

przyszłości

. 

• Stan obiektów technicznych jest 

uwarunkowany 

czynnikami 

konstrukcyjnymi

 (np. wyborem 

rozwiązania konstrukcyjnego zespołów i 
układów) i 

czynnikami technologicznymi

 

(np. stopniem automatyzacji procesów 
produkcyjnych, prawidłowością montażu 
zespołów).

• Ponadto w procesie eksploatacji działają 

różnorodne 

czynniki zewnętrzne

 zarówno 

obiektywne (np. wymuszenia 

meteorologiczne, biologiczne, mechaniczne) 

jak i subiektywne (np. stopień realizacji 

zasad eksploatacji, kwalifikacje 

użytkowników), a także 

czynniki 

wewnętrzne

 (np. wartość i charakter 

nacisków jednostkowych, rodzaju ruchu). 

• Czynniki te mają charakter losowy, co 

sprawia że zbiór cech opisujących 

właściwości obiektów w danej chwili ma 

również charakter losowy. 

Wynika stąd, że 

Wynika stąd, że 

obiekty które przepracowały ten sam okres 

obiekty które przepracowały ten sam okres 

czasu mogą znajdować się w 

czasu mogą znajdować się w krańcowo 

krańcowo 

różnym stanie technicznym.

różnym stanie technicznym.

    

W czasie eksploatacji obiektu technicznego 

działają na niego następujące czynniki:

• A(t) - robocze (wewnętrzne - np. zmienna prędkość 

kątowa i zmienne naciski jednostkowe),

• B(t) - zewnętrzne (otoczenia – np. temperatura, 

wilgotność),

• C(t) - antropotechniczne (np. operatorzy, zasady 

eksploatacji).

     
     Wymienione czynniki wywołują zmianę stanu w(t) 

obiektu technicznego. Tę zmianę stanu można opisać 

równaniem

Rozwiązując równanie 

otrzymuje się:

  W(t) = g[t ,w(t ),A(t),B(t),C(t),t] 
gdzie:
• W(t) – stan obiektu w chwili t,
• w(t

0

) - stan obiektu w chwili 

początkowej t

0

.

  

Obydwa wyrażenia są ogólnymi 

równaniami stanu obiektów 
technicznych.

     Problemy eksploatacyjne i ich podział
• Podczas użytkowania maszyn i innych 

urządzeń technicznych występują różne 
nieprzewidziane zdarzenia, które ogólnie 
nazywamy 

problemami

. 

• Problem

 jest to zadanie, którego nie 

możemy rozwiązać przy pomocy 
istniejących wzorców.

• Problem powstaje, gdy dotychczasowy 

model sytuacji przestał być przydatny i 
trzeba poszukiwać innego.

• Sytuacja wymaga podęcia określonej 

decyzji, a nie wiemy jak to zrobić. 

Problem 

zatem związany jest z brakiem wiedzy .

• W technice najczęściej mamy do czynienia z 

problemem

, gdy występuje: 

defekt stanu 

(konstrukcja) lub zmiany stanu 

(eksploatacja), 

a przyczyna tego defektu jest 

nieznana. 

• Obok problemów z zakresu projektowania i 

wytwarzania urządzeń, problemy ich 

właściwej eksploatacji stanowią odrębną 

dziedzinę wiedzy, która w szczególności 

zajmuje się 

terotechnika, czyli inżynieria 

eksploatacji.

• Punktem wyjścia do znalezienia 

rozwiązania jest zwykle dobre 

umiejscowienie (klasyfikacja problemu). 

• Przykład możliwych kryteriów podziału i 

klasyfikacje problemów eksploatacyjnych ze 

względu na te kryteria podano w tablicy.

Podział problematyki 

eksploatacyjnej

Klasyfikacja problemów eksploatacyjnych oraz 

sposoby ich badania

Parametry obiektów systemu eksploatacji

Parametrami obiektów systemu nazywamy 

wielkości określające właściwości ludzi lub 

urządzeń istotne dla systemu użytkowania. 

Wielkości te mają charakter bezwzględny lub 

względny i mogą dotyczyć: 

- pojedynczych obiektów (ludzi, urządzeń), 
- grupy urządzeń, 
- zespołów ludzkich, 
- jednostki operacyjnej, 
- systemu użytkowania.

Przykładowe parametry to:

   - liczba pracowników inżynieryjno-

administracyjnych,

   - przeciętny wiek zespołu ludzkiego,
   - wydajność pracy,
   - przeciętna płaca,
   - stosunek liczby pracowników inżynieryjno - 

administracyjnych do pracowników techniczno - 

ruchowych,

Parametry obiektów systemu eksploatacji cd.

- 

fundusz płac,

- liczba urządzeń,
- przeciętny wiek urządzeń,
- globalne zużycie energii na cele eksploatacyjne,
- stosunek liczby urządzeń podstawowych do 

urządzeń pomocniczych i aparatury kontrolno - 

pomiarowej,

- koszty eksploatacji urządzeń.

     Monitorowanie parametrów obiektów 

systemu eksploatacji i oddziaływanie na nie 

w kierunku osiągania przez nie pożądanych 

wartości wpływa na poprawę całego procesu 

eksploatacji obiektu technicznego.

• Dziękuję za uwagę!