Cd .Wykład XV
Wady i choroby oczu i
uszu
Cd .Wykład XV
Wady i choroby oczu i
uszu
Oko miarowe
Większość osób ma oczy miarowe, to znaczy takie, które
prawidłowo skupiają promienie świetlne na siatkówce.
Niektórzy mają jednak oczy niemiarowe. Związane z
tym wady widzenia można podzielić m.in. na
krótkowzroczność,
dalekowzroczność,
starczowzroczność i astygmatyzm.
Krótkowzroczność
Krótkowzroczność
to wada wzroku, która polega na tym, że
soczewka oka zamiast skupiać promienie świetlne na
siatkówce, ogniskuje je przed nią. Osoba będąca
krótkowidzem dobrze widzi z bliskiej odległości, natomiast
kiedy patrzy w dal – widzi nieostro, a obraz na siatkówce jest
zamazany.
Do
korekcji
krótkowzroczności
stosuje
się
soczewki
rozpraszające
dwuwklęsłe, których moc optyczną podaje się
w dioptriach, ze znakiem minus (np. – 4 dpt).
Nadwzroczność
Nadwzroczność
to wada wzroku, która polega na tym, że
soczewka oka zamiast skupiać promienie świetlne na
siatkówce, ogniskuje je za nią. Osoba będąca dalekowidzem
lepiej widzi z dalszej odległości, natomiast kiedy patrzy blisko
– widzi nieostro, a obraz na siatkówce jest zamazany.
Do korekcji nadwzroczności stosuje się
soczewki skupiające
,
których moc optyczną podaje się w dioptriach, ze znakiem
plus (np. +4 dpt).
Starczowzroczność
Dotyka osoby w wieku ok. 45 lat. Jest wynikiem tego, że
soczewka oka wraz z upływem lat staje się coraz mniej
elastyczna
i
traci
zdolność
dobrego
widzenia
przedmiotów położonych zarówno daleko, jak i blisko. U
osoby dotkniętej tą wadą stopniowo osłabia się widzenie
na bliskie odległości. W takim przypadku konieczne jest
zastosowanie soczewek korekcyjnych.
Astygmatyzm
Jest to wada wzroku, która zwykle współistnieje z
krótkowzrocznością lub nadwzrocznością, ale może
także stanowić samodzielną wadę. Wywołana jest
przede wszystkim nierównomierną krzywizną rogówki.
Przy astygmatyzmie oko nie jest w stanie skupić
promieni światła w jednym miejscu na siatkówce
(światło jest rozmytą linią – promienie skupiają się
przed, na i za siatkówką). Osoba z astygmatyzmem
widzi nieostro zarówno z dalszej, jak i z bliskiej
odległości. Do korekcji astygmatyzmu stosuje się
soczewki cylindryczne.
• Oko ludzkie przystosowane jest do widzenia barw światła o
długości fali w zakresie od około 400 nm (barwa fioletowa)
do około 700 nm (barwa czerwona).
Daltonizm
Jedną z wad wzroku jest daltonizm polegający na złym
rozpoznawaniu barw. Nazwa wady pochodzi od nazwiska
angielskiego fizyka i chemika J.Daltona, który jako
pierwszy opisał ślepotę na barwy zieloną i czerwoną.
Może być to wada wrodzona lub nabyta. Wada ta jest
często definiowana jako ślepota na barwę czerwono -
zieloną. Występuje także ślepota na barwę czerwoną,
rzadziej zieloną i bardzo rzadko na fioletową.
Zez
Jest wadą oczu objawiającą się osłabieniem mięśni
ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego
oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie
widzenia stereoskopowego.
Choroby oczu - jaskra
Jaskra
jest wieloczynnikową, bardzo poważną chorobą oczu,
która prowadzi do postępującego i nieodwracalnego
uszkodzenia nerwu wzrokowego, a w efekcie do całkowitej
utraty wzroku.
Za główne czynniki wywołujące jaskrowe zapalenie nerwu
wzrokowego uważa się nadmierny wzrost ciśnienia
wewnątrzgałkowego oraz przewlekłe niedokrwienie nerwu
wzrokowego.
Ryzyko zachorowania na jaskrę zwiększa: występowanie tej
choroby w rodzinie, nieprawidłowe ciśnienie krwi,
cukrzyca, miażdżyca, częste migreny, długotrwały stres,
podeszły wiek, urazy oka, palenie papierosów.
Choroby oczu - zaćma
Zaćma
jest to choroba oka polegająca na częściowym lub
całkowitym zmętnieniu soczewki oka. Powoduje, że
soczewka traci swoją przejrzystość i z czasem następuje
utrata widzenia. Zaćma może mieć postać wrodzoną (u
dzieci) lub nabytą (u dorosłych).
Typowe objawy zaćmy:
• przymglone widzenie,
• zniekształcenie obrazu,
• pogorszenie ostrości wzroku w jasnym świetle oraz
znaczne
jej
polepszenie
o
zmierzchu
lub
przy
zachmurzonym niebie,
• zaburzenia w ocenie odległości,
• zez lub oczopląs (u dzieci)
• zaburzenia w poruszaniu lub samoobsłudze (u starszych).
W przypadku narządu wzroku należy pamiętać o:
• kontrolnych badaniach wzroku – zalecane w celu
zapobiegania, wykrywania i leczenia problemów wzroku,
• profilaktyce – wskazane jest badanie profilaktyczne
wzroku już kilkuletnich dzieci ze względu na możliwość
występowania dziedzicznych schorzeń przebiegających
niejednokrotnie bezobjawowo,
• właściwym
doborze
okularów
lub
soczewek
kontaktowych, które coraz częściej są stosowane.
Choroby ucha – zapalenie ucha
środkowego
• Ucho
środkowe
może
ulec
zakażeniu
przez
bakterie
chorobotwórcze, takie jak gronkowce czy paciorkowce, które
wywołują zapalenie ucha środkowego. Jest to najczęstsza choroba
tego narządu.
• Zapalenie ucha środkowego zdarza się zarówno u dzieci jak i u osób
dorosłych.
• W przypadku zapalenia ucha środkowego wypływa z niego płyn
zawierający ropę lub ropę wraz ze śluzem. Choroba rozpoczyna się
bólem ucha, uczuciem pełności i szumem w uchu. Jednocześnie
następuje pogorszenie słuchu. Ból na początku choroby pojawia się
co jakiś czas i jest rwący. Wraz z rozwojem choroby ból staje się
ciągły i bardzo dokuczliwy. Jednocześnie temperatura ciała ulega
podwyższeniu, u dzieci osiągając nawet 40°C.
• Zapalenie ucha środkowego wymaga intensywnego leczenia i
konsultacji u laryngologa.
Głuchota starcza
• Jest skutkiem naturalnego procesu starzenia się części
nerwowej, odbiorczej narządu słuchu. W wyniku uszkodzeń i
starzenia się neuronów osoby starsze borykają się z
niedosłuchem. Trudno jednoznacznie ocenić, wiek w którym
słuch zaczyna się pogarszać. Do grupy tak zwanego
największego ryzyka zagrożeniem głuchotą starczą zalicza się
osoby, które nadmienienie obciążały słuch w młodszym wieku.
Przyczyn głuchoty upatruje się również w chorobach, które
mają wpływ na komórki nerwowe w uchu. Niedosłuch bywa też
dziedziczny. Ważnym krokiem jest w tym przypadku
zapewnienie dobrze dopasowanych, wysokiej jakości aparatów
słuchowych.
Co to jest hałas?
Nierozerwalną częścią naszego życia są dźwięki, które odgrywają
dwojaką rolę:
• jako zjawiska pożądane – czyli środek porozumiewania się i
odbioru wrażeń słuchowych
• jako zjawiska niepożądane – czyli dźwięki przeszkadzające,
szkodliwie działające na zdrowie człowieka
Miarą dźwięków niepożądanych, czyli hałasu, jest poziom dźwięku
wyrażony w decybelach (dB):
• poziomy dźwięku niższe od 45 dB w dzień są dla człowieka mało
uciążliwe;
• hałas o poziomach dźwięku 65-70 dB jest uciążliwy i – niestety –
typowy dla naszego życia codziennego;
• w polskim i międzynarodowym ustawodawstwie przyjęto, że
poziom dźwięku powyżej 85 dB przy 8 godzinnym działaniu na
stanowisku pracy stwarza zagrożenie uszkodzenia słuchu.
Hałas
• Wpływa bardzo niekorzystnie na układ nerwowy,
zarówno dziecka, jak i dorosłego człowieka. Przebywanie
w dużym hałasie objawia się zaburzeniami czucia,
wzmożoną pobudliwością, bezsennością, kłopotami z
koncentracją, bólami i zawrotami głowy itp. Duży
wpływa na rodzaj obserwowanych zaburzeń ma
wrażliwość osobnicza i wiek człowieka – ludzie starsi są
bardziej wrażliwi.
Literatura:
• Lewiński W. i inni, 2006. Biologia 1. Operon, Gdynia
• Traczyk W. Z., 2005. Fizjologia człowieka w zarysie.
PZWL, Warszawa
• Wiśniewski H, 1998. Biologia. Agmen, Warszawa
• Gołda W., Wardas J. 1994. Biologia. Nowa Era, Warszawa
•
http://www.ochoroba.pl/artykuly/782-zapalenie-ucha-sr
odkowego
•
http://www.dobrylekarz.info/choroby/316/choroby-ucha
• http://www.lwzh.republika.pl/