BUDOWNICTWO OGÓLNE I MATERIAŁY BUDOWLANE

projekt

13

MURY

wymagania konstrukcyjne

wg PN-B-03002:1999

Konstrukcje murowe niezbrojone – Projektowanie i

obliczanie

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

MATERIAŁY MUROWE

Elementy murowe powinny być

odpowiednie do:



rodzaju muru,



ułożenia elementów murowych w

murze i



wymagań dotyczących trwałości.

Zaprawa, beton wypełniający i

zbrojenie powinny być odpowiednie do



rodzaju elementów murowych i



wymagań trwałości.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

WIĄZANIE ELEMENTÓW MUROWYCH

Elementy murowe powinny być ułożone w

murze na zaprawie zgodnie ze sprawdzoną

praktyką.

Elementy murowe należy wiązać w

kolejnych warstwach tak, aby ściana

zachowywała się jako jeden element

konstrukcyjny.

W celu zapewnienia należytego wiązania

elementy murowe powinny nachodzić na

siebie na długość

≥0,4

wysokości elementu

lub

≥40 mm

.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

Minimalna odległość między spoinami

pionowymi

Zaleca się, aby w narożach lub w

połączeniach ścian przewiązanie elementów

było większe lub równe grubości elementu i

aby stosować przycięte elementy, w celu

uzyskania wymaganego przewiązania.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

GRUBOŚĆ SPOIN WSPORNYCH

(poziomych) i poprzecznych powinna
wynosić przy użyciu



zapraw zwykłych i lekkich -

8 ÷

15

mm

.



zapraw do spoin cienkich -

1 ÷

3

mm

.

Zaleca się aby spoiny wsporne były
poziome.
Spoiny poprzeczne uważa się za
wypełnione, jeżeli zaprawa sięga na co
najmniej 0,4 długości spoiny.

ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI KONSTRUKCJI

MUROWYCH

Konstrukcje murowe należy tak projektować,

aby przez cały użytkowania odpowiadały
przeznaczeniu.

Przy określaniu trwałości konstrukcji

murowych należy uwzględnić



warunki środowiska, na które

konstrukcja będzie narażona, oraz



sposób jej zabezpieczenia przed

działaniem

niekorzystnych czynników.

ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI KONSTRUKCJI

MUROWYCH

KLASY ŚRODOWISKA

Warunki

środowiskowe dzieli się na

5 KLAS

:

KLASA 1:

ŚRODOWISKO SUCHE

- wnętrza

budynków mieszkalnych i biurowych, a
także nie podlegające zawilgoceniu
wewnętrzne warstwy ścian szczelinowych;

UWAGA:

Klasa 1 obowiązuje tylko wówczas,

gdy

mur lub jego komponenty nie

są

narażone w trakcie budowy

przez dłuższy

czas na niekorzystne

warunki

środowiskowe;

ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI KONSTRUKCJI

MUROWYCH

KLASA 2

:

ŚRODOWISKO

WILGOTNE WEWNĄTRZ POMIESZCZEŃ

,

(pralnie) lub

ŚRODOWISKO ZEWNĘTRZNE

, w którym

element nie jest wystawiony na działanie
mrozu, łącznie z elementami znajdującymi
się w

nieagresywnym gruncie lub

wodzie;

KLASA 3

:

ŚRODOWISKO

WILGOTNE Z WYSTĘPUJĄCYM MROZEM

;

ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI KONSTRUKCJI

MUROWYCH

KLASA 4

:

ŚRODOWISKO WODY MORSKIEJ

- elementy całkowicie lub częściowo
pogrążone w wodzie morskiej, w strefie
bryzgów wodnych lub w powietrzu
nasyconym solą;

KLASA 5

:

ŚRODOWISKO AGRESYWNE CHEMICZNIE

(gazowe, płynne lub stałe).

DOBÓR MATERIAŁÓW MUROWYCH

W zależności od warunków środowiskowych,

materiały do wykonania muru powinny być dobrane
z uwzględnieniem stopnia narażenia na
zawilgocenie.

Mury narażone na stałe zawilgocenie (np. ściany

wolno stojące, mury oporowe, ściany znajdujące się
poniżej poziomu gruntu) powinny być odporne na:

- cykliczne zamrażanie i rozmrażanie,
- działanie siarczanów i chlorków.

Elementy

murowe i zaprawy

należy

przyjmować uwzględniając:

 warunki środowiskowe i
 zaszeregowanie do odpowiedniej grupy

Podział elementów murowych na

GRUPY

Rodzaj
materia

łu

GRUPY ELEMENTÓW MUROWYCH

1

2

3

Ceramik

a

cegły
budowlane

,
modularne

i
klinkierow

e

(%

otworów

≤ 25)

cegły kratówki,
inne cegły

(% otworów

25÷55)

pustaki

modularne i
pofryzowane

(% otworów

25÷55)

cegły dziurawki,

pustaki
poziomo drążone

oraz
pustaki modularne i
poryzowane

(% otworów > 55 %)

Silikaty

cegły,

bloki

(%

otworó

w ≤

25)

cegły, bloki,

pustaki,

elementy

(% otworów

25÷55)

bloki, pustaki,

elementy

(% otworów > 55)

Beton

(zwykły,

lekki
kruszywow

y)

bloczki

pustaki

1)

Beton

komórkow

y

autoklawi-

zowany

bloczki

1) Pustaki, w których % otworów jest większy niż 55% zalicza się do grupy

3.

ZASTOSOWANIE GRUPY ELEMENTÓW

MUROWYCH

W ZALEŻNOŚCI OD KLASY ŚRODOWISKA

ELEMENTY
MUROWE

KLASA ŚRODOWISKA

1

2

3

4

5

Ceramiczne

1,2,3 1,2,

3

1,2,3

2)

1,2,3

2)

1,2,3

2)

Silikatowe

1,2

1,2

1)

1,2

2)

-

3)

-

3)

Z betonu zwykłego
i
kruszywowego
lekkiego

1,2

1,2

1)

1,2

1)

1,2

2)

1,2

2)

Z
autoklawizowaneg
o

betonu
komórkowego

1

1

2)

-

3)

-

3)

-

3)

1) Przy należytym zabezpieczeniu przed zawilgoceniem.
2) Elementy licowe - odpowiednio do deklaracji producenta

dotyczącej przydatności elementu w określonych warunkach

środowiskowych lub elementy zwykłe - przy należytym

zabezpieczeniu przed zawilgoceniem.
3) Nie stosuje się

.

DOBÓR ZAPRAW Z UWAGI NA TRWAŁOŚĆ

KLASA

ZAPRAWY

KLASA ŚRODOWISKA

1

2

3

4

5

1,0

+

-

-

-

-

2,0

+

+

-

-

-

≥ 5,0

+

+

+ +

1)

+

1)

1)

Odpowiednio do deklaracji producenta

Mur w ścianie piwnicznej zabezpieczony w sposób należyty
przed
przenikaniem wody uważać można za znajdujący się w
środowisku klasy 2.

WYMAGANIA OGÓLNE DOTYCZĄCE

ŚCIAN

MINIMALNA GRUBOŚĆ ŚCIAN

konstrukcyjnych z muru o

wytrzymałości charakterystycznej



f

k

≥5 MPa wynosi 100 mm,



f

k

< 5 MPa wynosi 150 mm.

POŁĄCZENIE ŚCIAN WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH LUB

UKOŚNYCH

Ściany WZAJEMNIE PROSTOPADŁE LUB UKOŚNE

łączy się w sposób zapewniający przekazanie

z jednej ściany na drugą obciążeń pionowych i

poziomych.

Połączenie takie uzyskać można:



przez wiązanie elementów murowych w

murze,



przez łączniki metalowe lub zbrojenie

przechodzące w każdą ze ścian, w sposób

zapewniający połączenie równoważne

połączeniu

przez wiązanie elementów w murze.

Wzajemnie prostopadłe lub ukośne ściany

konstrukcyjne powinny być wznoszone

jednocześnie.

WIEŃCE ŻELBETOWE

W budynkach ze ścianami murowymi

o dwóch lub większej liczbie
kondygnacji

NALEŻY STOSOWAĆ

WIEŃCE ŻELBETOWE

, łączące w

poziomie stropu wszystkie ściany
konstrukcyjne w budynku.

WIEŃCE ŻELBETOWE

Zbrojenie podłużne wieńców

powinno być

przenieść siłą rozciągającą

F

i

wynoszącą

F

i

≥ l

i

× 10 kN/m ≥ 90

kN

l

i

-

odległość usytuowanych poprzecznie

ścian usztywniających,

m

.

WIEŃCE ŻELBETOWE

Zbrojenie podłużne wieńców wykonywać

należy ze stali

klas

od

A-0

do

A-III

(w

PN-B-

03264:1999)

, a potrzebny przekrój zbrojenia

wyznacza się dla charakterystycznej
granicy plastyczności stali

f

yk

.

Zbrojenie powinno być ciągłe lub tak

zakotwione, aby w każdym przekroju
było zdolne do przeniesienia wymaganej
siły

F

i

.

WIEŃCE ŻELBETOWE

Zbrojenie zaprojektowane ze względu na

inne wymagania można uważać za część
zbrojenia wieńców.

Pole przekroju betonu

wieńca

powinno

być

≥

0,025 m

2

.

Jeżeli ściana jest podporą skrajną stropu,

w wieńcu żelbetowym kotwi się,

wymagane

zgodnie z PN-B-03264:1999,

zbrojenie podporowe

stropów żelbetowych i sprężonych.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

POŁĄCZENIE ŚCIAN ZE STROPAMI ZA

POMOCĄ ŁĄCZNIKÓW

Stropy i dachy

na belkach drewnianych

lub

stalowych należy łączyć ze ścianami
murowymi za pomocą łączników stalowych.

Odległość pomiędzy łącznikami stalowymi

powinna być

≤ 2,0 m

.

Łączniki stalowe powinny być zdolne do
przeniesienia siły rozciągającej

≥ 40 kN

,

i powinny być połączone ze ścianą murową
tak,
aby mogły przenieść taką siłę.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

PRZERWY DYLATACYJNE

Budynek ze ścianami murowymi

należy

dzielić przerwami dylatacyjnymi

,

przechodzącymi przez całą konstrukcję od
wierzchu fundamentów do dachu.

Jeżeli z uwagi na warunki gruntowe zachodzi

potrzeba stosowania przerw dylatacyjnych,
to należy je prowadzić również przez
fundament.

Odległości między dylatacjami

należy

wyznaczać na podstawie analizy konstrukcji
poddanej różnicy temperatur.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA

MURÓW

Analizy konstrukcji

, z uwagi na

odkształcenia termiczne

można nie

przeprowadzać

, jeżeli odległości

między dylatacjami murów
ceramicznych są

≤ 50 m

– na zaprawie cementowej i

≤ 60 m

– na zaprawie cementowo-

wapiennej

oraz dla innych elementów murowych

odpowiednio co

25 m

i

40 m

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

DYLATACJE c.d.

Podane odległości między przerwami

dylatacyjnymi, w, dotyczą budynków z
oddzieloną konstrukcją dachową i
ocieplonym stropem nad najwyższą
kondygnacją.

Można je uważać za miarodajne również

dla budynków ze stropodachami
wentylowanymi, w których temperatura
konstrukcji stropu jest zbliżona do
temperatury ocieplonego stropu
przekrytego dachem.

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW

DYLATACJE c.d.

Odległości

między przerwami dylatacyjnymi

warstwy wewnętrznej ściany szczelinowej

można przyjmować o 20% większe niż

podane.

Nieocieploną

konstrukcję dachu należy

oddzielić od ścian konstrukcyjnych budynku

w sposób umożliwiający odkształcenia

termiczne konstrukcji.

Ściany kolankowe

należy dylatować co 20 m.

Przerwy

dylatacyjne powinny mieć

szerokość nie mniejszą niż

20 mm

i być

wypełnione kitem trwale plastycznym.

ŚCIANY SZCZELINOWE

Warstwa wewnętrzna ściany

szczelinowej jest ścianą konstrukcyjną,
w związku z czym stosuje się do niej
wymagania jak dla ścian
konstrukcyjnych.

Warstwa zewnętrzna powinna mieć

grubość nie mniejszą niż 70 mm, być
trwale połączona z warstwą
wewnętrzną, i podzieloną przerwami
dylatacyjnymi.

ŚCIANY SZCZELINOWE

Należy przewidzieć możliwość

odprowadzenia na zewnątrz wody

,

która

przeniknęła przez warstwę zewnętrzną muru

.

W tym celu u spodu warstwy zewnętrznej,
w miejscu jej podparcia, zaleca się
wykonać fartuch z papy bitumicznej lub
podobnego materiału wodochronnego, na
podkładzie z zaprawy cementowej, a w
warstwie zewnętrznej pozostawić otwory
osiatkowane lub osłonięte kratką, którymi
woda może spływać z fartucha na
zewnątrz.

ŚCIANY SZCZELINOWE c.d.

1 - fartuch z papy bitumicznej,
2 - podkład z zaprawy

cementowej,

3 - otwór w warstwie zewnętrznej.

Spód szczeliny oddzielającej
warstwę zewnętrzną od

wewnętrznej

Powinien znajdować się nie

niżej niż

300 mm nad terenem.

Od tego miejsca należy

prowadzić

szczelinę w sposób

nieprzerwany,

aż pod dach.

Warstwy ściany łączy się

kotwami.

Liczba kotew ≥4szt./m

2

ściany i

dodatkowo 3szt./m przy

krawędzi.

Liczbę tę można wyznaczyć z
wytrzymałości kotwy i parcia

wiatru

.

Kotwy wykonuje się ze stali
nierdzewnej, ocynkowanej,
galwanizowanej lub mającej

inne

zabezpieczenie antykorozyjne.

ŚCIANY SZCZELINOWE c.d.

PRZERWY DYLATACYJNE WARSTWY ZEWNĘTRZNEJ

Zaleca się, aby odległość przerw dylatacyjnych w warstwie

zewnętrznej była

≤ 8 m - kiedy warstwa wykonana jest z cegły silikatowej

lub betonowej;

≤ 12 m - kiedy warstwa wykonana jest z cegły ceramicznej.

Z uwagi na koncentrację naprężeń termicznych w narożach

ścian, przerwy dylatacyjne zaleca się umieszczać w pobliżu
tych miejsc.

Jeżeli budynek jest wyższy niż 12,0 m, warstwę

zewnętrzną należy dzielić przerwą dylatacyjną na dwie lub
więcej części o wysokości nie większej niż 9,0 m każda.

ŚCIANY Z PRZEWODAMI

Ściany z przewodami dymowymi,

spalinowymi i wentylacyjnymi powinny
spełniać wymagania techniczne podane w
PN-89/B-10425, co pozwala na
nieuwzględnienie ich w obliczeniach oraz
gwarantuje prawidłowe ich
funkcjonowanie.

W przypadku stosowania przewodów

podłączających paleniska o wydajności
powyżej 45 kW/h lub przewody zbiorcze,
należy je uwzględniać w obliczeniach i
odpowiednio konstruować.

ŚCIANY Z PRZEWODAMI

Przewody dymowe

,

spalinowe i wentylacyjne

powinny być wykonywane z cegły ceramicznej
pełnej klasy 15 lub 10. Dopuszcza się
stosowanie

cegły silikatowej klasy 15

, jedynie

do wykonywania przewodów wentylacyjnych.

Ściany z przewodami można wykonywać z

innych elementów murowych, które spełniają
odpowiednie wymagania określone w Polskich
Normach.

Ściany z przewodami należy wykonywać na

zaprawach

zwykłych wapienno - cementowych

lub

cementowych

, których właściwości

określają odpowiednie Polskie Normy.