Metody pobierania

Metody pobierania

wycisków u pacjentów

wycisków u pacjentów

bezzębnych.

bezzębnych.

Semestr

Semestr

zimowy

zimowy

IV rok

IV rok

Protezy

Protezy

ruchome

ruchome

Ćwiczenie 2

Ćwiczenie 2

Lek.stom. Krzysztof Drobnik

Lek.stom. Krzysztof Drobnik

Zakład Protetyki Stomatologicznej

Zakład Protetyki Stomatologicznej

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Rodzaje zaników :

Rodzaje zaników :

zanik prosty zanik

zanik prosty zanik

włóknisty

włóknisty

atrophia simplex atrophia

atrophia simplex atrophia

fibrosa

fibrosa

Rozległość zaniku:

Rozległość zaniku:

zanik częściowy zanik

zanik częściowy zanik

całkowity

całkowity

atrophia partialis atrophia

atrophia partialis atrophia

totalis

totalis

Stopień zaniku:

Stopień zaniku:

1.Zanik małego stopnia ( do1/3

1.Zanik małego stopnia ( do1/3

wysokości wyrostka)

wysokości wyrostka)

2.Zanik średniego stopnia ( od 1/3 do

2.Zanik średniego stopnia ( od 1/3 do

2/3 wysokości wyrostka)

2/3 wysokości wyrostka)

3.Zanik dużego stopnia ( od 2/3 do

3.Zanik dużego stopnia ( od 2/3 do

prawie całej wysokości wyrostka)

prawie całej wysokości wyrostka)

4.Zanik całkowity

4.Zanik całkowity

Przyczyny zaniku

Przyczyny zaniku

1.

1.

Zanik starczy – atrophia senilis

Zanik starczy – atrophia senilis

2.

2.

Zanik z bezczynności – atrophia ex

Zanik z bezczynności – atrophia ex

inactivitate

inactivitate

3.

3.

Zanik z ucisku – atrophia e

Zanik z ucisku – atrophia e

compressione

compressione

4.

4.

Zanik z innych przyczyn

Zanik z innych przyczyn

Klasyfikacja bezzębnych jam

Klasyfikacja bezzębnych jam

ustnych wg. Supplego

ustnych wg. Supplego

1.

1.

Jama ustna o podłożu idealnym

Jama ustna o podłożu idealnym

2.

2.

Jama ustna o podłożu zanikłym

Jama ustna o podłożu zanikłym

twardym

twardym

3.

3.

Jama ustna o podłożu zanikłym

Jama ustna o podłożu zanikłym

miękkim

miękkim

4.

4.

Jama ustna o podłożu zanikłym

Jama ustna o podłożu zanikłym

rozwięzłym

rozwięzłym

Wycisk anatomiczny

Wycisk anatomiczny

Jest negatywem pola protetycznego,

Jest negatywem pola protetycznego,

czyli negatywowym odbiciem

czyli negatywowym odbiciem

powierzchni tkanek jamy ustnej w stanie,

powierzchni tkanek jamy ustnej w stanie,

w jakim znajdują się one w chwili

w jakim znajdują się one w chwili

zetknięcia z masą wyciskową, bez

zetknięcia z masą wyciskową, bez

uwzględnienia stanu czynnościowego

uwzględnienia stanu czynnościowego

błony śluzowej w okolicy strefy

błony śluzowej w okolicy strefy

neutralnej.

neutralnej.

Pobieramy na standardowych łyżkach

Pobieramy na standardowych łyżkach

wyciskowych, które nie są dokładnie

wyciskowych, które nie są dokładnie

dostosowane ani do zasięgu, ani do

dostosowane ani do zasięgu, ani do

ukształtowania pola protetycznego i z

ukształtowania pola protetycznego i z

reguły znacznie przekraczają granicę

reguły znacznie przekraczają granicę

strefy neutralnej.

strefy neutralnej.

Wycisk anatomiczny pobieramy na

Wycisk anatomiczny pobieramy na

Masy do wycisków

Masy do wycisków

anatomicznych:

anatomicznych:

Masy alginatowe

Masy alginatowe

Elastomery

Elastomery

Gips

Gips

Model gipsowy odlany przez technika

Model gipsowy odlany przez technika

na bazie wycisku anatomicznego w

na bazie wycisku anatomicznego w

zależności od przeznaczenia nosi

zależności od przeznaczenia nosi

nazwę:

nazwę:

model wstępny

model wstępny

model diagnostyczny

model diagnostyczny

model orientacyjny

model orientacyjny

Na bazie wycisku anatomicznego technik

Na bazie wycisku anatomicznego technik

wykonuje w laboratorium łyżkę

wykonuje w laboratorium łyżkę

indywidualną , która swoim zasięgiem nie

indywidualną , która swoim zasięgiem nie

powinna przekraczać granicy ruchomości

powinna przekraczać granicy ruchomości

błony śluzowej.

błony śluzowej.

Wg. szkoły krakowskiej łyżka indywidualna powinna

Wg. szkoły krakowskiej łyżka indywidualna powinna

przekraczać swoim zasięgiem granicę ruchomości błony

przekraczać swoim zasięgiem granicę ruchomości błony

śluzowej o ok.1-1,5-2 mm

śluzowej o ok.1-1,5-2 mm

Łyżki indywidualne wykonuje

Łyżki indywidualne wykonuje

się z :

się z :

1. Akrylu wolno lub

1. Akrylu wolno lub

szybkopolimeryzującego

szybkopolimeryzującego

2. Materiałów światłoutwardzalnych

2. Materiałów światłoutwardzalnych

3. Szelaku lub innych tworzyw

3. Szelaku lub innych tworzyw

termoplastycznych kształtowanych

termoplastycznych kształtowanych

ręcznie lub w specjalnych aparatach

ręcznie lub w specjalnych aparatach

typu Erkopress

typu Erkopress

Łyżki indywidualne muszą być wykonane

Łyżki indywidualne muszą być wykonane

z materiału odpowiednio dobranego do

z materiału odpowiednio dobranego do

masy, którą będzie pobierany wycisk.

masy, którą będzie pobierany wycisk.

AKRYL - jeżeli zastosujemy do pobrania

AKRYL - jeżeli zastosujemy do pobrania

wycisku masy termoplastycznej

wycisku masy termoplastycznej

SZELAK – jeżeli zastosujemy do pobrania

SZELAK – jeżeli zastosujemy do pobrania

wycisku masy chemoplastycznej

wycisku masy chemoplastycznej

Dostosowanie łyżki indywidualnej

Dostosowanie łyżki indywidualnej

górnej w jamie ustnej wg Testów

górnej w jamie ustnej wg Testów

Herbsta:

Herbsta:

Numer testu

Numer testu

Miejsce skrócenia

Miejsce skrócenia

zasięgu łyżki

zasięgu łyżki

I –

I –

szerokie otwarcie ust

szerokie otwarcie ust

obustronnie od guza szczęki

obustronnie od guza szczęki

do okolicy drugiego

do okolicy drugiego

trzonowca

trzonowca

II –

II –

ułożenie warg jak

ułożenie warg jak

przy gwizdaniu

przy gwizdaniu

przedsionkowo w obrębie

przedsionkowo w obrębie

zębów przednich od kła do

zębów przednich od kła do

kła

kła

III –

III –

ruchy mimiczne,

ruchy mimiczne,

szeroki uśmiech

szeroki uśmiech

obustronnie przedsionkowo

obustronnie przedsionkowo

od drugiego trzonowca do

od drugiego trzonowca do

pierwszego przedtrzonowca

pierwszego przedtrzonowca

Dostosowanie łyżki indywidualnej

Dostosowanie łyżki indywidualnej

dolnej wg Testów Herbsta:

dolnej wg Testów Herbsta:

Numer testu

Numer testu

Miejsce skrócenia zasięgu łyżki

Miejsce skrócenia zasięgu łyżki

I

I

–

–

szerokie otwarcie

szerokie otwarcie

ust

ust

obustronnie przedsionkowo od

obustronnie przedsionkowo od

trójkątów pozatrzonowcowych do

trójkątów pozatrzonowcowych do

okolicy pierwszych trzonowców

okolicy pierwszych trzonowców

II

II

–

–

oblizywanie wargi

oblizywanie wargi

górnej i dolnej

górnej i dolnej

obustronnie językowo od trójkątów

obustronnie językowo od trójkątów

pozatrzonowcowych do okolicy

pozatrzonowcowych do okolicy

pierwszych trzonowców

pierwszych trzonowców

III

III

–

–

dotykanie

dotykanie

końcem języka błony

końcem języka błony

śluzowej policzków

śluzowej policzków

obustronnie językowo po przeciwległej

obustronnie językowo po przeciwległej

stronie w miejscach odległych o 1 cm

stronie w miejscach odległych o 1 cm

od przyczepu wędzidełka języka w

od przyczepu wędzidełka języka w

obrębie od kła do drugiego

obrębie od kła do drugiego

przedtrzonowca

przedtrzonowca

IV

IV

-

-

wysuwanie

wysuwanie

języka ponad wargę

języka ponad wargę

górną

górną

okolica wędzidełka języka w obrębie

okolica wędzidełka języka w obrębie

siekaczy przyśrodkowych

siekaczy przyśrodkowych

V –

V –

ułożenie warg jak

ułożenie warg jak

przy gwizdaniu

przy gwizdaniu

przedsionkowo w obrębie siekaczy i

przedsionkowo w obrębie siekaczy i

przedtrzonowców

przedtrzonowców

Uwagi krytyczne odnośnie stosowania

Uwagi krytyczne odnośnie stosowania

testów Herbsta w szczęce

testów Herbsta w szczęce

TEST I

TEST I

-

-

napinający się fałd skrzydłowo-żuchwowy

napinający się fałd skrzydłowo-żuchwowy

-

-

zbyt długa łyżka pokrywająca przednią część

zbyt długa łyżka pokrywająca przednią część

podniebienia miękkiego

podniebienia miękkiego

TEST II -drobne fałdy błony śluzowej zwane

TEST II -drobne fałdy błony śluzowej zwane

przysiecznymi

przysiecznymi

TEST III -bez zastrzeżeń

TEST III -bez zastrzeżeń

Uwagi krytyczne odnośnie stosowania

Uwagi krytyczne odnośnie stosowania

testów Herbsta w żuchwie:

testów Herbsta w żuchwie:

TEST I -napinający się mięsień podniebienno-językowy

TEST I -napinający się mięsień podniebienno-językowy

-napinający się fałd skrzydłowo-żuchwowy

-napinający się fałd skrzydłowo-żuchwowy

TEST II -w przypadku testowania łyżki w jamie ustnej

TEST II -w przypadku testowania łyżki w jamie ustnej

typu III i IV należy postępować ostrożnie z

typu III i IV należy postępować ostrożnie z

uwagi na możliwość eliminacji istotnych czyn-

uwagi na możliwość eliminacji istotnych czyn-

ników warunkujących utrzymanie protezy

ników warunkujących utrzymanie protezy

TEST

TEST

III i IV - najlepiej korygować na gotowej protezie

III i IV - najlepiej korygować na gotowej protezie

TEST V - należy zwrócić uwagę na obecność fałdów

TEST V - należy zwrócić uwagę na obecność fałdów

dodatkowych

dodatkowych

Masy wyciskowe do wycisków

Masy wyciskowe do wycisków

czynnościowych

czynnościowych

1. Masy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe

1. Masy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe

np.Neogenate, Ash Impression Paste

np.Neogenate, Ash Impression Paste

2. Elastomery o konsystencji Regular body lub

2. Elastomery o konsystencji Regular body lub

Light body

Light body

-masy polisiloksanowe(K-silikony) np.

-masy polisiloksanowe(K-silikony) np.

Xantopren,Oranwash, Thixoflex

Xantopren,Oranwash, Thixoflex

-masy poliwinylosiloksanowe(A-silikony)

-masy poliwinylosiloksanowe(A-silikony)

np.Express

np.Express

-masy polieterowe np. Impregum,Permadyne

-masy polieterowe np. Impregum,Permadyne

-masy polisulfidowe np. Doriplast, Permlastic

-masy polisulfidowe np. Doriplast, Permlastic

3. Woski wyciskowe np. Adheseal, Ex-3-N

3. Woski wyciskowe np. Adheseal, Ex-3-N

Wykonanie wycisku

Wykonanie wycisku

czynnościowego

czynnościowego

1. Dokładne wypłukanie jamy ustnej wodą

1. Dokładne wypłukanie jamy ustnej wodą

2. Po stwierdzeniu odruchu wymiotnego –

2. Po stwierdzeniu odruchu wymiotnego –

znieczulenie

znieczulenie

3. Zapoznanie pacjenta z ruchami

3. Zapoznanie pacjenta z ruchami

wykonywanymi podczas dostosowania łyżek

wykonywanymi podczas dostosowania łyżek

przed wprowadzeniem masy wyciskowej

przed wprowadzeniem masy wyciskowej

4. Przygotowanie masy wyciskowej wg zaleceń

4. Przygotowanie masy wyciskowej wg zaleceń

5. Nałożenie masy wyciskowej na łyżkę

5. Nałożenie masy wyciskowej na łyżkę

równomiernie cienką warstwą na całej

równomiernie cienką warstwą na całej

powierzchni

powierzchni

6. Wprowadzenie łyżki wyciskowej wraz z masą

6. Wprowadzenie łyżki wyciskowej wraz z masą

do jamy ustnej

do jamy ustnej

7. Dokładne ułożenie łyżki (bez

7. Dokładne ułożenie łyżki (bez

przemieszczenia)

przemieszczenia)

i lekkie dociśnięcie do podłoża

i lekkie dociśnięcie do podłoża

8. Kształtowanie obrzeża wycisku wg testów

8. Kształtowanie obrzeża wycisku wg testów

Herbsta (podczas wiązania masy)

Herbsta (podczas wiązania masy)

9. Po związaniu masy wyciskowej wyjęcie łyżki z

9. Po związaniu masy wyciskowej wyjęcie łyżki z

jamy ustnej i sprawdzenie jakości wycisku

jamy ustnej i sprawdzenie jakości wycisku

10. Opłukanie wycisku pod bieżącą wodą i

10. Opłukanie wycisku pod bieżącą wodą i

dezynfekcja wycisku

dezynfekcja wycisku

11. Przygotowanie do ew. transportu

11. Przygotowanie do ew. transportu

Uszczelnienie pierwotne

Uszczelnienie pierwotne

Po pobraniu wycisku czynnościowego

Po pobraniu wycisku czynnościowego

górnego polecamy wykonać

górnego polecamy wykonać

uszczelnienie tylnej granicy wycisku

uszczelnienie tylnej granicy wycisku

na linii A-h. Praktycznie polega ono

na linii A-h. Praktycznie polega ono

na nałożeniu warstwy tej samej masy

na nałożeniu warstwy tej samej masy

wyciskowej, wosku lub masy Kerra o

wyciskowej, wosku lub masy Kerra o

grubości ok. 3mm na tylnej granicy

grubości ok. 3mm na tylnej granicy

wycisku i ponownym wprowadzeniu

wycisku i ponownym wprowadzeniu

wycisku do jamy ustnej.

wycisku do jamy ustnej.

Uszczelnienie pierwotne -

Uszczelnienie pierwotne -

zalety

zalety

Umożliwia przemieszczenie tkanek w

Umożliwia przemieszczenie tkanek w

fizjologicznie akceptowanych

fizjologicznie akceptowanych

granicach

granicach

Uniknięcie nadmiernego ucisku

Uniknięcie nadmiernego ucisku

tkanek

tkanek

Polepszenie retencji protez

Polepszenie retencji protez

Uniknięcie mechanicznego

Uniknięcie mechanicznego

podskrobywania modelu gipsowego

podskrobywania modelu gipsowego

Podział wycisków

Podział wycisków

czynnościowych

czynnościowych

Wyciski mukostatyczne- odtwarzające kształt pola

protetycznego

pokrytego nieruchomą błoną śluzową

Wyciski mukodynamiczne (ekstensyjne)- odtwarzające kształt

elementów anatomicznych jamy

ustnej

pokrytych zarówno nieruchomą, jak i

ruchomą błoną śluzową (np. dna jamy

ustne)

Podział wycisków

Podział wycisków

czynnościowych

czynnościowych

czynne- ruchy wykonywane są przez

pacjenta

bierne- ruchy wykonywane przez

lekarza

Podział wycisków

Podział wycisków

czynnościowych

czynnościowych

- przy otwartych ustach

- przy zamkniętych ustach

Podział wycisków

Podział wycisków

czynnościowych

czynnościowych

Wyciski bezuciskowe

Wyciski uciskowe- odtwarzające

kształt

błony śluzowej uciśniętej przez masę
wyciskową o małej plastyczności:

Podział wycisków

Podział wycisków

czynnościowych

czynnościowych

1.

fizjologiczne- ucisk wywierany
przez mięśnie żwaczowe pacjent
poprzez wały zwarciowe lub
sztuczne zęby

2.

niefizjologiczne- ucisk wywierany
przez lekarza

Wyciski czynnościowe

Wyciski czynnościowe

MUKOSTATYCZNE

MUKOSTATYCZNE

Granica wycisku przebiega

Granica wycisku przebiega

wzdłuż granicy ruchomości

wzdłuż granicy ruchomości

błony śluzowej

błony śluzowej

Obejmuje tylko nieruchomą

Obejmuje tylko nieruchomą

błonę śluzową

błonę śluzową

Zastosowanie w szczęce

Zastosowanie w szczęce

Masy wyciskowe o

Masy wyciskowe o

określonym

określonym

czasie wiązania

czasie wiązania

MUKODYNAMICZNE

MUKODYNAMICZNE

Obejmują swoim zasięgiem

Obejmują swoim zasięgiem

ruchomą błonę śluzową

ruchomą błonę śluzową

Protezy ekstensyjne

Protezy ekstensyjne

Zastosowanie w bezzębnej

Zastosowanie w bezzębnej

żuchwie

żuchwie

Dwie metody pobierania

Dwie metody pobierania

wycisków

wycisków

Metody pobierania wycisków

Metody pobierania wycisków

mukodynamicznych

mukodynamicznych

1 Zastosowanie

1 Zastosowanie

materiału

materiału

wyciskowego, który

wyciskowego, który

nie ma definitywnego

nie ma definitywnego

czasu wiązania np.

czasu wiązania np.

klasyczna metoda

klasyczna metoda

Herbsta z

Herbsta z

zastosowaniem wosku

zastosowaniem wosku

wyciskowego

wyciskowego

ADHESAL

ADHESAL

2 Poszerzenie łyżki

2 Poszerzenie łyżki

indywidualnej za

indywidualnej za

pomocą gęstych

pomocą gęstych

elastomerów (typu

elastomerów (typu

Putty) lub wosków

Putty) lub wosków

wyciskowych, a

wyciskowych, a

następnie pobranie

następnie pobranie

wycisku

wycisku

czynnościowego za

czynnościowego za

pomocą masy o

pomocą masy o

rzadszej konsystencji

rzadszej konsystencji

Poszerzenie płyty protezy

Poszerzenie płyty protezy

całkowitej dolnej

całkowitej dolnej

1.

1.

Okolica mięśnia okrężnego ust

Okolica mięśnia okrężnego ust

2.

2.

Kieszonka policzkowa (Kemeny’ego)

Kieszonka policzkowa (Kemeny’ego)

3.

3.

Guzek zębodołowy żuchwy

Guzek zębodołowy żuchwy

4.

4.

Kieszonka językowa przednia

Kieszonka językowa przednia

Wycisk metodą Marxkorsa

Wycisk metodą Marxkorsa

przy ustach zamkniętych

przy ustach zamkniętych

(wycisk zgryzowy)

(wycisk zgryzowy)

1.

1.

Ucisk wywierany na masę wyciskową powinien

Ucisk wywierany na masę wyciskową powinien

być regulowany siłą mięśni pacjenta, a nie ręką

być regulowany siłą mięśni pacjenta, a nie ręką

lekarza

lekarza

2.

2.

Łyżki indywidualne są zaopatrzone w wały

Łyżki indywidualne są zaopatrzone w wały

zwarciowe, na których jest wstępnie

zwarciowe, na których jest wstępnie

zarejestrowana wysokość zwarciowa

zarejestrowana wysokość zwarciowa

3.

3.

Wycisk pobierany jest przy obecności w ustach

Wycisk pobierany jest przy obecności w ustach

obu łyżek indywidualnych

obu łyżek indywidualnych

4.

4.

Ruchy wykonywane wg zaleceń Herbsta –

Ruchy wykonywane wg zaleceń Herbsta –

dodatkowo pacjent wykonuje ruchy typowe dla

dodatkowo pacjent wykonuje ruchy typowe dla

wycisków kompensyjnych: zwieranie szczęk,

wycisków kompensyjnych: zwieranie szczęk,

wysuwanie i cofanie żuchwy oraz ruchy boczne

wysuwanie i cofanie żuchwy oraz ruchy boczne

przy stałym kontakcie wałów zwarciowych.

przy stałym kontakcie wałów zwarciowych.

Wycisk podścielający

Wycisk podścielający

1. Rolę łyżki indywidualnej pełni dotychczas

1. Rolę łyżki indywidualnej pełni dotychczas

użytkowana proteza

użytkowana proteza

2. Korekta protezy:

2. Korekta protezy:

- likwidacja podcieni

- likwidacja podcieni

- pogłębienie dowyrostkowej

- pogłębienie dowyrostkowej

powierzchni

powierzchni

protezy - skrócenie obrzeży protezy o 1 mm

protezy - skrócenie obrzeży protezy o 1 mm

3. Skorygowaną protezę z nałożoną masą

3. Skorygowaną protezę z nałożoną masą

wyciskową wprowadzamy do jamy ustnej

wyciskową wprowadzamy do jamy ustnej

pacjenta i polecamy zewrzeć zęby oraz

pacjenta i polecamy zewrzeć zęby oraz

wykonać ruchy czynnościowe

wykonać ruchy czynnościowe

Wycisk podścielający

Wycisk podścielający

4. Wycisk przesyłamy do laboratorium celem

4. Wycisk przesyłamy do laboratorium celem

zamiany masy wyciskowej na akryl

zamiany masy wyciskowej na akryl

5. Prawidłowe podścielenie protezy jest

5. Prawidłowe podścielenie protezy jest

możliwe jedynie wówczas, gdy pomiędzy

możliwe jedynie wówczas, gdy pomiędzy

podścielaną protezą, a zębami

podścielaną protezą, a zębami

antagonistycznymi istnieją prawidłowe

antagonistycznymi istnieją prawidłowe

stosunki zwarciowe.

stosunki zwarciowe.