ZAWAŁ

- rodzaje, mechanizm,

przykłady

Magdalena

Szomszor

Kierunek : pielęgniarstwo

Grupa : 5

ZAWAŁ :

• Jest ogniskiem martwicy spowodowanej

przez nagły niedostateczny dopływ krwi
tętniczej w warunkach braku
skutecznego krążenia obocznego albo
przez nagłe przerwanie odpływu krwi
żylnej jednocześnie z niedostatecznym
dopływem krwi tętniczej. W sumie jest
skutkiem niedokrwienia, w tym
niedotlenienia.

Podział zawałów ze względu na

wygląd makroskopowy :

• Zawał blady

, czyli bezkrwiste

(niedokrwienne)

• Zawał czerwony

, czyli krwotoczny

albo przekrwienny

ZAWAŁ BLADY

• powstaje w przypadku zatoru lub zakrzepu

w tętnicy albo też miażdżycowego

zwężenia jej światła, jeżeli krążenie

oboczne tętnicze nie zapewnia wyrównania

niedoboru krwi

• zawał blady ma charakter martwicy

skrzepowej. W narządach z tętnicami

anatomicznie końcowymi jest to klinicznie

bladożółtawe ognisko martwicy

skrzepowej, dobrze odcinające się od

otaczającej tkanki żywej, np. zawał

śledziony i zawał nerki

ZAWAŁ BLADY c.d.

• zawał serca i wątroby ma charakter

martwicy skrzepowej i ma obrys
nieregularny

• zawał blady ma również charakter

martwicy rozpływnej. Wokół zawału tworzą
się dwa pasy czasem dobrze widoczne:
zewnętrzny wiśniowy (przekrwienie) i
wewnętrzny żółtawy (naciek z
granulocytów), np. zawał niedokrwienny
mózgu

ZAWAŁ KRWOTOCZNY

• powstaje w wyniku zatrzymania

odpływu krwi żylnej z danego
obszaru

• jest nazywany inaczej nadzianką

krwawą. Tkanka martwicza jest
przepojona krwią. Do zawału takiego
dochodzi w 2 okolicznościach :

ZAWAŁ KRWOTOCZNY c.d.

1.

w przypadku nagłego zamknięcia żyły.
Martwica obejmuje wtedy cały narząd
lub jego fragment, np. nerkę własną
lub przeszczepioną w konsekwencji
zakrzepicy żyły nerkowej, jelita w
ostro narastającej zakrzepicy żyły
wrotnej, pętle jelit po skręcie,
wgłobieniu, zadzierzgnięciu,
uwięźnięciu w worku przepuklinowym,
fragmentu mózgu w zakrzepicy zatok,
jajnika lub jądra w razie ich skrętu

2.

w razie zamknięcia tętnicy z wyrównawczym
dopływem krwi przez anastomozy, nie
wystarczającym jednak do utrzymania
zagrożonego obszaru przy życiu. Np. w
płucach dzieje się tak po zamknięciu drobnych
gałązek tętnicy płucnej, kiedy do nie
zaopatrzonego przez nie obszaru dopływa
krew z gałązek tętnic oskrzelowych. Zawał
taki ma wygląd wiśniowego spoistego stożka
lub klina w obwodowej części płuca – zawał
płuc.

•

zawał przekrwienny powstaje zwykle w
jelitach i płucach, czasami w korze mózgu
(jako powikłanie zakrzepicy opon mózgowych
w przebiegu zapalenia), powstaje również w
jądrach i jajnikach.

ZAWAŁ KRWOTOCZNY c.d.

• zawał wtórnie ukrwotoczniony jest

postacią zawału, który powstaje w
wyniku utrudnienia dopływu krwi
tętniczej, wskutek czego powstaje
ognisko martwicy rozpływnej, do
którego wtórnie wlewa się krew z
uszkodzonych naczyń krwionośnych
znajdujących się w sąsiedztwie
obszaru zawału, np. zawał mózgu

Zawał świeży uwypukla się

ponad powierzchnię narządu,

ponieważ jego objętość jest

zawsze większa od objętości

odpowiedniego fragmentu

tkanki żywej. Zależy to od

przyciągania do tego miejsca

wody w następstwie wzrostu

ciśnienia osmotycznego,

spowodowanego przez rozpad

składników tkanki.

Zawały powstają w wyniku:

• zakrzepicy:
1. miażdżyca
2. zapalenie naczyń
3. zapalenia zatok opon mózgowych

• zatorów

• ucisku mechanicznego na naczynia żylne

lub tętnicze

• nacieku nowotworowego z sąsiedztwa

• W patogenezie zawału płuca najistotniejszą

rolę odgrywa współistnienie niewydolności

prawokomorowej serca

• Skurczu elementów mięśniowych w ścianie

tętniczej na podłożu nerwowym lub innym

Dziękuje za uwagę.