Procesy, 
zasady
 wychowania

Cele wychowania

    to postulowane zmiany u wychowanka, 

wyrażone w kategoriach nawyków, postaw 
czy cech osobowości, które ukierunkowują 
działania wychowawcy. 

Wyróżniamy cele:

Kreatywne

wywoływanie,kształtowanie,

wzbudzanie

 

Optymalizacyjne

wzmacnianie, poszerzanie, 

wzmaganie

Minimalizujace

osłabianie, redukowanie, 

ograniczanie

Korekcyjne

przekształcanie, zmienianie

Pojęcie „procesu 
wychowania”

Jest to system czynności wychowawców 

prowadzący do umożliwienia 
wychowankom zmieniania się w 
pożądanym kierunku.

Ciąg zmian wychowanków następujący 

często według określonego porządku, 
procedur zachodzących po sobie. 
Proces wychowania dąży do osiągnięcia 
rezultatu.

Etapy procesu wychowania



Według Muszyńskiego:



wdrażanie wychowanków do 
pożądanych form aktywności,



rozwijanie i utrwalanie dyspozycji do 
pożądanej aktywności,



uświadamianie wychowankom 
znaczenia aktywności,



przyswajanie ocen i przekonań,



zdobywanie przez wychowanków 
wiedzy o następstwach działań.

Proces wychowania ~ 
wychowanie.

Można powiedzieć, że pojęcie procesu 
wychowania równoważne jest z samym 
pojęciem wychowania, ponieważ 
wychowanie rozpatrywane jest jako 
proces:

  (działania na psychikę i zachowanie 

człowieka, wywierania wpływu, zmiany 
osobowości, kształtowania wartości..) 

Zadania wychowawcy

-organizowanie wartościowego życia, 

współpraca i współdziałanie z 
wychowankami

-pomoc w zdobywaniu wiedzy o świecie i 

o sobie samym

-pomoc w samodoskonaleniu 

wychowanków

-rozwijanie możliwości wychowanków

Zadania wychowania

Kontekst rozwojowy:

Wspomaganie wychowanków w rozwoju 

fizycznym i psychicznym, ochrona przed 
negatywnymi wpływami, które mogłyby 
zakłócić prawidłowy rozwój, dbanie o 
bezpieczeństwo, dobre samopoczucie 
oraz zdrowie psychiczne

Zadania wychowania

Kontekst społeczny:

Przystosowywanie wychowanka do 

warunków i sytuacji jakie mogą go 
spotkać w życiu. Pokazanie wzorów do 
naśladowania.

Zadania wychowania

Kontekst kulturowy:

Przekazywanie  materialnego i duchowego 

dorobku ludzkości. Rozwijanie 

ciekawości i zainteresowania o nim. 

Wpajanie wiedzy o życiu, świecie, 

wzbogacanie osobowości, 

Zadania wychowania

Aspekt religijny:

Udziela odpowiedzi na pytania 

egzystencjalne. Jest podporą w trudnych 

sytuacjach życiowych. Łagodzi lęk przed 

śmiercią

Zadania wychowawcze

Rozwijanie postaw zamiłowania do pracy, 

które obejmują:

  -uświadomienie uczniom roli 

podejmowanej przez nich pracy, 
powierzanie im wykonywania czynności, 
zwracanie uwagi na przebieg pracy, 
nauka wiary we własne możliwości

Zadania wychowawcze

Rozwijanie pewnych cech osobowości:
  -dokładności, operacji myślowych, 

wyobraźni przestrzennej, wydajnej 
pracy, pracy zgodnej z warunkami 
bezpieczeństwa, gospodarności, 
wysokiej jakości wyników pracy

Zadania wychowawcze

Rozwijanie cech woli i charakteru:
-wytrwałości,
-zdyscyplinowania
-poczucia obowiązku
-zainteresowań i uzdolnień
-umiejętności podejmowania i akceptacji 

wspólnych decyzji 

Zasady wychowania



Wspomaganie wychowanka do 
konstruktywnych zachowań należy 
rozpocząć od odwoływania się do tych 
motywów, które on aktualnie posiada, 
lub też od wzbudzania tych motywów, 
do których przeżycia jest aktualnie 
zdolny 

Zasady wychowania



Wspomaganie wychowanka do 
aktywności musi polegać na 
równoległym uwarunkowaniu,  z 
punktu widzenia jego motywów, 
zachowań konstruktywnych, przy 
jednoczesnym czynieniu 
nieatrakcyjnymi zachowań 
destrukcyjnych.

Zasady wychowania



W procesie wspomagania wychowanka 
do konstruktywnych form aktywności 
należy starać się, aby zachowania 
zalecane dla niego były atrakcyjne z 
punktu widzenia możliwie 
najsilniejszych i najatrakcyjniejszych 
motywów.

Zasady wychowania



Proces wychowania powinien polegać 
na stopniowym wdrażaniu dzieci i 
młodzieży do aktywności w możliwie 
najbardziej różnorodnych, coraz 
bardziej złożonych sytuacjach ściśle 
związanych z aktualnymi problemami 
życia społecznego.

Zasady wychowania



Wszelkie oddziaływania werbalne w 
procesie wychowania muszą dokładnie 
nawiązywać do poziomu motywacji i 
doświadczeń oraz przeżyć, które 
towarzyszą jego aktualnej aktywności.

Zasady wychowania



Wychowawca wspomagający 
wychowanków do konstruktywnej 
aktywności musi występować wobec 
nich jako osoba życzliwa, powinien 
unikać wywoływania swoją osobą 
trwałych uczuć zagrożenia.

KONIEC