Etapy postępowania badawczego

Etapy

postępowania

badawczego

Temat pracy:

Wartości życiowe dzieci

z rodzin patologicznych

Justyna Bombalska, Sylwia Marczuk, Marta Piórkowska, II rok, BR1

Na organizację procesu badawczego główny wpływ mają:

charakter i cel badań, teren, na którym są prowadzone

oraz techniki stosowane w trakcie badań. Schemat

organizacji badań dzieli się na fazę koncepcyjną w skład

której wchodzą: temat i przedmiot, cel, uzasadnienie,

problemy badawcze, hipotezy badawcze, wybór terenu

badań i dobór próby, typologia zmiennych, schemat

wyjaśniania związków między zmiennymi, typologia

wskaźników do zmiennych, metody, techniki i narzędzia

badań, definicje ważniejszych pojęć, badania pilotażowe,

ostateczna wersja problemów badawczych, hipotez

teoretycznych narzędzi badań, harmonogram badań,

bibliografia. Do fazy wykonawczej zaliczamy

przeprowadzenie badań właściwych, uporządkowanie

materiałów badawczych, opracowanie klucza

kodyfikującego, kodyfikacja i opracowanie statystyczne,

analiza jakościowa, klasyfikacja zagadnień i zależności,

weryfikacja hipotez, opracowanie teoretyczne. Można więc

powiedzieć, że badanie naukowe jest wieloetapowym

procesem zróżnicowanych wewnętrznie działań mających

zapewnić nam obiektywne, dokładne i wyczerpujące

poznanie wybranego wycinka rzeczywistości przyrodniczej

i technicznej, społecznej lub kulturowej.

Określenie przedmiotu i

problemu badawczego

Przedmiotem naszych badań były następujące

deklarowane wartości: odwaga, wiedza, pieniądze,

spokój, rzetelna praca, obowiązkowość, przyjaźń,

wiara w Boga, życie rodzinne, mądrość.

Przed przystąpieniem do badań należy określić

cel, uświadomić sobie po co podejmujemy badania

oraz do czego mogą być przydatne uzyskane w nich

wyniki.

Celem badań naszej pracy jest ukazanie informacji

na temat rodzinnych uwarunkowań wpływających na

wartości życiowe badanej młodzieży.

Następnym krokiem poznania naukowego jest

sformułowanie problemu badawczego.

domagają się tylko potwierdzenia lub negacji.

Pytania dopełnienia rozpoczynają się na ogół

zwrotem „jak”, „jak jest” itp. i w swej strukturze

gramatycznej nie zawierają informacji , gdzie

należy szukać na nie odpowiedzi.

Sformułowanie zestawu pytań powinno spełniać

trzy zadania: wyczerpać zakres tematu, ukazać

kierunki poszukiwań badawczych oraz sposoby

badań, wyjaśnić temat.

Główny problem badawczy postawiony w naszej

pracy to: jakie są wartości uznawane przez

badaną młodzież.

Uzyskanie odpowiedzi na postawione pytanie

badawcze ułatwią mi pytania rozstrzygnięcia:

1.Czy istnieje zależność między strukturą rodzin a

deklarowanymi wartościami badanej młodzieży?

2.Czy istnieje zależność między wykształceniem i

pracą zawodową rodziców a deklarowanymi

wartościami badanej młodzieży?

3.Czy istnieje zależność między warunkami

ekonomicznymi rodzin a deklarowanymi

wartościami badanej młodzieży?

4.Czy istnieje zależność między patologią rodzin a

deklarowanymi wartościami badanej młodzieży?

Odpowiedzi na powyższe wątpliwości powinny

nam dostarczyć hipotezy. Informują one bowiem

o wszystkich sprawach – hipotetycznie – o które

pytają problemy.

Określenie hipotez

roboczych. Dobór

zmiennych, wskaźników

i skal pomiarowych.

Hipoteza główna będzie odpowiedzią na

postawiony podstawowy problem badawczy. W

naszej pracy brzmi ona następująco:

Przypuszczamy, że na hierarchię wartości badanej

młodzieży mają wpływ takie komponenty

środowiska rodzinnego jak: struktura rodzin,

praca zawodowa i wykształcenie rodziców,

sytuacja ekonomiczna rodzin.

W niniejszej pracy przyjęto hipotezy szczegółowe,

a wraz z nimi określono zmienne niezależne i

zależne. Świadomość tego jaki jest związek

między poszczególnymi cechami, jaki jest

kierunek zależności między nimi, która wpływa na

inne, a która podlega wpływom pozwala

wyodrębnić zmienne niezależne, czyli takie,

których zmiany nie zależą od zespołu innych

zmiennych występujących w badanym zbiorze, jak

też zmienne zależne, których zmiany są skutkiem

oddziaływania jednej lub więcej jakichś

zmiennych. Rejestr zmiennych oznacza próbę

uświadomienia sobie przez jakie cechy poznawać

będziemy związek między zdarzeniami, oraz

wpływ jednego zdarzenia na drugie.

Hipotezy szczegółowe brzmią następująco:

1. Zakładamy, że istnieje zależność między

strukturą rodzin a uznawanymi wartościami:

odwaga, wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna

praca, obowiązkowość, przyjaźń, wiara w Boga,

życie rodzinne, mądrość.

Zmienna niezależna

– struktura rodzin.

Typy rodzin: pełna, niepełna, zrekonstruowana.

Wielkość rodzin: ilość dzieci w rodzinie (jedno,

dwoje, troje i więcej).

Zmienna zależna

– deklarowane wartości:

odwaga, wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna

praca, obowiązkowość, przyjaźń, wiara w Boga,

życie rodzinne, mądrość.

2. Przypuszczamy, że istnieje zależność między

wykształceniem i pracą zawodową rodziców a

deklarowanymi wartościami: odwaga, wiedza,

pieniądze, spokój, rzetelna praca, obowiązkowość,

przyjaźń, wiara w Boga, życie rodzinne, mądrość.

Zmienna niezależna

– wykształcenie i praca

zawodowa rodziców:



oboje pracują, jedno pracuje, oboje nie pracują



podstawowe, zasadnicze, średnie, wyższe.

Zmienna zależna

– deklarowane wartości:

odwaga, wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna praca,

obowiązkowość, przyjaźń, wiara w Boga, życie

rodzinne, mądrość.

3. Sądzimy, że istnieje zależność między

warunkami ekonomicznymi rodzin a

deklarowanymi wartościami: odwaga,

wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna praca,

obowiązkowość, przyjaźń, wiara w Boga,

życie rodzinne, mądrość.

Zmienna niezależna

– warunki ekonomiczne

rodzin (dobre, przeciętne, złe).

Zmienna zależna

– deklarowane wartości:

odwaga, wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna

praca, obowiązkowość, przyjaźń, wiara w

Boga, życie rodzinne, mądrość.

4. Przypuszczamy, że istnieje zależność między

patologią rodzin a deklarowanymi

wartościami: odwaga, wiedza, pieniądze,

spokój, rzetelna praca, obowiązkowość,

przyjaźń, wiara w Boga, życie rodzinne,

mądrość.

Zmienna niezależna

: patologia rodziny.

Zmienna zależna

– deklarowane wartości:

odwaga, wiedza, pieniądze, spokój, rzetelna

praca, obowiązkowość, przyjaźń, wiara w

Boga, życie rodzinne, mądrość.

Odpowiednikami zmiennych są tak zwane

wskaźniki

. Z wskaźnikami mamy do czynienia

na co dzień, nie zdając sobie sprawy, że

posługujemy się nimi. Wskaźnik to zjawisko

obserwowalne, które wskazuje na zajście

innego zjawiska, zjawiska nie obserwowalnego.

Wskaźnikami w naszej pracy będą:

* przejmowanie problemów rodziców na siebie,

* wychowanie,

* środowisko,

* sytuacja w rodzinie,

* konflikty w rodzinie.

Wybór terenu badań i próby

badawczej

W przeprowadzonych badaniach empirycznych

zastosowałyśmy metodę sondażu diagnostycznego.

Jest to metoda, której podstawową funkcją jest

gromadzenie informacji o interesujących badacza

problemach w wyniku relacji słownych osób

badanych, nazywanych respondentami. Częścią

składową tej metody są zadawane respondentom

pytania. Odpowiedzi na nie mogą być pisemne lub

ustne. W przypadku odpowiedzi pisemnych

przybiera ona formę ankiety. Metoda sondażu

zalecana jest szczególnie wtedy, gdy pragniemy

dowiedzieć się o opiniach respondentów na temat

interesujących nas spraw oraz o tym, jak je

oceniają i w ogóle co o nich wiedzą lub chcieliby

wiedzieć na ich temat.

Do rozwiązania problemów badawczych potrzebne

są również techniki i narzędzia badawcze, które

odpowiednio dobrane są sposobem realizacji

zastosowanej metody badawczej.

W niniejszej pracy zastosowano badanie

ankietowe, polegające na zadawaniu pytań

kwestionariuszowych z prośbą o pisemne

odpowiedzi. Przeprowadzone badania miały

charakter anonimowy. Według T. Pilcha „ankieta

jest zatem techniką gromadzenia informacji,

polegającą na wypełnieniu najczęściej samodzielnie

przez badanego specjalnych kwestionariuszy, na

ogół o wysokim stopniu standaryzacji, w obecności

lub częściej nie w obecności ankietera”.

Do realizacji wybranej techniki badawczej należy

użyć odpowiedniego narzędzia badawczego, które

jest instrumentem służącym do technicznego

gromadzenia danych z badań. W

przeprowadzonych badaniach wykorzystałyśmy

kwestionariusz ankiety, który był adresowany do

młodzieży przebywającej w pogotowiu

opiekuńczym. Pytania zadawane były w formie

pisemnej tj. za pośrednictwem drukowanego

zestawu, zwanego kwestionariuszem. Dzięki takiej

formie wypowiedzi mogłyśmy liczyć na otwartość i

szczerość wypowiedzi respondentów. Badania

przeprowadzono w roku 2009 w Białymstoku.

Poddano nim 30 – osobową grupę młodzieży z

gimnazjum i szkół średnich, przebywającą w

pogotowiu opiekuńczym od 2 – 3 lat. Badane osoby

były informowane o charakterze badań oraz o

zachowaniu anonimowości.

Wyprowadzenie wniosków i

budowanie teorii

Celem pracy było ukazanie wyników badań, które

dotyczyły związku między rodzinnymi

uwarunkowaniami a wartościami życiowymi badanej

młodzieży. Głównym problemem badawczym było

poznanie hierarchii wartości badanych. W naszej

pracy postawiłyśmy cztery hipotezy. Pierwsza z nich

to założenie, iż istnieje zależność między strukturą

rodzin badanej młodzieży a deklarowanymi

wartościami. Po przeanalizowaniu danych podanych

przez respondentów nie stwierdzamy zależności

miedzy typem rodziny a deklarowanymi

wartościami. Zarówno młodzież z rodzin pełnych jak

i niepełnych na pierwszym miejscu wskazywała

życie rodzinne. Czołowe miejsce zajmują również

takie wartości jak: spokój i przyjaźń.

Młodzież wskazuje też na wartości materialne

(pieniądze), które znajdują się na czwartej

pozycji. Bardzo nisko cenione są wartości takie

jak: rzetelna praca i obowiązkowość. Biorąc pod

uwagę liczebność dzieci w rodzinie hierarchia

wartości ulega zmianie. W dalszym ciągu życie

rodzinne najbardziej cenią sobie dzieci z rodzin

gdzie jest dwoje lub troje i więcej dzieci.

Jedynacy postawili na pieniądze i odwagę. Z

badań wynika, że bardziej cenią sobie przyjaźń

(III miejsce) niż życie rodzinne (VI miejsce),

spokój i pieniądze zajmują również czołową

pozycję w hierarchii wartości deklarowanej

przez młodzież w rodzinach w których jest

dwoje lub troje i więcej dzieci.

Rozpatrując drugą hipotezę badawczą

dotyczącą zależności między wykształceniem

i pracą zawodową rodziców a deklarowanymi

wartościami należy zwrócić uwagę, że życie

rodzinne jest wiodącą wartością bez względu

na wykształcenie i stosunek zawodowy

rodziców. Tak jak we wcześniejszych

stwierdzeniach, tak i tu potwierdzają się

wartości najwyżej cenione czyli spokój ,

przyjaźń i pieniądze. Najniżej oceniano

obowiązkowość i rzetelną pracę.

Trzecia hipoteza dotyczy zależności między

warunkami ekonomicznymi a deklarowanymi

wartościami. Tutaj również pierwsze miejsce

zajmuje życie rodzinne bez względu na

dobre, przeciętne czy złe warunki materialne.

Można by przypuszczać, że dzieci z rodzin w

których dość trudno o zaspokojenie

podstawowych potrzeb materialnych będą

aspirować do wartości materialnych,

pieniędzy. Wszyscy respondenci pieniądze

postawili na czwartej pozycji. Ważniejsze były

wartości takie jak: spokój, wiara w Boga,

przyjaźń.

Czwarta hipoteza to przypuszczenie, że patologia

rodziny ma wpływ na deklarowane wartości przez

badaną młodzież. Mimo, że środowisko rodzinne

nie jest idealnym miejscem wychowawczym i krąg

osób najbliższych może być miejscem zgorszenia

i demoralizacji, respondenci wysoko cenią sobie

wartości rodzinne: życie rodzinne, przyjaźń.

Cenione są też pieniądze, których brakowało w

dysfunkcjonalnych rodzinach. Dzieci nie miały

zaspokojonych potrzeb zarówno materialnych jak

i psychicznych. Życie w ciągłej niepewności o

jutro sprawiło, że respondenci wysoko cenili sobie

spokój, którego brakuje w rodzinach

patologicznych.

Zdecydowanie większość badanej populacji

to osoby uznające, iż wymiarem przez który

postrzegają swoje miejsce w świecie jest

życie rodzinne. W wielu przypadkach chęć

bycia w rodzinie wynika z egocentrycznych

zapatrywań, braku wzorów i innych

możliwości realizowania się w życiu.

Respondenci w zdecydowanej większości

najniżej oceniali obowiązkowość i rzetelna

pracę. Wybory te były spowodowane tym, że

nie miał ich kto nauczyć szanowania tych

wartości. Dysfunkcjonalni rodzice nie dawali

dobrego przykładu.

Document Outline