Powstanie węgierskie
Powstanie węgierskie
Rewolucja 1956
Rewolucja 1956
Przyczyny
Przyczyny
a) społeczno-ekonomiczne
a) społeczno-ekonomiczne
Zapaść ekonomiczna i niskie
Zapaść ekonomiczna i niskie
standardy życia w Węgierskiej
standardy życia w Węgierskiej
Republice Ludowej wzbudzały
Republice Ludowej wzbudzały
powszechne niezadowolenie. Chłopi
powszechne niezadowolenie. Chłopi
byli niezadowoleni z polityki rolnej
byli niezadowoleni z polityki rolnej
(kolektywizacja), dziennikarze i
(kolektywizacja), dziennikarze i
literaci narzekali na warunki swojej
literaci narzekali na warunki swojej
pracy i domagali się wolności słowa,
pracy i domagali się wolności słowa,
studenci skarżyli się na warunki nauki
studenci skarżyli się na warunki nauki
i kryteria przyjmowania na
i kryteria przyjmowania na
uniwersytety (nieprzejrzysty system
uniwersytety (nieprzejrzysty system
punktacji, np. punkty za pochodzenie
punktacji, np. punkty za pochodzenie
lub przynależność do partii).
lub przynależność do partii).
b)
b)
Przyczyny polityczne
Przyczyny polityczne
Po powstaniu robotników w czerwcu 1956 w
Po powstaniu robotników w czerwcu 1956 w
Poznaniu i po wyborze popularnego wtedy
Poznaniu i po wyborze popularnego wtedy
Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza
Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza
PZPR wbrew woli Moskwy i bez sowieckiej inwazji,
PZPR wbrew woli Moskwy i bez sowieckiej inwazji,
obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji
obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji
węgierskiej, na podobny, bez sowieckiego udziału,
węgierskiej, na podobny, bez sowieckiego udziału,
przebieg wydarzeń na Węgrzech. Węgierska Partia
przebieg wydarzeń na Węgrzech. Węgierska Partia
Komunistyczna była podzielona na skrzydła
Komunistyczna była podzielona na skrzydła
reformatorskie i stalinowskie, jednakże znacznie
reformatorskie i stalinowskie, jednakże znacznie
dalej niż nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji sięgały
dalej niż nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji sięgały
wolnościowe roszczenia studentów uniwersytetu
wolnościowe roszczenia studentów uniwersytetu
technicznego w Budapeszcie - domagających się w
technicznego w Budapeszcie - domagających się w
oświadczeniu z 22 października wolności
oświadczeniu z 22 października wolności
obywatelskich, demokracji parlamentarnej i
obywatelskich, demokracji parlamentarnej i
narodowej niepodległości. Jedną z przyczyn
narodowej niepodległości. Jedną z przyczyn
powstania była też chęć pomszczenia krzywd
powstania była też chęć pomszczenia krzywd
wyrządzonych w czasie masowego terroru okresu
wyrządzonych w czasie masowego terroru okresu
rządów Rakosiego - przykładowo na Węgrzech w
rządów Rakosiego - przykładowo na Węgrzech w
okresie gdy rządził Matyas Rakosi było trzy razy
okresie gdy rządził Matyas Rakosi było trzy razy
więcej więźniów politycznych niż w Polsce przy
więcej więźniów politycznych niż w Polsce przy
trzykrotnie mniejszej liczbie ludności i faktycznym
trzykrotnie mniejszej liczbie ludności i faktycznym
braku na Węgrzech podziemia zbrojnego.
braku na Węgrzech podziemia zbrojnego.
Przebieg
Przebieg
Powstanie zaczęło się 23
Powstanie zaczęło się 23
października 1956 i zakończyło
października 1956 i zakończyło
według oficjalnej wersji 4
według oficjalnej wersji 4
listopada 1956, choć najbardziej
listopada 1956, choć najbardziej
zacięte i krwawe walki
zacięte i krwawe walki
powstańców z sowieckim
powstańców z sowieckim
najeźdźcą toczyły się w okresie od
najeźdźcą toczyły się w okresie od
4 do 10 listopada, a
4 do 10 listopada, a
prześladowania uczestników
prześladowania uczestników
powstania trwały jeszcze kolejne
powstania trwały jeszcze kolejne
lata.
lata.
Reakcja Polski
Reakcja Polski
Wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo
Wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo
żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji
żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji
radzieckiej pomoc okazywana przez Polaków
radzieckiej pomoc okazywana przez Polaków
"Węgierskim Bratankom" przybrała olbrzymią
"Węgierskim Bratankom" przybrała olbrzymią
skalę. Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło
skalę. Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło
się 11.196 honorowych krwiodawców, tak że
się 11.196 honorowych krwiodawców, tak że
wobec trudności z ich obsłużeniem
wobec trudności z ich obsłużeniem
uruchomiono dodatkowe punkty krwiodawstwa.
uruchomiono dodatkowe punkty krwiodawstwa.
W całym kraju powstawały komitety zajmujące
W całym kraju powstawały komitety zajmujące
się działaniem na rzecz potrzebującej ludności
się działaniem na rzecz potrzebującej ludności
węgierskiej. Jako ciekawostkę można
węgierskiej. Jako ciekawostkę można
przytoczyć fakt, iż społecznie, oddolnie
przytoczyć fakt, iż społecznie, oddolnie
zorganizowana pomoc materialna przysłana z
zorganizowana pomoc materialna przysłana z
Polski była znacznie większa niż udzielona
Polski była znacznie większa niż udzielona
przez rząd USA.
przez rząd USA.
Jugosławia
Jugosławia
Rozpad i podział na odrębne
Rozpad i podział na odrębne
suwerenne państwa
suwerenne państwa
Początek rozpadu
Początek rozpadu
Rozpad Jugosławii zapoczątkowała w 1980 roku
Rozpad Jugosławii zapoczątkowała w 1980 roku
śmierć byłego przywódcy - Josipa Broz Tito.
śmierć byłego przywódcy - Josipa Broz Tito.
Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii
Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii
obejmowała sześć republik i dwie prowincje
obejmowała sześć republik i dwie prowincje
autonomiczne:
autonomiczne:
Bośnię i Hercegowinę
Bośnię i Hercegowinę
Chorwację
Chorwację
Macedonię
Macedonię
Czarnogórę
Czarnogórę
Serbię
Serbię
Kosowo
Kosowo
Wojwodinę
Wojwodinę
Słowenię
Słowenię
Przyczyny
Przyczyny
Prezydentem Jugosławii od 1953
Prezydentem Jugosławii od 1953
roku był przywódca
roku był przywódca
Komunistycznej Partii Jugosławii
Komunistycznej Partii Jugosławii
Josip Broz Tito. Po jego śmierci w
Josip Broz Tito. Po jego śmierci w
maju 1980 roku, kraj pogrążył się
maju 1980 roku, kraj pogrążył się
w narodowościowym, politycznym i
w narodowościowym, politycznym i
ekonomicznym kryzysie. Rosły
ekonomicznym kryzysie. Rosły
nacjonalistyczne i etniczne
nacjonalistyczne i etniczne
napięcia, z którymi następcy
napięcia, z którymi następcy
prezydenta nie potrafili sobie
prezydenta nie potrafili sobie
poradzić.
poradzić.
Pogląd Polski
Pogląd Polski
Polska oficjalnie uznała
Polska oficjalnie uznała
niepodległość wszystkich
niepodległość wszystkich
państw, które odłączyły się od
państw, które odłączyły się od
Serbii. Uznała też niepodległość
Serbii. Uznała też niepodległość
Kosowa, dlatego zwiększono
Kosowa, dlatego zwiększono
bezpieczeństwo w polskiej
bezpieczeństwo w polskiej
ambasadzie w Serbii.
ambasadzie w Serbii.
Albania
Albania
W latach 1946 - 1962
W latach 1946 - 1962
Krótko o Albanii
Krótko o Albanii
W 1946r powstała Ludowa Republika Albanii. Po
W 1946r powstała Ludowa Republika Albanii. Po
wojnie była członkiem:
wojnie była członkiem:
ONZ
ONZ
Układu Warszawskiego
Układu Warszawskiego
RWPG (Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej) -
RWPG (Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej) -
miała za zadanie wspieranie planowanego
miała za zadanie wspieranie planowanego
rozwoju gospodarki, przyspieszenie
rozwoju gospodarki, przyspieszenie
postępu technicznego, podniesienie poziomu
postępu technicznego, podniesienie poziomu
industrializacji (uprzemysłowienia) oraz zwiększenie
industrializacji (uprzemysłowienia) oraz zwiększenie
wydajności pracy i dobrobytu państw członkowskich.
wydajności pracy i dobrobytu państw członkowskich.
Rządzona twardą ręką przez komunistę Envera
Rządzona twardą ręką przez komunistę Envera
Hodżę, przestrzegającego ściśle zasad stalinizmu i
Hodżę, przestrzegającego ściśle zasad stalinizmu i
opierającego politykę zagraniczną na izolacji i
opierającego politykę zagraniczną na izolacji i
agresywnym ateizmie państwowym, doprowadzona
agresywnym ateizmie państwowym, doprowadzona
do zapaści gospodarczej i społecznej. W 1976r
do zapaści gospodarczej i społecznej. W 1976r
nazwę kraju zmieniono na Ludową Socjalistyczną
nazwę kraju zmieniono na Ludową Socjalistyczną
Republikę Albanii.
Republikę Albanii.
Sytuacja w Europie
Sytuacja w Europie
Zbliżenie ZSRR do Jugosławii wywołało krytykę
Zbliżenie ZSRR do Jugosławii wywołało krytykę
Albanii i stosunki ze wszystkimi państwami Europy
Albanii i stosunki ze wszystkimi państwami Europy
Wschodniej znacznie się oziębiły. Albania dryfowała
Wschodniej znacznie się oziębiły. Albania dryfowała
ku współpracy z Chinami, zaś ZSRR wywierał na nią
ku współpracy z Chinami, zaś ZSRR wywierał na nią
szantaż gospodarczy. Dlatego na moskiewskiej
szantaż gospodarczy. Dlatego na moskiewskiej
konferencji partii komunistycznych i
konferencji partii komunistycznych i
socjalistycznych doszło do ostrej konfrontacji z
socjalistycznych doszło do ostrej konfrontacji z
KPZR (Komunistyczną Partią Związku Radzieckiego)
KPZR (Komunistyczną Partią Związku Radzieckiego)
i jej sojusznikami, co skutkowało tym, że ZSRR
i jej sojusznikami, co skutkowało tym, że ZSRR
przestał udzielać wsparcia gospodarczego. W
przestał udzielać wsparcia gospodarczego. W
odwecie w ciągu kilkudziesięciu godzin ZSRR musiał
odwecie w ciągu kilkudziesięciu godzin ZSRR musiał
ewakuować się z bazy morskiej w porcie Vlora, a
ewakuować się z bazy morskiej w porcie Vlora, a
Albania przejęła kilka radzieckich okrętów
Albania przejęła kilka radzieckich okrętów
podwodnych oraz sprzęt i amunicję.
podwodnych oraz sprzęt i amunicję.
W 1962r Albania przestała uczestniczyć w pracach RWPG,
W 1962r Albania przestała uczestniczyć w pracach RWPG,
co odbiło się niekorzystnie na bilansie handlowym i pozycji
co odbiło się niekorzystnie na bilansie handlowym i pozycji
gospodarczej kraju. W 1968r wystąpiła z Układu
gospodarczej kraju. W 1968r wystąpiła z Układu
Warszawskiego, czego przyczyną była interwencja UW w
Warszawskiego, czego przyczyną była interwencja UW w
Czechosłowacji. Swą politykę zagraniczną opierała na
Czechosłowacji. Swą politykę zagraniczną opierała na
sojuszu z Chińską Republiką Ludową. Była jedynym krajem
sojuszu z Chińską Republiką Ludową. Była jedynym krajem
europejskim, który nie podpisał Aktu Końcowego OBWE z
europejskim, który nie podpisał Aktu Końcowego OBWE z
Helsinek. Inaczej nazywany był Wielką Kartą Pokoju i miał
Helsinek. Inaczej nazywany był Wielką Kartą Pokoju i miał
być deklaracją 10 zasad rządzących wzajemnymi stosunkami
być deklaracją 10 zasad rządzących wzajemnymi stosunkami
między uczestnikami konferencji. Zasady te to:
między uczestnikami konferencji. Zasady te to:
suwerenna równość
suwerenna równość
powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia siły
powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia siły
nienaruszalność granic
nienaruszalność granic
integralność terytorialna państw
integralność terytorialna państw
pokojowe załatwianie sporów
pokojowe załatwianie sporów
nieingerencja w sprawy wewnętrzne
nieingerencja w sprawy wewnętrzne
poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie
poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie
z wolnością myśli, sumienia, religii i przekonań
z wolnością myśli, sumienia, religii i przekonań
równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia
równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia
współpraca między państwami
współpraca między państwami
wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa
wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa
międzynarodowego.
międzynarodowego.
Pracę wykonały:
Pracę wykonały:
Sandra Grajewska
Sandra Grajewska
Marta Pietruczuk
Marta Pietruczuk
Praca powstała przy wykorzystaniu
Praca powstała przy wykorzystaniu
informacji znalezionych w Internecie
informacji znalezionych w Internecie
i podręczniku szkolnym.
i podręczniku szkolnym.