Powstanie węgierskie

Przyczyny

a) społeczno-ekonomiczne

Zapaść ekonomiczna i niskie

standardy życia w Węgierskiej

Republice Ludowej wzbudzały

powszechne niezadowolenie. Chłopi

byli niezadowoleni z polityki rolnej

(kolektywizacja), dziennikarze i

literaci narzekali na warunki swojej

pracy i domagali się wolności słowa,

studenci skarżyli się na warunki nauki

i kryteria przyjmowania na

uniwersytety (nieprzejrzysty system

punktacji, np. punkty za pochodzenie

lub przynależność do partii).

Przyczyny polityczne

Po powstaniu robotników w czerwcu 1956 w

Poznaniu i po wyborze popularnego wtedy

Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza

PZPR wbrew woli Moskwy i bez sowieckiej inwazji,

obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji

węgierskiej, na podobny, bez sowieckiego udziału,

przebieg wydarzeń na Węgrzech. Węgierska Partia

Komunistyczna była podzielona na skrzydła

reformatorskie i stalinowskie, jednakże znacznie

dalej niż nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji sięgały

wolnościowe roszczenia studentów uniwersytetu

technicznego w Budapeszcie - domagających się w

oświadczeniu z 22 października wolności

obywatelskich, demokracji parlamentarnej i

narodowej niepodległości. Jedną z przyczyn

powstania była też chęć pomszczenia krzywd

wyrządzonych w czasie masowego terroru okresu

rządów Rakosiego - przykładowo na Węgrzech w

okresie gdy rządził Matyas Rakosi było trzy razy

więcej więźniów politycznych niż w Polsce przy

trzykrotnie mniejszej liczbie ludności i faktycznym

braku na Węgrzech podziemia zbrojnego.

Przebieg

Powstanie zaczęło się 23

października 1956 i zakończyło

według oficjalnej wersji 4

listopada 1956, choć najbardziej

zacięte i krwawe walki

powstańców z sowieckim

najeźdźcą toczyły się w okresie od

4 do 10 listopada, a

prześladowania uczestników

powstania trwały jeszcze kolejne

lata.

Reakcja Polski

Wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo

żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji

radzieckiej pomoc okazywana przez Polaków

"Węgierskim Bratankom" przybrała olbrzymią

skalę. Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło

się 11.196 honorowych krwiodawców, tak że

wobec trudności z ich obsłużeniem

uruchomiono dodatkowe punkty krwiodawstwa.

W całym kraju powstawały komitety zajmujące

się działaniem na rzecz potrzebującej ludności

węgierskiej. Jako ciekawostkę można

przytoczyć fakt, iż społecznie, oddolnie

zorganizowana pomoc materialna przysłana z

Polski była znacznie większa niż udzielona

przez rząd USA.

Początek rozpadu

Rozpad Jugosławii zapoczątkowała w 1980 roku

śmierć byłego przywódcy - Josipa Broz Tito.

Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii

obejmowała sześć republik i dwie prowincje

autonomiczne:



Bośnię i Hercegowinę



Chorwację



Macedonię



Czarnogórę



Serbię



Kosowo



Wojwodinę



Słowenię

Przyczyny

Prezydentem Jugosławii od 1953

roku był przywódca

Komunistycznej Partii Jugosławii

Josip Broz Tito. Po jego śmierci w

maju 1980 roku, kraj pogrążył się

w narodowościowym, politycznym i

ekonomicznym kryzysie. Rosły

nacjonalistyczne i etniczne

napięcia, z którymi następcy

prezydenta nie potrafili sobie

poradzić.

Pogląd Polski

Polska oficjalnie uznała

niepodległość wszystkich

państw, które odłączyły się od

Serbii. Uznała też niepodległość

Kosowa, dlatego zwiększono

bezpieczeństwo w polskiej

ambasadzie w Serbii.

Krótko o Albanii

W 1946r powstała Ludowa Republika Albanii. Po

wojnie była członkiem:



ONZ



Układu Warszawskiego



RWPG (Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej) -

miała za zadanie wspieranie planowanego

rozwoju gospodarki, przyspieszenie

postępu technicznego, podniesienie poziomu

industrializacji (uprzemysłowienia) oraz zwiększenie

wydajności pracy i dobrobytu państw członkowskich.

Rządzona twardą ręką przez komunistę Envera

Hodżę, przestrzegającego ściśle zasad stalinizmu i

opierającego politykę zagraniczną na izolacji i

agresywnym ateizmie państwowym, doprowadzona

do zapaści gospodarczej i społecznej. W 1976r

nazwę kraju zmieniono na Ludową Socjalistyczną

Republikę Albanii.

Sytuacja w Europie

Zbliżenie ZSRR do Jugosławii wywołało krytykę

Albanii i stosunki ze wszystkimi państwami Europy

Wschodniej znacznie się oziębiły. Albania dryfowała

ku współpracy z Chinami, zaś ZSRR wywierał na nią

szantaż gospodarczy. Dlatego na moskiewskiej

konferencji partii komunistycznych i

socjalistycznych doszło do ostrej konfrontacji z

KPZR (Komunistyczną Partią Związku Radzieckiego)

i jej sojusznikami, co skutkowało tym, że ZSRR

przestał udzielać wsparcia gospodarczego. W

odwecie w ciągu kilkudziesięciu godzin ZSRR musiał

ewakuować się z bazy morskiej w porcie Vlora, a

Albania przejęła kilka radzieckich okrętów

podwodnych oraz sprzęt i amunicję.

W 1962r Albania przestała uczestniczyć w pracach RWPG,

co odbiło się niekorzystnie na bilansie handlowym i pozycji

gospodarczej kraju. W 1968r wystąpiła z Układu

Warszawskiego, czego przyczyną była interwencja UW w

Czechosłowacji. Swą politykę zagraniczną opierała na

sojuszu z Chińską Republiką Ludową. Była jedynym krajem

europejskim, który nie podpisał Aktu Końcowego OBWE z

Helsinek. Inaczej nazywany był Wielką Kartą Pokoju i miał

być deklaracją 10 zasad rządzących wzajemnymi stosunkami

między uczestnikami konferencji. Zasady te to:



suwerenna równość



powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia siły



nienaruszalność granic



integralność terytorialna państw



pokojowe załatwianie sporów



nieingerencja w sprawy wewnętrzne



poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie

z wolnością myśli, sumienia, religii i przekonań



równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia



współpraca między państwami



wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa

międzynarodowego.

Pracę wykonały:



Sandra Grajewska



Marta Pietruczuk

Praca powstała przy wykorzystaniu

informacji znalezionych w Internecie

i podręczniku szkolnym.

Document Outline