Zasady prawa wyborczego

Zasady prawa wyborczego

Zasada wyborów wolnych

Zasada wyborów wolnych

Zasada wyborów powszechnych

Zasada wyborów powszechnych

Zasada wyborów równych

Zasada wyborów równych

Zasada wyborów bezpośrednich

Zasada wyborów bezpośrednich

Zasada wyborów tajnych

Zasada wyborów tajnych

Zasady prawa wyborczego w Konstytucji

Zasady prawa wyborczego w Konstytucji



Art. 96.2 Wybory do Sejmu są powszechne, równe,

Art. 96.2 Wybory do Sejmu są powszechne, równe,

bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w

bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w

głosowaniu tajnym.

głosowaniu tajnym.



Art. 97.2 Wybory do Senatu są powszechne,

Art. 97.2 Wybory do Senatu są powszechne,

bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.

bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.



Art. 127 Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany

Art. 127 Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany

przez Naród w wyborach powszechnych, równych,

przez Naród w wyborach powszechnych, równych,

bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.

bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.



Art. 169 ust. 2 Wybory do organów stanowiących

Art. 169 ust. 2 Wybory do organów stanowiących

są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają

są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają

się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania

się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania

kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz

kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz

warunki ważności wyborów określa ustawa.

warunki ważności wyborów określa ustawa.

Wybory wolne

Wybory wolne



Jej istotnymi elementami są także:

Jej istotnymi elementami są także:

autentyczna wolność wypowiedzi i

autentyczna wolność wypowiedzi i

zgromadzeń, ład medialny w państwie w

zgromadzeń, ład medialny w państwie w

ogóle, dostępność do lokalnego rynku

ogóle, dostępność do lokalnego rynku

medialnego, przejrzyste procedury

medialnego, przejrzyste procedury

pozyskiwania niezbędnych środków

pozyskiwania niezbędnych środków

finansowych na prowadzenie kampanii,

finansowych na prowadzenie kampanii,

odpowiednie rzeczywiste gwarancje

odpowiednie rzeczywiste gwarancje

ochrony praw wyborczych itd K 31/06

ochrony praw wyborczych itd K 31/06

Rejestr wyborców

Rejestr wyborców



Art. 11.

Art. 11.

1. Stały rejestr wyborców obejmuje osoby

1. Stały rejestr wyborców obejmuje osoby

stale zamieszkałe na obszarze gminy, którym

stale zamieszkałe na obszarze gminy, którym

przysługuje prawo wybierania.

przysługuje prawo wybierania.

2. Można być ujętym tylko w jednym rejestrze

2. Można być ujętym tylko w jednym rejestrze

wyborców.

wyborców.

3. Rejestr wyborców służy do sporządzania spisów

3. Rejestr wyborców służy do sporządzania spisów

wyborców dla wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej,

wyborców dla wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej,

dla wyborów do Sejmu i do Senatu, dla wyboru

dla wyborów do Sejmu i do Senatu, dla wyboru

posłów do Parlamentu Europejskiego, dla wyborów

posłów do Parlamentu Europejskiego, dla wyborów

do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw,

do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw,

dla wyboru wójta, burmistrza i prezydenta miasta, a

dla wyboru wójta, burmistrza i prezydenta miasta, a

także do sporządzania spisów osób uprawnionych do

także do sporządzania spisów osób uprawnionych do

udziału w referendum ogólnokrajowym oraz

udziału w referendum ogólnokrajowym oraz

lokalnym.

lokalnym.

Spis wyborców

Spis wyborców



Art. 17.

Art. 17.

1. Osoby, którym przysługuje prawo wybierania,

1. Osoby, którym przysługuje prawo wybierania,

wpisuje się do spisu wyborców.

wpisuje się do spisu wyborców.

2. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu

2. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu

wyborców.

wyborców.

3. Spis wyborców służy do przeprowadzania głosowania w

3. Spis wyborców służy do przeprowadzania głosowania w

wyborach do Sejmu i do Senatu, do których wybory zostały

wyborach do Sejmu i do Senatu, do których wybory zostały

zarządzone.

zarządzone.

4. W spisie wyborców wymienia się dane, o których mowa w

4. W spisie wyborców wymienia się dane, o których mowa w

art. 11 ust. 5.

art. 11 ust. 5.

5. Spis wyborców, z zastrzeżeniem art. 25 ust. 1 i art. 26 ust. 1,

5. Spis wyborców, z zastrzeżeniem art. 25 ust. 1 i art. 26 ust. 1,

sporządzany jest i aktualizowany przez gminę jako zadanie

sporządzany jest i aktualizowany przez gminę jako zadanie

zlecone.

zlecone.

6. Spis wyborców sporządza się w 2 egzemplarzach, oddzielnie

6. Spis wyborców sporządza się w 2 egzemplarzach, oddzielnie

dla każdego obwodu głosowania, według miejsca zamieszkania

dla każdego obwodu głosowania, według miejsca zamieszkania

wyborców, najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów.

wyborców, najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów.

7. Jeden egzemplarz spisu wyborców przekazuje się w

7. Jeden egzemplarz spisu wyborców przekazuje się w

przeddzień wyborów przewodniczącemu właściwej obwodowej

przeddzień wyborów przewodniczącemu właściwej obwodowej

komisji wyborczej.

komisji wyborczej.

System większościowy

System większościowy



Nastawiony na wyłonienie zwycięzcy

Nastawiony na wyłonienie zwycięzcy



Wrażliwy na terytorialne skupienie

Wrażliwy na terytorialne skupienie



Preferujący dominującą większość

Preferujący dominującą większość



Słabiej odzwierciedlający poglądy wyborców

Słabiej odzwierciedlający poglądy wyborców



Wyłaniający mniej reprezentatywny rząd

Wyłaniający mniej reprezentatywny rząd



Umożliwiający zbyt duży wpływ elit

Umożliwiający zbyt duży wpływ elit

wyborców (tzw. selektorat) - uniezależnia

wyborców (tzw. selektorat) - uniezależnia

od elit ?

od elit ?



Stabilne rządy

Stabilne rządy

System prpoporcjonalny

System prpoporcjonalny



Nakierowany na odzwierciedlenie w wyborach

Nakierowany na odzwierciedlenie w wyborach

politycznego układu sił

politycznego układu sił



Sprzyja demokracji partyjnej

Sprzyja demokracji partyjnej



Zagraża wprowadzeniem mandatu

Zagraża wprowadzeniem mandatu

„partyjnego”

„partyjnego”



Może prowadzić do autonomizacji celów

Może prowadzić do autonomizacji celów

politycznych

politycznych



Sprowadza się do plebiscytu raz na 4 lata

Sprowadza się do plebiscytu raz na 4 lata



Delegitymizuje przedstawicieli przez

Delegitymizuje przedstawicieli przez

„lokomotywy wyborcze”

„lokomotywy wyborcze”

Inne czynniki wpływające na proces wyborczy

Inne czynniki wpływające na proces wyborczy



Stopień koncentracji władzy

Stopień koncentracji władzy



Dominacja egzekutywy

Dominacja egzekutywy



System partyjny (dwu lub wielo)

System partyjny (dwu lub wielo)



Konfrontacyjny lub kompromisowy

Konfrontacyjny lub kompromisowy

model współdziałania grup politycznych

model współdziałania grup politycznych



Unitarna lub federalna struktura

Unitarna lub federalna struktura

państwa

państwa



dualizm./monizm egzekutywy

dualizm./monizm egzekutywy



Kształt sądownictwa konstytucyjego

Kształt sądownictwa konstytucyjego