Funkcjonowanie Unii Europejskiej

 

 

Tematy

 

• Teoretyczne podstawy integracji regionalnej.
• Historia integracji. Procesy integracyjne w 

Europie.

• Instytucje i proces decyzyjny w UE.
• Cztery swobody.
• Unia gospodarcza i walutowa.
• Wybrane polityki wspólnotowe.
• Gospodarka europejska w świecie.
• Stosunki Unia- Polska.
• Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej

 

 

Literatura

• Barcz J., Kawecka-Wyrzykowska E., 

Michałowska-Gorywoda, Integracja europejska, 
Oficyna Wolters Kluwer Business Warszawa 
2007;

• Latoszek E., Integracja europejska. 

Mechanizmy i wyzwania, Książka i Wiedza, 
Warszawa 2007;

• Gawlikowska-Hueckel K., Zielińska-Głębocka 

A., Integracja europejska. Od jednolitego rynku 
do unii walutowej, C.H. Beck, Warszawa 2004

 

 

Literatura na dziś

• R.1, Integracja europejska. Od jednolitego 

rynku do unii walutowej,

• R.1, Integracja europejska.
• W.Molle, Ekonomika Integracji Europejskiej, 

Część III pkt. 8 Wspólny Rynek, Gdańsk 1995

 

 

Proces integracji 

międzynarodowej

• Jest to proces w wyniku, którego powstaje 

nowa jakościowo całość.

• Różny zakres współpracy.

• Charakter polityczny decyzji o tworzeniu 

ugrupowania.

 

 

Typy integracji- różne 

podejścia

• Integracja funkcjonalna i integracja 

instytucjonalna,

• Tinbergen 1954 r. integracja negatywna i 

pozytywna,

 

 

Zjawiska towarzyszące 

procesowi integracji

• Zjawisko pogłębiania,

• Zjawisko poszerzania,

• Mechanizm spill-over.

 

 

Integracja wg Balassy

• Strefa wolnego handlu,

• Unia celna,

• Unia gospodarcza,

• Całkowita integracja gospodarcza.

 

 

Teoria unii celnej

• Jest to spójna koncepcja dot. rynku 

produktów,

• Stworzona przez Vinera (1950) i Meade’a 

(1955),

• Bada statyczne i dynamiczne skutki 

liberalizacji wymiany.

 

 

Efekty unii celnej

• Efekt kreacji handlu
• Efekt przesunięcia handlu,
• Efekt ekspansji handlu,
• Efekt ograniczenia handlu,
• Efekt wzrostu siły przetargowej unii celnej,
• Warunki występowania silnego statycznego 

efektu kreacji,

• Miary efektów unii celnej,
• Dynamiczne efekty unii celnej

.

 

 

Teoria wspólnego rynku

• Dotyczy rynku czynników produkcji,

• Opiera się na międzynarodowej teorii 

przepływów czynników produkcji i 
międzynarodowej produkcji,

• Mobilne czynniki przemieszczają się z krajów 

lepiej w nie wyposażonych do krajów, gdzie 
jest ich mniej, co wywołuje stopniowe 
wyrównywanie się cen tych czynników.

 

 

Współzależności pomiędzy 

rynkiem dóbr i czynników 

produkcji

•

Substytucyjność:

1. Przemieszczanie dóbr substytucyjne wobec 

przemieszczania czynników.

2. Przemieszczanie czynników produkcji 

substytutem wymiany handlowej.

•

Komplementarność:

1. Przemieszczanie się czynników produkcji 

prowadzi do handlu.

2. Handel prowadzi do przemieszczania się 

czynników produkcji.

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

FUNKCJONALIZM I NEOFUNKCJONALIZM
  koncepcja klasyczna powstała w l. 40. XX w. 

(D.Mitrany),

  podejście neofunkcjonalne l.1958-1973 r. (E. Haase 

i L. Lindeberg),

  funkcjonaliści opowiadali się za współpracą 

globalną, neofunkcjonaliści za integracji regionalną,

  nacisk na proces stopniowy, opierający się na 

mechanizmie spill-over,

  proces integracji to budowa strategii umożliwiająca 

osiągnięcie celu.

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

FUNKCJONALIZM I NEOFUNKCJONALIZM
  podstawowym celem integracji jest współpraca 

na rzecz bezpieczeństwa i pokoju,

  dynamika procesu polega na uczeniu się etosu 

współpracy,

  znaczenie procesu spill-over (politycznego i 

funkcjonalnego),

  motorem integracji są elity,
  stopniowa erozja struktur klasycznego 

państwa,

  w wyniku integracji powstaje unia polityczna.

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

WSPÓŁPRACA RZĄDOWA/UJĘCIE 

KONFEDERACYJNE

  autonomia państw,

  może przyjąć formę związku państw, unii 

konfederacyjnej,

  zróżnicowane preferencje narodowe.

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

FEDERALIZM
  federalizacja skokowa i stopniowa,

  skokowa: utworzenie państwa federalnego jako 

punkt wyjścia do dalszej integracji (Stany 
Zjednoczone Europy),

  stopniowa: stopniowe dochodzenie do modelu 

poprzez tworzenie realnych więzi między krajami 
oraz szukanie odpowiednich systemów 
politycznych,

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

Założenia federalizacji stopniowej:
• Tworzenie jedności europejskiej,
• Zastosowanie na poziomie europejskim 

wspólnych podstawowych zasad 
demokratycznych i legitymizacji władzy,

• Wzrost role Parlamentu Europejskiego,
• Poziomy i pionowy podział władzy, jasny podział 

kompetencji,

• Wykorzystanie demokratycznej metody 

głosowania,

• Oferowanie obywatelstwa unii, tworzenie 

porządku konstytucyjnego.

 

 

Interpretacje integracji 

europejskiej

KOOPERATYWNY FEDERALIZM
  teoria fuzji Wesselsa (1997):
- odrzuca liniowe podejście federalistyczne i podejście 

realistyczne,

- Możliwość cyklicznych zakłóceń,
- Otwarty etap końcowy,
- Fuzja instrumentów publicznych.
  model europejskiego rządzenia (KE 2001):
- tworzenie sieci podmiotów różnych szczebli władzy,
- Otwarcie procesu decyzyjnego dla większej liczby podmiotów,
- Korzystniejsza proporcja prawa miękkiego do twardych 

regulacji,

- Podejście hybrydowe.

 

 

Literatura na następne 

zajęcia

• R.1 i 2, Integracja europejska.
• R. 2, Integracja europejska. Od jednolitego 

rynku do unii walutowej.

 

 

Dziękuję!
W razie pytań proszę o kontakt 

mailowy

aleksandra.borowicz@ug.edu.pl