Podstawy
prawoznawstwa

Koncepcje prawa cz. III

dr Karol

Dąbrowski

[e-mail]

koncepcja prawa natury

prawo natury ↔ prawo pozytywne

* religijne

* laickie

Uważamy za oczywiste następujące prawdy:
że wszyscy ludzie stworzeni zostali jako równi
sobie, że Stwórca obdarzył ich w pewne
niezbywalne prawa, wśród których są prawa
do życia, wolności i poszukiwania szczęścia.

Deklaracja Niepodległości,
4 lipiec 1776 r.

rozróżnienie na

ius i lex

Izdebski Hubert,
Fundamenty
współczesnych
państw, Warszawa
2007.

nowożytna szkoła
prawa natury

Hugo
Grocjusz

(1583 - 1645)

Wikimedia Commons

zmienność treści przy
niezmienności formy

Według zwolenników tej koncepcji, prawo nie
ma treści raz na zawsze i z góry danej, lecz
jest zespołem zmiennych historycznie,
będących wytworem ludzkiego intelektu,
odpowiadających wrażliwości moralnej danej
epoki, wyobrażeń o należytym ładzie
społecznym i sprawiedliwości.

Piotr Winczorek et.alt.

Inaczej mówiąc, forma prawa, czyli idea prawa
słusznego jako nakazu rozumu, nie zmienia się
- zmienia się tylko sposób w jaki rozumiemy
i interpretujemy składające się nań wartości.
Tak rozumiane ideały dobrego prawa powinny
znaleźć odzwierciedlenie w prawie tworzonym
i sankcjonowanym przez państwo, a więc
w prawie pozytywnym.

Piotr Winczorek et.alt.

Maria Szyszkowska

(ur. 1937)

Wikimedia Commons

katalog Johna Finnisa

- życie (w tym zdrowie i wolność od bólu)
- wiedza (nabywana dla samej siebie i dla uniknięcia
niewiedzy)
- zabawa ("czysta zabawa" i rozrywka intelektualna)
- przeżycia estetyczne (uczucie piękna)
- towarzyskość (życie w społeczeństwie, tworzenie
wspólnot i zawieranie przyjaźni)
- rozum praktyczny (wolność w posługiwaniu się
rozumem dla szukania środków prowadzących do
osiągnięcia celu, "prawo do racjonalności")
- religia (prawo do szukaniem pozaludzkich źródeł
wartości i dociekania o porządek wszechświata)

Paweł Śpiewak

Każdy człowiek poza prawem do
wolności i własności ma jeszcze
prawo do racjonalności. To prawo do
przedstawienia i poznawania
argumentów za i przeciw.

Karl von Savigny

Leon Duguit

Leon Petrażycki

Hans Kelsen

koniec cz. III