Choroby ropne skóry

Część I

PRAWIDŁOWA FLORA SKÓRY

• FLORA REZYDUJĄCA-obecna zawsze
• FLORA CZASOWO REZYDUJĄCA-

obecna w pewnych okresach

• FLORA PRZEJŚCIOWA-występująca 

sporadycznie

• Odczyn powierzchni skóry (pH)-

warunkuje rodzaj zasiedlających 
organizmów

Kwaśny odczyn skóry

• Zazwyczaj wartości pH w granicach 5,4-

5,9

• Kwaśny odczyn „faworyzuje” mniej 

szkodliwe bakterie

• Wartość pH zmienna w zależności od 

okolicy skóry (pod pachami i w 

pachwinach wyższa niż na 

przedramieniu)

• Częste mycie mydłem =alkalizacja, 

wysusznie skóry i wzrost pH

FLORA REZYDUJĄCA

• Głównie bakterie tlenowe
• Morfologicznie: laseczki ,ziarniniaki-mikrokoki
• Skóra wolna pozbawiona ujść mieszków 

włosowych- Staphylococcus epidermidis

• Okolice ujść mieszków włosowych-

Propionibacterium acnes,P.granulosum 

• Różne gatunki maczugowców
• Lipofilny drożdzak Malasezia furfur-gł.twarz, 

dół nadobojczykowy

Ochrona

•  Jeżeli bariera naskórkowa jest 

nienaruszona kontakt z patogenami 
nie prowadzi do choroby

• Ważne czynniki: pH skóry, zawartość 

wody i tłuszczu w warstwie rogowej, 
stopień złuszcania, temperatura 
skóry, obecność prawidłowej flory

PIODERMIA

• Bakteryjna infekcja skóry z ropą, 

obejmująca raczej wolną skórę lub 
struktury przydatkowe

• Pojęcie obejmuje infekcje 

paciorkowcowe i  gronkowcowe skóry 
przebiegające z tworzeniem ropy

• Inne bakterie również mogą 

wywoływac piodermie

Ropne choroby skóry

Zakażenie gronkowcowe:
-zapalenie mieszków włosowych-(folliculitis)  

                                                                  
      

-figówka(sycosis)
-czyrak(furunculus)
-czyrak gromadny(carbunculus)
-czyraczność(furunculosis)
 

-

 Ropnie mnogie pach (hidradenitis 

suppurativa)

-ropnie mnogie niemowląt (impetigo 

bullosa neonatorum)

-zapalenie pęcherzowe i złuszczające 

skóry noworodków (necrolysis toxica 
staphylogenes)

-liszajec pęcherzowy ( impetigo 

contagiosa) 

Zakażenia pacorkowcowe

-Głownie róża (erisipelas)

Mieszane lub inne zakażenia 

• Liszajec niepęcherzowy ( impetigo)
• Niesztowica (ecthyma)
• G(-) zapalenie mieszków włosowych
• Piodermia przewlekła (piodermia 

chronica)

ZAPALENIE MIESZKÓW 

WŁOSOWYCH

• Stan zapalny ujścia mieszka 

przechodzący w dalszym  przebiegu 
na cały mieszek i  jego otoczenie

Objawy i umiejscowienie

• Wykwit pierwotny= 

pęcherzyk ropny o 
trwałej dobrze 
napiętej pokrywie, 
często przebity 
włosem, otoczony 
rąbkiem zapalnym

• Głównie twarz, 

kończyny , tułów

• Zmiany rozsiane 

lub zgrupowane

• Wykwity tworzą się 

szybko-kilkanaście 
godzin

• Ewolucja 

poj.zmiany kilka dni

Rozpoznanie

Na podstawie  obecności 

wykwitów krostkowych 

związanych z mieszkami 

włosowymi

Leczenie

• Nieliczne zmiany: 2x dziennie mycie 

wodą i mydłem p/bakteryjnym, 
dodatkowo maść mupirocynowa lub 
inny antybiotyk do stosowania 
miejscowego

• Rozległe  zmiany:antybiotyki 

wg.antybiotykogramu  np. penicyliny 
penicylinazooporne: (kloksacylina),

• erytromycyna,cefalosporyny 

Folliculitis chronica= Figówka 

(sycosis)

•Szczególnie przewlekła 

odmiana ropnego zapalenia 
mieszków włosowych w 
obrębie owłosionej skóry 
twarzy

Objawy i przebieg

• Wykwity krostkowe, grudkowe mają 

charakter rozmiękająch guzów

• Włosy nie wykazują zmian, dają się 

łatwo usunąć w wyniku zniszczenia 
mieszków włosowych

Umiejscowienie

• Owłosiona skóra twarzy, rzadziej 

skóra głowy

• Przebieg wieloletni
• Na skutek zniszczenia brodawek 

włosowych mogą powstawać 
zanikowe blizny

• Najczęściej jednak włosy odrastają

Rozpoznanie

• Zmiany zapalne ropne wokół 

mieszków włosowych

• U mężczyzn   w obrębie skóry 

owłosionej twarzy

• przebieg

LECZENIE

• Antybiotyki miejscowo, ogólnie wg. 

antybiotykogramu

• Wit. B, kwas askorbinowy
• Oporne bakterie,długotrwała 

infekcja- Biseptol

• Odkażanie golarek

CZYRAK ( furunculus)

• Głęboki zapalny guz z czopem 

martwiczym w środku, powstały w 
wyniku infekcji mieszka włosowego

• Czynnik etiologiczny :S.aureus
• Warunki złej higieny lub obniżona 

odporność

Patogeneza

• Gronkowce wnikają do mieszka włosowego 

z zewnątrz i namnażają się powodując 

intensywną reakcję zapalną

• Do wystąpienia predysponuje:

-leczenie kortykosteroidami, lekami 

immunosupresyjnymi

-cukrzyca,-infekcja HIV/ADIS,-defekty 

immunologiczne, -ch.wyniszczające

-często u  chorych z atopowym zapalenie 

skóry (nosiciele S.aureus na skórze i 

mający mikrouszkodzenia)

Objawy kliniczne

• Występuje wszędzie tam gdzie są włosy
• Szczególnie: kark, twarz, pacha, pośladki, 

ramiona, podudzia, przedsionek nosa, kanał 
zew. Ucha

• Ewolucja zmiany: mała żółta krostka 

~czerwony guz~ z żółtym czopem w środku~ 
powiększa się, bolesność, miejscowy obrzęk, 
powiększenie okolicznych w.chłonnych, 
gorączka

• Obszar wykwitu może samoistnie się 

zdrenować

• Po początkowym opróżnieniu z ropy 

pojawia się przypominające czop 
zagęszczenie któremu samoistne 
opróżnienie zajmuje nieco czasu

• Po usunięciu czopa ubytek zamyka 

się przez ziarninę pozostawiając 
bliznę

• Czasem nie pękają pozostawiając po 

czasie zagłębioną bliznę

Rozpoznanie 

• Naciek zapalny wokół mieszka 
• Obecność czopa martwiczego
• Bolesność
• Szybki przebieg choroby

Różnicowanie

• Grzybica z odczynem zapalnym 

( badanie mykologiczne)

• Trądzik odwrócony ( nie pęka, nie 

upłynnia się sam, bliznowacenie 
zwykle z torbielami)

Leczenie

1.Ogólne: p/gronkowcowe z uwzględnieniem 

antybiotykogramu, wieku i  masy ciała 
pacjenta ( np. penicylnazooporne penicyliny)

• zły stan ogólny lub obniżona odporność: 

antybiotyk i.v.

2.Miejscowe:- maści oparte na ichtiolu 
-miejscowe zawiesiny p/bakteryjne np,. Jodyna 

powidonowa

3.Chirurgiczne
-nacięcie i opróżnienie pod osłoną antybiotyku

CZYRACZNOŚĆ

• Liczne, nawracające czyraki w 

rozmaitym okresie rozwoju

Etiologia

• Ch. Przemiany materii, cukrzyca
• Ch.nerek
• Niedobory immunologiczne
• Ogólne wyniszczenie
• Atopowe zap. Skóry
• Nosicielstwo S.aureus -nos, krocze
Umiejscowienie zmian: twarz, kark, 

pachy

Umiejscowienie i leczenie

• Twarz, kark, pachy
• Leczenie:-przestrzeganie zasad higieny
-ogólne:antybiotykoterapia mająca na 

celu zredukowanie nosicielstwa 
S.aureus np.klindamycyna  
2x300mg/dz, lub niższe dawki dłużej

-miejscowe:Bactroban do nozdrzy 2x dz

Karbunkuł

• Powstaje w wyniku skupiania się i 

zlewania czyraków

• Umiejscowienie: twarz, tułów
• Nasilony odczyn zapalny, obrzęk 

włóknienie np. ograniczenie 
ruchomości karku, czasem martwica 
jest znaczna

• Leczenie: antybiotyki i.v. , drenaż 

chirurgiczny