Integracja z UE
w transporcie

Integracja z UE
w transporcie

– studium podyplomowe

Finansowe metody oceny
przedsięwzięć inwestycyjnych

Warszawa, luty 2005

Część 3:

O p r a c o w a n o :

firma doradcza Plestat Sp. z

o.o.

02-305 Warszawa, Al. Jerozolimskie 144

1.

Analiza finansowa

2.

Tradycyjne i dochodowe metody oceny opłacalności
projektów inwestycyjnych

3.

Analiza progu rentowności

4.

Analiza ryzyka i predykcja bankructwa

Prospektywna analiza finansowa



Analiza wielkości
finansowych, których
osiągnięcie zostało przyjęte
w wykonanym planie
finansowym projektu
inwestycyjnego



Umożliwia ocenę
kształtowania się w
przyszłości kluczowych
obszarów systemu
finansowego podmiotu
realizującego projekt
inwestycyjny



Jej narzędziami są
wskaźniki finansowe



Analiza finansowa - jej celem
jest zbadanie systemu
finansowo-ekonomicznego
danego podmiotu, z
uwzględnieniem takich
aspektów jak: sytuacja
kapitałowo-majątkowa,
zdolność do tworzenia zysków,
zdolność do regulowania
zobowiązań bieżących, zdolność
do obsługi zadłużenia, zdolność
majątku obrotowego do
pozostawania w ruchu (rotacji).

Czym jest
analiza
finansowa ?

Zakres analizy finansowej

ANALIZA

FINANSOWA



Pionowa i pozioma
analiza bilansu (*)



Pionowa i pozioma
analiza rachunku
wyników



Analiza płynności
finansowej



Analiza
rentowności



Analiza zadłużenia
i zdolności do
obsługi długu



Analiza
efektywności
majątku

Pionowa analiza bilansu to analiza
struktury majątkowej oraz analiza
struktury kapitałowej. Analiza pozioma
to analiza struktury kapitałowo-
majątkowej

(*)

Obszary systemu finansowego

PŁYNNOŚĆ FINANSOWA – pojęcie
o dwóch znaczeniach. Pierwsze
oznacza zdolność środków
majątkowych do szybkiego
upłynnienia, drugie – to zdolność
firmy do terminowego
regulowania zaciągniętych
zobowiązań krótkoterminowych

RENTOWNOŚĆ –zyskowność
lub deficytowość
prowadzonej działalności.
Zyskowność to osiąganie
dodatniego wyniku
finansowego, natomiast jej
odwrotnością jest
deficytowość.

ZADŁUŻENIE I ZDOLNOŚĆ DO
JEGO OBSŁUGI – stopień
uzależnienia od obcych źródeł
finansowania, przejawiający się
w wysokości zaciągniętych
zobowiązań, a jednocześnie
zdolność do terminowych spłat
odsetek i rat kapitałowych.

SPRAWNOŚĆ DZIAŁANIA /
EFEKTYWNOŚĆ –
umiejętność efektywnego
wykorzystywania
posiadanych zasobów
(głównie majątkowych), do
wytworzenia przychodów.

Analiza pionowa bilansu



Jaki jest sposób
zaangażowania
kapitału ?



Czy zaangażowanie to
jest prawidłowe z punktu
widzenia przynależności
sektorowej i branżowej
podmiotu?



Jaki jest poziom
aktywności inwestycyjnej
przedsiębiorstwa w
czasie – czy następuje
starzenie się majątku?
Czy firma się rozwija?



Jakie są źródła finansowania
działalności: własne, obce,
krótko– czy długoterminowe?



Jaki jest stopień
samofinansowania, a jaki
uzależnienia u od
zewnętrznych źródeł
zasilania w kapitały?



Czy podmiot posiada
bezpieczny i stabilny system
finansowy? Jaka jest jego
wiarygodność i pewność
kredytowa?



Czy podmiot jest w stanie
obsłużyć zadłużenie?

ANALIZA

STRUKTURY MAJĄTKOWEJ:

ANALIZA

STRUKTURY FINANSOWEJ:

Wskaźniki analizy majątkowej

Dla pogłębienia analizy
możemy także zbadać
strukturę majątku
trwałego i strukturę
majątku obrotowego

Wskaźniki struktury

majątku:

Majątek trwały

Aktywa ogółem

x 100%

Majątek obrotowy

Aktywa ogółem

x 100%

Majątek trwały

Majątek obrotowy

x 100%

UWAGA !

Wskaźniki analizy kapitałowej

Kapitał własny

Pasywa ogółem

x 100%

Kapitał obcy

Pasywa ogółem

x 100%

Kapitał stały

Pasywa ogółem

x 100%

Wskaźniki struktury

kapitałów:

Kapitał

krótkotermin.

Pasywa ogółem

x 100%

Kapitał własny

Kapitał obcy

x
100%

Wskaźnik ten stanowi
jednocześnie istotne narzędzie
oceny stopnia zadłużenia oraz
zdolności do zabezpieczenia spłaty
zobowiązań kapitałem własnym

UWAGA:

Analiza pozioma bilansu



Czy istnieje prawidłowa
relacja pomiędzy kapitałami,
a odpowiadającymi im
składnikami majątku,
rozumiana jako odpowiednie
dopasowanie terminowości
kapitału do stopnia
płynności finansowanego
majątku?



Czy zostały stworzone
trwałe podstawy dla
bezpiecznego i
niezakłóconego działania
przedsiębiorstwa w krótkim
i długim okresie?

Analiza struktury kapitałowo-majątkowej:

Kapitał własny

Majątek trwały

x 100%

Kapitał stały

Majątek trwały

x 100%

Kapitał obrotowy

Majątek trwały

x 100%

Kapitał

krótkotermin.

Majątek trwały

x 100%

Ładunek
informacyjny
:

Kapitał pracujący



Ta część majątku
obrotowego,
która
finansowana jest
środkami o
wydłużonej
terminowości
(czyli kapitałem
stałym)



Stanowi „bufor
bezpieczeństwa”,
ułatwiający
zachowanie
płynności
finansowej



Inaczej nazywany
kapitałem
obrotowym

KP = Kapitał Stały – Majątek
Trwały

KP = Majątek Obrotowy –
Kapitał Krótkoterminowy

Kapitał stały = Kapitał własny
Zobowiązania Długoterminowe

Jak to się liczy ?

KP – Kapitał pracujący

gdzie:

Złota reguła finansowania

MAJĄTEK

OBROTOWY

KAPITAŁY

OBCE

MAJĄTEK

TRWAŁY

KAPITAŁY

WŁASNE

MAJĄTEK

OBROTOWY

MAJĄTEK

TRWAŁY

ZOBOWIĄZANI

A

KRÓTKOTERM.

ZOBOWIĄZANIA

DŁUGOTERMIN.

KAPIT. WŁASNE

K

A

P

IT

A

Ł

S

T

A

ŁY

KAPITAŁ OBROT.

KAPITAŁ OBROT.

Podejście z punktu
widzenia pochodzenia
kapitału

Podejście z punktu
widzenia terminowości
(wymagalności) kapitału

Analiza rachunku wyników



Ustalenie i ocenę zmian w wielkościach
strumieni pieniężnych reprezentujących
przychody ze sprzedaży, koszty, wynik
finansowy i inne wielkości ekonomiczne w
kolejnych latach badanego okresu (analiza
pozioma czyli analiza dynamiki strumieni
finansowych).



Badanie relacji zachodzących pomiędzy
poszczególnymi wielkościami ekonomicznymi
rachunku zysków i strat (analiza pionowa).

Analiza rachunku zysków
i strat

obejmuje:

Analiza płynności finansowej



Poziom płynności
finansowej jest
podstawowym
miernikiem sytuacji
ekonomicznej
przedsiębiorstwa



Nawet chwilowa utrata
płynności może wywołać
efekt kostek domina,
prowadzący ostatecznie
do upadłości
przedsiębiorstwa



Poziom zapasów oraz przyjęta
polityka produkcji



Przyjęta polityka kredytowania
odbiorców znajdująca
odzwierciedlenie w poziomie
należności



Poziom rezerw gotówkowych



Wykorzystywane instrumenty
finansowe poprawiające
płynność



Wielkość przedsiębiorstwa;



Wyposażenie w majątek trwały



Przynależność i specyfika
branżowa oraz związane z nią
uwarunkowania (np. długość
cyklu produkcyjnego, i
eksploatacyjnego, sezonowość
sprzedaży)

Uwaga:

Podstawowe determinanty płynności:

Pomiar płynności finansowej

STATYCZNE

METODY POMIARU

PŁYNNOŚCI

FINANSOWEJ

inaczej: tradycyjne,
oparte na
wielkościach
zawartych w bilansie.
Należą do nich dwa
podstawowe
wskaźniki: płynności
bieżącej i szybkiej.

DYNAMICZNE

Inaczej:
strumieniowe, oparte
na rachunku
przepływów
pieniężnych. Należą
do nich wskaźniki
wystarczalności i
wydajności
gotówkowej.

Dynamiczny pomiar płynności finansowej

Wskaźniki wystarczalności
gotówkowej:

w liczniku gotówka operacyjna a w
mianowniku różne kategorie dochodów
lub składniki majątku – np.:

gotówka operacyjna / sprzedaż netto
gotówka operacyjna / EBIT
gotówka operacyjna / średnia wart.
majątku

Wskaźniki wydajności
gotówkowej:

w liczniku gotówka operacyjna a w mianowniku różne
kategorie kosztów i wydatków oraz zobowiązań – np. :

gotówka operacyjna / zobowiązania ogółem
gotówka operacyjna / inwestycje
gotówka operacyjna / inwestycje + wypłaty dywidend +
spłata zadłużenia

Statyczny pomiar płynności finansowej

Wskaźniki płynności
bieżącej = (CR – current
ratio)

Aktywa bieżące

Zobowiązania bieżące

Aktywa bieżące odpowiadają majątkowi
obrotowemu, a pasywa bieżące –
zobowiązaniom krótkoterminowym
powiększonym o rozliczenia
międzyokresowe.

Wskaźniki płynności
szybkiej = (QR – quick
ratio)

Aktywa bieżące -

zapasy

Zobowiązania bieżące

Wskaźniki wypłacalności =
środkami pieniężnymi

Gotówka

Zobowiązania bieżące

Analiza rentowności

RENTOWNOŚĆ
SPRZEDAŻY:

ZAKRES ANALIZY

RENTOWNOŚCI

(inaczej:
rentowność
handlowa lub
rentowność
obrotu) –
podstawą
wskaźników
jest sprzedaż
netto

RENTOWNOŚĆ
MAJĄTKU:

(inaczej:
rentowność
ekonomiczna) –
podstawą
wskaźników
jest majątek
firmy lub
ewentualnie
jego składniki

RENTOWNOŚĆ
KAPITAŁU:

(inaczej:
rentowność
finansowa) –
podstawą
wskaźników
jest kapitał
własny firmy
lub
ewentualnie
jego składniki

Rentowność sprzedaży

Celem analizy:
zbadanie zdolności
firmy do generowania
zysków w związku z
realizowaną sprzedażą

Rentowność sprzedaży netto (RS
– return on sales):

Zysk netto

Sprzedaż netto

x 100%

Zysk brutto

Sprzedaż netto

x 100%

Rentowność sprzedaży brutto:

EBIDTA

Sprzedaż netto

x 100%



EBITDA: Earnings before Interest, Taxes, Depreciation &
Amortization



Traktowany jako odpowiednik nadwyżki finansowej cash
flow

„Rzeczywista” rentowność
sprzedaży:

Rentowność majątku



Rentowność majątku to zdolność
posiadanych aktywów do
wypracowywania zysku. Zdolność ta
nazywana jest też produktywnością
zasobów przedsiębiorstwa.

Rentowność majątku =

Zysk netto

Majątek ogółem

x 100%

(ROA – return on assets)

Syntetyczna postać wskaźnika ROA:

Zysk netto

Majątek

ROA =

=

Zysk netto

Sprzedaż

netto

Sprzedaż

netto

Majątek

x

ROA = RS x TAT

gdzie:
RS – Return on Sales
TAT – Total assets Turnover

Rentowność majątku - determinanty

Niskie ceny
przy dużej
rotacji
aktywów (np.
sprzedawcy
FMCG)

CZYLI:
NISKA
ZYSKOWNOŚĆ
SPRZEDAŻY I
WYSOKA
OBROTOWOŚĆ
MAJĄTKU

Wysokie ceny
przy małej
rotacji aktywów
(np.
sprzedawcy
dóbr
luksusowych)

CZYLI:
NISKA
OBROTOWOŚĆ
MAJĄTKU I
WYSOKA
ZYSKOWNOŚĆ
SPRZEDAŻY

RENTOWNOŚ

Ć MAJĄTKU

Z syntetycznej postaci wskaźnika
ROA płyną następujące wnioski
dotyczące determinantów
rentowności majątku:

Rentowność kapitału

POMIAR

RENTOWNOŚCI

KAPITAŁU

Wskaźniki
ogólne,

odnoszące

zysk netto do
całkowitej sumy
kapitału własnego
bądź jego składników
(np. samego kapitału
akcyjnego)

Wskaźniki
jednostkowej
rentowności
kapitału
własnego,

wykorzystywane w
ocenie przedsiębiorstw
uczestniczących w rynku
kapitałowym dla celów
wyceny wartości
kapitałowej i giełdowej
podmiotu

Rentowność kapitału – ROE

Rentowność kapitału

=

Zysk netto

Kapitały własne (*)

x 100%

(ROE – return on equity)

Kapitały własne = kapitał założycielski +
rezerwy z kumulacji zysku + wszelkie dopłaty

Błędem byłoby ujmować zysk netto w mianowniku bo
wówczas ROE pokazywałby jedynie strukturę kapitału
własnego a nie stopę zwrotu. Dlatego lepiej posługiwać
się kategorią kapitału zaangażowanego lub
zastosowanego

Rentowność kapitału to efektywność funduszy
własnych, zaangażowanych w działalność
przedsiębiorstwa, czyli innymi słowy zdolność
zainwestowanego kapitału do generowania
zysku.

(*) UWAGA

Rentowność kapitału – ROE

Syntetyczna postać wskaźnika ROE wynika z
następującej zależności:

Podobnie jak ROA wskaźnik ROE
również posiada syntetyczną
postać:

gdzie WSP to
wskaźnik struktury
aktywów

ROE = ROA x

1

WS
P

Zysk netto

Kapitał

własny

ROE =

=

Zysk netto

Sprzedaż

netto

Sprzedaż

netto

Majątek

x

x

Majątek

Kapitał wł.

Wsk. RS

Wsk. TAT

Wsk. ROA

Analiza sprawności gospodarowania



Wskaźniki rotacji (w tym:
TAT)



Wskaźnik operacyjności:



Wskaźnik efektywności
wykorzystania HR:



Analiza sprawności
gospodarczej ma na
celu określenie
stopnia efektywności
wykorzystania
zasobów firmy do
tworzenia sprzedaży.



Tradycyjnie
przedmiotem badań
jest aktywność
gospodarcza
rzeczowych zasobów
przedsiębiorstwa
(czyli: składników
majątku).



Celowe jest
wzbogacenie tej
analizy o ocenę
zdolności zasobów
ludzkich do kreowania
sprzedaży.

Metody
pomiaru:

Przychody ze

sprzedaży

Koszty własne

sprzedaży

x 100%

Przeciętny stan

zatrudnienia

Sprzedaż netto

Wskaźniki rotacji

Wskaźnik globalnego
obrotu aktywami (TAT –
total assests turnover):

Zysk netto

Przeciętny stan aktywów

ogółem

Rotacja zapasów i należności:

Sprzedaż netto

Przeciętny stan

zapasów

Sprzedaż netto

Przeciętny stan

należności

Cykl rotacji zapasów i
należności:

Przeciętny stan zapasów x

360 dni

Sprzedaż netto

Przeciętny stan należności x

360 dni

Sprzedaż netto

=

Zadłużenie i zdolność do jego obsługi



Jeżeli firma korzysta z obcych kapitałów, należy zbadać
jej zdolność do obsługi długu.



Dlatego wskaźniki analityczne, wykorzystywane w
ocenie zadłużenia, dzielą się na te, które mierzą
poziom zadłużenia oraz te, które informują o zdolności
do obsługi zaciągniętych zobowiązań.



Do podstawowych wskaźników finansowych,
wykorzystywanych w analizie poziomu zadłużenia,
należą wskaźniki prezentowane już przy okazji
omawiania analizy struktury kapitałowej. Są to przede
wszystkim wskaźniki mierzące udział zobowiązań i ich
poszczególnych składowych w finansowaniu majątku
firmy, co tożsame jest z udziałem w funduszach
ogółem.

Wskaźniki analizy zadłużenia

Analiza poziomu zadłużenia:

Analiza zdolności do obsługi
długu:

Zysk netto + odsetki

Raty kapitałowe + odsetki

Aktywa ogółem

Zobowiązania

ogółem

x 100%

Kapitał własny

Kapitał obcy

x 100%

CF + odsetki

Raty kapitałowe + odsetki

Zysk netto + odsetki

Raty kapitałowe + odsetki

CF – nadwyżka finansowa
Cash Flow, obliczana
zwykle jako suma zysku
netto i amortyzacji

Ocena opłacalności inwestycji



Oszacowanie czasu niezbędnego do odzyskania
początkowych nakładów inwestycyjnych w
postaci nadwyżek generowanych przez
inwestycję;



Zbadanie poziomu stopy zwrotu z inwestycji w
poszczególnych okresach;



Skonfrontowanie przeciętnej stopy zwrotu z
inwestycji z minimalną, oczekiwaną przez
inwestora stopy zwrotu lub stopą możliwą do
uzyskania przy alternatywnym zaangażowaniu
środków;



Porównanie stopy zwrotu z inwestycji z kosztem
kapitału potrzebnym do jej zrealizowania;

Ocena finansowo-ekonomicznej
opłacalności projektu
inwestycyjnego obejmuje:

Metody oceny opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych

Cechą charakterystyczną wszystkich tych metod
jest zestawienie początkowego nakładu
inwestycyjnego, niezbędnego do realizacji
przedsięwzięcia, z wielkością spodziewanych
efektów gospodarczych działalności
przedsiębiorstwa (zysku netto lub CF)

Metody OOPI

Metody tradycyjne – o
niskim stopniu
skomplikowania ze względu
na brak uwzględnienia
zmian wartości pieniądza w
czasie. Są to:

• Okres zwrotu (Payback
Period)

• Księgowa stopa zwrotu
(ARR)

Metody dochodowe
(dyskontowe) posługują się
kategorią zdyskontowanych
strumieni pieniężnych
( uwzględniają zmiany wartości
pieniądza w czasie). Są to:

• Zaktualizowana wartość netto
(NPV)

• Wskaźnik efektywności (PI)

• Zdyskontowany okres zwrotu

• Wewnętrzna stopa zwrotu
(IRR)

• Wartość przyszła netto (NTV)

Okres zwrotu



Inwestorzy powinni wybierać inwestycje o względnie krótkim
okresie zwrotu ponieważ im krótszy jest okres zwrotu, tym
mniej ryzykowna jest inwestycja i większa jest jej płynność.



Zaletą tej metody jest prostota, zrozumiałość oraz
informatywność



Wadą tej metody jest nie uwzględnianie zmian wartości
pieniądza w czasie oraz pominięcie nadwyżek generowanych
po okresie zwrotu

liczba lat, która jest niezbędna do
odzyskania początkowych nakładów na
realizację przedsięwzięcia
inwestycyjnego z nadwyżek
finansowych, osiąganych w trakcie
realizacji tego przedsięwzięcia.

Nadwyżka finansowa = Zysk netto

+ Amortyzacja + Odsetki

Okres zwrotu – jak to się liczy?

Jeżeli w poszczególnych latach funkcjonowania
przedsięwzięcia osiągane są identyczne lub
bardzo zbliżone wartością nadwyżki finansowe,
okres zwrotu można obliczyć jako iloraz
początkowych nakładów i przeciętnej, rocznej
nadwyżki finansowej.

Początkowy Nakład inwestycyjny (PNI)

Planowana roczna nadwyżka

finansowa

OKRES ZWROTU =

Ponieważ rzadko kiedy nadwyżki zaplanowane na
poszczególne okresy są identyczne lub przynajmniej
zbliżone, obliczanie okresu zwrotu przy użyciu
powyższej formuły obarczone jest sporym błędem.
Dlatego zaleca się rachunek wykorzystujący

skumulowane nadwyżki finansowe.

Uwaga !

Przykład liczbowy

Prosta stopa zwrotu

określa stosunek przeciętnej, rocznej
nadwyżki finansowej do wartości kapitału
służącego sfinansowaniu początkowych
nakładów inwestycyjnych. Ukazuje ile
procent z początkowych nakładów
inwestycyjnych będziemy odzyskiwać w
poszczególnych latach.

PNI

Nadwyżka CF

x 100%

ARR =



Prosta stopa zwrotu jest odwrotnością okresu zwrotu.



Im wyższa jest zatem planowana nadwyżka tym krótszy jest okres
zwrotu i wyższa stopa zwrotu z inwestycji.



Dla inwestora atrakcyjne będą przedsięwzięcia cechujące się
względnie najwyższą stopą zwrotu.



Formuła na prostą stopę zwrotu stanowi odpowiednik wskaźnika
rentowności kapitału zainwestowanego (ROI – Return on
Investments)

Zmiany wartości pieniądza w czasie



Przyszła wartość (FV – future value)
informuje, jaką wartość uzyska kwota
pieniężna zainwestowania dziś po
upływie określonego czasu. Oblicza
się ją wykorzystując technikę
kapitalizacji odsetek.

Uwzględnianie zmian wartości
pieniądza w czasie polega na
posługiwaniu się dwoma
kategoriami:



Wartość obecna (PV – present value)
definiowana jest jako zaktualizowana
(czyli „ściągnięta” do teraźniejszości)
wartość przyszłych efektów
gospodarczych. Wartość obecna jest
odwrotnością wartości przyszłej.

Future Value

FV = PV· (1 + r

1

) · (1 + r

2

) · ...

· (1 + r

n

)

Gdzie:

PV – początkowa kwota pieniężna (present value)

FV – przyszła wartość kwoty PV (future value)

r

1

,

2

...

n

– stopa procentowa w poszczególnych okresach

prognozy

t = 1, 2 ... n – liczba lat okresu obliczeniowego

jeżeli stopa procentowa jest stała w czasie to:

FV = PV · (1 + r )

t

Wyrażona jest następującym wzorem:

Present Value

Stopa dyskontowa

– zwykle jest to prognozowanej

stopy oprocentowania papierów wartościowych wolnych
od ryzyka (bonów lub obligacji skarbowych), którą można
skorygować o różne rodzaje ryzyka, szacowane
metodami eksperckimi. Może to być przykładowo
wskaźnik ryzyka branżowego.

jeżeli stopa procentowa jest stała w czasie to:

PV =

)

1

(

1

...

)

1

(

1

)

1

(

1

2

1

n

r

r

r

FV















=

PV

t

r

FV

)

1

(

1





Wyrażona jest następującym wzorem:

Zaktualizowana wartość netto (NPV)



Zaktualizowana wartość netto

(NPV - net present value) pokazuje o jaką
wielkość suma zdyskontowanych nadwyżek
finansowych, osiągniętych w okresie objętym
analizą, przekracza poziom początkowego
nakładu finansowego.



Im wyższa jest dodatnia różnica pomiędzy
sumą nadwyżek, przewidywanych w okresie
trwania projektu rozwojowego a początkowym
nakładem, tym wyższa jest efektywność
planowanej inwestycji.



Inwestycją opłacalną jest
zatem przedsięwzięcie, dla
którego wartość NPV jest
większa od zera. Wysoka
wartość NPV oznacza, że
inwestycja jest w stanie
zapewnić w zadanym okresie
całkowity zwrot
początkowego nakładu
finansowego oraz
wygenerować dodatkową
nadwyżkę.

NPV – jak to się liczy?

NPV obliczamy odejmując od sumy
zaktualizowanych nadwyżek pieniężnych,
spodziewanych w analizowanych okresach
przyszłych, wartość początkowego nakładu
inwestycyjnego.

NPV = suma zdyskontowanych nadwyżek – PNI

to samo można zapisać w następujący sposób:

NPV =

PNI

r

NFC

r

NFC

r

NFC

n

n

n

























)

1

(

...

)

1

(

)

1

(

2

2

2

1

1

1

Wskaźnik efektywności (PI)



Wskaźnik efektywności (tzw. Profitability
Index) jest zbliżony konstrukcją do prostej
stopy zwrotu.



W odróżnieniu od prostej stopy zwrotu
wskaźnik ten uwzględnia zmiany wartości
pieniądza w czasie.

PNI

Zdyskontowane CF

PI =



Jeśli do pomiaru
wykorzystywać będziemy
zdyskontowane nadwyżki w
poszczególnych okresach,
wówczas poziom PI,
podobnie jak poziom prostej
stopy zwrotu, będzie
dostarczał informacji, ile
procent początkowego
nakładu inwestycyjnego
będzie odzyskiwane w
poszczególnych okresach



Jeśli do pomiaru wykorzystamy
sumę zdyskontowanych
nadwyżek finansowych, z
kształtowania się poziomu

skumulowanego
wskaźnika efektywności

odczytamy, po jakim okresie
początkowy nakład
inwestycyjny zacznie być
odzyskiwany w postaci
generowanych nadwyżek
finansowych.

Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)



Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR - internal
rate of return) to taka przeciętna stopa
dyskontowa, przy której zaktualizowana
wartość netto osiąga wartość „0”.



Jest to progowa wartość przeciętnego
dyskonta, przy której wartość
zaktualizowana netto przyszłych
dochodów pieniężnych zrównuje się z
wartością początkowego nakładu
inwestycyjnego.



Wewnętrzną stopę zwrotu obliczamy
metodą „prób i błędów”, badając, przy
jakiej przeciętnej stopie dyskonta suma
zdyskontowanych nadwyżek zrówna się
wartości PNI (czyli przy jakiej stopie
dyskonta NPV = 0).

Przykłady liczbowe

Analiza progu rentowności (BEP)



Próg rentowności

(break even point)

to taka wielkość sprzedaży, która
gwarantuje pokrycie całkowitych kosztów
działalności przedsiębiorstwa



Każda dodatkowa sprzedaż ponad wartość
progową gwarantuje uzyskiwanie zysków.



Rentowność sprzedaży w BEP wynosi „zero”.



Produkcja wytworzona Q =
produkcja sprzedana



Koszty produkcji = f (Q) czyli
stanowią funkcję wielkości
produkcji



Stałe koszty produkcji są
jednakowe dla każdej wielkości
produkcji,



Jednostkowe koszty zmienne są
stałe,

Założenia analizy metodą BEP:



Jednostkowe ceny
sprzedaży
poszczególnych
wyrobów nie
ulegają zmianie w
czasie i nie
zmieniają się
również wraz ze
zmianą skali
produkcji w całym
badanym okresie

BEP – jak to się liczy?

BEP, to punkt w którym PRZYCHÓD = KOSZT
CAŁKOWITY

P = KS + KZ

Q · c = KS + (Q · k

Z

)

Po przekształceniu względem Q otrzymamy:

B

E

P

i

l

o

ś

c

i

o

w

y

=

Q

k

c

K

Z

S





i

B

E

P

w

a

r

t

o

ś

c

i

o

w

y

=

c

BEP

c

k

c

K

ilosciowy

Z

S









Przykład liczbowy

Zastosowanie BEP



Formułę punktu wyrównania stosuje się głównie w
analizach mających na celu określenie przyszłych
efektów gospodarowania.



Obliczenie BEP umożliwia określenie poziomu sprzedaży,
po przekroczeniu którego firma zacznie osiągać zyski.



Słabą stroną formuły progu rentowności jest trudność jej
zastosowania do analiz produkcji wieloasortymentowej.



W przypadku produkcji wieloasortymentowej
wyrównanie wartości sprzedaży i kosztów można osiągać
przy rozmaitych kombinacjach struktury
asortymentowej.



W przypadku
przedsiębiorstw o
zróżnicowanym
portfelu produkcji, ale
o względnie stałej
strukturze sprzedaży,
warto posługiwać się
formułą progu
rentowności

opartą

na wielkości
zagregowanych

Uwaga !

Analiza ryzyka



Każdemu planowanemu przedsięwzięciu
towarzyszy określone

ryzyko.



Ryzyko w kontekście projektu rozwojowego
można zdefiniować jako zdarzenie, o określonym
prawdopodobieństwie, którego wystąpienie jest
niepożądane i które może stanowić istotną
przeszkodę dla realizacji celów takiego projektu.



Tak zdefiniowane ryzyko, zalicza się do
kategorii

ryzyka gospodarczego,

czyli

ryzyka nieosiągnięcia spodziewanych efektów
ekonomiczno-finansowych



Podstawowym nośnikiem ryzyka działalności
gospodarczej jest wystąpienie w otoczeniu
przedsiębiorstwa – bliższym i dalszym, zdarzeń,
które w sposób istotny zmieniają lub wręcz
deformują warunki funkcjonowania firmy.

Ilościowe miary ryzyka



Nieodzownym
elementem oceny
przedsięwzięcia
gospodarczego jest
pomiar ekspozycji
danego projektu na
ryzyko.



Należy stosować
ilościowe mierniki
ryzyka, za pomocą
których szacuje się
stopień zmienności
albo niepewności
uzyskania dochodu lub
zwrotu inwestycji (są
to m.in. odchylenie
standardowe i
współczynnik
zmienności).



Odchylenie

standardowe

, podobnie jak

współczynnik zmienności należą

do klasycznych miar

rozproszenia statystycznego.

Miary te ukazują niepewność

pojedynczych pomiarów

statystycznych.



Odchylenie standardowe

pokazuje przeciętne

zróżnicowanie poszczególnych

poziomów badanego zjawiska w

stosunku do ich wartości

średniej. Im wyższe jest zatem

odchylenie standardowe dla

prognozowanej sprzedaży lub

stopy zwrotu z inwestycji, tym

większym ryzykiem obciążone

jest takie przedsięwzięcie.

Ilościowe miary ryzyka

V

S



- o

d

c

h

y

le

n

ie

s

t

a

n

d

a

r

d

o

w

e

2

1

)

(

R

R

P

V

i

n

i

i









- w

a

r

ia

n

c

ja

|

|

R

R

P

d

n

i

i

i









- o

d

c

h

y

le

n

ie

p

r

z

e

c

ię

t

n

e

R

S

CV



- w

s

p

ó

łc

z

y

n

n

ik

z

m

ie

n

n

o

ś

c

i

S

–

o

d

c

h

y

le

n

ie

s

t

a

n

d

a

r

d

o

w

e

s

t

o

p

y

z

w

r

o

t

u

R

–

p

r

z

e

c

ię

t

n

a

, o

c

z

e

k

iw

a

n

a

s

t

o

p

a

z

w

r

o

t

u

Przykład liczbowy

SW jako narzędzie zarządzania

ryzykiem



Identyfikację określonych rodzajów ryzyka,

które mogą wystąpić w przyszłości,



Określenie natężenia zjawisk i siły ich

oddziaływania na przedsiębiorstwo,



Zalecenia dotyczące sposobu reagowania

przez firmę na zmiany w otoczeniu,



Projekcję spodziewanych efektów

gospodarczych działalności zależnie od

różnych stanów otoczenia oraz przyjętej

polityki.



Studium wykonalności
wymaga przygotowania
analiz, które posiadają
kluczowe znaczenie w
identyfikowaniu oraz
pomiarze ryzyka. Są to:
analiza otoczenia oraz
analiza organizacji.



Funkcja FS jako narzędzia
ograniczania ekspozycji
na różne kombinacje
ryzyka polega na
możliwości
symulacyjnego
przewidywania stanów
otoczenia
(wielowariantowe
prognozy) i
dopasowywania do
przewidywanych zjawisk
odpowiednich działań
operacyjnych i
strategicznych jednostki

Takie wieloscenariuszowe
prognozy, stanowiące rdzeń
profesjonalnie przygotowanego
planu obejmują:

SW jako narzędzie zarządzania

ryzykiem



Przygotowując
wielowariantowy plan
projektu można dość
skutecznie dokonać
oceny zagrożenia
bankructwem dla
każdego ze
scenariuszy.



Finansowa część
projektu dostarcza
wszystkich informacji
potrzebnych do
dokonania prognozy
kryzysu.



Prognozę kryzysu
można przeprowadzić
korzystając z tzw.
MODELI PREDYKCJI
BANKRUCTWA
(najbardziej znane są
funkcje
dyskryminacyjne
ALTMANA)



X

1

= kapitał pracujący / aktywa

ogółem



X

2

= zysk zatrzymany / aktywa

ogółem



X

3

= zysk przed opodatkowaniem i

zapłaceniem odsetek / aktywa
ogółem



X

4

= rynkowa wart. kapitału

własnego / wartość rynkowa kapitału
obcego



X

5

= przychody operacyjne / aktywa

ogółem

Model ALTMANA:

Funkcja Altmana dla spółek

niegiełdowych

Z = 0,72X

1

+ 0,85X

2

+ 3,11X

3

+

0,42X

4

+ 1X

5

Wartość współczynnika
„Z”

P-stwo upadku

1,8 i mniej

Znaczne

1,81 – 2,99

Nieokreślone

3,0 i więcej

Małe