Zaawansowane

nowotwory jajnika

dr hab. med. Roman

Makarewicz

Regionalne Centrum Onkologii

w Bydgoszczy

Epidemiologia nowotworów jajnika



Współczynniki zachorowalności

–

Polska 15/100 000

–

USA 20/100 000

–

Japonia 5/100 000



Czynniki ryzyka

–

mała płodność



RR nieródki/wieloródki 1.2/0.6

–

liczba ciąż i porodów





RR z liczbą poronień





RR z liczbą porodów

Epidemiologia nowotworów jajnika



Współczynniki zachorowalności

–

Polska 15/100 000

–

USA 20/100 000

–

Japonia 5/100 000



Czynniki ryzyka

–

mała płodność



RR nieródki/wieloródki 1.2/0.6

–

liczba ciąż i porodów





RR z liczbą poronień





RR z liczbą porodów

Epidemiologia nowotworów jajnika



Czynniki ryzyka

–

typ miesiączki i menopauza





RR z wczesną menarche





RR z późną menopauzą

–

wiek chorych





RR z wiekiem

–

15.7 dla 40-44 lat

–

54.0 dla 75-79 lat

–

doustna antykoncepcja





RR z zahamowaniem owulacji





RR o 50% przy antykoncepcji > 5 lat

Epidemiologia nowotworów jajnika



Czynniki ryzyka

–

czynniki genetyczne (5-10% raków jajnika)





RR zespół wrodzonego występowania raka jajnika

(BRCA1)





RR HBCO





RR Lynch II





RR Żydówki Ashkenazi (gen BRCA 1)

–

profilaktyka raka dziedzicznego



skrinig genetyczny



profilaktyczna oophorectomia



doustna antykoncepcja

Epidemiologia nowotworów jajnika



Badania przesiewowe

–

USG

–

CA 125



Koszt wykrycia jednego raka w stopniu I

–

450 000 USD

Symptomatologia nowotworów

jajnika



Nowotwory nabłonkowe

–

brak objawów swoistych



uczucie ciężkości w j.brzusznej



nerwobóle



parcie na mocz



dyspaurenia



krwawienia



Nowotwory nienabłonkowe

–

często zaburzenia hormonalne

Podział nowotworów jajnika



Nowotwory nabłonkowe- raki (80%)

–

surowiczy

–

śluzowy

–

endometroidalny

–

jasnokomórkowy

–

inne



Nowotwory nienabłonkowe (20%)

Podział kliniczny wg FIGO



I - guz ograniczony do jednego lub obu jajników



II - jw. z zajęciem narządów miednicy mniejszej



III jw.z obecnością wewnątrzotrzewnowych

wszczepów, zajęciem węzłów chłonnych,

przerzutami powierzchownymi do wątroby



IV przerzuty odległe, wysięk do j.opłucnej

Diagnostyka



Badanie ginekologiczne, przedmiotowe,

wywiad



USG (przezpochwowe, j. Brzusznej, Doppler)



Markery nowotworowe



Cystoskopia



Laparatomia



Laparoskopia



Zasady leczenia



Wieloetapowość



Leczenie skojarzone

Algorytm

postępowania w raku

jajnika

I a , I b

O b s e r w a c j a

I c , II

c h e m i o te r a p i a

P C

S to p i e ń I, II

R a k o p e r a c y j n y

T u ta j w p i s z ty tu ł

C R - o b s e r w a c ja

P R - c h e m it e r a p ia

e w . r a d io te r a p ia

C R

S e c o n d l o o k

P R / N C

c h e m i o te r a p i a

r a d i o te r a p i a

S to p i e ń III, IV

c h e m i o te r a p i a

P C

R a k p r a w d o p o d o b n i e n i e o p e r a c y j n y

T u ta j w p i s z ty tu ł

C h e m i o te r a p i a

P C

H o r m o n o te r a p i a

R a k n i e o p e r a c y j n y

T u ta j w p i s z ty tu ł

D IA G N O Z A

T u t a j w p is z ty t u ł

Leczenie chemiczne



Cel

–

leczenie uzupełniające w I, II, III stopniu

–

leczenie indukcyjne w II, III i IV stopniu

–

leczenie paliatywne

Wyniki leczenia



Stopień

–

I - 60% przeżyć 5 - lat

–

II 40%

–

III 5%

–

IV 3%

Leczenie chemiczne c.d.



Leczenie uzupełniające

–

karboplatyna + taxol

–

cisplatyna + taxol

–

cisplatyna + cyklofosfamid



Leczenie nawrotów

–

> 6 m-cy



pochodne platyny + taxol

–

< 6 (4) m-cy



topotekan, gemzar, doxil, etopozyd

Leczenie chemiczne c.d.



Badanie GOG 111

–

stadium: III i IV stopień, N= 410 chorych

–

DDP + Taxol vs. DDP + CTX

–

CR+PR: 77% vs 64%

–

CR: 54% vs 33%

–

zysk w przeżyciu: 14 miesięcy

Leczenie chemiczne -nowe kierunki

badań



chemioterapia konsolidacyjna

–

taxol 1 x w tygodniu



znaczenie antracyklin

–

DDP + Taxol + antracykliny poprawa

wyników?



chemioterapia dużymi dawkami leków



nowe leki

–

inhibitory topoizomerazy I (topotekan)

–

doxil

Leczenie chemiczne -nowe kierunki

badań



Taxoidy - działanie przeciwnowotworowe

–

polimeryzacja mikrotubul

–

indukcja apoptozy

–

hamowanie angiogenezy

–

polimetaxol 1 x w tygodniu



Taxoidy - działania niepożądane

–

reakcje uczuleniowe

–

neutropenia

–

neuropatia obwodowa

–

zaburzenia przewodnictwa serca

Rola

radioterapii



Leczenie uzupełniające (rzadko)



Leczenie II rzutu



Leczenie paliatywne

–

ból

–

krwawienie

–

objawy związane z przerzutami

Leczenie dootrzewnowe



Leczenie uzupełniające (rzadko)



Leczenie I, II rzutu



Leczenie paliatywne

–

wodobrzusze

–

ból

–

niedrożność

Leczenie dootrzewnowe



Metody

–

chemioterapia (DDP, BLE)

–

radionuklidy ( P 32, Au 196)

–

aktywatory immunologiczne (interferon)

Leczenie

dootrzewnowe



Zalety

–

pominięcie bariery otrzewnowej

–

osiągnięcie wysokiego stężenia leku

–

zwiększenie i przedłużenie ekspozycji na lek

–

absorpcja leku bezpośrednio przez tkankę

now



Wady

–

rozbieżność w ocenie wyników leczenia

Chemioterapia dużymi dawkami wspomagana

przeszczepem komórek macierzystych układu

krwiotwórczego-



Wskazania

–

brak CR po indukcyjnej chth

–

wznowa raka oporna na chth



Zasady

–

maksymalna redukcja guza

–

duże dawki cytostatyków

–

leczenie wspomagające



czynniki wzrostu, profilaktyka pgrzybicza



przeszczep autologiczny szpiku



przeszczep komórek macierzystych z krwi obwodowej

–

<1%

–

2.5-10% po 2 cyklach indukcyjnej chth+G-CSF

Postępowanie paliatywne w raku

jajnika



uśmierzenie objawów



wsparcie psychosocjalne



wsparcie duchowe



poprawa jakości życia

Główne problemy i objawy



Wodobrzusze (40 % chorych)

–

Objawy



powiększenie się obwodu brzucha



uczucie rozpierania



zgaga



obrzęk nóg



duszność

–

Leczenie



chemioterapia dootrzewnowa (90 mg BLE lub 100 mg

DDPw 2 l 0.9% NaCl)



radio lub immunoterapia (rzadko)



upusty płynu

Główne problemy i objawy



Wodobrzusze (40 % chorych) - leczenie cd.

–

Leki moczopędne



200 mg spironolaktonu + 80 mg furosemidu



stablilizacja wodobrzusza - zmniejszenie diuretyków



monitorowanie terapi diuretykami

–

pomiar obwodu brzucha

–

elektrolity

–

Paracenteza farmakologiczna



+ 24 godz. wlew furosemidu z szybkością 5 mg/h

–

Przetoka otrzewnowo-żylna

Główne problemy i objawy



Niedrożność jelit (50% chorych)

–

Objawy



uwypuklenie jelit



zaburzenia perystaltyki



bóle kolkowe lub ciągłe



nudności i wymioty



zaparcia

–

Leczenie



operacyjne

–

zespolenie omijające

–

przetoka



nieoperacyjne

Główne problemy i objawy



Niedrożność jelit - leczenie

nieoperacyjne cd.

–

Chemioterapia, radioterapia paliatywna?

–

Usuwanie kamieni kałowych

–

Objawowe



wyrównanie niedoborów płynów i elektrolitów



monitorowanie bilansu płynów wybranych

parametrów biochemicznych



zwalczanie czkawki

–

lewomepromazyny (tisercin), hioscyna

Główne problemy i objawy



Niedrożność jelit - leczenie objawowe

cd.

–

założenie sondy dożołądkowej

–

nawadnianie / żywienie pozajelitowe

–

uśmierzenie bółów kolkowych



odstawić leki przeczyszczające



odstawić metoklopramid



podać morfinę



podać środki rozkurczowe (pochodne hioscyny 60-

200 mg/24 godz.)

Główne problemy i objawy



Niedrożność jelit - leczenie objawowe cd.

–

Zwalczanie nudności i wymiotów



haloperidol 5-15 mg/doba



dimenhydrant (aviomarin) 150-200 mg/doba s.c.



lewomeprazyna(tisercin) 25-150 mg/doba s.c.



pochodne hioscyny 60-120 mg/doba s.c.



onansetron 16-24mg/doba



oktreotyd 0.1-0.6 mg/doba s.c

–

analog somatostatyny blokuje uwalnianie hormonów

podwzgórzowych stymulujących wydzielanie

żołądkowo-jelitowe

Główne problemy i objawy



Niedrożność jelit - przyczyny

–

rozsiew nowotworu

–

następstwa leczenia



chemioterapia



radioterapia



opioid toxic colon

–

zmiana MF na tramadol

–

0.8-1.6 mg naloksonu wcelu poprawy perystaltyki

jelit w wyniku odwrócenia działania opioidów na

receptory

Główne problemy i objawy



Obrzęk limfatyczny

nadmierne gromadzenie się

płynu w przestrzeni międzykomórkowej na skutek

utrudnionego odpływu przez naczynia limfatyczne.

Wysokie stężenie białka w zastoinowej limfie

wywołuje napływ wody i pogorszenie stanu

miejscowego



Przyczyny

–

zabiegi chirurgiczne

–

rozsiew nowotworu, przerzuty w węzłach

chłonnych

–

następstwa radioterapii

Główne problemy i objawy-

obrzęk limfatyczny c.d.



Objawy

(ból, wyciek limfy, utrudnianie poruszania)



Leczenie

–

farmakologiczne



diuretyki



glikokortykosterydy

–

rehabilitacyjne



pielęgnacja skóry



ucisk z zewnątrz



ćwiczenia



masaż limfatyczny

Główne problemy i objawy-

anoreksja i kacheksja



Zespół wyniszczenia nowotworowego

–

pogorszenie rokowania

–

narastające osłabienie

–

zmiany w psychice (depresja, lęk)



Częstość: do 80% chorych

Główne problemy i objawy-

anoreksja i kacheksja



Zaburzenia gospodarki cukrami

–

mało efektywny beztlenowy tor przemian

–

oporność na insulinę

–

nietolerancja glukozy

–

wzmożona glukoneogeneza w wątrobie



Zaburzenia gospodarki białkami i tłuszczami

–

hydroliza białek w tk. mięśniowej i wzmożona

synteza w wątrobie

–

wzmożona lipoliza

Główne problemy i objawy-

anoreksja i kacheksja



Przyczyny

–

guz nowotworowy



kachektyna (TNF)



interleukina 1i 6 (IL-1, IL-6)



interferon gamma

–

chemioterapia

–

zaburzenia psychiczne



Efekt

–

zaburzenia metaboliczne

–

zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość)

–

zaburzenia biochemiczne



spadek albumin i białka całkowitego we krwi

Główne problemy i objawy-

anoreksja i kacheksja



Leczenie

–

octan megestrolu (Megace) lub octan

medrogksyprogesteronu (Provera)



działania niepożądane

–

powikłania ztorowo-zakrzepowe

–

glikokortykosterydy



działania niepożądane

–

zatrzymanie wody w organizmie (obrzęki)

–

nasilenie katabolizmu

–

podrażnienie błony śluzowej żołądka

–

cyproheptadyna (Peritol) -

antagonista receptorów

histaminowych i serotoninowych

–

odżywki doustne

Postępowanie paliatywne w raku

jajnika



Glikokortykosterydy- przesłanki

teoretyczne

–

działanie pzawpalne i pobrzękowe



spadek wymiotów



zmniejszenie się ucisku



poprawa samopoczucia

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rak jajnika 10 2006
Rak jajnika wikipedia
6 rok rak jajnika doc e markwitz
Rak jajnika 3
rak jajnika
Rak jajnika – leczenie, podstawy chemioterapii
Rak jajnika 2
Rak jajnika, dokumenty, szkoła ola
ginmaterialy, GIN BAST, RAK JAJNIKA
Rak jajnika wykład
RAK JAJNIKA N
Rak jajnika 4

więcej podobnych podstron