1

Optymalny obszar 
walutowy

Dr Wanda Dugiel

 

 

2

Teoria optymalnego 
obszaru walutowego 



Mundell, definiuje optymalność tego obszaru jako zdolność do 

stabilizacji zatrudnienia i poziomu cen 



Przy tym uważa on, że w ramach optymalnego obszaru 

walutowego występują automatyczne dostosowania, prowadzące 

do usuwania bezrobocia i nierównowagi płatniczej, powstałych 

na skutek wystąpienia szoku asymetrycznego i stąd nie wymaga 

to stosowania narzędzi polityki pieniężnej i/lub fiskalnej. 



Według Mundella obszar walutowy jest optymalny pod 

warunkiem, że obejmuje regiony lub kraje o wspólnej walucie lub 

też istnieją różne krajowe (regionalne) waluty, ale powiązane 

sztywnymi kursami walutowymi przy zachowaniu zbiorowego 

kursu płynnego w stosunku do krajów trzecich a także istnieje 

wewnętrzna mobilność czynników produkcji, zwłaszcza siły 

roboczej (tj. mobilność w układzie między regionami lub krajami 

obszaru walutowego) i brak ich mobilności zewnętrznej. 

Warunkiem optymalności obszaru walutowego jest również 

wysoka elastyczność cen i płac w krajach członkowskich.

 

 

3

Uzupełnienia teorii 
optymalnych obszarów 
walutowych



Teoria optymalnego obszaru walutowego, sformułowana przez 

Mundella, została później uzupełniona przez wielu autorów. 



Niektórzy z nich uważają, że mobilność czynników produkcji 

nie jest wystarczającym warunkiem optymalności obszaru 

walutowego. 



Poddają oni w wątpliwość twierdzenie o automatycznym 

przepływie czynników produkcji z obszarów o wyższych 

kosztach jednostkowych tych czynników do obszarów o 

niższych kosztach jednostkowych. 



Pracownicy wcale nie muszą być przygotowani do 

przemieszczania się z obszarów o wyższych kosztach pracy do 

obszarów o niższych kosztach pracy, nawet, jeżeli miejsca 

pracy w tych ostatnich są dostępne.Pracownicy mogą 

oczekiwać zmian na rynku pracy i nie decydować się na jej 

poszukiwanie poza granicami danego regionu lub kraju.

 

 

4

Uzupełnienia teorii 
optymalnych obszarów 
walutowych



Według McKinnona optymalny obszar walutowy powinien 

obejmować gospodarki o wysokim stopniu otwarcia. 



Grubel poruszył równie istotny problem asymetrii w od 

działywaniu polityki ekonomicznej skoncentrowanej na 

szczeblu ponad narodowym na poszczególne kraje obszaru 

walutowego. Według niego polityka ekonomiczna kreowana 

na szczeblu ponadnarodowym, optymalna z punktu widzenia 

obszaru jako całości, nie musi być optymalna dla każdego z 

krajów członkowskich, a mimo to każdy z krajów będzie 

musiał się jej pod porządkować. Prowadzi to do konieczności 

akceptowania przez niektóre kraje zmniejszonego poziomu 

dobrobytu i konkurencyjności gospodarki w porównaniu z 

sytuacją, gdyby kraj samodzielnie mógł określać wielkość 

stopy inflacji, bezrobocia, stopy procentowej, podaży 

pieniądza, stopy wzrostu gospodarczego optymalnych z jego 

punktu widzenia.

 

 

5

Uzupełnienia teorii 
optymalnych obszarów 
walutowych



De Grauwe podejmuje między innymi problem 

tworzenia unii walutowej przez kraje wysoko 

rozwinięte z niską inflacją z krajami słabiej 

rozwiniętymi o wysokiej inflacji. Teoria optymalnych 

finansów publicznych mówi o tym, że racjonalnie 

postępujący rząd może wykorzystywać alternatywne 

źródła dochodów budżetowych, jeśli koszt 

marginalny pozyskania dochodów z obu źródeł jest 

taki sam. 



Jednym z nich może być wzrost podatków, drugim 

zaś wzrost dochodów poprzez inflację (tzw. 

seignorage). Jeśli koszt marginalny zwiększenia 

dochodów budżetowych przez wzrost opodatkowania 

przewyższa koszt marginalny zwiększenia dochodów 

poprzez inflację (seignorage), to wówczas optymalne 

będzie zredukowanie podatków i zwiększenie inflacji. 

 

 

6

Uzupełnienia teorii 
optymalnych obszarów 
walutowych



Kraje słabiej rozwinięte, przystępując do unii walutowej, 

muszą utrzymywać inflację na wymaganym niskim 

poziomie. To oznacza, że przy danym poziomie wydatków 

budżetowych rządy tych krajów muszą zwiększyć 

obciążenia podatkowe w przypadku presji inflacyjnej. 

Jednakże konsekwencją wzrostu obciążeń podatkowych są 

straty w dobrobycie i spadek konkurencyjności tych krajów. 



Można tutaj również dodać, że z punktu widzenia ekonomii 

podaży (supply-side economics), konsekwencją takiego 

posunięcia będzie obniżenie tempa wzrostu gospodarczego 

i konkurencyjności gospodarki w długim okresie. Z tego 

typu sytuacją kraje słabiej rozwinięte mogą mieć do 

czynienia nie tylko w momencie przystąpienia do unii 

monetarnej, ale również później.

 

 

7

Uzupełnienia teorii 
optymalnych obszarów 
walutowych



Krugman wskazuje na koszty (straty), jakie może 

ponieść kraj przystępujący do obszaru 

walutowego o wspólnej walucie lub 

usztywnionych względem siebie kursach krajów 

członkowskich. 



Kosztem (stratą) jest pozbycie się polityki 

kursowej jako narzędzia przywracania równowagi 

zewnętrznej w warunkach szoków 

ekonomicznych.



Koszty integracji walutowej uzależnione są od 

stopnia elastyczności rynku pracy i mobilności 

czynnika pracy w poszczególnych krajach. 



Wzrost mobilności czynnika pracy przez 

deregulację powinien spowodować zmniejszenie 

kosztów integracji walutowej.