SPIS TREŚCI



WSTĘP

1. POJĘCIE SAMOBÓJSTWA

2. TYPY SAMOBÓJSTW

3. PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW

4. SYGNAŁY ZAGROŻENIA SAMOBÓJSTWEM

5. CZYNNIKI RYZYKA POPEŁNIENIA SAMOBÓJSTWA

6. MITY O SAMOBÓJSTWACH

7. ZAPOBIEGANIE SAMOBÓJSTWOM

7.1 NATURALNE ŹRÓDŁA POMOCY

7.2 STRATEGIE PROFILAKTYCZNE I EDUKACYJNE

7.3 TERAPIE ZAPOBIEGAWCZE

7.4 OŚRODKI ZAPOBIEGANIA SAMOBÓJSTWOM

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

WSTĘP



Życie jest jedno... Życie jest cenne... Życie jest piękne... W podobny sposób myśli wielu ludzi, ale
nie wszyscy... Coraz młodsze pokolenia odczuwają „ból istnienia” . Nie radzą sobie ze swoim życiem.
„Po co żyć, skoro życie kończy się niczym. Po co rodzić dziecko, równocześnie skazując je na śmierć.
Każdego dnia ludzie umierają z głodu, od kul, z czyichś nienawistnych rąk.



Nie widzę tu miejsca dla siebie. Gdyby nawet walczyć o inność świata, to przecież i tak ostatecznie
zwyciężą pluskwy.”
szesnastolatka
„Jeżeli umrę, nie opłakujcie mnie. Postąpiłem tak dlatego, że nie mogłem pogodzić się ze światem.
Na znak protestu przeciwko przemocy! Aby między ludźmi panowała miłość i aby zwrócić uwagę na
różne problemy...”
siedemnastolatek
„Mamusiu, błagam Cię, proszę Cię, wybacz mi, ale ja nie daję sobie ze sobą rady, w głowie mi się
kotłuje, nie wiem, co mam robić. Popełnianie samobójstwa to głupi gówniany wybryk. Ale ja jestem
takim gównem, mam dopiero 15 lat, więc cóż, przepraszam za wszystko, kocham Was.”
piętnastolatka
To fragmenty listów małoletnich samobójców, których niestety nie odratowano. Smutne jest to, że
tak młodzi ludzie pełni energii potrafią głęboko skrywać swoje problemy, nie dzieląc się nimi z nikim.
Nie dają bliskim szans na uratowanie ich życia, na zaoferowanie pomocy. Dlaczego tak się dzieje?
Dlaczego ludzie sięgają po zachowania autodestrukcyjne? Jakie istnieją czynniki ryzyka zamachu
samobójczego? Jak pomóc niedoszłym samobójcom? Te pytania dręczą wielu ludzi. W niniejszej
pracy postaram się udzielić na nie odpowiedzi.



Nie widzę tu miejsca dla siebie. Gdyby

nawet walczyć o inność świata, to

przecież i tak ostatecznie zwyciężą

pluskwy.”

szesnastolatka

„Jeżeli umrę, nie opłakujcie mnie.

Postąpiłem tak dlatego, że nie mogłem

pogodzić się ze światem. Na znak

protestu przeciwko przemocy! Aby

między ludźmi panowała miłość i aby

zwrócić uwagę na różne problemy...”

siedemnastolatek



„Mamusiu, błagam Cię, proszę Cię,
wybacz mi, ale ja nie daję sobie ze
sobą rady, w głowie mi się kotłuje, nie
wiem, co mam robić. Popełnianie
samobójstwa to głupi gówniany
wybryk. Ale ja jestem takim gównem,
mam dopiero 15 lat, więc cóż,
przepraszam za wszystko, kocham
Was.”
piętnastolatka



To fragmenty listów małoletnich

samobójców, których niestety nie

odratowano. Smutne jest to, że tak

młodzi ludzie pełni energii potrafią

głęboko skrywać swoje problemy, nie

dzieląc się nimi z nikim. Nie dają bliskim

szans na uratowanie ich życia, na

zaoferowanie pomocy. Dlaczego tak się

dzieje? Dlaczego ludzie sięgają po

zachowania autodestrukcyjne? Jakie

istnieją czynniki ryzyka zamachu

samobójczego? Jak pomóc niedoszłym

samobójcom? Te pytania dręczą wielu

ludzi. W niniejszej pracy postaram się

udzielić na nie odpowiedzi.

1.

POJĘCIE SAMOBÓJSTWA



Samobójstwo jest problemem, który nurtuje wielu

naukowców. Zanim przejdę do szczegółowego

omawiania tego zjawiska, przedstawię definicję

tego pojęcia.

Samobójstwo to:



1) według Światowej Organizacji Zdrowia

akt samobójczy ze skutkiem śmiertelnym



2) według Nowej Encyklopedii Powszechnej

celowe zachowanie samodestrukcyjne

prowadzące do śmierci biologicznej, które może

mieć charakter gwałtowny (np. samobójstwo

przez powieszenie się) lub charakter stopniowy

(np. samobójstwo przez zagłodzenie się)



3) według Wincentego Okonia

świadome pozbawienie się życia[...]



4) według Emila Durkheima

każdy przypadek śmierci, będący bezpośrednim

lub pośrednim wynikiem działania lub

zaniechania, przejawionego przez ofiarę zdającą

sobie sprawę ze skutków swego zachowania



5) według Shneidmana

świadomy akt samounicestwienia; najlepiej

rozumieć je jako wielowymiarowy stan złego

samopoczucia u osoby o niezaspokojonych

potrzebach, która samobójstwo uważa za

najlepsze rozwiązanie jakiegoś ze swoich

problemów



6) według Diekstra

wybrane dobrowolnie zachowanie, które w

możliwie najkrótszym terminie ma

spowodować własną śmierć



7) według Kay’a R. Janisona

śmierć na skutek obrażeń, otrucia lub

uduszenia tam, gdzie istnieją (pośrednie

lub bezpośrednie) dowody na to, że

obrażenia denat zadał sobie sam i

zamierzał odebrać sobie życie



8) wg Encyklopedii Internetowej Wikipedia

śmierć jednostki, która nastąpiła w wyniku

jej celowego, świadomego działania

2. TYPY SAMOBÓJSTW



Najważniejszym twórcą typów samobójstw jest

socjolog Emil Durkheim. Wyróżnił on cztery

sytuacje-typy prowokujące zachowania

samobójcze:



1) samobójstwo egoistyczne – jednostka nie jest

zintegrowana ze społeczeństwem w stopniu

wystarczającym i zmuszona zostaje zaufać

jedynie własnym możliwościom; jednostka

odczuwa głęboką osobistą porażkę



2) samobójstwo altruistyczne – jednostka

identyfikuje się z kulturą lub ideałem grupy, do

której przynależy; jednostka poświęca siebie

jako ofiary dla dobra innych



3) samobójstwo anomiczne – jednostka znajduje

się w stanie moralnego rozregulowania, braku

zwyczajowych standardów społecznych;

jednostka, znajdując się w sytuacji pozbawienia

punktów odniesienia, które do tej pory

regulowały jej zachowanie, może poczuć się

bezużyteczna; życie dla tej jednostki nie ma

sensu; istnieje brak łączności z normami i

wartościami społecznymi



4) samobójstwo fatalistyczne – jednostka

obciążona jest przesadną regulacją; jednostka

widzi jedyną możliwość ucieczki z sytuacji ,

którą przeżywa, jako niemożliwą do zniesienia



Brunon Hołyst również wspomina o typach

zachowań samobójczych:



1) samobójstwo wyobrażone – uświadomienie

sobie możliwości rozwiązania problemów w

drodze samobójstwa



2) samobójstwo upragnione – myśli, które nie

ustępują, ale nabierają charakteru celu



3) samobójstwo usiłowane – ciąg zachowań,

których celem jest pozbawienie się życia, przy

czym cel ten nie zostaje osiągnięty



4) samobójstwo dokonane – zamach na własne

życie kończący się śmiercią

3. PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW



Dlaczego ludzie popełniają samobójstwa? To pytanie nurtuje do

dziś wielu badaczy. Ważne jest to, by pamiętać, że nigdy jedna

przyczyna nie prowadzi do aktu samobójczego. Zawsze na czyn

autodestrukcyjny składa się wiele czynników.



Do przyczyn samobójstw według Głównej Komendy Policji w

Warszawie należy:



 choroba psychiczna

 nieporozumienie rodzinne

 przewlekła choroba

 warunki ekonomiczne

 zawód miłosny

 nagła utrata źródeł utrzymania

 śmierć osoby bliskiej

 problemy szkolne

 trwałe kalectwo

 AIDS

 niepożądana ciąża

 zaburzenia osobowości

 osamotnienie i poczucie izolacji

 nieprzystosowanie społeczne

 chęć zemsty, kary, próby szantażu i manipulacji otoczeniem

 uzależnienie



Istnieje jeszcze wiele innych motywów

prowadzących do zachowań

samobójczych. Przedstawione powyżej

przyczyny są najczęściej spotykanymi.

Warto również pamiętać, że przyczyny

zachowań autodestrukcyjnych u dzieci i

młodzieży nie są takie same jak u

dorosłych. Samobójstwa osób dorosłych są

zazwyczaj skutkiem niepowodzenia w

realizacji własnych planów życiowych lub

nieuleczalnych chorób, samobójstwa dzieci

i młodzieży są natomiast uwarunkowane

zachowaniem innych osób, zwłaszcza

rodziców i nauczycieli [...].

4. SYGNAŁY ZAGROŻENIA

SAMOBÓJSTWEM



Trudno jest przewidzieć zamach
samobójczy. Odróżnić grożenie
samobójstwem od chęci pozbawienia
się życia. Istnieje jednak możliwość
rozpoznania zmian w zachowaniu,
które mogą być sygnałem
zagrożenia. Wtedy jest możliwość
udzielenia pomocy i odwiedzenia
niedoszłego samobójcy od zamiaru
pozbawienia się życia.



Erwin Ringel wyróżnił trzy typy znaków

ostrzegawczych wysyłanych przez osobę

zamierzającą popełnić samobójstwo :



1) werbalne znaki ostrzegawcze

 otwarte werbalne znaki ostrzegawcze:

„chcę umrzeć”, „już dłużej nie mogę”,

„wolałbym nie żyć”, „wolałbym się nigdy

nie urodzić”

aluzje: „już niedługo  nie będziesz się

musiał o mnie martwić”, „niedługo nie

będę sprawiał ci kłopotów, „wszystko jest

bez sensu, wątpię, że to przeżyję”

żarty,  dowcipkowanie o śmierci,

pogrzebach, samobójstwach



2) zachowania jako znaki ostrzegawcze

 porządkowanie swoich spraw: rozdawanie swoich

ulubionych rzeczy, generalne porządki w pokoju, biurku,

wyrzucanie niepotrzebnych rzeczy

 zmiana nawyków związanych ze snem i jedzeniem

 zachowania agresywne, buntownicze

 ucieczki z domu

 sięganie po alkohol i narkotyki

 unikanie kolegów i rodziny

 ograniczenie normalnej aktywności

 niedbałość o wygląd zewnętrzny

 zmiany w osobowości

 nastrój zniechęcenia i nudy

 trudności z koncentracją

 gorsze wyniki w nauce

 powtarzające się skargi dotyczące dolegliwości

fizycznych

 utrata zainteresowań

 negatywne reagowanie na pochwały i nagrody

 złowieszczy spokój

 nagłe objawy radości po okresie depresji = tzw.

Huśtawka nastroju



3) sytuacyjne znaki ostrzegawcze

 osoba towarzysko wyizolowana, nie mająca

przyjaciół lub mająca problemy z podtrzymywaniem

przyjaźni

 osoba nadużywająca narkotyków i/lub alkoholu

 osoba, która była lub jest maltretowana

fizycznie, werbalnie, seksualnie

 osoba, która przeżyła lub przeżywa dużą stratę,

np. śmierć kogoś bliskiego, rozwód, rozstanie z

partnerem, utratę wcześniejszej pozycji finansowej

 osoba, która jest najstarszym dzieckiem w

rodzinie

 osoba z historią zaburzeń psychicznych

 osoba, która usiłowała już dokonać samobójstwa

 osoba, której ktoś bliski odebrał sobie życie

 osobowość perfekcjonisty

5. CZYNNIKI RYZYKA POPEŁNIENIA

SAMOBÓJSTWA



Aby wykryć zagrożenie samobójstwem,

musimy zastanowić się i odpowiedzieć

sobie na pytanie, jak realne jest to, że

może do tego dojść. Większość

ekspertów uważa, że determinacja

samobójcza jest najbardziej oczywistym

sygnałem, który możemy odebrać, oraz

że każde samobójstwo składa się z

trzech elementów:

1) specyficzność

2) śmiercionośność
3) dostępność



Gdy stwierdzimy, że powyższe
warunki zostaną urzeczywistnione,
wówczas możemy mówić, że
prawdopodobieństwo popełnienia
samobójstwa jest bardzo wysokie.
Pod koniec lat dziewięćdziesiątych
Los Angeles Suicie Prevention Center
opracowało „skalę śmiercionośności”.
Skala ta składała się z listy czynników
wpływających na osobę , będącą
aktualnie na granicy samobójstwa.



Lista ta obejmowała następujące punkty:

1. WIEK I PŁEĆ: prawdopodobieństwo jest

większe w przypadku mężczyzn niż kobiet

oraz w przypadku osób powyżej

sześćdziesiątego piątego roku życia

2. SYMPTOMY: prawdopodobieństwo jest

większe, jeśli dana osoba znajduje się wstanie

depresji, gdy ma problemy ze snem,

przeżywa rozpacz lub gdy jest alkoholikiem

3. STRES: prawdopodobieństwo jest

większe, gdy dana osoba boryka się z

poważnym stresem

4. OSTRA REAKCJA NA PEWNE ASPEKTY:

prawdopodobieństwo jest większe, gdy dana osoba

nagle zaczyna przejawiać specyficzne symptomy

5. PLANY SAMOBÓJCZE: prawdopodobieństwo

zwiększa się proporcjonalnie do tego, jak

śmiercionośne są środki; proporcjonalnie do stopnia

organizacji oraz szczegółowości planów

6. PODSTAWY: prawdopodobieństwo jest większe,

gdy dana osoba nie posiada rodziny lub przyjaciół

7. WCZEŚNIEJSZE ZACHOWANIA SAMOBÓJCZE:

prawdopodobieństwo jest znacznie większe, gdy

dana osoba ma już za sobą wcześniejsze próby

samobójcze

8. STAN ZDROWIA: prawdopodobieństwo

jest większe, gdy mamy do czynienia z

poważną, wyniszczającą chorobą

9. RELACJE Z INNYMI:

prawdopodobieństwo jest większe, gdy

komuś brakuje „korzeni” lub gdy jest

osobą społecznie nieakceptowaną

10. REAKCJA OSÓB, Z KTÓRYMI KTOŚ SIĘ

W ŻYCIU LICZY: prawdopodobieństwo jest

większe, gdy inni karzą lub odrzucają

danego człowieka

6. MITY O SAMOBÓJSTWACH



Ważne jest to, żebyśmy pomagając
osobie zamierzającej odebrać sobie
życie, znali mity o samobójstwach.
Nie możemy kierować się
stereotypami. One mogą tylko
utrudnić nam zdiagnozowanie
problemu i doprowadzić doi tragedii.
Poniżej przedstawię osiem najbardziej
znanych stereotypów.



1) NIE POPEŁNI SAMOBÓJSTWA TEN, KTO O NIM MÓWI

Na 10 samobójców przypada 8,którzy

niedwuznacznie o swoich zamiarach mówili.



2) DO SAMOBÓJSTW DOCHODZI BEZ OZNAK

SYGNALIZACYJNYCH

Wiele obserwacji uczy, że ludzie, którzy odbierają

sobie życie, sygnalizowali to przeważnie

niedwuznacznymi oznakami lub działaniami.



3) KTO POPEŁNIA SAMOBÓJSTWO, KONIECZNIE CHCE

ODEBRAĆ SOBIE ŻYCIE

Większość samobójców oscyluje między

pragnieniem, by żyć,i tym, by umrzeć; „igrają ze

śmiercią” pozostawiając drugim ratowanie ich. Rzadko

kto odbiera sobie życie nie odsłaniając swoich uczuć

komuś drugiemu.



4) KTO RAZ SKŁANIA SIĘ DO SAMOBÓJSTWA, BĘDZIE TO

CZYNIŁ ZAWSZE

Ludzie zmęczeni życiem, tylko w pewnym okresie

swojego życia odczuwają pragnienie zabicia siebie.



5) POPRAWA PO KRYZYSIE SAMOBÓJCZYM OZNACZA KONIEC

RYZYKA

Większość samobójstw zdarza się w ciągu trzech

miesięcy po zaczynającej się „poprawie”, kiedy pacjent na

nowo odzyskuje energię do urzeczywistnienia swoich

chorobliwych zamiarów.



6) SAMOBÓJSTWO CZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE WŚRÓD BOGATYCH

LUB ODWROTNIE – PRAWIE WYŁĄCZNIE WŚRÓD UBOGICH

Samobójstwo nie jest ani chorobą biednych, ani plagą

biednych. Jest bardzo „demokratyczne” i zdarza się we

wszystkich warstwach ludności.



7) SAMOBÓJSTWO JEST DZIEDZICZNE LUB JEST „ZŁEM

RODZINNYM”

Samobójstwo nie jest zjawiskiem dziedzicznym, lecz

zjawiskiem indywidualnym.



8) WSZYSCY, KTÓRZY POPEŁNIAJĄ LUB CHCĄPOPEŁNIĆ

SAMOBÓJSTWO, SĄ CHORZY PSYCHICZNIE, KAŻDE

SAMOBÓJSTWO JEST CZYNEM NIZDROWEGO NA UMYŚLE

Okazuje się na podstawie studium setek najnowszych

doniesień, że samobójca wprawdzie jest krańcowo

nieszczęśliwy, ale niekoniecznie chory psychicznie.

7. ZAPOBIEGANIE

SAMOBÓJSTWOM



Człowieka zagrożonego samobójstwem nie można

pozostawić samemu sobie – jest to podstawowa

zasada profilaktyki. 80 % samobójców wysyła znaki

ostrzegawcze. Nie można ich bagatelizować.

Wiadomo, że w sprawach życia i śmierci nie

możemy pozwolić sobie na zbytnią pewność.

Zawsze trzeba pamiętać, żeby skontaktować się ze

specjalistą. Ważne jednak jest to, by dostrzec

wskazówki, które najczęściej są wołaniem o

pomoc. Wymienia się cztery najczęstsze powody

nadawania sygnałów przez potencjalnego

samobójcę. Są to: pragnienie otrzymania pomocy

od kogoś i uniknięcia samobójstwa, pragnienie

poinformowania bliskich, aby byli przygotowani do

poniesienia straty, pragnienie wywarcia presji na

bliskich oraz nadmiar własnych uczuć, z którymi

nie można sobie dłużej radzić [...]. Sygnały te

mogą być listami, słowami, pytaniami, których

naprawdę nie można lekceważyć.

7.1 NATURALNE ŻRÓDŁA

POMOCY



W zapobieganiu samobójstwom niezmiernie istotna

jest zdolność korzystania z naturalnych źródeł

pomocy takich jak rodzina. Według danych

zaprezentowanych przez psychologa Konrada Knopa

większość działań, jakie zapobiegają samobójstwom,

podejmują nieprofesjonaliści. Co więc zrobić, by dana

osoba zechciała podzielić się z nami swoim

problemem? Dr hab. Barbara Pilecka daje kilka

jasnych wskazówek dla bliskich, którzy mogą pomóc:

Przede wszystkim wysłuchać. Denerwujące są uwagi

typu: życie jest piękne, trzeba żyć. Nie należy

gloryfikować życia, tylko skupić się na konkretnym

problemie i wskazać jakieś możliwości rozwiązania.

Można podsunąć coś społecznie użytecznego, np.

pomaganie innym [...]. Postępowanie z niedoszłym

samobójcą jest sztuką, trzeba mu dać, ile chce,

czasu, wsparcia, ale trzeba uważać, by nie

wzmacniać autodestrukcyjnych rozwiązań.



Do naturalnych źródeł pomocy należy

przede wszystkim rozmowa. Osoba

zamierzająca dokonać samobójstwa nie

powinna zostać sama. Musi czuć, że ktoś

rozpoznał jej intencje i chce jej pomóc.

Oto 10 wskazówek postępowania z

niedoszłym samobójcą :

1) ZBUDUJ POMIĘDZY WAMI POMOST

• bądź mocnym, mów tonem życzliwym,

ale stanowczym

• dostarczaj wzmocnienia pozytywnego

• ukaż, że obchodzi cię jej problem i jest

dla ciebie ważny

• zapewnij oparcie emocjonalne

2) OTWÓRZ DRZWI I SŁUCHAJ

• pomóż tej osobie zacząć mówić, a wtedy

słuchaj

• postaraj się zrozumieć problemy, które kryją

się za wypowiedziami tej osoby

3) OCEŃ RZECZYWISTOŚĆ

• na ile są poważne zamiary skończenia ze sobą

• czy istnieje konkretny plan

• skieruj zagrożonego do odpowiednich osób po

pomoc

• nie obiecuj tajemnicy, to może kosztować

ludzkie życie

4) OCEŃ NATĘŻENIE

• oceń emocje w danej chwili

5) TRAKTUJ ROZMÓWCĘ POWAŻNIE

• nie lekceważ znaczenia słów tej osoby

• zaufaj swoim podejrzeniom, że ta osoba

może myśleć o pozbawieniu się życia

6) ZADAJ WŁAŚCIWE PYTANIA

• nie bój się pytać o myśli samobójcze

• „wyłóż karty na stół”

7) ZNAJDŹ I ZMOBILIUZUJ SYSTEMY

OPARCIA

• oceń czy rozmówca ma w sobie siły,

które mogą być dla niej oparciem



8) PODEJMIJ DZIAŁANIA

• daj osobie zagrożonej coś, czego będzie mogła się

uchwycić

• ustal hierarchię problemów i zaplanuj działanie

• skłoń rozmówcę do podjęcia decyzji, by zrobił coś celu

poprawy swej sytuacji

• jeśli to potrzebne, przejmij inicjatywę i bądź stanowczy

• na ile i kiedy to będzie możliwe, odsuń osobę

zagrożoną od jej głównych środków samozniszczenia

9) UTRZYMAJ CEL

• kryzys niekoniecznie można uznać za miniony tylko

dlatego, że osoba zagrożona twierdzi, iż tak stało się

• konieczne jest dalsze postępowanie, upewnij się, że

tak się stało

10) PRZEKAŻ PAŁECZKĘ

• zapewnij „wyspy oparcia” wokół zagrożonej osoby

• włącz w to najwięcej pozytywnie nastawionych

życzliwych osób, w tym specjalistów

• zawsze dbaj o to, by osoba zagrożona była ciągle

otoczona pomocą

7.2 STRATEGIE PROFILAKTYCZNE

I EDUKACYJNE



Potencjalni samobójcy bardzo różnią się

od siebie. Nieliczni mają obszerną

wiedzę o autodestrukcji, którą mogą

zastosować w praktyce. Aby dostarczyć

tę wiedzę innym, należy stworzyć

strategie profilaktyczne i edukacyjne,

które uwzględnią potrzeby wszystkich

zainteresowanych: osób o skłonnościach

samobójczych, pracowników służby

zdrowia i całego społeczeństwa.

Strategie powinny składać się z pięciu

elementów :

a) komunikacja

• należy podkreślać znaczenie komunikacji

międzyludzkiej

• zachęcać do mówienia o swoich zmartwieniach i

niepokojach

b) strategia radzenia sobie

• zapoznanie z aktywnymi metodami radzenia sobie

• komunikacja

• poszukiwanie wsparcia społecznego

c) destygmatyzacja stresorów

• zmiana postrzegania sytuacji stresujących – nie jako

osobiste słabostki

d) destygmatyzacja zaburzeń afektywnych i wiedza

o związanych z samobójstwem czynnikach ryzyka

• rozpowszechnienie wiedzy o tym, czym jest i jak

często występuje depresja

e) wiedza o istniejących służbach

• informowanie o istnieniu służb udzielających

konsultacji i pomocy

7.3 TERAPIE

ZAPOBIEGAWCZE



W ostatnich czasach psychologowie we

współpracy z innymi specjalistami

opracowali lecznicze programy

interwencyjne. Mają one uczyć nas

posługiwania się bardziej złożonymi

strategiami rozwiązywania problemów,

byśmy w obliczu stresów i napięć życiowych

potrafili lepiej sobie z nimi radzić i nie brali

pod uwagę możliwości samobójstwa. Poniżej

przedstawię dwie terapie stworzone przez

amerykańskich psychologów :

a) terapia nastawiona na rozwiązywanie

problemów

• identyfikacja problemu klienta

• identyfikacja zasobów klienta

• czerpanie informacji z innych źródeł

• decyzja o środkach praktycznych

• budowa relacji terapeutycznej

b) terapia poznawczo – behawioralna z

podręcznikiem

• krótkoterminowa interwencja w różnej

formie: od wręczania pacjentowi sześciu

książeczek bądź podręczników do

przeprowadzenia sześciu sesji terapii

poznawczej; jeśli pacjent o tendencjach

samobójczych otrzymał sześć książeczek i

nie wrócił, by dalej prosić o terapię, to

znaczy, że interwencja zadziałała

7.4 OŚRODKI ZAPOBIEGANIA

SAMOBÓJSTWOM



Coraz częściej problem samobójstwa jest

nagłaśniany. Wiele osób mając osobę

bliską z tendencjami samobójczymi, nie

potrafi jej pomóc. Nie rozumie jej

problemu. Warto wtedy zgłosić się do

specjalistów. Powstają poradnie, w których

udzielą nam odpowiednich wskazówek do

działań. W Wielkiej Brytanii prężnie

działają organizacje zajmujące się

problematyką samobójstw, np.

„Samarytanie”. Organizacja została

założona w 1953 roku przez Chada Varaha.



Posiada liczne grono wolontariuszy, którzy

kierują się siedmioma wskazówkami,

między innymi: być dostępnym przez całą

dobę, nieść ulgę w cierpieniu, absolutnie

przestrzegać zasady dyskrecji oraz nie

narzucać własnych wierzeń i przekonań.

Instytucji wspierających jest coraz więcej.

Niestety niewiele osób korzysta z nich. WS

Polsce wizyta u psychologa czy u

psychoterapeuty jest nadal źle odbierana.

Pacjent zawsze musi być chory psychicznie,

skoro odwiedza takiego specjalistę. Jeśli uda

się zdjąć ten stygmat, zachęcimy innych do

aktywnego korzystania z pomocy,

zgłaszania się do istniejących służb, które

pomogą im pomagać sobie samym.

ZAKOŃCZENIE



Rocznie w Polsce 5 – 6 tysięcy osób popełnia

samobójstwo. Samobójstwo nie jest

pragnieniem śmierci, ale jest ucieczką przed

życiem, przed problemami, które z dnia na

dzień stają się ciężarem nie do zniesienia.

Bardzo ważne jest to, by dzielić się swoimi

zmartwieniami z bliskimi. Oni zawsze nam

pomogą, doradzą. Nie można zamykać się ze

swoimi problemami i odwracać od całego

świata. Nie można rozwiązywać niepokoi

wybierając śmierć. Nie tędy droga... Życie

mamy tylko jedno i nie można go gasić...

Trzeba odnaleźć światełko w tunelu... Poszukać

innej drogi... Innego wyjścia... Przede

wszystkim należy zaufać ludziom...



Wszyscy mamy problemy. Każdy radzi

sobie z nimi na swój sposób. Jeśli widzimy

w naszym otoczeniu osobę, która

sygnalizuje, że chce pozbawić się życia,

nie bagatelizujmy tego. Pomóżmy

zagubionej istocie odnaleźć swoje miejsce

na Ziemi i właściwą drogę. Dzięki

skutecznym działaniom profilaktycznym

oraz umiejętności wczesnego

rozpoznawania czynników ryzyka i

symptomów tzw. zespołu przed

samobójczego możemy przyczynić się do

zmniejszenia liczby ofiar, które umierają z

własnych rąk. Możemy po prostu uratować

ludzkie życie...

BIBLIOGRAFIA

Literatura

• Brunon Hołyst, Samobójstwo – przypadek czy konieczność, PWN, Warszawa 1983r.

• Erwin Ringel, Samobójstwo, wołanie o pomoc, PTZ, Warszawa 1992

• Eugene Kennedy, Sara C. Charles, Jak pomagać dobrą radą?, Wydawnictwo WAM,

Kraków 2004r.

• Hanna Rylke, Czego boją się dorośli?, WSiP, Warszawa 2003r.

• Kay Radfield Janison, Noc szybko nadchodzi, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań

2004r.

• Nowa Encyklopedia Powszechna, PWN, Warszawa 2004r.

• NumaTetaz, Warto żyć, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1976

• Rory O’ Connor, Noel Sheehy, Zrozumieć samobójcę, Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, Gdańsk 2002r.

• Wincenty Okoń, Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Warszawa 2004r.

Artykuły

• „Dzieci, których nie ma”[w:] Newsweek Polska, Nr 4/2006, 29.01.2006r.

• „Gra o życie do końca – wywiad z prof. Barbarą Pilecką” [w:] Charaktery, nr 7, lipiec

2001

• „Zagrożenie samobójstwem” [w:] Problemy Opiekuńczo – Wychowawcze, Instytut

Rozwoju Służb Społecznych, nr 6/2005

Strony internetowe

• www.wikipedia.pl

• www.kgp.gov.pl

• www.przyjaciele.org.pl