RACHUNKOWOŚĆ 

FINANSOWA

Rzeczowe aktywa trwałe

                                              
  

Rzeczowe aktywa

trwałe

Środki trwałe

Środki trwałe

 w budowie

Środki trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z 

nimi:



  o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności 

dłuższym niż rok



  kompletne



  zdatne do użytku



  przeznaczone na potrzeby jednostki

Zalicza się do nich w 
szczególności:



nieruchomości - w tym grunty, prawo 

wieczystego użytkowania gruntu, budowle i 

budynki, a także będące odrębną własnością 

lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do 

lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo 

do lokalu użytkowego,



maszyny, urządzenia, środki transportu i inne 

rzeczy,



ulepszenia w obcych środkach trwałych,



inwentarz żywy.

Zasady ustalania  wartości  

początkowej

środków trwałych 

Sposób pozyskania

Parametr wyceny

Zakup

Cena nabycia

Wytworzenie

Koszt wytworzenia

Nieodpłatne otrzymanie,
Aport 

Cena sprzedaży takiego samego 

lub podobnego przedmiotu 

Zasady ustalania  wartości  

początkowej

środków trwałych 

Sposób pozyskania Parametr wyceny

Zakup

Cena nabycia

Wytworzenie

Koszt wytworzenia

Nieodpłatne otrzymanie,
Aport 

Cena sprzedaży takiego 

samego lub podobnego 
przedmiotu 

Cena nabycia, koszt wytworzenia

Ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za 

okres budowy montażu przystosowania  do 
przyjęcia do używania, w tym również:



  nie podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz 

podatek akcyzowy,



  koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich 

sfinansowania i związane z nimi różnice kursowe, 

pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Zmiany wartości początkowej



aktualizacja wyceny,



ulepszenie polegające na przebudowie, 
rozbudowie, modernizacji lub 
rekonstrukcji, w wyniku których zwiększa 
się wartość użytkowa wyrażona dłuższym 
okresem użytkowania, większą zdolnością 
wytwórczą, lepszą jakością produktów lub 
niższymi kosztami jego eksploatacji.

Amortyzacja środków trwałych

Funkcje amortyzacja

Funkcja

Opis

kosztowa

jest składnikiem kosztów 

działalności gospodarczej, w 
wyniku  czego oddziałuje   na 
wynik finansowy,

Umorzeniowa

stanowi miernik zużycia 
środków trwałych,

odtworzeniowa

stanowi instrument 
gromadzenia środków 
pieniężnych na odtworzenie  

kapitału.

Czynniki kształtujące wysokość  

odpisów amortyzacyjnych

AMORTYZACJA ŚRODKÓW 
TRWAŁYCH

Przy ustalaniu okresu użytkowania można 

uwzględnić:



liczbę zmian, na których pracuje środek trwały,



tempo postępu techniczno-ekonomicznego,



wydajność środka trwałego



prawne lub inne ograniczenia czasu używania 

środka 

   trwałego,



przewidywaną przy likwidacji wartość sprzedaży 

netto pozostałości środka  trwałego.

Amortyzacja środków trwałych

Metody

 amortyzacji

Metoda liniowa

Metody degresywne

Metoda naturalna

Metoda malejącego

 salda

Metoda sumy cyfr

 rocznych

Metody amortyzacji

Metoda liniowa (równomierna)

             100

A%    =   

 

                   T

Aw =      A%  x  (Wp  -  Wo)

   100

gdzie:    T – przewidywany czas użytkowania,
             Wp  - wartość początkowa,

        Wo – wartość rezydualna,
       A% - roczna stopa amortyzacji.   

Metody amortyzacji

Metoda malejącego salda:

      

A%  x Wbt

Awt   =  ----------------------------

         100

gdzie:

Awt - stawka amortyzacyjna w danym roku
Wbt - wartość bieżąca środka w danym roku

Metody amortyzacji

Metoda sumy cyfr rocznych

      A%t  x  (Wp - Wo)

Awt   =  

100

     T  +  (1 - t)

A%t  =  

     [ T ( T + 1)] / 2
    

gdzie: 

A% - stopa amortyzacyjna dla danego roku.

      T -  przewidywany czas użytkowania środka trwałego w latach,
       t  -  rok (numer roku) dla którego oblicza się stopę amortyzacyjną

.

Metody amortyzacji

Metoda naturalna

      Wp - Wo

Awt  =  ----------------  x  PRB

         PR

gdzie:

PR - planowana wielkość pracy, jaką wykona dany 

           środek trwały w całym okresie użytkowania,

PRB - praca rzeczywiście wykonana w danym okresie

 

Wycena  środków trwałych 

na dzień bilansowy

Trwała utrata wartości

Czy składnik

 przyniesie  w przyszłości

 spodziewane korzyści?

Utrata wartości

Odpis aktualizujący

Nie

Tak

Brak korekty

Trwała utrata wartości

 

    Zachodzi, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, 

że  składnik  aktywów  nie  przyniesie  w  przyszłości 
w znaczącej części lub w całości przewidywanych 
korzyści ekonomicznych

        Uzasadnia  to  dokonanie  odpisu  aktualizującego 

doprowadzającego  wartość  składnika  aktywów 
wynikającą  z  ksiąg  rachunkowych  do  ceny 
sprzedaży  netto  a  w  przypadku  jej  braku  –  do 
ustalonej w inny sposób wartości godziwej

Środki  trwałe w budowie

Środki trwałe w okresie ich:



 budowy,



 montażu lub 



  ulepszenia  istniejącego  środka 
trwałego

Klasyfikacja 

środków  trwałych  w  budowie

Kryterium

Rodzaj

Sposób wykonania

•

wykonywane systemem   

gospodarczym

•

realizowane przez obce jednostki

Uzyskane efekty

•

nowe obiekty środków trwałych

•

ulepszone środki trwałe

•

inwestycje bez efektu 

gospodarczego

Sposób wykorzystania po 

zakończeniu budowy 

•

środki trwałe

•

nieruchomości inwestycyjne 

Stan prawny

•

własne

•

wspólne (w budowie bierze 

udział kilka podmiotów, które 

stają się właścicielem ustalonej w 
umowie części środka

 

Wycena 

środków  trwałych w budowie

Moment wyceny

Parametr wyceny

Wycena bieżąca

w wysokości ogółu kosztów 

pozostających w bezpośrednim 

związku z ich nabyciem lub 

wytworzeniem (elementy 

składowe jak przy środkach 

trwałych)

Wycena na dzień bilansowy

w wysokości ogółu kosztów 

pozostających w bezpośrednim 

związku z ich nabyciem lub 

wytworzeniem pomniejszonych o 

odpisy z tytułu trwałej utraty 

wartości