STARZENIE
SIĘ SKÓRY
Na podstawie:
•
Barbara Zegarska, Magdalena Woźniak
Katedra i Zakład Kosmetologii Collegium Medicum w
Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
w Toruniu
„Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry”
•
Przegląd Menopauzalny 6/2006
artykuł:
Dermatologiczne aspekty menopauzy
Przegląd Menopauzalny 2006; 6: 398–401
autorzy: Ewa Trznadel-Budźko, Helena Rotsztejn,
DEFINICJA STARZENIA SIĘ SKÓRY
Starzenie się ustroju jest nieuniknionym, naturalnym,
biologicznym oraz psychicznym procesem określanym
jako zespół postępujących w czasie zmian polegających
między innymi na:
zmniejszeniu biologicznej aktywności komórek
organizmu;
spowolnieniu procesów regeneracyjnych;
obniżeniu odporności i odpowiedzi na stres
środowiskowy;
obniżeniu właściwości adaptacyjnych organizmu
znajdujących się pod kontrolą czynników genetycznych.
NA ZMIANY ZACHODZĄCE W SKÓRZE
WPŁYWAJĄ JEDNOCZEŚNIE DWA PROCESY:
proces starzenia się skóry związany z
mechanizmami wrodzonymi —
wewnątrzpochodne starzenie się skóry;
proces starzenia się skóry związany z
wpływem
środowiska zewnętrznego.
BUDOWA SKÓRY
RODZAJE STARZENIA SIĘ SKÓRY
W zależności od przyczyny wyróżnia się kilka typów
starzenia się skóry.
starzenie wewnątrzpochodne:
— związane z wiekiem (chronologiczne),
— hormonalne (menopauzalne);
starzenie mimiczne (miostarzenie), czyli starzenie
związane z mimiką;
starzenie zewnątrzpochodne powstające
pod wpływem czynników zewnętrznych:
— związane z nadmierną ekspozycją na promieniowanie
UV — fotostarzenie;
— związane z dymem papierosowym — „skóra palacza”
MECHANIZM STARZENIA SIĘ
SKÓRY
ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM
Fizjologiczne starzenie się organizmu wiąże się
z upływem czasu.
Sam proces starzenia rozpoczyna się początkowo
w niewidoczny sposób, około 25–30 roku życia.
Cechuje się indywidualnym charakterem zmian
i ich przebiegiem, a wiek metrykalny często odbiega
od wieku biologicznego.
Istnieje wiele teorii i hipotez dotyczących przyczyn
i mechanizmów tego zjawiska, które współwystępują
i wiążą się ze sobą.
TEORIA GENOWA
Genetycznie uwarunkowaną cechą
charakterystyczną
dla gatunku ludzkiego jest najdłuższy możliwy czas
trwania życia (MLS, maximum life span), który dla
człowieka wynosi około 110–120 lat.
Na podstawie obserwacji zamrożonych przez 30
lat ludzkich fibroblastów (komórek produkujących
włókna białkowe ), które odmrażano partiami,
wykazano, że komórki te cechują się nie tylko
pamięcią objawiającą się konsekwentną
realizacją wytyczonego im programu życiowego,
ale również zakodowanym w każdej z nich
terminem końca życia.
TEORIA GENOWA CDN.
Dotychczas nie wykryto jednego genu
odpowiedzialnego za starzenie się skóry.
Według teorii genetycznej źródło zakodowanych
informacji znajduje się w DNA jądrzastych komórek
skóry. Tam umiejscowione są również geny
odpowiedzialne za tempo i charakter starzenia się.
Starość nie zależy tylko od zewnątrzpochodnych
mutacji, ale również od zahamowania możliwości
naprawczych DNA jądra komórkowego.
Prawdopodobnie
kluczową rolę w procesie starzenia odgrywają
endogenne uszkodzenia jądrowego DNA. Powstaje
ono w wyniku tlenowego metabolizmu
komórkowego wywołującego tworzenie się wolnych
rodników uszkadzających struktury komórkowe,
zwłaszcza białka i materiał genetyczny
Obecnie zidentyfikowano około 100 genów, które
mogą być odpowiedzialne za starzenie się skóry.
TEORIA OGRANICZONEJ LICZBY
PODZIAŁÓW KOMÓRKI
Wraz z wiekiem maleje aktywność
telomerazy
— enzymu odpowiedzialnego za replikację
chromosomów,
a dokładniej telomerów, które ulegają
skróceniu wraz z każdym podziałem komórki,
ponieważ
ich końcowe sekwencje podczas kolejnych
transkrypcji nie zostają przepisane na jedną z
nici
nowo powstałego DNA.
TEORIA OGRANICZONEJ LICZBY
PODZIAŁÓW KOMÓRKI CDN.
Uważa się, że zjawisko skracania telomerów
prowadzi do uszkodzenia komórki, a tym samym
do utrudnienia jej prawidłowego podziału.
Zanik telomerazy, enzymu wykazującego
zdolność odbudowywania ginących telomerów i
podtrzymywania prawidłowego procesu
podziału komórek, powoduje utratę niezbędnych
do życia komórek informacji, dlatego z czasem
ulegają one obumarciu.
Skracanie telomerów można zatem uznać za
„wewnętrzny kalendarz” odliczający okres
funkcjonowania i życia komórek. Teoria te
zakłada zatem, że komórki ludzkie dzielą się
określoną liczbę razy, po czym umierają.
TEORIA ZABURZEŃ BIAŁKOWYCH
Za starzenie się organizmu odpowiedzialne
jest również upośledzenie syntezy białka.
Wraz z wiekiem możliwość syntezy białek
maleje o ok. 20-80%,co upośledza sprawne
funkcjonowanie organizmu.
Nie wiadomo jednak, w którym momencie
pojawia się nieodwracalny błąd w
powstawaniu nukleotydu i jakie są jego
przyczyny.
TEORIA BŁONOWA
W miarę starzenia się organizmu zamienia
się skład błon komórkowych.
Polega to na zwiększeniu zawartości lipidów
kosztem wody, co utrudnia transport
substancji przez błonę.
Dochodzi do nagromadzenia w komórce
substancji toksycznych.
TEORIA MITOCHONDRIALNA
Z wiekiem maleje liczba i aktywność
mitochondriów, co powoduje zmniejszenie
wytwarzania ATP.
Powoduje to upośledzenie aktywności
regeneracyjnych komórek.
Prawidłowe odżywianie wpływa na tempo
tego procesu: nadmiar pożywienia nasila
procesy, które prowadzą do powstania
wolnych rodników.
Dieta wskazana zbilansowana,
racjonalna, niskokaloryczna, zawierająca
mniej niż połowę standardowej dawki energii.
OBRAZ
STARZEJĄCEJ
SIĘ SKÓRY
ZABURZONA STRUKTURA
WŁÓKIEN KOLAGENOWYCH,
ZANIK PODŚCIÓŁKI
TŁUSZCZOWEJ :
ZMARSZCZKI, SPADEK
ELASTYCZNOŚCI, SZAROŚĆ I
CIENKOŚĆ.
ZMNIEJSZENIE
WYDZIELANIA ŁOJU I
POTU
SUCHOŚĆ, OSŁABIENIE
BARIERY OCHRONNEJ,
ZŁUSZCZANIE
NASKÓRKA
NIEREGULARNE ROZMIESZCZENIE
KOMÓREK BARWNIKOWYCH-
MELANOCYTÓW ORAZ ZMNIEJSZENIE
ICH LICZBY
PLAMY BARWNIKOWE, BLADOŚĆ,
ODBARWIENIA, SPADEK WŁAŚCIWOŚCI
OCHRONNYCH NA PROMIENIOWANIE UV
(NOWOTWORY)
OGÓLNY SPADEK ILOŚCI
KOMÓREK
UK.IMMUNOLOGICZNEGO
NIE PRAWDŁOWA ODPOWIEDŹ
IMMUNOLOGICZNA SKÓRY
ZMIANY CHOROBOWE
BRAK ESTROGENU W
SKÓRZE I BŁONACH
ŚLUZOWYCH
SUCHOŚĆ, ZMARSZCZKI,
WIOTKOŚĆ,
UPOŚLEDZENIE GOJENIA,
WZROST POTLIWOŚCI
JAK DZIAŁAJĄ KREMY DO TWARZY?
MITY
FAKTY
Krem energetyzuje, pobudza
skórę do działania.
Krem może dodawać energii zapachem, tak
działa na przykład olejek sosnowy czy
paczulowy. A procesy zachodzące w skórze
mogą pobudzać tylko składniki silnie
działające, takie jak witaminy. W wody z
lodowca, wyciągi z tajemniczych roślin i
molekuły energetyczne nie ma co wierzyć.
Jego zapach działa
przeciwzmarszczkowo.
Krem może zawierać relaksujące olejki
eteryczne, ale dorabianie teorii, że dzięki
temu rozluźnia napięcie w skórze i
zapobiega zmarszczkom, jest przesadą.
Detoksykuje organizm.
Za usuwanie toksyn z organizmu
odpowiedzialny jest układ limfatyczny, a
nie skóra. Przez nią wydzielany jest pot i
łój, a kosmetyk ma za słabe działanie, by
odtruwać organizm.
Wzmacnia skórę.
Krem może uszczelniać jej barierę
ochronną, czyli wypełniać ubytki
tłuszczowe w naskórku.
JAK DZIAŁAJĄ KREMY DO TWARZY? CDN.
MITY
FAKTY
Działa jak lifting bez skalpela,
wygładza zmarszczki jak botoks.
Żaden krem nie zadziała tak silnie
jak botoks - silna trucizna, która
wstrzyknięta w zmarszczki w
minimalnych ilościach, wygładza je
na pół roku. O skalpelu nie ma
nawet co wspominać.
Odstresowuje, relaksuje, pobudza
produkcję endorfin - hormonów
szczęścia.
Kremy mogą zawierać olejki lub
zapachy relaksujące. Działanie
efektu relaksującego placebo.
Dotlenia skórę.
Tlen ma działanie dobroczynne dla
skóry tylko wtedy, gdy jest
wprowadzony do niej od wewnątrz,
inaczej utlenia, czyli niszczy skórę. By
w kremie zadziałał, trzeba go zamknąć
w nośnikach i w ten sposób przenieść w
głąb. Lepiej więc kupić krem z jakimś
bardziej stabilnym i uznanym przez
kosmetologów składnikiem, a tlenu
zażywać na spacerach
DO SUBSTANCJI, KTÓRE
SKUTECZNIE PRZECIWDZIAŁAJĄ
PROCESOWI STARZENIA SIĘ
SKÓRY ZALICZAMY:
Witamina A i jej pochodne - są w organizmie
zamieniane w kwas witaminy A, który pobudza odbudowę
komórek.
Filtry ochronne UVA i UVB - ochrona przed
fotostarzeniem
Hydroksykwasy (w szczególności kwas glikolowy z
uwagi na jego najmniejszą cząsteczkę) - wspierają odnowę
i mechanizmy regeneracyjne.
Przeciwutleniacze (antyoksydanty) - wspierają
mechanizmy ochronne i regeneracyjne. Należą do nich
m.in.
, która jak wykazały badania, ochrania
skórę, zapobiega jej fotostarzeniu się oraz stymuluje
produkcję kolagenu. Aby jednak witamina C zadziałała jej
stężenie w preparatach musi wynosić co najmniej 10%.
Substancje hormonopodobne, np. soja - spowalnia
tworzenie się zmarszczek
Kwas hialuronowy - jest substancją silnie wiążącą wodę
w tkance łącznej. Wypełnia przestrzenie między włóknami
kolagenowymi i utrzymuje elastyczność skóry.