Ostre

powikłania

cukrzycy

Piotr

Chyba

Ostre powikłania cukrzycy

I. Kwasica ketonowa
II. Nieketonowa śpiączka

hiperosmolarna

III.Stan hiperglikemiczno-

hipermolarny

IV.Kwasica mleczanowa
V. Hipoglikemia

Kwasica ketonowa

Jest to ostry zespół zaburzeń przemiany materii

węglowodanowej, tłuszczowej, białkowej, wodno-
elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej,
rozwijający się wskutek nagłego braku insuliny.
Może rozwinąć się w każdym typie cukrzycy, ale
najczęściej występuje w cukrzycy typu I. Brak
insuliny powoduje hiperglikemię związaną z
brakiem możliwości spalania glukozy w tkankach
oraz nasilenie procesów katabolicznych (lipoliza,
proteoliza), które sprzyjają produkcji ciał
ketonowych i kwasicy.

Kwasica ketonowa

Najczęstsze czynniki wywołujące

kwasicę

• Infekcja, szczególnie bakteryjna
• Opóźnienie w rozpoznaniu cukrzycy
• Zaprzestanie przyjmowania insuliny (w

tym awaria pompy insulinowej)

• Zawał serca
• Udar mózgu
• Ostre zapalenie trzustki
• Nadużywanie alkoholu

Kwasica ketonowa

Objawy:
Wzmożone pragnienie
Oddawanie zwiększonej ilości moczu
Nudności, wymioty i bóle brzucha
Ostatecznie śpiączka

Nieketonowa śpiączka

hiperosmolarna

Jej wystąpienie prowokują te same czynniki, co

kwasicę ketonową. Jest to powikłanie rzadsze,
lecz obarczone większą śmiertelnością.

Czynniki sprzyjające wystąpieniu śpiączki, takie

jak posocznica lub niedostateczne dawki
insuliny, prowadzą do znacznej hiperglikemii.
Następstwem jest obfita diureza i
odwodnienie, które prowadzą do wzrostu
osmolarności. Hipowolemia i
hiperosmolarność są przyczyną śpiączki,
której często towarzyszą drgawki.

Stan hiperglikemiczno-

hipermolarny

• Stan ten charakteryzuje się wysokim

stężeniem glukozy, wzrostem osmolalności
oraz odwodnieniem znacznego stopnia

• Częściej występuje u starszych pacjentów

z cukrzycą typu 2

• Najczęstsze przyczyny to: infekcja, która

zwiększa zapotrzebowanie na insulinę,
ostre stany (tj.zawał czy udar)

• Zmiany rozwijają się w dłuższym okresie:

od kilku dni do kilku tygodni

Stan hiperglikemiczno-

hipermolarny

• Od kwasicy ketonowej różni się

prawidłowym pH krwi oraz brakiem
zwiększonej produkcji ciał ketonowych

• Hiperglikemia powoduje diurezę

osmotyczną i odwodnienie, co przez
obniżenie przesączania kłębuszkowego
może doprowadzić do przednerkowej
niewydolności nerek i zaburzeń jonowych.

Kwasica mleczanowa

Jest to ciężkie zaburzenie metaboliczne

charakteryzujące się dużą luką anionową,

pH<7,35 i podwyższonym stężeniem

kwasu mlekowego (> 5,0 mmol/l)

Niedobór insuliny u chorych z cukrzycą

prowadzi do zmniejszenia aktywności

dehydrogenazy pirogronianowej,

sprawiając że glukoza nie może wejść w

cykl przemian tlenowych i większość

metabolizowana jest do mleczanu w

procesie beztlenowym.

Kwasica mleczanowa

Występuje nie tylko u chorych na

cukrzycę ale także u osób bez
cukrzycy wskutek: nasilenia
przemian beztlenowych w przebiegu
zawału serca, wstrząsu
kardiogennego, zatorowości płucnej,
zatoru tętnicy obwodowej.

Kwasica mleczanowa

Objawy

 Przyspieszony oddech
 Nudności
 Wymioty
 Bóle brzucha
 Biegunka
 Odwodnienie (może rozwinąć się

niewydolność nerek)

 Zaburzenia świadomości

Hipoglikemia

• Spadek stężenia glukozy we krwi poniżej

wartości prawidłowych, czyli <54mg/dl (3
mmol/l)

Wyróżnia się trzy typy:
• Jatrogenną - najczęściej wynik działania

insuliny lub doustnych leków
hipoglikemizujących

• Głodową – zaburzenia homeostazy pomiędzy

syntezą glukozy w wątrobie, a jej zużyciem w
tkankach obwodowych

• Reaktywną – występuje po posiłkach

Hipoglikemia

Przyczyny

 Spożycie zbyt małej ilości węglowodanów
 Zaburzenia wchłaniania w przebiegu

chorób przewodu pokarmowego

 Upośledzona produkcja glukozy w

przebiegu chorób wątroby

 Wrodzone zaburzenia enzymatyczne
 Choroby endokrynologiczne

Hipoglikemia

Objawy

Osłabienie, drżenia rąk, uczucie głodu, poty,

senność, zaburzenia widzenia, agresja
werbalna,niewerbalna, zaburzenia
świadomości.

Przedłużająca się hipoglikemia, głownie ze

względu na brak wystarczającego
zaopatrzenia mózgu w podstawowy
składnik energetyczny, powoduje
nieodwracalne uszkodzenia OUN.

Śpiączka hipoglikemiczna

Jest skutkiem znacznego spadku stężenia glukozy we

krwi, występuje nagle i poprzedzona jest

niedocukrzeniem. Może być spowodowana

podaniem zbyt dużej dawki insuliny, brakiem

posiłku przez przyjęciem insuliny oraz nadmiernym

wysiłkiem fizycznym.

Objawy

• uczucie głodu

• nadmierna potliwość

• pobudzenie

• mroczki przed oczami

• uczucie niepokoju i lęku

• bóle głowy

• drgawki toniczno-kloniczne

• zaburzenia orientacji

Dziękuję za uwagę