D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Wywiad lekarski

w chorobach układu

oddechowego

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Dolegliwości wiązane z chorobami

układu oddechowego

Duszność

Kaszel

Plwocina

Krwioplucie

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Definicje

Def. kliniczna

uświadomienie konieczności wzmożenia
czynności oddechowej

Def. patofizjologiczna

odczuwalne zwiększenie pracy oddychania

Def. neurologiczna

zaburzenie stosunku długości i napięcia
mięśni oddechowych

DUSZNOŚĆ

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Analiza objawu:

• stopień duszności

• czas i okoliczności wystąpienia

duszności

• typ duszności

• objawy towarzyszące duszności

DUSZNOŚĆ

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Stopnie duszności

DUSZNOŚĆ

0

FIZJ OLOGICZNA

objaw zależny od zmniejszonej ilości tlenu na

dużych wysokościach lub w zamkniętych

pomieszczeniach

I

WYSIŁKOWA

gdy praca oddychania przekroczy 5x wartości

spoczynkowe; objaw chorobowy gdy występuje

przy codziennym wysiłku

II

SPOCZYNKOWA

objaw chorobowy – dalsza diagnostyka

IIa

ORTHOPNOE

szczególna postać d. spoczynkowej;

zmuszająca do przyjęcia pozycji siedzącej lub

wysokiego ułożenia

III

ASFIKSJ A

objaw ostrej niewydolności oddechowej

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ FIZJOLOGICZNA

Lot na dużych wysokościach

0

50

100

0

50

100

12 500

10 000

7 500

5 000

2 500

0

W

y

so

ko

ść

(

m

)

C

iś

n

ie

n

ie

b

a

ro

m

e

tr

y

cz

n

e

(m

m

H

g

)

135

200

300

400

500

600

700

Mount Everest

Szybowiec

Kolej wysokościowa
przez Andy

1

2

3

4

5

6

Wdechowe ciśnienie parcjalne tlenu (mm Hg)

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

Stopień

I

Chory może chodzić w normalnym tempie

po terenie płaskim i wchodzić na łagodne

wzniesienia lub schody bez zadyszki

Stopień

II

Chory może chodzić ze zwykłą szybkością

po terenie płaskim ale ma zadyszkę przy

wchodzeniu na łagodne wzniesienia lub schody

Stopień

III

Chory nie może z powodu zadyszki chodzić

w zwykłym tempie, ale idąc powoli może

pokonać na terenie płaskim odległość 1-2 km

Stopień

IV

Chory nie może przejść odległości większej niż

100 m bez zatrzymywania się dla złapania tchu

Stopień

V

Chory ma zadyszkę po przejściu kilku kroków

lub w czasie mycia się czy ubierania

Badanie kliniczne Macleod (red)

Klasyfikacja duszności wysiłkowej

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

TYP

ODDECH,

OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY

Zahamowanie

oddechu

pochodzenia

centralnego

Powierzchowny

Nieregularny

Zwolniony

Bezdech

Zatrucia

Urazy czaszki i mózgu

Udar mózgowy

Obrzęk mózgu

Zapalenie mózgu i opon

Guz mózgu

Zahamowanie

oddechu

pochodzenia

nerwowego lub

mięśniowego

Utrudniony

Powierzchowny

Bezdech

Nagmine porażenie dziecięce

(poliomyelitis)

Przełom miasteniczny

Zatrucie kurarą

Tężec

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

Przyczyny i objawy asfiksji

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Przyczyny i objawy asfiksji

DUSZNOŚĆ

TYP

ODDECH,

OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY

Ostra niedrożność

dużych dróg

oddechowych

Świst (stridor)

wdechowy i wydechowy

Sinica

Nieprzytomność z zapadniętym językiem,

Zachłyśnięcie się ciałem obcym

Ucisk przez guz (krtani, tchawicy, wole)

Ostra niedrożność

obwodowych dróg

oddechowych

Świst (stridor) wydechowy

Zmiany przy osłuchiwaniu

płuc

J ednostronne zachłyśnięcie się ciałem

obcym

Wymioty z zachłyśnięciem treścią

żołądkową

Rak oskrzela

Napad dychawicy oskrzelowej

Ostre zapalenie oskrzelików

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

TYP

ODDECH,

OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY

Zaburzenia

oddychania

zależne od zmian

w opłucnej

i w ścianie klatki

piersiowej

Oglądanie,

Opukiwanie

Osłuchiwanie

Odma samoistna

Odma pourazowa

Odma zastawkowa

Odma podskórna

Złamanie wielu żeber

Duża ilość płynu w opłucnej lub krwiak

opłucnej; obustronne zapalenie opłucnej

Zaburzenie

pęcherzykowo-

włośniczkowej

wymiany gazowej

Oglądanie

Zator tętnicy płucnej

Obwodowe mikrozatory

Zator tłuszczowy

Zator powietrzny

Obrzęk płuc

Wstrząs

Zatrucie tlenkiem węgla

Krwawienie płucne

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

Przyczyny i objawy asfiksji

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

• stopień duszności

• czas i okoliczności wystąpienia

duszności

• typ duszności

• objawy towarzyszące duszności

DUSZNOŚĆ

Analiza objawu:

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Duszność występująca szybko

Duszność rozwijająca się w ciągu kilku
miesięcy

Duszność powoli narastająca

DUSZNOŚĆ

Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.

Klasyfikacja według dynamiki powstawania

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja według dynamiki powstawania

DUSZNOŚĆ

Duszność występująca szybko

Pochodzenia

płucnego

astma

odma

zapalenie płuc

ciało obce

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

niewydolność lewej komory serca

zator płuc

tamponada osierdzia

przebywanie na dużych wysokościach

Pochodzenia

psychogennego

Pochodzenia

metabolicznego

kwasica ketonowa

mocznica

zatrucia

Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja według dynamiki powstawania

DUSZNOŚĆ

Duszność rozwijająca się w ciągu kilku miesięcy

Pochodzenia

płucnego

płyn w opłucnej

nowotwór

nacieczenie i zwłóknienie płuc

gruźlica

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność krążenia

niedokrwistość

zatorowość płucna

Pochodzenia

nerwowo-mięśniowego

myastenia gravis

Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja według dynamiki powstawania

DUSZNOŚĆ

Duszność powoli narastająca

Pochodzenia

płucnego

przewlekłe zapalenie oskrzeli

rozedma płuc

pylica płuc

rozlane zwłóknienie płuc

Pochodzenia

sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność krążenia

niedokrwistość

zatorowość płucna

Pochodzenia

mechanicznego

duża otyłość

zesztywniajace zapalenie kręgosłupa

sclerodermia

Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja według dynamiki powstawania

Duszność występująca szybko

pochodzenia płucnego

astma
odma
zapalenie płuc
ciało obce

poch. sercowo-naczyniowego

niewydolność LK
zator płuc
tamponada osierdzia
przebywanie na dużych

wysokościach

pochodzenia psychogennego

pochodzenia metabolicznego

kwasica ketonowa

mocznica

zatrucia

Duszność rozwijająca się
w ciągu kilku miesięcy

pochodzenia płucnego

płyn w opłucnej
nowotwór
nacieczenie i zwłóknienie

płuc

gruźlica

poch. sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność

krążenia

niedokrwistość
zatorowość płucna

pochodzenia nerwowo-
mięśniowego

myastenia gravis

Duszność powoli narastająca

pochodzenia płucnego

przewlekłe zapalenie oskrzeli

rozedma płuc

pylica płuc

rozlane zwłóknienie płuc

poch. sercowo-naczyniowego

zastoinowa niewydolność

krążenia

zatorowość płucna

pochodzenia mechanicznego

duża otyłość

zesztywniające

zap.kręgosłupa

sklerodermia

DUSZNOŚĆ

Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

• stopień duszności

• czas i okoliczności wystąpienia

duszności

• typ duszności

• objawy towarzyszące duszności

DUSZNOŚĆ

Analiza objawu:

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

Typ duszności

Niewydolność
oddechowa typu
restrykcyjnego
(ograniczająca)

Niewydolność
oddechowa typu
obturacyjnego
(zawężająca)

Spirogram
prawidłowy

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

SPIROGRAM PRAWIDŁOWY

TLC

VC

RV

IC

FRC

IRV

ERV

RV

TV

TV - Total Volume
IRV - Inspiratory Reserve Volume
ERV - Expiratory Reserve Volume
RV - Residual Volume

TLC - Total Lung Capacity
VC - Vital Capacity
IC

- Inspiratory Capacity

FRC - Functional Residual Capacity

1 sek.

FEV1s

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

I

- Duszność napadowa

DUSZNOŚĆ

II - Duszność stała

(przewlekłe choroby płuc i przewlekła niewydolność lewej komory serca)

OSKRZELOWA (skurcz oskrzeli)

SERCOWA (zastój płucny)

Młodsi pacjenci

Pacjenci starsi

Ekspozycja na alergeny

Ataki nocne

Nie stwierdza się choroby serca

Choroby obciążające lewą komorę

serca

Nad polami płucnymi przeważnie

świsty i furczenia

Obecność rzężeń wilgotnych

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

Typ duszności

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Zaburzenia rytmu oddechowego

DUSZNOŚĆ

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

TYP ODDECHU

SYTUACJ A KLINICZNA

Miarowa

hiperwentylacja

Oddech Kusmaula („wielki oddech”) w kwasicy

metabolicznej, np.

kwasica ketonowa w cukrzycy,

kwasica mleczanowa w mocznicy

Centralna neurogenna hiperwentylacja przy

uszkodzeniach w obrębie mostu

Hiperwentylacja w śródmiąższowych procesach

płucnych, np. w zwłóknieniu płuc

Miarowa

hipowentylacja

Powierzchowne oddychanie w zasadowicy

metabolicznej

Powierzchowne oddychanie we wrodzonych

wadach neurologicznych i w skrajnej otyłości

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

TYP ODDECHU

SYTUACJ A KLINICZNA

Naprzemiennie

hipo- i hiperwentylacja

Oddech Cheyne-Stokesa

(fizjologicznie w czasie snu u dzieci i starszych

osób, patologicznie przy zmniejszeniu

przepływu mózgowego)

Długie przerwy

w końcowej fazie

wdechu

Oddychanie z bezdechem przy uszkodzeniach

mostu, np. w zakrzepicy tętnicy podstawnej

Nieregularny

tor oddechowy

Oddech Biota (ataksja oddechowa)

przy uszkodzeniach rdzenia przedłużonego,

np. w zapaleniu opon miażdżycy tętnic

mózgowych, wzroście ciśnienia

śródczaszkowego, w agonii.

Zaburzenia rytmu oddechowego

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

DUSZNOŚĆ

Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner

Zaburzenia rytmu oddechowego

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

• stopień duszności

• czas i okoliczności wystąpienia

duszności

• typ duszności

• objawy towarzyszące duszności

DUSZNOŚĆ

Analiza objawu:

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Objawy towarzyszące

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Pochodzenia

płucnego

(restrykcja)

Oddechy krótkie, powierzchowne,

bez objawów zwężenia oskrzeli,

dodatkowe objawy w klatce

piersiowej i w płucach,

pojemność życiowa ograniczona,

FEV

1s

prawidłowa

 Niedodma

 Zapalenie płuc

 Zwłóknienia płuc

 Stany po resekcji płuca

 Płyn w opłucnej

 Odma opłucnej

 Zniekształcenia kl.piersiowej

 Choroby nerwowo-mięśniowe

Pochodzenia

płucnego

(obturacja)

Częstotliwość oddechów niekiedy

zmniejszona

utrudnienie wdechu lub wydechu

dodatkowe objawy w klatce

piersiowej i w płucach,

pojemność życiowa prawidłowa

lub zmniejszona, FEV

1s

zmniejszona

 Zapalne lub nowotworowe

 Zwężenie dużych dróg

oddechowych

 Zachłyśnięcie ciałem obcym

 Dychawica oskrzelowa

 Przewlekłe zapalenie oskrzeli

 Rozedma płuc obturacyjna

DUSZNOŚĆ

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Pochodzenia

sercowego

Często napadowa duszność typu

orthopnoe; objawy choroby

wywołującej przeciążenie lewej

komory z zastojem w żyłach

płucnych

Zmniejszona pojemność minutowa

serca z upośledzeniem przepływu

mózgowego

 Niewydolność lewej komory

serca w chorobie wieńcowej lub

nadciśnieniowej

 Wady zastawek aorty

 Wady zastawki dwudzielnej

 Ostre serce płucne w zatorze

tętnicy płucnej

Pochodzenia

psychogennego

Nerwice oddechowe

 Oddech wzdychający

 Zespół hiperwentylacji

 Zespół wysiłkowy

DUSZNOŚĆ

Objawy towarzyszące

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Klasyfikacja

duszności

Objawy / patofizjologia

Stany chorobowe

Zaburzenie czynności ośrodka

oddechowego

 Miażdzyca tętnic mózgowych

 Wzrost ciśnienia

śródczaszkowego

Wzmożenie zużycia O

2

 Upał, gorączka

 Nadczynność tarczycy

Ograniczenie pojemności

transportowej O

2

 Ciężkie niedokrwistości

Kwasica metaboliczna

 Kwasica ketonowa w cukrzycy

 Kwasica mleczanowa

 Mocznica

Wzrost pracy oddychania

 Skrajna otyłość

Z przyczyn

poza klatką

piersiową

Środki farmakologiczne

 Salicylany; leki pobudzające

ośrodek oddechowy

DUSZNOŚĆ

Objawy towarzyszące

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Dolegliwości wiązane z chorobami

układu oddechowego

Duszność

Kaszel

Plwocina

Krwioplucie

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

- gwałtowne wypchnięcie powietrza przez głośnię mające na celu
usunięcie z dróg oddechowych nadmiaru śluzu lub ciała obcego.

KASZEL

Definicja:

Odruch kaszlu wspomaga mechanizm oczyszczania
śluzowo-rzęskowego i można go zaobserwować u ludzi
zdrowych,
u których liczba epizodów kaszlu < 10 / 24godz.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Kaszel jest wywołany podrażnieniem receptorów kaszlowych lub
podśluzówkowych nosa, gardła, krtani tchawicy i dużych oskrzeli, płuc i
opłucnej.

Bodźce te są przenoszone drogą nerwu błędnego lub językowo-gardłowego
do ośrodka kaszlowego w rdzeniu przedłużonym, skąd za pośrednictwem
nerwu krtaniowego wstecznego i nerwów rdzeniowych dochodzi do
pobudzenia mięśni biorących udział w odruchu kaszlowym.

FAZY ODRUCHU:
1. Głęboki wdech
2. Zamknięcie głośni z rozluźnieniem przepony i gwałtownym skurczem
mięśni oddechowych
3. Otwarcie głośni i eksplozyjne wypchnięcie powietrza z płuc na zewnątrz.

KASZEL

Mechanizm odruchu:

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Przyczyną kaszlu mogą być bodźce o charakterze: zapalnym,

mechanicznym, termicznym, chemicznym, osmotycznym,
psychicznym.

W analizie czasowej należy uwzględnić:

- od jak dawna trwa kaszel ?
- przebieg kaszlu w czasie
- sezonowość ?
- pory dnia ?

Powikłaniem kaszlu może być utrata przytomności, złamanie

żebra lub pęknięcie płuca

KASZEL

Analiza objawu:

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

RODZAJ KASZLU

SYTUACJ A KLINICZNA

Kaszel produktywny

z obfitym

wykrztuszaniem

Rozstrzenie i przewlekłe zapalenie oskrzeli,

ropień i rozwinięty obrzęk płuc, przetoka

opłucnowo-oskrzelowa, mukowiscydoza

Kaszel produktywny

ze skąpym

wykrztuszaniem

Astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli,

bakteryjne zapalenie płuc, stan przedobrzękowy

płuc, rak oskrzela, zawał płuca

Kaszel nieproduktywny

Zwłóknienie płuc, śródmiąższowe zapalenie płuc,

suche zapalenie i międzybłoniak opłucnej,

sarkoidoza, ciało obce w oskrzelu,

alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych.

KASZEL

Rodzaje kaszlu

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Objawy towarzyszące

•katar
•bóle gardła
•chrypka
•gorączka
•duszność
•plwocina
•krwioplucie
•ból opłucnej
•zachłyśnięcie się ciałem obcym
•zaburzenia połykania
•nudności, wymioty
•nocne poty
•brak łaknienia, chudnięcie

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Diagnostyka różnicowa objawu:

Kaszel spowodowany zmianami chorobowymi:

- dróg oddechowych
- miąższu płucnego
- opłucnej

Kaszel uwarunkowany niewydolnością mięśnia sercowego

Kaszel o etiologii psychicznej

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Diagnostyka różnicowa objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH

Zapalenie tchawicy

i krtani

Kaszel nieproduktywny, suchy, bardzo męczący.

Powstaje lub bardzo nasila się po położeniu się

do łóżka i „rozgrzaniu się”

Astma oskrzelowa

Kaszel zwykle kończy napad duszności, jest

męczący, chory z trudem wykrztusza małą ilość

lepkiej zbitej plwociny.

Kaszel czasem może być objawem astmy

oskrzelowej (z. Corrao : eozynofilia i czasem

dodatnie testy skórne z alergenami).

Przewlekłe zapalenie

oskrzeli

Kaszel zwykle produktywny, najbardziej dokuczliwy

nad ranem, w wywiadach dominuje nałóg palenia.

Przyczyną mogą być również zmiany w oskrzelach

w przebiegu gruźlicy, sarkoidozy i grzybicy.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Diagnostyka różnicowa objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH

Rozstrzenie oskrzeli

i mukowiscydoza

Kaszel produktywny, wykrztuszanie obfite, plwocina

często cuchnąca, niekiedy podbarwiona krwią.

Ciało obce

Ciało obce w tchawicy wywołuje oprócz kaszlu

stridor i objawy duszenia się. Przy umiejscowieniu

w dolnych drogach oskrzelowych oprócz

nieproduktywnego kaszlu może pojawić się

monofoniczny świst lub furczenie.

Nowotwór oskrzela

Kaszel, a głównie zmiana jego charakteru może być

pierwszym objawem nowotworu oskrzela.

Nowotwór działa jak ciało obce, a oprócz tego

rozpadając się wywołuje krwawienie.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Diagnostyka różnicowa objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W MIĄŻSZU PŁUCNYM

Nacieki zapalne lub nowotworowe oraz jamy w obrębie miąższu płucnego mogą

być przyczyną kaszlu, najczęściej produktywnego.

KASZEL UWARUNKOWANY PODRAŻNIENIEM OPŁUCNEJ

Podrażnienie opłucnej, będące skutkiem działania czynników infekcyjnych,

procesu nowotworowego lub urazu (pęknięcie płuca, złamanie żebra), wywołuje

suchy męczący nieproduktywny kaszel. Towarzyszy mu ból i nasilenie dolegliwości

w czasie głębokiego oddychania.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KASZEL

Diagnostyka różnicowa objawu:

KASZEL UWARUNKOWANY CHOROBAMI UKŁADU KRĄŻENIA

ZASTÓJ KRWI

- zastój w krążeniu małym, prowadząc do przesiąkania krwi do

pęcherzyków płucnych, wywołuje wpierw „pokasływanie” a następnie kaszel

z odkrztuszaniem krwistej plwociny.

ZAWAŁ PŁUCA

– zator płucny, który prowadzi do zawału płuca przez szerzenie

się zmian na opłucnej powoduje wystąpienie kaszlu połączonego z uczuciem „bólu

w boku”. U części chorych kaszel ma charakter produktywny, a plwocina jest

podbarwiona krwią.

KASZEL PSYCHOGENNY

Ma charakter nieproduktywny i jest najczęściej jednym z objawów nerwicy.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Dolegliwości wiązane z chorobami

układu oddechowego

Duszność

Kaszel

Plwocina

Krwioplucie

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

- jest mieszaniną wydzieliny z tchawicy i oskrzeli,
komórek nabłonka błony śluzowej oraz komórek zapalnych,
śliny, elementów morfotycznych krwi, substancji wdychanych
i miejscowych produktów rozpadu.

Definicja:

Aparat śluzowo-rzęskowy tchawicy i oskrzeli stanowi
rodzaj systemu oczyszczającego i składa się z nabłonka
migawkowego, komórek kubkowych i gruczołów
śluzowych. W warunkach prawidłowych w ciągu doby
wytwarzane jest 100 ml wydzieliny

PLWOCINA

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

PLWOCINA

Systematyka badania:

Ilość

ml / 24 h

Zapach

Nieobecny / obecny; jaki?

Lepkość

Surowicza / lepka

Wygląd

Kolor

warstwowość

śluz / ropa

krew

odlewy oskrzeli

Badanie mikroskopowe

Barwienie met. May-Grunwald-Giemsy komórki

Barwienie met. Gramma  bakterie, grzyby

Obecność mykobakterii

Posiewy na obecność

Bakterii, mykobakterii, mykoplazmy, wirusów

Badania chemiczne

DNA, LDH, elektrolity

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

PLWOCINA

Bezpośrednie badanie plwociny:

Komórki nabłonka płaskiego

Plwocina zanieczyszczona - nieużyteczna

Brak lub pojedyncze komórki

nabłonka płaskiego

Makrofagi pęcherzykowe

Komórki nabłonka migawkowego

Plwocina z głębszych odcinków drzewa

oskrzelowego, użyteczna dla rozpoznania

Bezkomórkowa substancja śluzowa

Komórki nabłonka migawkowego

Leukocyty kwasochłonne

Kryształy Charcot-Leydena

Wężownice Curschamanna

Alergiczna dychawica oskrzelowa

Bezkomórkowa substancja śluzowa

Leukocyty kwasochłonne

Alergiczne, nieinfekcyjne zapalenie oskrzeli

Bezkomórkowa substancja śluzowa

Pasma nabłonka migawkowego

Zapalenie oskrzeli wirusowe

Liczne leukocyty obojetnochłonne

Przewlekłe ropne zapalenie oskrzeli

Włókna sprężyste

Proces rozpadowy w płucach

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

PLWOCINA

Bezpośrednie badanie plwociny:

WĘŻOWNICA CURSCHMANNA

Włókna

elastycz

ne

Kryształy

Charcota-

Leydena

Granulocyty

eozynochłon

ne

Erytrocy

ty

Granulocyty

obojętnochłon

ne

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Dolegliwości wiązane z chorobami

układu oddechowego

Duszność

Kaszel

Plwocina

Krwioplucie

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

KRWIOPLUCIE

- wykrztuszanie krwi, plwociny zmieszanej z krwią lub nitkami krwi

Definicja:

Krew może pochodzić z :

• górnych lub dolnych dróg oddechowych

• przewodu pokarmowego

KRWIOPLUCIE RZEKOME -

odkrztuszanie krwistej wydzieliny,

w sytuacji gdy krew jest aspirowana z jamy ustnej, nosowo-
gardłowej, krtani lub przełyku, a następnie odpluwana.

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Rozróżnienie między krwawieniem prawdziwym i rzekomym.

Ocena stopnia zagrożenia dla życia.

Lokalizacja miejsca krwawienia.

Ustalenie przyczyny krwawienia.

Analiza objawu:

KRWIOPLUCIE

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Diagnostyka różnicowa objawu:

KRWIOPLUCIE

Krwioplucie

Krwioplucie rzekome

Krwiste wymioty

Objawy zwiastujące: uczucie

pełności i ciepła w klatce

piersiowej

Odruch kaszlowy

Chrząkanie, krwawienie

z nosa, mycie zębów

Samouszkodzenia

Wywiady i klinika choroby

wrzodowej lub marskości

wątroby

Krew jasnoczerwona, płynna,

pienista

Krew ciemno-czerwono-

brązowa niepieniąca się

Wymioty, później czarne

stolce; krew ciemnoczerwona

do czarnej (fusowata),

skrzepy, nie pieni się,

często zmieszana z treścią

pokarmową

Zdjęcie klatki piersiowej

Bronchoskopia

Źródło krwawienia w obszarze

jamy nosowo-gardłowej

Badanie radiologiczne lub

endoskopowe przełyku,

żołądka, dwunastnicy

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G

Patogeneza objawu:

KRWIOPLUCIE

PRZYCZYNY WYNACZYNIENIA KRWI DO UKŁADU ODDECHOWEGO

Pęknięcie naczynia do jamy w płucu

Gruźlica, nowotwór, ropień

Otwieranie się fizjologicznie nieczynnych

połączeń między krążeniem oskrzelowym

i płucnym

Rozstrzenie oskrzeli, zator płuc

Rozplem krążenia oskrzelowego

Nowotwór płuca

Zastój krwi w żyłach oskrzelowych

Wada mitralna serca

Bierne nadciśnienie w krążeniu płucnym

Niewydolność lewej komory serca

Martwica tkanki płucnej

Zapalenie, ropień, zawał płuca

Zapalenie naczyń oskrzeli i płuc

Zaostrzenie przewlekłego

zapalenia oskrzeli

Skaza krwotoczna

Np. jatrogenna skaza krwotoczna

Uraz płuc i oskrzeli

Np. ciało obce

Inne czynniki

Np. endometrioza płucna

D

o

u

ży

tk

u

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

g

o

K

N

Ti

D

A

M

G