PowerPoint Presentation

Wpływ ćwiczeń fizycznych



Miejscowy na tkanki i narząd ruchu



Ogólny na organizm (wpływ wysiłku

fizycznego)

Układ kostno-stawowy

– 1

Odpowiednio stosowane ćwiczenia

fizyczne zapewniają:



Prawidłowy rozwój kości



Przebudowę układu beleczek kostnych



Zwiększenie ilości substancji organicznych i soli

mineralnych w tkance kostnej



Zwiększenie wytrzymałości tkanki kostnej



Utrzymanie pełnego zakresu ruchu w stawie



Odpowiednie ukształtowanie powierzchni

stawowych



Odpowiednie odżywienie chrząstki stawowej

Układ kostno-stawowy

– 2

Odpowiednio stosowane ćwiczenia

fizyczne zapewniają:



Zwiększenie produkcji mazi stawowej, która

powlekając powierzchnię chrząstek

stawowych zapobiega ich przedwczesnemu

zwyrodnieniu



Odpowiednią elastyczność i sprężystość

więzadeł i torebki stawowej, które stają się

bardziej odporne na rozciąganie i

rozrywanie chroniąc staw przed skutkami

urazów związanych z aktywnością ruchową

Układ mięśniowy – 1

Odpowiednio stosowane ćwiczenia

fizyczne zapewniają:



Przyrost masy i siły mięśniowej,



Zwiększenie grubości pojedynczych włókien

mięśniowych,



Przyspieszenie syntezy białek mięśniowych,



Rozwinięcie sieci naczyń krwionośnych

(kapilaryzację), a co za tym idzie

przyczyniają się do lepszego wykorzystania i

pochłaniania tlenu przez pracujące mięśnie.

Układ mięśniowy

– 2

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne

zapewniają:



Utrzymanie prawidłowej

długości i elastyczności

mięśni



Rozwój ich zdolności

reagowania na bodźce

z układu nerwowego



Lepsze ukrwienie mięśni. Następujący po

sobie skurcz i rozkurcz mięśnia stanowi

rodzaj pompy ułatwiającej krążenie krwi na

obwodzie oraz odpływ chłonki.

Układ mięśniowy

– 3

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne

zapewniają:



Prawidłowy dowóz tlenu

oraz odbiór produktów

przemiany materii,

głównie kwasu

mlekowego, który

wpływa na efektywność

pracy mięśnia oraz czas

pojawienia się

zmęczenia.

Układ krążenia - 1

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne powodują:



Zwiększenie wydolności i sprawność układu

krążenia.



Powiększenie serca i wzrost objętości wyrzutowej.



Zwiększenie kurczliwości mięśnia serowego.



Poprawienie funkcji rozkurczowej serca, która ma

istotne znaczenie w prawidłowym napełnianiu

komór krwią.



Zmniejszenie częstości skurczów serca nazywane

bradykardią sportowców nawet do 30 – 40

uderzeń / min.

Układ krążenia - 2

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne

powodują:



Zwolnienie rytmu pracy serca przy zwiększeniu

objętości

wyrzutowej

oznacza

mniejsze

objętości

wyrzutowej

oznacza

mniejsze

zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.



Zwolnienie tętna w spoczynku umożliwia jego

relatywnie większy wzrost podczas maksymalnych

wysiłków.



Regulację wartości spoczynkowego ciśnienia krwi



Lepszą reakcję ciśnienia na wysiłek fizyczny tzn.

mniejszy wzrost ciśnienia tętniczego przy danym

wysiłku

fizycznym

porównaniu

osobą

wysiłku

fizycznym

porównaniu

osobą

niewytrenowaną).

Układ krążenia - 3

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne powodują:



Zmianę składu i objętość krwi. Trening powoduje

zwiększenie ilości osocza, a tym samym wzrost

objętości krwi krążącej w organizmie. Następuje

wzrost produkcji czerwonych krwinek oraz

zwiększa się w nich zawartość hemoglobiny.

Układ oddechowy

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne powodują:



Zmniejszenie częstości oddechów w spoczynku



Wzrost objętości oddechowej



Zwiększenie pojemności życiowej płuc



Zwiększenie maksymalnej dowolnej wentylacji i

nasilonej objętości wydechowej



W wyniku poprawy wentylacji płuc i zwiększenia

przepływu krwi przez kapilary płucne usprawnia

się dyfuzja gazów w płucach, dochodzi do

zwiększenia tzw. pojemności dyfuzyjnej płuc.

Układ oddechowy

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne powodują:



Zwiększenie siły mięśni oddechowych

i ruchomości klatki piersiowej.



Kształtowanie klatki piersiowej



Poprawienie sprawności pomocniczych

mięśni oddechowych



Rozciągnięcie przykurczonych mięśni

oddechowych



Rozluźnienie napiętych mięśni

utrudniających oddychanie

Układ nerwowy

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne

powodują:



Pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego



Zmniejszenie zaburzeń równowagi i koordynacji

ruchów



Aktywność ruchowa wywiera dodatni wpływ na

psychikę, obniża poziom lęku i depresji, drażliwość

i uczucie zmęczenia



Zwiększenie odporności na stres

Układ pokarmowy

Odpowiednio stosowane

ćwiczenia fizyczne

poprawiają:



Sprawność mięśni gładkich,



Czynność żołądka i jelit,

przez co zmniejsza się

skłonność do zaparć.

Układ wydalniczy –



Podczas wysiłków fizycznych

następuje zmniejszenie diurezy,

na skutek zmniejszenia

przepływu krwi przez nerki

i zwiększonego wychwytywania

wody w cewkach nerkowych.



Natomiast po okresie wypoczynku, u ludzi

regularnie podejmujących wysiłek fizyczny,

występuje usprawnienie przepływu krwi przez

nerki i lepsze jej oczyszczanie z produktów

przemiany materii.

Układ wydalniczy –



Poprawa diurezy zapobiega zaleganiu

moczu w nerkach i drogach moczowych,

tworzeniu kamieni moczowych

i powstawaniu infekcji.

Zmęczenie



wg Edwardsa: „utrata zdolności

generowania wymaganej lub

spodziewanej wielkości mocy”



odczucie ciężkości wysiłku

(spada zdolność i motywacja do wysiłku)



spada zdolność OUN do wyzwalania

impulsów pobudzających mięśnie



rola zmęczenia – ochronna (przed

przeciążeniem układu ruchu)

Rodzaje zmęczenia



obwodowe (zmęczenie mięśni)



ośrodkowe (spadek zdolności OUN do

wyzwalania impulsów elektrycznych

docierających do mięśni)

Zmęczenie obwodowe



w czasie wysiłków krótkotrwałych

i ciężkich - wynik nagromadzenia się

produktów przemian beztlenowych

(np. kwasica mleczanowa)



w czasie wysiłków długotrwałych –

wynik zużycia zapasów

energetycznych (glikogenu

mięśniowego) i odwodnienia

Zmęczenie ośrodkowe



w czasie wysiłków krótkotrwałych

i ciężkich – nie występuje



w czasie wysiłków długotrwałych –

wynik spadku stężenia glukozy we

krwi (hipoglikemii), przegrzania

(hipertermii) lub pojawienia się w

mózgu mediatorów, które powodują

zmęczenie

Omdlenie/osłabienie

powysiłkowe



wynik spadku ciśnienia tętniczego po

nagłym przerwaniu intensywnego wysiłku



objawy: osłabienie, ból głowy, nudności,

wymioty, bladość, utrata przytomności

Omdlenie/osłabienie

powysiłkowe - mechanizm

intensywny wysiłek fizyczny

rozszerzenie naczyń celem lepszego ukrwienia mięśni

jednocześnie ucisk pracujących mięśni na naczynia

nagłe przerwanie wysiłku

brak ucisku pracujących mięśni na naczynia

nagłe rozszerzenie naczyń

nagły spadek ciśnienia tętniczego

Omdlenie/osłabienie

powysiłkowe - zapobieganie



stopniowe (a nie nagłe) zmniejszanie

intensywności wysiłku -

kontynuowanie niewielkiego wysiłku

przez kilka minut po zakończeniu

wysiłku intensywnego



jeśli pojawi się osłabienie – jak

najszybciej położyć się – najlepiej z

lekko uniesionymi nogami

Bolesność mięśni



w czasie wysiłku

- wynik nagromadzenia się kwasu mlekowego

- ustępuje szybko po zakończeniu wysiłku



po zakończeniu wysiłku

- wynik uszkodzenia mięśni

- głównie po wysiłku ekscentrycznym (np.

schodzenie z gór)

- pojawia się po 6-12 godzinach, trwa kilka dni

- występuje u osób niewytrenowanych

Rozgrzewka



wykonywanie lekkich ćwiczeń przed

rozpoczęciem właściwego treningu



cel – lepsza wydolność w czasie

ćwiczeń



mechanizm działania rozgrzewki -

rozgrzanie mięśni powoduje

zwiększenie wychwytu tlenu,

przepływu krwi, przewodzenia

nerwowego itd.

Aktywny wypoczynek



polega na zastosowaniu w okresie

wypoczynku innego rodzaju wysiłku

fizycznego lub wysiłku umysłowego



w porównaniu z wypoczynkiem

biernym zwiększa zdolność do

późniejszego wykonywania pracy

Mechanizm działania

aktywnego wypoczynku

wysiłek fizyczny

zmęczenie (np. mięśni kk dolnych)

szybszy powrót do stanu sprzed wysiłku
i większa zdolność do wykonywania wysiłku

OUN

bodźce do układu ruchu

aktywny wypoczynek
(np. praca mięśni kk górnych,
praca umysłowa)

wypoczynek
bierny

hamowanie

pobudzenie

Skutki długotrwałego

unieruchomienia

– wydolność fizyczna



Już w pierwszych dniach od unieruchomienia

zmniejsza się zdolność pobierania tlenu przez

organizm (spadek VO

max)



Po 3 – 4 tygodniach leżenia w łóżku

wydolność fizyczna spada nawet o 30%. Jest

to wynikiem upośledzenia transportu tlenu z

płuc do tkanek i mniejszego jego zużycia.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

krążenia



W przypadku dłuższego unieruchomienia

dochodzi do przyspieszenia częstości skurczów

serca, zmniejszenia objętości wyrzutowej i

pojemności minutowej serca.



Zmniejsza się liczba krwinek czerwonych i

objętość krwi krążącej, co prowadzi do

ortostatycznego (tzn. związanego ze zmianą

pozycji z leżącej na stojącą) obniżenia ciśnienia

tętniczego krwi i omdleń przy pionizacji.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

oddechowy



Pod wpływem bezczynności ruchowej

trwającej 3 – 4 tygodnie zmniejsza się

maksymalna wentylacja płuc oraz objętość

oddechowa.



W pozycji leżącej dochodzi do wzrostu

oporów w drogach oddechowych

spowodowanych większą objętością krwi

przepływającej przez płuca i uniesieniem

przepony.



Zmniejsza się pojemność dyfuzyjna płuc

i zwiększa zaleganie krwi w płucach co

prowadzi do obniżenia prężności tlenu we

krwi tętniczej.



Zmienia się przebieg wysiłkowej adaptacji

czynności układu oddechowego.



Podczas wysiłku fizycznego występuje

większe przyspieszenie oddechów i

mniejszy wzrost pojemności oddechowej.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

oddechowy

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – krew



Dochodzi do zmian w układzie

krzepnięcia krwi.



Zwiększa się stężenie fibrynogenu i

skraca się czas krzepnięcia prowadząc do

zwiększonego ryzyka wystąpienia

zakrzepicy żylnej



Zmniejsza się też zdolność

rozpuszczania skrzepu.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

pokarmowy



Wpływ na układ pokarmowy objawia się

upośledzoną perystaltyką jelit, narastaniem

skłonności do zaparć.



Upośledzona czynność wątroby sprzyja

powstawaniu kamicy żółciowej.



Obniżenie tolerancji glukozy tzn. zbyt małe

wydzielanie insuliny po doustnym podaniu

glukozy (lub spożyciu pokarmu), świadczy o

pojawieniu się zmian w podstawowych

procesach przemian energetycznych ustroju.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia –

gospodarka wodna



Zmniejsza się uwodnienie tkanek

wskutek ograniczenia uczucia pragnienia

i zwiększenia nerkowej utraty wody.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia –

gospodarka elektrolitowa



Silnie reaguje na unieruchomienie

gospodarka wapniowo – fosforanowa

organizmu.



Nawet krótkotrwałe pozostawanie

bezczynnie w pozycji leżącej powoduje

stopniowy wzrost utraty wapnia z moczem.



Występuje tendencja do powstawania

fosforanów wapnia w drogach moczowych i

tworzenia kamieni nerkowych.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

kostny



Wynikiem zaburzeń gospodarki wapniowo –

fosforanowej jest odwapnienie kości.



Z powodu niedostatecznego obciążania kości

i zmniejszenia przepływu krwi dochodzi do

naruszenia równowagi między tworzeniem a

resorpcją tkanki kostnej.



Osteoporoza powoduje, że kości są

podatniejsze na urazy i bardziej łamliwe.

Dotyczy to jest szczególnie kończyn dolnych.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – stawy



Zmniejsza się również wydzielanie płynu

stawowego, szybciej zachodzą zmiany

destrukcyjne w chrząstkach stawowych,

zmniejsza się zakres ruchu w stawach.



Więzadła i torebki stawowe są

podatniejsze na urazy mechaniczne.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

mięśniowy



W układzie mięśniowym dochodzi do

zmniejszenia masy mięśniowej i utraty siły

mięśni



Włókna mięśniowe ulegają ścieńczeniu i

tracą swoją elastyczność.



Zmniejszona pobudliwość motoneuronów

powoduje zaburzenia przekaźnictwa

nerwowo-mięśniowego. Przejawia się to

zaburzeniami koordynacji nerwowo-

mięśniowej, utrzymania postawy ciała i

równowagi.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

odpornościowy



Ograniczenie aktywności ruchowej człowieka

upośledza mechanizmy odpornościowe i

mechanizmy termoregulacyjne.



Upośledzeniu ulegają właściwości

bakteriobójcze skóry i zdolność fagocytarna

granulocytów obojętnochłonnych.



Człowiek jest bardziej podatny na zakażenia i

gorzej reaguje na zmiany termiczne otoczenia.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia - psychika



Długotrwałe unieruchomienie sprzyja

zaburzeniom w sferze psychicznej.



Pojawiają się nerwice, nadmierne reakcje

emocjonalne, spowolnienie aktywności

intelektualnej, pogorszenie zdolności

koncentracji, uczenia się i zapamiętywania.



Po kilku dniach od unieruchomienia

następuje pogorszenia ostrości wzroku i

upośledzenie słuchu.

Skutki długotrwałego

unieruchomienia – układ

nerwowy



Dochodzi do zmniejszenia

reprezentacji kończyny w korze

ruchowej



Osłabienia aktywności korowej



Zmniejszenia pobudliwości korowej

podczas planowania ruchu



Osłabienia zdolności do aktywacji

jednostek motorycznych

Document Outline