Wybrane
Wybrane
zagadnienia prawa
zagadnienia prawa
Warszawa, 15 grudnia
Warszawa, 15 grudnia
2009 r.
2009 r.
Kary
Kary
grzywna – od 10 do 360 stawek (po od 10
do 2.000 zł za stawkę)
ograniczenie wolności – od m-ca do 12 m-
cy, połączony z obowiązkiem pracy
nieodpłatnej w wymiarze od 20 do 40 godz.
m-cznie
pozbawienie wolności – od 1 m-ca do 15 lat
25 lat pozbawienia wolności
dożywotnie pozbawienie wolności
Środki karne
1.
pozbawienie praw publicznych
2.
zakaz zajmowania:
określonego stanowiska,
wykonywania określonego zawodu,
prowadzenia określonej działalności gospodarczej
3.
zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem,
leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi
4.
obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z
określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca
pobytu bez zgody sądu
5.
zakaz wstępu na imprezę masową
6.
zakaz prowadzenia pojazdów
–
od 1 roku do lat 10, 3-4 – od roku do 15 lat, 5 – od 2 do 6 lat,
–
w pewnych okolicznościach – na zawsze
7.
przepadek – korzyści i narzędzi
8.
obowiązek naprawienia szkody
9.
nawiązka, świadczenie pieniężne – na organizację społeczną
10.
podanie wyroku do publicznej wiadomości
Warunkowe zawieszenie
Warunkowe zawieszenie
wykonania kary
wykonania kary
Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary
Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary
pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia
pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia
wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to
wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to
wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w
wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w
szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który
biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi:
biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi:
–
od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania
od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania
kary pozbawienia wolności,
kary pozbawienia wolności,
–
od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia
od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia
wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności.
wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności.
–
od 3 do 5 lat - w wypadku zawieszenia wykonania kary
od 3 do 5 lat - w wypadku zawieszenia wykonania kary
pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego lub
pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego lub
multirecydywisty, przestępcy zawodowego i terrorysty.
multirecydywisty, przestępcy zawodowego i terrorysty.
Sąd zarządza wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby
Sąd zarządza wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby
popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono
popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono
prawomocnie karę pozbawienia wolności.
prawomocnie karę pozbawienia wolności.
Sąd może zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby
Sąd może zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby
rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił
rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił
inne przestępstwo albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od
inne przestępstwo albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od
dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych
dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych
środków karnych.
środków karnych.
Obowiązki przy zawieszeniu wykonania
Obowiązki przy zawieszeniu wykonania
kary
kary
informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
przeproszenie pokrzywdzonego,
wykonywanie ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej
osoby,
wykonywanie pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do
zawodu,
powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków
odurzających,
poddanie się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub
rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu
w programach korekcyjno-edukacyjnych – za zgodą skazanego
powstrzymanie się od przebywania w określonych środowiskach lub
miejscach,
powstrzymywanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi
osobami w określony sposób,
opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
obowiązek naprawienia szkody w całości lub w części
uiszczenie świadczenia pieniężnego
grzywna do 180 stawek przy zawieszeniu pozbawienia wolności, 90 – przy
ograniczeniu
dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo
organizacji społecznej
Środki zabezpieczające
Sąd może orzec środek zabezpieczający związany z umieszczeniem w
zakładzie zamkniętym tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, aby zapobiec
ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego związanego z
jego chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem
od alkoholu lub innego środka odurzającego; przed orzeczeniem tego
środka sąd wysłuchuje lekarzy psychiatrów oraz psychologa.
– Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności popełnił czyn zabroniony o
znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie
prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka
umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym.
– Czasu pobytu w zakładzie nie określa się z góry; sąd orzeka zwolnienie
sprawcy, jeżeli jego dalsze pozostawanie w zakładzie nie jest
konieczne.
– Sąd może zarządzić ponowne umieszczenie tego sprawcy w
odpowiednim zakładzie psychiatrycznym, jeżeli zachodzi wysokie
prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie; zarządzenie nie
może być wydane po upływie 5 lat od zwolnienia z zakładu.
Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego
zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w stanie
ograniczonej poczytalności, sąd może orzec umieszczenie sprawcy w
zakładzie karnym, w którym stosuje się szczególne środki lecznicze lub
rehabilitacyjne.
Środki zabezpieczające
Środki zabezpieczające
Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego
zawieszenia jej wykonania za przestępstwo skierowane przeciwko
wolności seksualnej, popełnione w związku z zakłóceniem jego czynności
psychicznych o podłożu seksualnym, innym niż choroba psychiczna, sąd
może orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary w zakładzie
zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne.
Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego
zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w związku z
uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego, sąd może
orzec umieszczenie sprawcy w zamkniętym zakładzie leczenia
odwykowego, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo ponownego
popełnienia przestępstwa związanego z tym uzależnieniem.
– Środka tego nie orzeka się, jeżeli sprawcę skazano na karę
pozbawienia wolności przekraczającą 2 lata.
– Czasu pobytu w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego nie
określa się z góry; nie może on trwać krócej niż 3 miesiące i dłużej niż
2 lata. O zwolnieniu z zakładu rozstrzyga sąd na podstawie wyników
leczenia, po zapoznaniu się z opinią prowadzącego leczenie.
– Sąd może zarządzić ponowne umieszczenie skazanego w zamkniętym
zakładzie leczenia odwykowego albo w zakładzie karnym, jeżeli
skazany w okresie próby uchyla się od poddania się leczeniu lub
rehabilitacji albo popełnia przestępstwo lub rażąco narusza porządek
prawny albo regulamin placówki leczniczo-rehabilitacyjnej.
Środki zapobiegawcze
Środki zapobiegawcze
Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia
Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia
prawidłowego toku postępowania, a
prawidłowego toku postępowania, a
wyjątkowo
wyjątkowo
także w celu
także w celu
zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego
zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego
przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody
przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody
wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił
wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił
przestępstwo. Stosuje się je, jeżeli:
przestępstwo. Stosuje się je, jeżeli:
zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego,
zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego,
zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on
zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on
w kraju stałego miejsca pobytu,
w kraju stałego miejsca pobytu,
zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania
zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania
fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał
fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał
postępowanie karne.
postępowanie karne.
oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego
oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego
karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat,
karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat,
albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności
albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności
nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania środka w celu
nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania środka w celu
zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona
zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona
grożącą oskarżonemu surową karą.
grożącą oskarżonemu surową karą.
wyjątkowo także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony,
wyjątkowo także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony,
któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni
któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni
przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu
przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu
powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa
powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa
groził.
groził.
Środki zapobiegawcze
Środki zapobiegawcze
Tymczasowe aresztowanie
Tymczasowe aresztowanie
–
tylko na mocy postanowienia sądu.
tylko na mocy postanowienia sądu.
–
nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny środek zapobiegawczy.
nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny środek zapobiegawczy.
–
sąd, stosując tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na
sąd, stosując tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na
okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
–
jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było
jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było
ukończyć postępowania przygotowawczego w terminie 3 m-cy, na
ukończyć postępowania przygotowawczego w terminie 3 m-cy, na
wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do
wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do
rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, może przedłużyć
rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, może przedłużyć
tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może
tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może
przekroczyć 12 miesięcy.
przekroczyć 12 miesięcy.
–
łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili
łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili
wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może
wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może
przekroczyć 2 lat.
przekroczyć 2 lat.
–
przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na okres
przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na okres
oznaczony, przekraczający powyższe terminy może dokonać sąd
oznaczony, przekraczający powyższe terminy może dokonać sąd
apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, jeżeli
apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, jeżeli
konieczność taka powstaje w związku z zawieszeniem postępowania
konieczność taka powstaje w związku z zawieszeniem postępowania
karnego, czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia
karnego, czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia
tożsamości oskarżonego, wykonywaniem czynności dowodowych w
tożsamości oskarżonego, wykonywaniem czynności dowodowych w
sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, a także
sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, a także
celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.
celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.
Środki zapobiegawcze
Środki zapobiegawcze
Poręczenie majątkowe
Poręczenie majątkowe
Poręczenie społeczne - pracodawcy, u którego
Poręczenie społeczne - pracodawcy, u którego
oskarżony jest zatrudniony, od kierownictwa szkoły
oskarżony jest zatrudniony, od kierownictwa szkoły
lub uczelni, których oskarżony jest uczniem lub
lub uczelni, których oskarżony jest uczniem lub
studentem, od zespołu, w którym oskarżony
studentem, od zespołu, w którym oskarżony
pracuje lub uczy się, albo od organizacji społecznej,
pracuje lub uczy się, albo od organizacji społecznej,
której oskarżony jest członkiem,
której oskarżony jest członkiem,
Poręczenie osoby godnej zaufania
Poręczenie osoby godnej zaufania
Dozór Policji
Dozór Policji
Zawieszenie w czynnościach służbowych lub
Zawieszenie w czynnościach służbowych lub
wykonywaniu zawodu
wykonywaniu zawodu
Nakaz powstrzymania się od określonej działalności
Nakaz powstrzymania się od określonej działalności
Zakaz prowadzenia pojazdów
Zakaz prowadzenia pojazdów
Zakaz opuszczania kraju
Zakaz opuszczania kraju
Przedawnienie
Przedawnienie
Przedawnienie karalności - karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od
czasu jego popełnienia upłynęło lat:
1. 30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,
2. 20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię,
3. 15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia
wolności przekraczającą 5 lat,
4. 10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia
wolności przekraczającą 3 lata,
5. 5 - gdy chodzi o pozostałe występki,
6. karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje
z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o
osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3
lat od czasu jego popełnienia.
Jeżeli dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego w
ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy
skutek nastąpił.
Przedawnienie karalności przestępstw seksualnych, dotyczących
pornografii i wykorzystania prostytucji, w przypadku gdy
pokrzywdzonym jest małoletni - nie może nastąpić przed upływem 5
lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat.
Przedawnienie
Przedawnienie
Jeżeli w powyższych okresach wszczęto postępowanie przeciwko
osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa
określonego w pkt 1-3 ustaje z upływem 10 lat, a w pkt. 4-5 - z
upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.
Przepisów o przedawnieniu nie stosuje się do zbrodni przeciwko
pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych.
Przepisów o przedawnieniu nie stosuje się również do umyślnego
przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze
szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza
publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.
Przedawnienie wykonania kary - nie można wykonać kary, jeżeli od
uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:
– 30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności
przekraczającą 5 lat albo karę surowszą,
– 15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności nie
przekraczającą 5 lat,
– 10 - w razie skazania na inną karę.
Do zobaczenia za tydzień
Do zobaczenia za tydzień
!
!