Alternatywne
Alternatywne
koncepcje wyboru
koncepcje wyboru
konsumenta
konsumenta
Anna Zachorowska-
Anna Zachorowska-
Mazurkiewicz
Mazurkiewicz
Wybór międzyokresowy –
Wybór międzyokresowy –
założenia modelu:
założenia modelu:
Konsument wybiera między konsumpcją w
Konsument wybiera między konsumpcją w
dwóch okresach: t (dziś) i t + 1 (jutro);
dwóch okresach: t (dziś) i t + 1 (jutro);
konsumpcja w obu okresach wynosi odpowiednio
konsumpcja w obu okresach wynosi odpowiednio
Ct i Ct+1.
Ct i Ct+1.
W obu okresach konsument otrzymuje dochody
W obu okresach konsument otrzymuje dochody
równe odpowiednio It i It+1.
równe odpowiednio It i It+1.
Ceny konsumpcji w każdym okresie są stałe na
Ceny konsumpcji w każdym okresie są stałe na
poziomie 1.
poziomie 1.
Istnieje rynek, na którym można kupić pieniądz
Istnieje rynek, na którym można kupić pieniądz
(uzyskać pożyczkę).
(uzyskać pożyczkę).
Ceną kredytu jest oprocentowanie bankowe (r >
Ceną kredytu jest oprocentowanie bankowe (r >
0).
0).
Wybór w warunkach
Wybór w warunkach
niepewności
niepewności
Niepełna informacja
Niepełna informacja
Koszty transakcyjne
Koszty transakcyjne
Wymiarowanie ryzyka
Wymiarowanie ryzyka
Preferencje dotyczące ryzyka
Preferencje dotyczące ryzyka
Ubezpieczenia
Ubezpieczenia
Koszty informacji
Koszty informacji
Preferencje ujawnione
Preferencje ujawnione
Konsument nie jest świadomy swoich
Konsument nie jest świadomy swoich
preferencji, a ujawnia je dopiero, gdy bierze
preferencji, a ujawnia je dopiero, gdy bierze
pod uwagę swoje ograniczenie budżetowe.
pod uwagę swoje ograniczenie budżetowe.
Są to tzw.
Są to tzw.
preferencje ujawniane
preferencje ujawniane
(revealed preferences).
(revealed preferences).
W pewnym okresie,
W pewnym okresie,
w którym warunki rynkowe są stabilne,
w którym warunki rynkowe są stabilne,
preferencje konsumentów są także stabilne,
preferencje konsumentów są także stabilne,
a więc można je badać empirycznie,
a więc można je badać empirycznie,
odkrywać
odkrywać
(recovering preferences)
(recovering preferences)
i
i
wnioskować o popycie.
wnioskować o popycie.
Założenia teorii kardynalnej
Założenia teorii kardynalnej
użyteczność danego dobra jest
użyteczność danego dobra jest
mierzona przez daną osobę za pomocą
mierzona przez daną osobę za pomocą
porównania tej użyteczności z
porównania tej użyteczności z
użytecznością innego dobra (przez co
użytecznością innego dobra (przez co
jest mierzalna),
jest mierzalna),
konsument racjonalnie dąży do
konsument racjonalnie dąży do
maksymalizacji swej użyteczności przy
maksymalizacji swej użyteczności przy
danym ograniczeniu budżetowym.
danym ograniczeniu budżetowym.
Założenia teorii ordynalnej
Założenia teorii ordynalnej
nie jest potrzebne mierzenie
nie jest potrzebne mierzenie
użyteczności; wystarczy, że
użyteczności; wystarczy, że
konsument potrafi uszeregować swoje
konsument potrafi uszeregować swoje
preferencje odpowiednio do różnic w
preferencje odpowiednio do różnic w
użyteczności każdego koszyka,
użyteczności każdego koszyka,
racjonalność konsumenta jest
racjonalność konsumenta jest
określona tak jak w kardynalnej teorii
określona tak jak w kardynalnej teorii
użyteczności.
użyteczności.
Założenia koncepcji
Założenia koncepcji
ujawnionych preferencji
ujawnionych preferencji
konsument potrafi uszeregować swoje
konsument potrafi uszeregować swoje
preferencje w zakresie posiadanych
preferencje w zakresie posiadanych
przez siebie informacji o możliwościach
przez siebie informacji o możliwościach
skompletowania różnych koszyków,
skompletowania różnych koszyków,
konsument wybiera racjonalnie te
konsument wybiera racjonalnie te
koszyki, które zawierają większą ilość
koszyki, które zawierają większą ilość
dóbr; nie jest jednak pewne, czy
dóbr; nie jest jednak pewne, czy
wybiera koszyk optymalny.
wybiera koszyk optymalny.
Homo satisfaciendus
Homo satisfaciendus
(Herbert Simon)
(Herbert Simon)
człowiek, który postępuje według zasady
człowiek, który postępuje według zasady
zadowalającego minimum. Decyzje
zadowalającego minimum. Decyzje
konsumenta nie są jednorazowym
konsumenta nie są jednorazowym
aktem, lecz stanowią proces kolejno po
aktem, lecz stanowią proces kolejno po
sobie następujących faz, w trakcie
sobie następujących faz, w trakcie
których następuje ustalenie celu
których następuje ustalenie celu
możliwego do osiągnięcia i
możliwego do osiągnięcia i
zadowalającego zarazem.
zadowalającego zarazem.
Równowaga rynkowa
Równowaga rynkowa
Stan równowagi zostaje osiągnięty
Stan równowagi zostaje osiągnięty
wówczas, gdy wszystkie zamierzenia i
wówczas, gdy wszystkie zamierzenia i
przewidywania podmiotów
przewidywania podmiotów
gospodarczych są spełnione w ten
gospodarczych są spełnione w ten
sposób, iż żaden z nich nie ma
sposób, iż żaden z nich nie ma
skłonności do zrewidowania ich. Inaczej
skłonności do zrewidowania ich. Inaczej
mówiąc, uczestnicy rynku nie dążą do
mówiąc, uczestnicy rynku nie dążą do
zmian, jeżeli istniejący stan ich
zmian, jeżeli istniejący stan ich
satysfakcjonuje.
satysfakcjonuje.