Bezrobocie jako problem społeczny

Bezrobocie jako

problem

społeczny

Definicja bezrobocia:

Bezrobocie (brak pracy/utrata pracy) –

wymuszony brak aktywnosci zawodowej

człowieka; stan zawodowej bezczynności

jednostek zdolnych do pracy,

zgłaszajacych gotowość jej podjęcia, dla

których podstawą egzystencji są

dochody uzyskiwane z pracy. Może

wynikać z utraty pracy(dotyka osoby

dorosłe i starsze), bądź braku pracy (np.

pierwszej pracy, wówczas dotyczy

młodzieży)

Mlonek, 1996

Bezrobocie jest przede wszystkim

pojęciem ekonomicznym, które odnosi

się do sfery zatrudnienia i rynku pracy.

Puel, 2002

Podstawowe pojęcia

związane z bezrobociem:

Bezrobotny

to osoba, która nie jest

zatrudniona i nie wykonuje pracy

zarobkowej, a jednocześnie jest zdolna

do podjęcia pracy w pełnym wymiarze

czasu pracy,

jest to człowiek, który

chce pracować i aktywnie szuka pracy,

ale nie może otrzymać zatrudnienia

przy istniejących stawkach płac.

W świetle „Ustawy o zatrudnieniu i

przeciwdziałaniu bezrobociu”

(Art.2) bezrobotnym jest osoba która:

nie jest zatrudniona i nie wykonuje pracy

zarobkowej, jest zdolna i gotowa do

podjęcia zatrudnienia w pełnym

wymiarze czasu pracy, nie uczy się w

szkole w systemie dziennym, jest

zarejestrowana w rejonowym urzędzie

pracy,ukończyła 18 lat ale nie ukończyła

60 (kobiety) lub 65 lat

(mężczyźni), nie nabyła praw do

emerytury lub renty inwalidzkiej, nie jest

właścicielem gospodarstwa rolnego o

powierzchni użytków rolnych powyżej 2

ha przeliczeniowych,

jest osobą niepełnosprawną, której stan

zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia

co najmniej w połowie wymiaru czasu

pracy, nie jest osobą tymczasowo

aresztowaną lub nie odbywa kary

pozbawienia wolnosci

Stopa bezrobocia – jest miarą bezrobocia,

ale oblicza się ją jako stosunek liczby

bezrobotnych do liczby stanowiących siłę

roboczą i wyraża się w procentach.

Rodzaje bezrobocia:



Bezrobocie frykcyjne obejmuje

osoby przejściowo pozbawione pracy

ze względu na brak wzajemnego

dopasowania w wyniku zmiany

zawodu, miejsca zamieszkania itp.,



Bezrobocie strukturalne wynika ze

strukturalnych zmian w gospodarce w

wyniku kurczenia się niektórych

dziedzin produkcji i zwalniania

pracowników ze względu na wiek lub

zbędne już kwalifikacje (w Polsce

np. w hutnictwie i górnictwie),



Bezrobocie koniunkturalne

(cykliczne)

powstaje, gdy popyt

globalny maleje a ceny i płace nie

przystosowują się dostatecznie szybko,

aby mogło być przywrócone pełne

zatrudnienie. Wiąże się ono z cyklem

koniunkturalnym rozwoju gospodarki i

pojawia się szczególnie w fazie

recesji,



Bezrobocie sezonowe będące
wynikiem wahań zapotrzebowania na
pracowników w następujących po sobie
okresach (np. w cukrowniach),



Bezrobocie ukryte - czyli

niewystępujące w statystykach,

pojawia się najczęściej na wsi, dlatego

często zwane jest agrarnym.

Czasami wyróżnia się się jeszcze pojęcie

bezrobocia naturalnego. Jest to liczba

osób, które przy danym poziomie płacy

realnej nie są zainteresowane podjęciem

pracy czekając na wzrost oferowanego

wynagrodzenia. Naturalna stopa

bezrobocia oznacza taki jego poziom,

przy którym rynek pracy jest

zrównoważony. Celem polityki

ekonomicznej w zakresie rynku pracy

powinno być utrzymanie bezrobocia na

poziomie naturalnej stopy bezrobocia.

Ponadto można wyróżnić bezrobocia

masowe, lokalne, sezonowe oraz

pozorne, czyli takie, gdy bezrobotny jest

zarejestrowany jako osoba,

niezatrudniona a pracuje nielegalnie, na

„czarno”.

Przyczyny bezrobocia

Bezpośrednią przyczyną bezrobocia jest

z reguły niewystarczająca liczba wolnych

miejsc pracy dla ubiegających się o nie.

Przyczynami mogą być również:

• wadliwa organizacja pracy;

• brak odpowiednich kwalifikacji

bezrobotnych;

• trudności mieszkaniowe

uniemożliwiające przesuwanie nadwyżek

siły roboczej do ośrodka wykazujących

jej niedobór;

• oferowanie zbyt niskich stawek płac

(np. w porównaniu z zasiłkiem dla

bezrobotnych).

• sezonowe wahania poziomu

zatrudnienia;

• wprowadzenie osiągnięć techniki do

procesów

produkcyjnych(automatyzacja);

• stopień wykorzystania zasobów siły

roboczej w rolnictwie (przeludnienie

agrarne).

Psychospołeczne skutki

bezrobocia wg Jolanty Pilch:



wzrost liczby samobójstw i prób

samobójczych



pogorszenie się stanu zdrowia (choroby

psychiczne, psychosomatyczne,

zaburzenia osobowosci)



wzrost przestępczości wśród

bezrobotnych



wzrost liczby rozwodów



trwałe i groźne społeczne zmiany w

psychice (frustracja, obojętność,

zahamowanie rozwoju osobowości,

obniżenie aspiracji edukacyjnych,

alkoholizm, narkomania, prostytucja i

przestępczość)



dezintegracja społeczna (strajki)

Brak środków finansowych

spowodowany brakiem pracy prowokuje

kłótnie między małżonkami, zagrażając

tym samym spoistości rodziny. Co

więcej, zaobserwowano wzrost

odwoływania się do kar fizycznych jakpo

sposobu odzdziaływań wychowawczych.

Brak pracy, powodujący obiektywnie

trudne warunki materialne rodziny, w

sposób pośredni może oddziaływać na

zmniejszenie autorytetu rodziców.

Propagowany powszechnie

konsumpcyjny styl życia wymaga od

dziecka jako członka grupy spełniania w

grupie rówieśniczej okreslonych

standardów dotyczących posiadania

pewnych dóbr. Realizacja tychże

standardów przez bezrobotnych

rodziców jest niesłychanie trudna, stąd

też może dochodzić do konfliktu między

oczekiwaniami dziecka a możliwościami

ich zaspokojenia przez rodziców.

Pozostawanie bez pracy ojca, matki bądź

obojga rodziców przez dłuższy czas

powoduje „ wejście” rodziny w obszar

ubóstwa (Graniewska, 2001). Bezrobocie

stwarza poważne zagrożenie rozwoju

społeczno kulturalnego rodziny. Rodzina

przestaje być obszarem, w którym

następuje proces wprowadzania w

kulturę.

Najczęstszym, a niejednokrotnie

jedynym sposobem spędzania czsu

wolnego staje się oglądanie telewizji.

Kłopoty finansowe, na które napotykają

rodziny bezrobotnych, stawiają ich

wobec niepewności o stworzenie

odpowiednich warunków dla

zaspokojenia aspiracji edukacyjnych

dzieci. Dzieci wywodzące się z biednych

rodzin wielkomiejskich napotykają na

poważne trudności w szkole

(Warzywoda- Kruszyńska,1999). Nie

mają zeszytów, książek, przyborów

szkolnych, często zatem nie są należycie

przygotowane do lekcji.

Nie uczestniczą w wycieczkach

szkolnych i innych uroczystościach

organizowanych przez szkołę.

Niejednokrotnie stygmatyzuje się je,

określając jako „brudne”, „głupie”. Z

uwagi na ich „gorszą” sytuację zdarza

się, iż są izolowane w grupie

rówieśniczej, mając tym samym

utrudnione warunki rozwoju

społecznego. Atmosfera lęku,

niepewności, zagrożenia, wywołana

problemami związanymi z brakiem

pracy, rzutuje negatywnie na rozwój

społeczno-emocjonalny dziecka.

Formy przeciwdziałania

bezrobociu:

- inicjowanie i finansowanie szkoleń

- organizowanie dodatkowych miejsc

pracy i udzielanie pracownikom pomocy

finansowej

- inicjowanie i finansowanie prac

interwencyjnych i robót publicznych

- udzielanie pożyczek z Funduszu Pracy

na podjęcie działalności na własny

rachunek

- przyznawanie i wypłata zasiłków

- aktywizowanie bezrobotnych w ramach

programów specjalnych i zajęć w

klubach pracy

Bibliografia:

E. Marynowicz – Hetka, Pedagogika

Społeczna, podręcznik akademicki 1,

PWN, Warszawa, 2007

T. Pilch, I. Lepalczyk, Pedagogika

Społeczna, Żak, Warszawa, 1995

Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu

bezrobociu z dn. 14.12.1994

(aktualizowana 01.07.2000 r.)

Document Outline