 
dr Renata Pawlik
 
I. tzw. europejskiej instytucje prawa 
gospodarczego i zakres penalizacji 
prawa karnego gospodarczego;
II. zmiany normatywne w zakresie 
prawa karnego gospodarczego pod 
wpływem prawa UE;
III. tzw. Europejskiej prawo karne 
gospodarcze;
 
I. tzw. europejskiej instytucje
prawa gospodarczego i zakres
penalizacji prawa karnego
gospodarczego;
 
Dz.U.06.149.1077
USTAWA
z dnia 22 lipca 2006 r.
o spółdzielni europejskiej
(Dz. U. z dnia 22 sierpnia 2006 r.)
Art. 1. Ustawa reguluje:
1)
powstanie,
organizację
i
działalność
spółdzielni
europejskiej,  w  zakresie  nieuregulowanym  w  rozporządzeniu  Rady  nr 
1435/2003/WE  z  dnia  22  lipca  2003  r.  w  sprawie  statutu  spółdzielni 
europejskiej (SCE) (Dz. Urz. WE L 207 z 18.08.2003, s. 1; Dz. Urz. UE 
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, s. 280);
2)
zasady zaangażowania pracowników w spółdzielni
europejskiej.
 
Art. 105. Kto,  będąc  członkiem  zarządu,  członkiem  rady  administrującej  albo 
likwidatorem  SCE,  ogłasza  dane  nieprawdziwe  albo  przedstawia  je 
organom SCE, władzom państwowym, członkom SCE lub lustratorowi, 
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia  wolności  do 
lat 2.
Art. 106. Kto  zamieszcza  nieprawdziwe  dane  albo  dołącza  nieprawdziwe 
oświadczenie  do  wniosku  o  wydanie  zaświadczenia,  o  którym  mowa  w  art.  29 
ust.  2  rozporządzenia,  albo  zaświadczenia,  o  którym  mowa  w  art.  7  ust.  8 
rozporządzenia, albo do wniosku o wpis SCE do rejestru,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia  wolności  do 
roku.
Art. 107. Kto,  biorąc  udział  w  tworzeniu  SCE  lub  będąc  członkiem  jej  zarządu, 
członkiem  rady  nadzorczej,  członkiem  rady  administrującej  albo  likwidatorem, 
działa na jej szkodę (por. 585 k.s.h.),
podlega karze pozbawienia wolności do 5 lat i grzywnie.
Art. 108. Kto,  będąc  członkiem  zarządu,  członkiem  rady  administrującej  albo 
likwidatorem  SCE,  na  których  ciąży  obowiązek  zgłoszenia  wniosku  o  upadłość 
SCE,  nie  zgłasza  tego  wniosku  pomimo  powstania  warunków  uzasadniających 
upadłość SCE,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia  wolności  do 
roku.
 
Art. 109. 1. Kto,  będąc  członkiem  zarządu,  członkiem  rady  administrującej  albo 
likwidatorem SCE, dopuszcza do objęcia przez SCE własnych udziałów,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia  wolności  do  6 
miesięcy.
2. Tej  samej  karze  podlega,  kto,  będąc  członkiem  zarządu,  członkiem  rady 
administrującej  albo  likwidatorem  SCE,  dopuszcza  do  przyjęcia  własnych 
udziałów  SCE  jako  zabezpieczenia,  w  przypadku  gdy  SCE  nie  jest  instytucją 
finansową przyjmującą własne udziały jako zabezpieczenie udzielonego kredytu.
Art. 110. 1. Kto,  będąc  członkiem  zarządu  albo  członkiem  rady  administrującej 
SCE, dopuszcza do wydania udziałów SCE:
1)
w zamian za zobowiązanie się członków do wykonywania pracy lub
świadczenia usług,
2)
po cenie niższej niż ich wartość nominalna,
3)
niedostatecznie opłaconych,
4)
przed zarejestrowaniem SCE,
5)
w przypadku podwyższenia kapitału subskrybowanego - przed
zarejestrowaniem podwyższenia,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia  wolności  do 
roku.
2. Tej  samej  karze  podlega,  kto,  będąc  członkiem  zarządu  albo  członkiem  rady 
administrującej  SCE,  dopuszcza  do  obniżenia  kwoty  kapitału  subskrybowanego 
SCE poniżej 30.000 euro.
3. Wyrażone  w  euro  wielkości  przelicza  się  na  walutę  polską  po  średnim  kursie 
ustalonym przez Narodowy Bank Polski.
 
Dz.U.05.62.55, ost. zm.Dz. U. 06. 149. 1077 art. 115
USTAWA
z dnia 4 marca 2005 r.
o europejskim zgrupowaniu interesów
gospodarczych i spółce europejskiej
1)
(Dz. U. z dnia 18 kwietnia 2005 r.)
Art. 1. Ustawa reguluje:
1)
rejestrację i niektóre zasady organizacji europejskiego
zgrupowania
interesów
gospodarczych,
w
zakresie
nieuregulowanym  w  rozporządzeniu  nr  2137/85/EWG  z  dnia 
25 lipca 1985 r. w sprawie europejskiego zgrupowania interesów 
gospodarczych (EZIG) (Dz. Urz. WE L 199 z 31.07.1985);
2)
powstanie,
organizację
i
działalność
spółki
europejskiej, w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu nr 
2157/2001/WE  z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu 
spółki europejskiej (SE) (Dz. Urz. WE L 294 z 10.11.2001);
3)
zasady zaangażowania pracowników w spółce
europejskiej.
 
Art. 126. Kto, będąc zarządcą zgrupowania albo przedstawicielem zarządcy
zgrupowania,  składa  nieprawdziwe  oświadczenie  o  braku  przesłanek,  o  których 
mowa  w  art.  19  ust.  1  rozporządzenia  2137/85,  wykluczających  sprawowanie 
przez  niego  funkcji, 
(Zgodnie z art. 19 ust. 1 EUIG-R zarządzającymi ugrupowaniem nie mogą być
osoby,  które  z  pewnych  określonych  przyczyn  nie  mogą  należeć  do  administracyjnego  lub  zarządzającego 
organu spółki, nie mogą zarządzać przedsiębiorstwem lub nie mogą działać jako zarządzający EUIG);
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 127. Kto zamieszcza nieprawdziwe dane albo dołącza nieprawdziwe
oświadczenie do wniosku o wydanie zaświadczenia, o którym mowa w art. 25 ust. 
2 rozporządzenia 2157/2001, albo zaświadczenia, o którym mowa w art. 8 ust. 8 
rozporządzenia 2157/2001, albo do wniosku o wpis SE do rejestru,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 128. Kto, będąc zarządcą zgrupowania albo jego likwidatorem, nie zgłasza
wniosku
o
upadłość
zgrupowania
pomimo
powstania
warunków
uzasadniających jego upadłość według przepisów o postępowaniu upadłościowym 
i naprawczym,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 129. Kto, będąc członkiem zarządu, członkiem rady administrującej lub
dyrektorem  wykonawczym  albo  likwidatorem  SE,  na  których  ciąży  obowiązek 
zgłoszenia  wniosku  o  upadłość  SE,  nie  zgłasza  tego  wniosku  pomimo 
powstania  warunków  uzasadniających  upadłość  SE  według  przepisów  o 
postępowaniu upadłościowym i naprawczym,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
 
Art. 130. Kto,  biorąc  udział  w  tworzeniu  SE  lub  będąc  członkiem  jej 
zarządu,  członkiem  rady  nadzorczej,  członkiem  rady  administrującej 
lub dyrektorem wykonawczym albo likwidatorem, działa na jej szkodę,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i grzywnie.
Art. 131.
Kto,
będąc
członkiem
zarządu,
członkiem
rady
administrującej  lub  dyrektorem  wykonawczym  albo  likwidatorem  SE, 
dopuszcza  do  nabycia  przez  SE  akcji  własnych  albo  do  brania  ich  w 
zastaw,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia 
wolności do 6 miesięcy.
Art. 132. Kto, będąc członkiem zarządu, członkiem rady administrującej 
lub dyrektorem wykonawczym SE, dopuszcza do wydania dokumentów 
uprawniających do wykonywania praw z akcji:
1)
niedostatecznie opłaconych,
2)
przed zarejestrowaniem SE,
3)
w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego - przed
zarejestrowaniem podwyższenia,
podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolności  albo  pozbawienia 
wolności do roku.
 
II. zmiany normatywne w
zakresie prawa karnego
gospodarczego pod wpływem
prawa UE;
 
Art. 228.
§ 1. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej,
przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§ 3. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść
majątkową lub osobistą albo jej obietnicę za zachowanie stanowiące
naruszenie przepisów prawa,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten, kto, w związku z
pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie czynności
służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej
obietnicy lub takiej korzyści żąda.
§ 5. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść
majątkową znacznej wartości albo jej obietnicę,
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 6. Karom określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także
ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej w
państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej,
przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę
lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie czynności
służbowej od jej otrzymania. *
*Art. 228 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. (
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2003 r.
 
Art. 230a.
§ 1. Kto udziela albo obiecuje udzielić
korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za pośrednictwo
w załatwieniu sprawy w instytucji państwowej,
samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej
lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej
środkami publicznymi, polegające na bezprawnym wywarciu
wpływu na decyzję, działanie lub zaniechanie osoby pełniącej
funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w §
1 albo w § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich
obietnica zostały przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym
fakcie organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił
wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten
o nim się dowiedział.*
* Art. 230a dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. (
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2003 r.
 
Art. 296a.
§ 1.
Kto, pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce
organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą lub pozostając z nią w
stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, żąda lub przyjmuje
korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, w zamian za nadużycie
udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku
mogące wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo stanowiące czyn
nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na
rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonych w § 1 udziela
albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§ 4. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 wyrządza znaczną szkodę
majątkową,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 5. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3
w związku z § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica
zostały przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do
ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie istotne okoliczności przestępstwa,
zanim organ ten o nim się dowiedział.
114) Art. 296a dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. (
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2003 r.
115) Art. 296a § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 24 października 2008 r.
(
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 grudnia 2008 r.
 
Art. 110.
§ 1. Ustawę karną polską stosuje
się do cudzoziemca, który popełnił za granicą czyn
zabroniony skierowany przeciwko interesom
Rzeczypospolitej Polskiej, obywatela polskiego,
polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki
organizacyjnej niemającej osobowości prawnej oraz
do cudzoziemca, który popełnił za granicą
przestępstwo o charakterze terrorystycznym.
§ 2. Ustawę karną polską stosuje się w razie
popełnienia przez cudzoziemca za granicą czynu
zabronionego innego niż wymieniony w § 1, jeżeli
czyn zabroniony jest w ustawie karnej polskiej
zagrożony karą przekraczającą 2 lata pozbawienia
wolności, a sprawca przebywa na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i nie postanowiono go
wydać.
43) Art. 110 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. (
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 maja 2004 r.
 
Art. 112.
Niezależnie od przepisów obowiązujących w
miejscu popełnienia czynu zabronionego, ustawę karną
polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca
w razie popełnienia:
1) przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu
wewnętrznemu lub zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej,
1a)
(utracił moc),
2) przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub
funkcjonariuszom publicznym,
3) przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom
gospodarczym,
4) przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec
urzędu polskiego,
5) przestępstwa, z którego została osiągnięta,
chociażby pośrednio, korzyść majątkowa na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
44) Art. 112 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 marca 2004 r. (
) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 maja 2004 r.
 
Art. 297. (117) § 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od
banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność
gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji
dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej,
poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez
bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub
podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy,
elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego,
przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo
nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące
okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia
finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie
powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć
wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia
finansowego, określonego w § 1, lub zamówienia publicznego albo na
możliwość dalszego korzystania z elektronicznego instrumentu płatniczego.
§ 3. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu wsparcia finansowego lub
instrumentu płatniczego, określonych w § 1, zrezygnował z dotacji lub
zamówienia publicznego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego.
117) Art. 297 zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 18 marca 2004 r.
(Dz.U.04.69.626) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 maja 2004 r.
 
Art. 258. (99) § 1. Kto bierze udział w zorganizowanej
grupie albo związku mających na celu popełnienie
przestępstwa lub przestępstwa skarbowego,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli grupa albo związek określone w § 1 mają
charakter zbrojny albo mają na celu popełnienie
przestępstwa o charakterze terrorystycznym, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 3. Kto grupę albo związek określone w § 1 w tym mające
charakter zbrojny zakłada lub taką grupą albo związkiem
kieruje,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Kto grupę albo związek mające na celu popełnienie
przestępstwa o charakterze terrorystycznym zakłada lub
taką grupą lub związkiem kieruje,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od
lat 3.
99) Art. 258 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.04.93.889) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 maja 2004 r.
 
III. tzw. Europejskiej prawo
karne gospodarcze;
 
Określenie rodzaju i wymiaru stosowanych sankcji
karnych nie leży w kompetencji Wspólnoty.
Zdaniem Trybunału prawodawca wspólnotowy nie
może przyjąć przepisów dotyczących rodzaju i
wymiaru stosowanych sankcji karnych, natomiast
chociaż, jako generalna zasada, prawo karne nie
należy do kompetencji Wspólnoty, to kiedy
zastosowanie proporcjonalnych, skutecznych i
odstraszających sankcji karnych przez organy
państw członkowskich stanowi zasadniczy środek
dla celu zwalczania przestępstw przeciwko
środowisku to wówczas Wspólnota ma prawo
wprowadzać takie sankcje w celu zapewnienia
przestrzegania reguł, jakie na tym obszarze
wprowadziła.
dr Renata Pawlik
 
1.
Regulacje wspólnotowe i unijne w zakresie
kompetencji
do
stanowienia
sankcji
karnych
z
uwzględnieniem
Traktatu
Lizbońskiego.
2.
Specyfika prawa karnego.
3.
Specyfika prawa europejskiego i jej wpływ
na prawo państw członkowskich na
przykładzie Polski.
4.
Suwerenność i jej pojmowanie.
5.
Harmonizacja prawa karnego.
dr Renata Pawlik
 
Trzy filary:
I . Filar wspólnotowy;
II. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa;
III. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach 
karnych;
Artykuł 29 TUE (dawny K1 TUE)
Bez 
uszczerbku
dla
kompetencji
Wspólnoty
Europejskiej,
celem
Unii
jest
zapewnienie
obywatelom  wysokiego  poziomu  bezpieczeństwa 
osobistego  w  przestrzeni wolności, bezpieczeństwa 
i  sprawiedliwości,  przez  wspólne  działanie  Państw 
Członkowskich  w  dziedzinie  współpracy  policyjnej  i 
sądowej  w  sprawach  karnych  oraz  poprzez 
zapobieganie i zwalczanie rasizmu i ksenofobii. 
dr Renata Pawlik
 
Cel ten jest osiągany poprzez zapobieganie i zwalczanie
przestępczości zorganizowanej lub innej, zwłaszcza terroryzmu,
handlu ludźmi i przestępstw przeciwko dzieciom, nielegalnego
handlu narkotykami oraz nielegalnego handlu bronią, korupcji i
nadużyć finansowych, dzięki:
— ściślejszej współpracy policji, organów celnych oraz innych
właściwych organów w Państwach Członkowskich, prowadzonej
zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem Europejskiego
Urzędu Policji (Europol), zgodnie z postanowieniami artykułów 30i
32,
— ściślejszej współpracy organów sądowych oraz innych właściwych
organów w Państwach Członkowskich, w tym współpracy za
pośrednictwem Europejskiej Jednostki Współpracy Sądowej
(Eurojust), zgodnie z postanowieniami artykułów 31i 32,
— zbliżaniu, w miarę potrzeby, norm prawa karnego w Państwach
Członkowskich, zgodnie z postanowieniami artykułu 31 lit. e).
dr Renata Pawlik
 
Art. 31 lit. E TUE
e)
stopniowe
przyjmowanie
środków
ustanawiających
minimalne
normy
dotyczące  znamion  przestępstw  i  kar  w 
dziedzinach  przestępczości  zorganizowanej, 
terroryzmu 
i
nielegalnego
handlu
narkotykami.
dr Renata Pawlik
 
Artykuł 47 TUE
Z
zastrzeżeniem
postanowień
zmieniających
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę
Gospodarczą w celu ustanowienia Wspólnoty
Europejskiej, Traktat ustanawiający Europejską
Wspólnotę
Węgla
i
Stali
oraz
Traktat
ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii
Atomowej, żadne z postanowień końcowych
niniejszego Traktatu w niczym nie narusza
Traktatów
ustanawiających
Wspólnoty
Europejskie oraz późniejszych traktatów i aktów
je zmieniających lub uzupełniających.
dr Renata Pawlik
 
Artykuł 5 TWE
Wspólnota działa w granicach kompetencji powierzonych jej
niniejszym Traktatem oraz celów w nim wyznaczonych.
W dziedzinach, które nie należą do jej kompetencji wyłącznej,
Wspólnota podejmuje działania, zgodnie z zasadą
pomocniczości, tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w
jakim cele proponowanych działań nie mogą być osiągnięte
w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie,
natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki proponowanych
działań możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie
Wspólnoty. Działanie Wspólnoty nie wykracza poza to, co
jest konieczne do osiągnięcia celów niniejszego Traktatu.
dr Renata Pawlik
 
„Artykuł 3b TWE (TRAKTAT LIZBOŃSKI)
1. Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych
kompetencji podlega zasadom pomocniczości i proporcjonalności.
2. Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji
przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych
w nich celów. Wszelkie kompetencje nie przyznane Unii w Traktatach należą do
Państw Członkowskich.
3. Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej
kompetencji, Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w
jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób
wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i
regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego
działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii. Instytucje Unii stosują
zasadę pomocniczości zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad
pomocniczości
i
proporcjonalności.
Parlamenty
narodowe
czuwają
nad
przestrzeganiem zasady pomocniczości zgodnie z procedurą przewidzianą w tym
Protokole.
4. Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza
to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów. Instytucje Unii stosują zasadę
proporcjonalności zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad pomocniczości i
proporcjonalności.”.
dr Renata Pawlik
 
Artykuł 10 TWE
Państwa
Członkowskie
podejmują
wszelkie
właściwe  środki  ogólne  lub  szczególne  w  celu 
zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających 
z  niniejszego  Traktatu  lub  z  działań  instytucji 
Wspólnoty. 
Ułatwiają one Wspólnocie wypełnianie jej zadań. 
Powstrzymują  się  one  od  podejmowania  wszelkich 
środków,
które
mogłyby
zagrozić
urzeczywistnieniu celów niniejszego Traktatu.
dr Renata Pawlik
 
Artykuł 69b (TRAKTAT LIZBOŃSKI)
1.
Parlament Europejski i Rada, stanowiąc w drodze dyrektyw zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, mogą ustanowić
normy minimalne odnoszące się do określania przestępstw oraz kar w dziedzinach szczególnie poważnej przestępczości
o wymiarze transgranicznym, wynikające z rodzaju lub skutków tych przestępstw lub ze szczególnej potrzeby wspólnego
ich zwalczania. Powyższe dziedziny przestępczości są następujące: terroryzm, handel ludźmi oraz seksualne
wykorzystywanie kobiet i dzieci, nielegalny handel narkotykami, nielegalny handel bronią, pranie
pieniędzy, korupcja, fałszowanie środków płatniczych, przestępczość komputerowa i przestępczość
zorganizowana.
W zależności od rozwoju przestępczości Rada może przyjąć decyzję określającą inne dziedziny przestępczości
spełniające kryteria, o których mowa w niniejszym ustępie. Rada stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu
Europejskiego.
2. Jeżeli zbliżanie przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich w sprawach karnych okaże się niezbędne w
celu zapewnienia skutecznego wprowadzania w życie polityki Unii w dziedzinie, która stała się przedmiotem środków
harmonizujących, dyrektywy mogą ustanowić normy minimalne odnoszące się do określania przestępstw oraz kar w
danej dziedzinie. Dyrektywy te przyjmuje się zgodnie ze zwykłą lub specjalną procedurą prawodawczą, taką samą jak
procedura stosowana do przyjmowania stosownych środków harmonizujących, bez uszczerbku dla artykułu 61i.
3. Jeżeli członek Rady uzna, że projekt dyrektywy, o której mowa w ustępie 1 lub 2, mógłby naruszać podstawowe aspekty
jego systemu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, może zażądać przedłożenia tej kwestii Radzie Europejskiej.
W takim przypadku zwykła procedura prawodawcza zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku
konsensusu Rada Europejska, w terminie czterech miesięcy od takiego zawieszenia, odsyła projekt do Rady, co oznacza
zakończenie zawieszenia zwykłej procedury prawodawczej. W takim samym terminie, w przypadku braku porozumienia i
w sytuacji gdy co najmniej dziewięć Państw Członkowskich pragnie ustanowić wzmocnioną współpracę na podstawie
danego projektu dyrektywy, informują one o tym Parlament Europejski, Radę i Komisję. W takim przypadku uznaje się,
że upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy, o którym mowa w artykule 10 ustęp 2 Traktatu o Unii
Europejskiej i w artykule 280d ustęp 1 niniejszego Traktatu, zostało udzielone i stosuje się postanowienia dotyczące
wzmocnionej współpracy.
dr Renata Pawlik
 
1. wyrok w sprawie Amsterdam Bulb z dnia 2 lutego 1977
r. ; sprawa 50/76, Rec. str. 137;
2. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Grecji, lepiej znany
pod  nazwą  „greckiej  kukurydzy”  z dnia  21 września 
1989 r. sprawa 68/88, Rec. str. 2965;
3. wyrok w sprawie Drexl z dnia 25 lutego 1988 r. sprawa
299/86, Rec. str. 1213;
4. postanowienie z dnia 13 lipca 1990 r. w sprawie
Zwartveld i in.; sprawa C‑2/88, Rec. str. I‑3365;
5. wyrok z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie Nunes i de
Matos; sprawa C‑186/98, Rec. str. I‑4883;
dr Renata Pawlik
 
Obszary objęte do tej pory działaniami harmonizacyjnymi to terroryzm
, handel ludźmi
, wykorzystywanie seksualne dzieci
, pomocy w nielegalnym wyjeździe lub pobycie
, przestępstwa przeciwko środowisku naturalnemu człowieka
,
przestępstw nielegalnego handlu narkotykami
, przestępstw komputerowych
, nadto zauważyć należy uzupełnienie
istniejącego już acquis communautaire w zakresie ochrony interesów finansowych wspólnot europejskich dotyczące
przestępstwa oszustwa
, korupcji
, prania pieniędzy, związanych z naruszeniem tych interesów, lecz również
minimalne wymogi penalizacyjne dotyczące fałszowania lub podrabiania euro
, a także pozostałych przestępstw
przeciwko pewności obrotu środkami płatniczymi jak fałszerstwa innych pieniędzy lub papierów wartościowych, czy też
podrabianie niegotówkowych środków płatniczych
, korupcji w sektorze prywatnym
, a także prania pieniędzy z
innych przestępstw źródłowych niż popełniane na szkodę interesów finansowych Wspólnot Europejskich.
dec. ram. 2002/475/WSiSW z 13.06.2002r. o zwalczaniu terroryzmu, Dz.Urz. WE 2002,L 194,s.3;
[2] dec. ram. 2002/629/WSiSW z 19.07.2002r. w sprawie walki z handlem ludźmi, Dz.Urz. WE 2002,L 203,s.1;
[3] dec. ram. 2004/68/WSiSW z 13.06.2002r. dot. zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej, 
Dz.Urz. WE 2004,L 13,s.44;
[4] dec. ram. 2002/90/WSiSW z 28.11.2002r. w sprawie zdefiniowania ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu,
Dz.Urz. WE 2002,L 328,s.17; dec. ram. 2002/946/WSiSW z 28.11.2002r. w sprawie rozszerzenia ram prawno – karnych w
celu zapobiegania ułatwianiu nielegalnego wjazdu, przejazdu i pobytu, Dz.Urz. WE 2002,L 328,s.1;
[5] dec. ram. 2003/80/WSiSW z 27.01.2003r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne, Dz.Urz. WE 2003,L 29,s.55;
[6] dec. ram. 2004/757/WSiSW z  25.10.2004r. ustanawiające minimalne przepisy określające znamiona przestępstw i kar w 
dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami, Dz.Urz. WE 2004,L 335,s.8;
[7]dec. ram. 2005/222/WSiSW z 24.05.2005r. w sprawie ataków na systemy informatyczne, Dz.Urz. WE 2006,L 69,s.67;
[8] Konwencja o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z 26.07.1995r. ustanowionej na podtsawie art. K.3 
traktatu o Unii Europejskiej (Dz. Urz. WE 1995, C 316, s.3, art. 1 ust.1), która weszła w życie 17.10.2002r.,
[9] Protokół z 18.09.1996r. do konwencji o ochronie interesów finansowych wspólnot Europejskich (Dz. Urz. WE 1996, C 313,
s.2) oraz konwencji z 26.05.1997r. o zwalczaniu korupcji obejmującej urzędników Wspólnot Europejskich oraz urzędników
państw członkowskich, dz.Urz. WE 1997, C 195,s.2;
[10] dec. ram. 2000/383/WSiSW z 29.05.2000r. w sprawie zwiększenia ochrony przez wprowadzenie sankcji karnych oraz
innego rodzaju kar za podrabianie pieniędzy w związku z wprowadzeniem euro, Dz.Urz. WE 2000,L 140,s.1;
[11] dec. ram. z 28.05.2001r. w sprawie zwalczania fałszowania i podrabiania niegotówkowych środków płatności, Dz.Urz. WE
2001,L 149,s.1;
[12] dec. ram. 2003/568/WSiSW z 13.06.2002r. o zwalczaniu korupcji w sektorze prywatnym, Dz.Urz. WE 2003,L 192,s.54;
dr Renata Pawlik