dr Jolanta Gadawska
Majątek trwały obciążony jest dużym ryzykiem (trudne
wybory inwestycyjne, wydatkowanie dużych kwot, zmiany
zapotrzebowania spowodują nieprzydatność majątku).
Majątek ten ma charakter stały. Koszty amortyzacji,
remontów, konserwacji będą niekorzystnie wpływały na
wynik finansowy.
Małe zasoby majątkowe będą hamować rozwój i utrudniać
realizację zadań,
Duże zasoby majątkowe wzbudzają zaufanie i są ważnym
wyznacznikiem wiarygodności. Oczywiście słabą stroną
będą bardzo duże zasoby stare, zużyte, przestarzałe
technicznie. Plusem zasobów starych (księgowo zużytych)
jest brak kosztów amortyzacji – co podwyższa nam wynik
finansowy.
Mocną stroną podmiotu jest posiadanie nowoczesnego
majątku trwałego (maszyn, urządzeń produkcyjnych).
Majątek obrotowy charakteryzuje się dużą płynnością, wysoką
rotacją. Ryzyko inwestowania w ten majątek jest mniejsze
(mogą jednak zdarzyć się należności przeterminowane).
Majątek obrotowy przyczynia się bezpośrednio do osiągania
zysku.
Badanie struktury aktywów i pasywów
(analiza pionowa)
Wskaźniki struktury informują o udziale poszczególnych
pozycji bilansu w sumie aktywów i pasywów.
Lepiej jeśli przedsiębiorstwo posiada więcej majątku
rzeczowego, niż finansowego (warunkiem jest
racjonalne wykorzystanie).
Struktura majątku zależy od charakteru jednostki. Duży
udział majątku trwałego mają przedsiębiorstwa
budowlane, produkcyjne, hotelarskie. Przedsiębiorstwa
handlowe mają wysoki udział majątku obrotowego.
Przewaga majątku trwałego nad obrotowym świadczy
jednak o małej elastyczności podmiotu w
dostosowywaniu się do zmian rynkowych.
Ustalenie zależności pomiędzy elementami aktywów i pasywów
oraz przyczyny ich zmian.
Wykorzystuje się:
Przyrost absolutny (odchylenie bezwzględne),
Odchylenie względne,
Tempo wzrostu (stopa zmian) – wskaźnik tempa zmian,
Wskaźnik zmian (wskaźnik dynamiki).
Przyrost absolutny jest to różnica między wartością w danym
okresie a wartością okresu bazowego. Różnica kwotowa
(wzrost lub spadek). Różnica procentowa jest odchyleniem
względnym.
Tempo zmian (zmiana procentowa) jest to stosunek odchylenia
bezwzględnego (X 100 %) do wartości w okresie bazowym.
Dynamika jest relacją (dzieleniem) między określoną wartością
w danym okresie (X 100%) a wartością w okresie bazowym.
Porównania między poszczególnymi pozycjami aktywów i
pasywów.
Ustalenie np. relacji kapitału własnego do aktywów
trwałych.
Złota reguła bilansowa – aktywa trwałe powinny być
finansowane kapitałem własnym.
Ustalenie wartości kapitału stałego i odniesienie go do
aktywów trwałych
Srebrna zasada bilansowa – kapitał stały powinien
finansować aktywa trwałe a najlepiej jeśli finansuje
jeszcze część aktywów obrotowych. Kap. prac.>O
Przyjmuje się, że 2/3 aktywów trwałych powinno być
finansowane kapitałem własnych.
Kapitały własne powinny stanowić co najmniej 1/3 sumy
pasywów.
Mogą również określać stosunek jednej grupy majątku
do drugiej, np.:
1)
Wskaźniki unieruchomienia majątku ( AT/AO),
2)
Wskaźnik produkcyjności
(A.rzeczowe/A.finansowe).
Ad 1) Większy od 1 świadczy o przewadze majątku
trwałego i o małej elastyczności jednostki w
dostosowywaniu się do zmian rynkowych. Wartość
większa od 1 informuje o większych możliwościach w
przeprowadzaniu zmian.
Ad.2) Jest to relacja między środkami trwałymi i
zapasami a należnościami, udziałami, akcjami
(papierami wart.) i środkami pieniężnymi. Jeśli
wskaźnik jest większy od 1 wówczas sytuacja jest
korzystna.
Wynik ze sprzedaży
Wynik z działalności operacyjnej
Wynik z działalności
gospodarczej
Wynik brutto
Wynik netto
Wynik brutto ze sprzedaży
Wynik ze sprzedaży
Wynik z działalności operacyjnej
Wynik z działalności
gospodarczej
Wynik brutto
Wynik netto
Wariant porównawczy
Stosowany gdy jednostki
prowadzą ewidencję
kosztów układzie
rodzajowym.
Przychody ze sprzedaży
koryguje się o zmianę
stanu produktów a
następnie o koszty układu
rodzajowego
Wariant kalkulacyjny
Stosowany w jednostkach
produkcyjnych, które
ewidencjonują koszty w
układzie funkcjonalnym i
kalkulacyjnym.
Przychody ze sprzedaży
koryguje się o koszty
wytworzenia a następnie o
koszty ogólnego zarządu i
sprzedaży
Analiza pionowa
Badanie udziału
procentowego
poszczególnych pozycji
w wielości bazowej czyli
w przychodach ze
sprzedaży
Analiza pozioma
Ustalanie wielkości :
Przyrost absolutny
Tempo wzrostu
Wskaźnik zmian
Przyrost sprzedaży większy od przyrostu
wyniku ze sprzedaży będzie informował o
szybkim i dużym wzroście kosztów
sprzedanych produktów. Z kolei duża
dynamika (wzrost) kosztów finansowych może
ograniczać dynamikę wzrostu wyniku z
działalności gospodarczej. Duże koszty
związane z tworzonymi rezerwami będą
ograniczać wynik z działalności operacyjnej i
obniżą jego dynamikę wzrostu.
Ostatecznie w analizie efektywności
gospodarowania majątkiem ważne są
relacje między majątkiem, pracą,
produkcją i zyskiem.
Pożądany układ ∆ ZT < ∆ MT < ∆ P <
∆ Z
Dynamika majątku trwałego powinna być
większa od dynamiki zatrudnienia. Z
kolei dynamika zysku powinna być
największa, większa od dynamiki
sprzedaży (produkcji), majątku i
zatrudnienia.
Dwa podejścia:
Kapitał obrotowy netto = Kapitał stały –
majątek tr.
(kapitał pracujący jest częścią kapitału stałego, która
finansuje środki obrotowe – podejście kapitałowe)
Kapitał obrotowy netto =
Majątek obrotowy – kapitały obce
krótkoterminowe
(kapitał pracujący jest częścią majątku bieżącego,
krótkoterminowego, która jest pokryta źródłami
długoterminowymi; jest to ta część majątku
obrotowego, która zostałaby w podmiocie po
uregulowaniu zobowiązań bieżących)
Kapitał pracujący stanowi
odzwierciedlenie stopnia płynności
środków w podmiocie.
Im wyższy jego poziom tym lepsza
sytuacja podmiotu w zakresie
wypłacalności.
W praktyce można wyróżnić następujące
warianty :
1.
Kp>0
2.
Kp=0
3.
Kp<0