Informatyka INiG Projekt część 1

background image

Informatyka

Informatyka

Projekt

Projekt

Dr hab. inż. Zbigniew Fąfara

Dr hab. inż. Zbigniew Fąfara

Paw. A1, parter, pok. 21

Paw. A1, parter, pok. 21

background image

Literatura

Literatura

Dowolny podręcznik opisujący

Dowolny podręcznik opisujący

komputerową edycję tekstów za

komputerową edycję tekstów za

pomocą MS Word

pomocą MS Word

Dowolny podręcznik opisujący

Dowolny podręcznik opisujący

wykorzystanie na poziomie

wykorzystanie na poziomie

podstawowym arkusz kalkulacyjny

podstawowym arkusz kalkulacyjny

MS Excel

MS Excel

background image

Część 1.

Część 1.

Komputerowa edycja

Komputerowa edycja

tekstów

tekstów

MS Word

MS Word

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Podczas komputerowej edycji teksów komputer ma nam

Podczas komputerowej edycji teksów komputer ma nam

pomóc automatycznie formatując tekst, a nie

pomóc automatycznie formatując tekst, a nie

utrudnić pracę. Dlatego wprowadzając tekst należy

utrudnić pracę. Dlatego wprowadzając tekst należy

przestrzegać następujących zasad:

przestrzegać następujących zasad:

Użytkownik dzieli wprowadzany tekst na akapity

Użytkownik dzieli wprowadzany tekst na akapity

(fragmenty wyrażające jakąś myśl, oznaczające

(fragmenty wyrażające jakąś myśl, oznaczające

zamkniętą całość).

zamkniętą całość).

W przypadku krótkich akapitów, mieszczących się w

W przypadku krótkich akapitów, mieszczących się w

jednej linii, podział na akapity jest równoznaczny z

jednej linii, podział na akapity jest równoznaczny z

podziałem na wiersze.

podziałem na wiersze.

W przypadku dłuższych akapitów obejmujących

W przypadku dłuższych akapitów obejmujących

więcej niż jeden wiersz, podział na wiersze jest

więcej niż jeden wiersz, podział na wiersze jest

robiony automatycznie przez komputer. Człowiek

robiony automatycznie przez komputer. Człowiek

wprowadza jedynie tekst w całym akapicie (w jednym

wprowadza jedynie tekst w całym akapicie (w jednym

wierszu).

wierszu).

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Znakiem końca akapitu jest znak generowany po

Znakiem końca akapitu jest znak generowany po

wciśnięciu klawisza [ENTER].

wciśnięciu klawisza [ENTER].

Akapit to fragment tekstu pomiędzy dwoma

Akapit to fragment tekstu pomiędzy dwoma

kolejnymi znakami końca akapitu.

kolejnymi znakami końca akapitu.

Nowy akapit zawsze zaczyna się w nowej linii.

Nowy akapit zawsze zaczyna się w nowej linii.

Wciśnięcie klawisza [ENTER] powoduje przejście do

Wciśnięcie klawisza [ENTER] powoduje przejście do

nowej linii, ale należy go używać tylko wtedy, gdy

nowej linii, ale należy go używać tylko wtedy, gdy

zaczynamy nowy akapit.

zaczynamy nowy akapit.

Znaki interpunkcyjne, jak: . , : ; ! ? itp. wprowadzamy

Znaki interpunkcyjne, jak: . , : ; ! ? itp. wprowadzamy

zawsze łącząc je ze słowem poprzedzającym (bez

zawsze łącząc je ze słowem poprzedzającym (bez

odstępu), a następnie wstawiamy odstęp [SPACJA] –

odstępu), a następnie wstawiamy odstęp [SPACJA] –

dzięki temu komputer nie będzie odrywał

dzięki temu komputer nie będzie odrywał

pojedynczych znaków interpunkcyjnych i zaczynał od

pojedynczych znaków interpunkcyjnych i zaczynał od

nich nowej linii.

nich nowej linii.

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Przed nawiasem otwierającym i po nawiasie

Przed nawiasem otwierającym i po nawiasie

zamykającym wstawiamy odstęp [SPACJA].

zamykającym wstawiamy odstęp [SPACJA].

Wewnątrz nawiasu pierwsze słowo łączymy z

Wewnątrz nawiasu pierwsze słowo łączymy z

nawiasem otwierającym (bez odstępu), a ostatnie

nawiasem otwierającym (bez odstępu), a ostatnie

słowo z nawiasem zamykającym – dzięki temu

słowo z nawiasem zamykającym – dzięki temu

komputer nie będzie na końcu linii pozostawiał

komputer nie będzie na końcu linii pozostawiał

samego nawiasu otwierającego, oraz nowej linii nie

samego nawiasu otwierającego, oraz nowej linii nie

będzie zaczynał od samego nawiasu zamykającego.

będzie zaczynał od samego nawiasu zamykającego.

Podane zasady należy bezwzględnie przestrzegać – w

Podane zasady należy bezwzględnie przestrzegać – w

przeciwnym razie w tekście pojawią się błędy

przeciwnym razie w tekście pojawią się błędy

edycyjne.

edycyjne.

Po wprowadzeniu tekstu należy poprawić ewentualne

Po wprowadzeniu tekstu należy poprawić ewentualne

błędy literowe (sygnalizowane standardowo

błędy literowe (sygnalizowane standardowo

czerwonym podkreśleniem), oraz błędy gramatyczne

czerwonym podkreśleniem), oraz błędy gramatyczne

(sygnalizowane zielonym podkreśleniem).

(sygnalizowane zielonym podkreśleniem).

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Nie wszystkie fragmenty tekstu podkreślane na czerwono

Nie wszystkie fragmenty tekstu podkreślane na czerwono

lub zielono muszą zawierać błędy. Nie wszystkie słowa

lub zielono muszą zawierać błędy. Nie wszystkie słowa

występują w słowniku ortograficznym edytora tekstu

występują w słowniku ortograficznym edytora tekstu

dla danego języka (nie ma np. nazw własnych). Takie

dla danego języka (nie ma np. nazw własnych). Takie

słowa należy pozostawić nie zmienione. Uzupełniać

słowa należy pozostawić nie zmienione. Uzupełniać

własne słowniki należy rozważnie!

własne słowniki należy rozważnie!

Po wprowadzeniu tekstu i poprawieniu błędów można

Po wprowadzeniu tekstu i poprawieniu błędów można

przystąpić do jego składania (formatowania), czyli

przystąpić do jego składania (formatowania), czyli

nadawania właściwego wyglądu.

nadawania właściwego wyglądu.

Formatowanie tekstu obejmuje:

Formatowanie tekstu obejmuje:

Formatowanie czcionek (liter, znaków) – wymaga to

Formatowanie czcionek (liter, znaków) – wymaga to

zaznaczenia odpowiedniego fragmentu tekstu i zmiany:

zaznaczenia odpowiedniego fragmentu tekstu i zmiany:

wielkości czcionki,

wielkości czcionki,

stylu czcionki,

stylu czcionki,

kroju czcionki

kroju czcionki

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Wielkość czcionki ustalana jest w tzw. punktach

Wielkość czcionki ustalana jest w tzw. punktach

drukarskich. Standardowo pisze się czcionką o

drukarskich. Standardowo pisze się czcionką o

wielkości 10 lub 12 punktów. Wielkość 72 punktów

wielkości 10 lub 12 punktów. Wielkość 72 punktów

odpowiada w rzeczywistości czcionce o wysokości 1

odpowiada w rzeczywistości czcionce o wysokości 1

cala, ok. 2,5 cm (duża litera, np. A). Narzędzie do

cala, ok. 2,5 cm (duża litera, np. A). Narzędzie do

zmiany wielkości znajduje się na standardowym pasku

zmiany wielkości znajduje się na standardowym pasku

narzędziowym.

narzędziowym.

Styl czcionki to pogrubienie (Bold), pochylenie (Italic),

Styl czcionki to pogrubienie (Bold), pochylenie (Italic),

podkreślenie (Underline) i inne opcje dostępne w menu

podkreślenie (Underline) i inne opcje dostępne w menu

Format/Narzędzia_gł

Format/Narzędzia_gł

Czcionka. Style można łączyć.

Czcionka. Style można łączyć.

Krój czcionki to jej kształt – wybór z użyciem narzędzia

Krój czcionki to jej kształt – wybór z użyciem narzędzia

na standardowym pasku narzędzi. Wyróżnia się

na standardowym pasku narzędzi. Wyróżnia się

czcionki:

czcionki:

Nieproporcjonalne, czyli szerokość każdego znaku jest

Nieproporcjonalne, czyli szerokość każdego znaku jest

jednakowa, znaki ułożone są jakby w kolumnach tabeli, tekst

jednakowa, znaki ułożone są jakby w kolumnach tabeli, tekst

nieładnie wygląda, ponieważ zmienne są odstępy między

nieładnie wygląda, ponieważ zmienne są odstępy między

literami (przykład czcionki COURIER).

literami (przykład czcionki COURIER).

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Proporcjonalne, gdzie szerokość znaku zależy od tego, jaki

Proporcjonalne, gdzie szerokość znaku zależy od tego, jaki

to znak. Takie czcionki należy wybierać, tekst ładnie

to znak. Takie czcionki należy wybierać, tekst ładnie

wygląda, stałe są odstępy między literami. Przykład: TIMES

wygląda, stałe są odstępy między literami. Przykład: TIMES

NEW ROMAN, ARIAL.

NEW ROMAN, ARIAL.

Z wersalikami (ozdobnikami), stanowiącymi podkreślenia

Z wersalikami (ozdobnikami), stanowiącymi podkreślenia

znaków. Przykład TIMES NEW ROMAN. Kiedyś takiej czcionki

znaków. Przykład TIMES NEW ROMAN. Kiedyś takiej czcionki

zalecano używać w dokumentach urzędowych. Podkreślenia

zalecano używać w dokumentach urzędowych. Podkreślenia

nieco zmniejszają znaki.

nieco zmniejszają znaki.

Bez wersalików (ozdobników). Przykład ARIAL. Kiedyś takiej

Bez wersalików (ozdobników). Przykład ARIAL. Kiedyś takiej

czcionki zalecano używać w dokumentach prywatnych.

czcionki zalecano używać w dokumentach prywatnych.

Znaki bez wersalików są nieco większe od znaków z

Znaki bez wersalików są nieco większe od znaków z

wersalikami przy identycznej liczbie punktów (np. ARIAL 10

wersalikami przy identycznej liczbie punktów (np. ARIAL 10

pkt = TIMES NEW ROMAN 12 pkt).

pkt = TIMES NEW ROMAN 12 pkt).

Formatowanie akapitu (informacja przechowywana

Formatowanie akapitu (informacja przechowywana

w znaku końca akapitu) – wystarczy być w akapicie,

w znaku końca akapitu) – wystarczy być w akapicie,

nie ma potrzeby go zaznaczać. Formatowanie to

nie ma potrzeby go zaznaczać. Formatowanie to

obejmuje:

obejmuje:

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Ustalenie wcięć tekstu od prawej i lewej (liczonych od

Ustalenie wcięć tekstu od prawej i lewej (liczonych od

marginesów strony). Najprościej zrobić to za pomocą linijki:

marginesów strony). Najprościej zrobić to za pomocą linijki:

lewy górny trójkąt – wcięcie pierwszego wiersza akapitu od

lewy górny trójkąt – wcięcie pierwszego wiersza akapitu od

lewej, lewy dolny trójkąt – wcięcie pozostałych wierszy

lewej, lewy dolny trójkąt – wcięcie pozostałych wierszy

akapitu od lewej poza pierwszym, lewy dolny kwadrat –

akapitu od lewej poza pierwszym, lewy dolny kwadrat –

wcięcie wszystkich wierszy akapitu od lewej, prawy dolny

wcięcie wszystkich wierszy akapitu od lewej, prawy dolny

trójkąt – wcięcie wszystkich wierszy akapitu od prawej.

trójkąt – wcięcie wszystkich wierszy akapitu od prawej.

Można tez użyć menu: Format/Narzędzia_główne

Można tez użyć menu: Format/Narzędzia_główne

Akapit.

Akapit.

Ustalenie sposobu wyrównywania tekstu (za pomocą paska

Ustalenie sposobu wyrównywania tekstu (za pomocą paska

narzędziowego lub menu

narzędziowego lub menu

Format/Narzędzia_główne

Format/Narzędzia_główne

Akapit): wyrównanie do lewego

Akapit): wyrównanie do lewego

marginesu, wyrównanie do prawego marginesu, ustawienie

marginesu, wyrównanie do prawego marginesu, ustawienie

na środku, wyjustowanie (wyrównanie do obu marginesów)

na środku, wyjustowanie (wyrównanie do obu marginesów)

– komputer zwiększa odstępy między słowami.

– komputer zwiększa odstępy między słowami.

Ustalenie odstępów między wierszami

Ustalenie odstępów między wierszami

(Format/Narzędzia_główne

(Format/Narzędzia_główne

Akapit), standardowo 1 wiersz

Akapit), standardowo 1 wiersz

odstępu, 1,5 wiersza i 2 wiersze.

odstępu, 1,5 wiersza i 2 wiersze.

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Ustalenie dodatkowych odstępów między akapitami

Ustalenie dodatkowych odstępów między akapitami

(Format/Narzędzia_główne

(Format/Narzędzia_główne

Akapit), przed akapitem i/lub po

Akapit), przed akapitem i/lub po

akapicie.

akapicie.

Formatowanie strony – zmiana w dowolnym miejscu

Formatowanie strony – zmiana w dowolnym miejscu

dokumentu powoduje automatyczną zmianę całego

dokumentu powoduje automatyczną zmianę całego

dokumentu (Plik/Układ_strony

dokumentu (Plik/Układ_strony

Ustawienia_strony) .

Ustawienia_strony) .

Formatowanie to obejmuje:

Formatowanie to obejmuje:

Ustalenie marginesów strony: prawy, lewy, dolny, górny.

Ustalenie marginesów strony: prawy, lewy, dolny, górny.

Standardowo są przyjmowane marginesy o szerokości 1 cala

Standardowo są przyjmowane marginesy o szerokości 1 cala

(ok. 2,5 cm). Ustalając marginesy należy zadbać, by

(ok. 2,5 cm). Ustalając marginesy należy zadbać, by

ewentualne nagłówki i stopki zmieściły się oraz trzeba wziąć

ewentualne nagłówki i stopki zmieściły się oraz trzeba wziąć

pod uwagę możliwości drukarki – marginesy drukowania).

pod uwagę możliwości drukarki – marginesy drukowania).

Ustalenie orientacji papieru: pionowa lub pozioma.

Ustalenie orientacji papieru: pionowa lub pozioma.

Ustalenie wielkości papieru: standardowo format A4.

Ustalenie wielkości papieru: standardowo format A4.

Dodanie nagłówków i stopek (Widok

Dodanie nagłówków i stopek (Widok

Nagłówek/Stopka).

Nagłówek/Stopka).

Standardowo dodaje się numerację stron. Można ustalić, by

Standardowo dodaje się numerację stron. Można ustalić, by

nagłówki/stopki nie pojawiały się na pierwszej stronie oraz

nagłówki/stopki nie pojawiały się na pierwszej stronie oraz

były inne na stronach parzystych, inne na stronach

były inne na stronach parzystych, inne na stronach

nieparzystych.

nieparzystych.

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Ustalenie liczby kolumn, w której będzie się pojawiał tekst

Ustalenie liczby kolumn, w której będzie się pojawiał tekst

(standardowo jest jedna kolumna):

(standardowo jest jedna kolumna):

Format/Układ_strony

Format/Układ_strony

Kolumny.

Kolumny.

W przypadku, gdy chcemy, by część dokumentu

W przypadku, gdy chcemy, by część dokumentu

posiadała inne ustawienia strony, niż pozostała (np.

posiadała inne ustawienia strony, niż pozostała (np.

w dokumencie o pionowej orientacji stron wstawienie

w dokumencie o pionowej orientacji stron wstawienie

strony poziomej) należy dokument podzielić na

strony poziomej) należy dokument podzielić na

sekcje (Wstawianie/Układ_strony

sekcje (Wstawianie/Układ_strony

Znak_podziału).

Znak_podziału).

Można utworzyć nową sekcję w obrębie jednej strony

Można utworzyć nową sekcję w obrębie jednej strony

(podział ciągły) – dwie lub więcej sekcji na jednej

(podział ciągły) – dwie lub więcej sekcji na jednej

stronie, lub utworzyć nową sekcję zaczynającą się od

stronie, lub utworzyć nową sekcję zaczynającą się od

nowej strony (nowa strona). Dodatkowo nowa sekcja

nowej strony (nowa strona). Dodatkowo nowa sekcja

może się zaczynać na stronie parzystej lub

może się zaczynać na stronie parzystej lub

nieparzystej. W obrębie każdej sekcji można

nieparzystej. W obrębie każdej sekcji można

ustawiać dowolne parametry strony, niezależnie od

ustawiać dowolne parametry strony, niezależnie od

reszty dokumentu (za wyjątkiem dwóch sekcji na tej

reszty dokumentu (za wyjątkiem dwóch sekcji na tej

samej stronie).

samej stronie).

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Łamanie (kończenie) strony, kolumny sekcji

Łamanie (kończenie) strony, kolumny sekcji

można robić wstawiając odpowiedni znak końca:

można robić wstawiając odpowiedni znak końca:

Wstawianie/Układ_strony

Wstawianie/Układ_strony

Znak_podziału. Jest on

Znak_podziału. Jest on

wyświetlany jako pojedyncza lub podwójna linia w

wyświetlany jako pojedyncza lub podwójna linia w

poprzek strony (znaki te nie są drukowane).

poprzek strony (znaki te nie są drukowane).

Wstawianie do dokumentu równań matematycznych

Wstawianie do dokumentu równań matematycznych

należy robić za pomocą polecenia:

należy robić za pomocą polecenia:

Wstawianie

Wstawianie

Obiekt

Obiekt

Microsoft_Equation_3.0.

Microsoft_Equation_3.0.

Wówczas wejdziemy do wygodnego edytora

Wówczas wejdziemy do wygodnego edytora

równań. Tworzenie równania jako tekst zasadniczy

równań. Tworzenie równania jako tekst zasadniczy

ma sens tylko w przypadku bardzo prostych

ma sens tylko w przypadku bardzo prostych

równań matematycznych, chociaż nawet wtedy

równań matematycznych, chociaż nawet wtedy

nie jest zalecane.

nie jest zalecane.

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

Dodatkowe zagadnienia wymagane na ćwiczeniach:

Dodatkowe zagadnienia wymagane na ćwiczeniach:

Tworzenie tabeli – scalanie komórek, orientacja

Tworzenie tabeli – scalanie komórek, orientacja

tekstu, ukrywanie krawędzi

tekstu, ukrywanie krawędzi

Tworzenie list wypunktowanych, numerowanych,

Tworzenie list wypunktowanych, numerowanych,

wielopoziomowych konspektów numerowanych

wielopoziomowych konspektów numerowanych

Korespondencja seryjna – tworzenie kopert i

Korespondencja seryjna – tworzenie kopert i

listów korespondencji seryjnej

listów korespondencji seryjnej

Tworzenie dokumentów obejmujących wiele sekcji

Tworzenie dokumentów obejmujących wiele sekcji

Automatyczne tworzenie spisu treści

Automatyczne tworzenie spisu treści

background image

Edycja tekstów

Edycja tekstów

W ramach edycji tekstów należy wykonać

W ramach edycji tekstów należy wykonać

samodzielnie przygotowane ćwiczenia wraz z

samodzielnie przygotowane ćwiczenia wraz z

opisem. Pliki ćwiczeń można pobrać z serwera w

opisem. Pliki ćwiczeń można pobrać z serwera w

laboratorium komputerowym wydziału w

laboratorium komputerowym wydziału w

lokalizacji:

lokalizacji:

G:\wspolne\Fąfara\IT-EdycjaTekstów

G:\wspolne\Fąfara\IT-EdycjaTekstów

Umiejętność komputerowej edycji tekstów zostanie

Umiejętność komputerowej edycji tekstów zostanie

sprawdzona indywidualnie, w czasie kolokwium.

sprawdzona indywidualnie, w czasie kolokwium.

background image

Koniec części 1

Koniec części 1

background image

Część 2.

Część 2.

Komputerowy arkusz

Komputerowy arkusz

kalkulacyjny

kalkulacyjny

MS Excel

MS Excel

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Przykładem bardzo popularnego arkusza kalkulacyjnego

Przykładem bardzo popularnego arkusza kalkulacyjnego

jest program MS Excel.

jest program MS Excel.

Okno programu ma postać tabeli z numerowanymi

Okno programu ma postać tabeli z numerowanymi

kolumnami (duże lub małe litery alfabetu

kolumnami (duże lub małe litery alfabetu

angielskiego, później ich kombinacje dwuliterowe,

angielskiego, później ich kombinacje dwuliterowe,

trzyliterowe itd.) i numerowanymi wierszami (liczby

trzyliterowe itd.) i numerowanymi wierszami (liczby

od 1 do wyczerpania). Każda komórka w tabeli ma

od 1 do wyczerpania). Każda komórka w tabeli ma

więc swój unikalny adres (najpierw podajemy numer

więc swój unikalny adres (najpierw podajemy numer

kolumny, potem wiersza). W opracowywanych

kolumny, potem wiersza). W opracowywanych

wyrażeniach (tzw. formułach) odwołujemy się do

wyrażeniach (tzw. formułach) odwołujemy się do

wartości liczbowych poprzez adres komórki, w której

wartości liczbowych poprzez adres komórki, w której

się znajdują (inaczej, niż w matematyce, gdzie

się znajdują (inaczej, niż w matematyce, gdzie

podajemy nazwę zmiennej). Pisanie formuły musimy

podajemy nazwę zmiennej). Pisanie formuły musimy

zacząć od znaku „=„.

zacząć od znaku „=„.

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Jeżeli w jakiejś komórce mamy zapisaną formułę z

Jeżeli w jakiejś komórce mamy zapisaną formułę z

odwołaniami do innych komórek, to przy

odwołaniami do innych komórek, to przy

kopiowaniu lub przenoszeniu (przesuwaniu) formuły

kopiowaniu lub przenoszeniu (przesuwaniu) formuły

do innej komórki adresy odwołań do komórek

do innej komórki adresy odwołań do komórek

zostaną uaktualnione o tzw. wektor translacji (każdy

zostaną uaktualnione o tzw. wektor translacji (każdy

numer kolumny zostanie zwiększony/zmniejszony o

numer kolumny zostanie zwiększony/zmniejszony o

liczbę kolumn, o jaką się przesuwany; każdy numer

liczbę kolumn, o jaką się przesuwany; każdy numer

wiersza zostanie zwiększony/zmniejszony o liczbę

wiersza zostanie zwiększony/zmniejszony o liczbę

wierszy, o którą się przesuwany). Uwagi te dotyczą

wierszy, o którą się przesuwany). Uwagi te dotyczą

tylko tzw. adresów względnych. Zawsze można

tylko tzw. adresów względnych. Zawsze można

zapisać adres odwołania do wartości liczbowej w

zapisać adres odwołania do wartości liczbowej w

komórce tak, by nie ulegał on zmianie przy operacji

komórce tak, by nie ulegał on zmianie przy operacji

kopiowania lub przenoszenia.

kopiowania lub przenoszenia.

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

 

A

B

C

D

E

F

1

 

 

 

 

 

 

2

 

 

=A2+B1

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

?

 

6

 

 

 

 

 

 

7

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

9

 

 

 

 

 

 

10

 

 

 

 

 

 

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Ćwiczenie: co będzie wpisane w komórce E5, jeżeli w

Ćwiczenie: co będzie wpisane w komórce E5, jeżeli w

komórce C2 wpiszemy „=A2+B1”?

komórce C2 wpiszemy „=A2+B1”?

=B5+C4

=B5+C4

=C5+D4

=C5+D4

=B2+C1

=B2+C1

Ile wynosi wektor translacji:

Ile wynosi wektor translacji:

[+2 kolumny, +3 wiersze]

[+2 kolumny, +3 wiersze]

[+2 kolumny, +2 wiersze]

[+2 kolumny, +2 wiersze]

[+1 kolumna, +2 wiersze]

[+1 kolumna, +2 wiersze]

Jak należy zapisać formułę, by adresy się nie zmieniały:

Jak należy zapisać formułę, by adresy się nie zmieniały:

=$A2+$B1

=$A2+$B1

=$A$2+$B$1

=$A$2+$B$1

=A$2+B$1

=A$2+B$1

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Rodzaje adresów:

Rodzaje adresów:

Adres względny: A2 (uaktualniany przy kopiowaniu

Adres względny: A2 (uaktualniany przy kopiowaniu

lub przenoszeniu)

lub przenoszeniu)

Adres bezwzględny: $A$2 (żadna jego część nie

Adres bezwzględny: $A$2 (żadna jego część nie

ulega zmianie przy kopiowaniu lub przenoszeniu

ulega zmianie przy kopiowaniu lub przenoszeniu

do dowolnej komórki)

do dowolnej komórki)

Adres mieszany: $A2 (nie ulega zmianie numer

Adres mieszany: $A2 (nie ulega zmianie numer

kolumny, cały adres nie będzie się zmieniał przy

kolumny, cały adres nie będzie się zmieniał przy

kopiowaniu lub przenoszeniu do innej komórki w

kopiowaniu lub przenoszeniu do innej komórki w

obrębie tego samego wiersza)

obrębie tego samego wiersza)

Adres mieszany: A$2 (nie ulega zmianie numer

Adres mieszany: A$2 (nie ulega zmianie numer

wiersza, cały adres nie będzie się zmieniał przy

wiersza, cały adres nie będzie się zmieniał przy

kopiowaniu lub przenoszeniu do innej komórki w

kopiowaniu lub przenoszeniu do innej komórki w

obrębie tej samej kolumny)

obrębie tej samej kolumny)

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Dodatkowe zagadnienia wymagane na ćwiczeniach:

Dodatkowe zagadnienia wymagane na ćwiczeniach:

Porządkowanie i filtrowanie (Autofiltr) danych w

Porządkowanie i filtrowanie (Autofiltr) danych w

tabelach

tabelach

Tworzenie arkuszy wykorzystujących adresowanie

Tworzenie arkuszy wykorzystujących adresowanie

względne i bezwzględne, adresy zakresów komórek

względne i bezwzględne, adresy zakresów komórek

Robienie podsumowań (SUMA) i podsumowań

Robienie podsumowań (SUMA) i podsumowań

warunkowych (SUMA.JEŻELI)

warunkowych (SUMA.JEŻELI)

Wykorzystanie tzw. formuły tablicowej

Wykorzystanie tzw. formuły tablicowej

Wstawianie do arkusza wykresów:

Wstawianie do arkusza wykresów:

Wykresy kołowe

Wykresy kołowe

Wykresy kolumnowe

Wykresy kolumnowe

Wykresy liniowe (etykiety osi odciętych to wartości zmiennej x)

Wykresy liniowe (etykiety osi odciętych to wartości zmiennej x)

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

Robienie jednowymiarowych podsumowań – suma

Robienie jednowymiarowych podsumowań – suma

częściowa (pośrednia)

częściowa (pośrednia)

Robienie dwuwymiarowych podsumowań (tabela

Robienie dwuwymiarowych podsumowań (tabela

przestawna)

przestawna)

Formuła tablicowa – sposób na automatyczne dokonanie

Formuła tablicowa – sposób na automatyczne dokonanie

obliczeń w szeregu komórek za pomocą jednej

obliczeń w szeregu komórek za pomocą jednej

formuły, bez możliwości zmiany zawartości

formuły, bez możliwości zmiany zawartości

pojedynczej komórki:

pojedynczej komórki:

Krok 1 – zaznaczenie obszaru, w którym maja się

Krok 1 – zaznaczenie obszaru, w którym maja się

pojawić obliczone wartości

pojawić obliczone wartości

Krok 2 – wpisanie formuły z użyciem zakresów

Krok 2 – wpisanie formuły z użyciem zakresów

Krok 3 – wciśnięcie [ CTRL]-[SHIFT]-[ENTER]

Krok 3 – wciśnięcie [ CTRL]-[SHIFT]-[ENTER]

background image

Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny

W ramach arkusza kalkulacyjnego należy wykonać

W ramach arkusza kalkulacyjnego należy wykonać

samodzielnie przygotowane ćwiczenia wraz z

samodzielnie przygotowane ćwiczenia wraz z

opisem. Pliki ćwiczeń można pobrać z serwera w

opisem. Pliki ćwiczeń można pobrać z serwera w

laboratorium komputerowym wydziału w

laboratorium komputerowym wydziału w

lokalizacji:

lokalizacji:

G:\wspolne\Fąfara\IT-Arkusz Kalkulacyjny

G:\wspolne\Fąfara\IT-Arkusz Kalkulacyjny

Umiejętność obsługi arkusza kalkulacyjnego

Umiejętność obsługi arkusza kalkulacyjnego

zostanie sprawdzona indywidualnie, w czasie

zostanie sprawdzona indywidualnie, w czasie

kolokwium.

kolokwium.

background image

Koniec części 2

Koniec części 2

background image

Część 3.

Część 3.

Komputerowy arkusz

Komputerowy arkusz

kalkulacyjny – ćwiczenia

kalkulacyjny – ćwiczenia

zaawansowane

zaawansowane

MS Excel

MS Excel

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Projekt: Spadek

Projekt: Spadek

ciśnienia

ciśnienia

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Podstawową konstrukcją przy programowaniu obliczeń

Podstawową konstrukcją przy programowaniu obliczeń

są instrukcje warunkowe, które pozwalają wybrać

są instrukcje warunkowe, które pozwalają wybrać

drogę dalszych obliczeń w zależności od wartości

drogę dalszych obliczeń w zależności od wartości

logicznej warunku. Typowa instrukcja warunkową

logicznej warunku. Typowa instrukcja warunkową

jest:

jest:

JEŻELI(Argument1;Argument2;Argument3)

JEŻELI(Argument1;Argument2;Argument3)

Argument1 – wyrażenie logiczne o wartości PRAWDA

Argument1 – wyrażenie logiczne o wartości PRAWDA

lub FAŁSZ

lub FAŁSZ

Argument2 – wartość lub wyrażenie zwracające

Argument2 – wartość lub wyrażenie zwracające

wartość przyjmowaną gdy PRAWDA

wartość przyjmowaną gdy PRAWDA

Argument3 – wartość lub wyrażenie zwracające

Argument3 – wartość lub wyrażenie zwracające

wartość przyjmowaną gdy FAŁSZ

wartość przyjmowaną gdy FAŁSZ

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Wyrażenie logiczne może być dowolnym wyrażeniem

Wyrażenie logiczne może być dowolnym wyrażeniem

przyjmującym wartości logiczne. Wyrażenie to może

przyjmującym wartości logiczne. Wyrażenie to może

zawierać odwołania do komórek, operatory logiczne

zawierać odwołania do komórek, operatory logiczne

(<, <=, >, >=, =) oraz funkcje logiczne (ORAZ, LUB,

(<, <=, >, >=, =) oraz funkcje logiczne (ORAZ, LUB,

NIE).

NIE).

Jedno polecenie JEŻELI pozwala oprogramować dwie

Jedno polecenie JEŻELI pozwala oprogramować dwie

alternatywne drogi prowadzenia obliczeń. Chcąc

alternatywne drogi prowadzenia obliczeń. Chcąc

opisać więcej dróg można zagnieżdżać funkcję JEŻELI:

opisać więcej dróg można zagnieżdżać funkcję JEŻELI:

2 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 3 drogi

2 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 3 drogi

3 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 4 drogi

3 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 4 drogi

4 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 5 dróg

4 zagnieżdżone funkcje JEŻELI – 5 dróg

Itd.

Itd.

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Funkcja ORAZ sprawdza, czy wszystkie warunki

Funkcja ORAZ sprawdza, czy wszystkie warunki

mają wartość logiczną PRAWDA. Gdy tak zwraca

mają wartość logiczną PRAWDA. Gdy tak zwraca

wartość logiczną PRAWDA, w przeciwnym razie

wartość logiczną PRAWDA, w przeciwnym razie

FAŁSZ (jest to koniunkcja warunków):

FAŁSZ (jest to koniunkcja warunków):

ORAZ(Warunek1;Warunek2;…;Warunekn)

ORAZ(Warunek1;Warunek2;…;Warunekn)

Funkcja LUB sprawdza, czy którykolwiek warunek

Funkcja LUB sprawdza, czy którykolwiek warunek

ma wartość logiczną PRAWDA. Gdy tak zwraca

ma wartość logiczną PRAWDA. Gdy tak zwraca

wartość logiczną PRAWDA, w przeciwnym razie

wartość logiczną PRAWDA, w przeciwnym razie

FAŁSZ (jest to alternatywa warunków):

FAŁSZ (jest to alternatywa warunków):

LUB(Warunek1;Warunek2;…;Warunekn)

LUB(Warunek1;Warunek2;…;Warunekn)

Funkcja NIE zamienia wartość logiczną warunku na

Funkcja NIE zamienia wartość logiczną warunku na

przeciwną

przeciwną

NIE(Warunek)

NIE(Warunek)

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Przygotować arkusz kalkulacyjny obliczający straty

Przygotować arkusz kalkulacyjny obliczający straty

ciśnienia cieczy w rurociągu (spadek hydrauliczny)

ciśnienia cieczy w rurociągu (spadek hydrauliczny)

na skutek sił tarcia wewnętrznego dla przepływu

na skutek sił tarcia wewnętrznego dla przepływu

izotermicznego. Niezbędne rozważania

izotermicznego. Niezbędne rozważania

teoretyczne, równania i dane do obliczeń można

teoretyczne, równania i dane do obliczeń można

znaleźć w plikach MS Word:

znaleźć w plikach MS Word:

Ćwiczenie MS Excel – straty ciśnienia 1

Ćwiczenie MS Excel – straty ciśnienia 1

Ćwiczenie MS Excel – straty ciśnienia 2

Ćwiczenie MS Excel – straty ciśnienia 2

W pierwszym przypadku przepływ ropy odbywa się w

W pierwszym przypadku przepływ ropy odbywa się w

rurach gładkich, w drugim w rurach chropowatych.

rurach gładkich, w drugim w rurach chropowatych.

Straty ciśnienia określamy w prostoliniowych,

Straty ciśnienia określamy w prostoliniowych,

poziomych odcinkach rurociągu.

poziomych odcinkach rurociągu.

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Arkusz kalkulacyjny powinien określać wartość liczby

Arkusz kalkulacyjny powinien określać wartość liczby

Reynoldsa i na jej podstawie wybierać zależność do

Reynoldsa i na jej podstawie wybierać zależność do

określenia współczynnika oporu i ostatecznie strat

określenia współczynnika oporu i ostatecznie strat

ciśnienia w rurociągu. Do obliczenia współczynnika

ciśnienia w rurociągu. Do obliczenia współczynnika

oporu należy wykorzystać zagnieżdżoną funkcję

oporu należy wykorzystać zagnieżdżoną funkcję

logiczną JEŻELI(warunek logiczny; wartość gdy

logiczną JEŻELI(warunek logiczny; wartość gdy

prawda; wartość gdy falsz) i ewentualnie funkcje

prawda; wartość gdy falsz) i ewentualnie funkcje

ORAZ i LUB.

ORAZ i LUB.

Dla przepływu w rurach gładkich mamy trzy możliwości,

Dla przepływu w rurach gładkich mamy trzy możliwości,

dlatego należy jedną z wartości funkcji JEŻELI zastąpić

dlatego należy jedną z wartości funkcji JEŻELI zastąpić

kolejną funkcją JEŻELI.

kolejną funkcją JEŻELI.

Dla przepływu w rurach chropowatych mamy cztery

Dla przepływu w rurach chropowatych mamy cztery

możliwości, ale jeden warunek na sposób obliczenia

możliwości, ale jeden warunek na sposób obliczenia

współczynnika oporu wymaga jego znajomości.

współczynnika oporu wymaga jego znajomości.

Dlatego należy dwukrotnie liczyć współczynnik oporu.

Dlatego należy dwukrotnie liczyć współczynnik oporu.

background image

Instrukcje warunkowe

Instrukcje warunkowe

Każda osoba ma przygotować skoroszyt MS Excel z

Każda osoba ma przygotować skoroszyt MS Excel z

dwoma arkuszami obliczającymi straty ciśnienia dla rur

dwoma arkuszami obliczającymi straty ciśnienia dla rur

gładkich (pierwszy arkusz) i rur chropowatych (drugi

gładkich (pierwszy arkusz) i rur chropowatych (drugi

arkusz). W obliczeniach należy wykorzystać swoje dane

arkusz). W obliczeniach należy wykorzystać swoje dane

wejściowe przygotowane przez prowadzącego.

wejściowe przygotowane przez prowadzącego.

Arkusze należy wysłać prowadzącemu na adres e-mail:

Arkusze należy wysłać prowadzącemu na adres e-mail:

fafara@agh.edu.pl

fafara@agh.edu.pl

(plik MS Excel ma stanowić

(plik MS Excel ma stanowić

załącznik do wiadomości, wiadomość ma zawierać tytuł

załącznik do wiadomości, wiadomość ma zawierać tytuł

i treść z podaniem imienia i nazwiska wysyłającego).

i treść z podaniem imienia i nazwiska wysyłającego).

Powtórzymy te same obliczenia wykorzystując

Powtórzymy te same obliczenia wykorzystując

podprogram VBA.

podprogram VBA.

background image

Regresja

Regresja

Projekt: Optymalizacja

Projekt: Optymalizacja

background image

Regresja

Regresja

Często w zagadnieniach, które chcemy rozwiązać

Często w zagadnieniach, które chcemy rozwiązać

dysponujemy pewną liczbą punktów pomiarowych,

dysponujemy pewną liczbą punktów pomiarowych,

ale brakuje nam zależności matematycznej, która

ale brakuje nam zależności matematycznej, która

pozwoliłaby na ocenę zmiennej zależnej (y) w

pozwoliłaby na ocenę zmiennej zależnej (y) w

oparciu o znane wartości zmiennej niezależnej (x).

oparciu o znane wartości zmiennej niezależnej (x).

Wspomnianą zależność można wówczas dopasować

Wspomnianą zależność można wówczas dopasować

metodami regresyjnymi. W tym celu należy:

metodami regresyjnymi. W tym celu należy:

1.

1.

Wprowadzić znane wartości (x,y) do tabeli.

Wprowadzić znane wartości (x,y) do tabeli.

2.

2.

Zrobić wykres „liniowy” y=f(x) – należy zrobić

Zrobić wykres „liniowy” y=f(x) – należy zrobić

wykres liniowy wartości y, a następnie ustawić

wykres liniowy wartości y, a następnie ustawić

współrzędne osi kategorii X jako wartości x

współrzędne osi kategorii X jako wartości x

(standardowo MS Excel na osi poziomej będzie

(standardowo MS Excel na osi poziomej będzie

umieszczał numery kolejne punktów)

umieszczał numery kolejne punktów)

background image

Regresja

Regresja

3.

3.

Dodać linię trendu wybierając właściwą funkcję

Dodać linię trendu wybierając właściwą funkcję

oddającą charakter zależności. Należy samemu

oddającą charakter zależności. Należy samemu

zadecydować, jaki model regresyjny wybrać,

zadecydować, jaki model regresyjny wybrać,

ewentualnie wybierać kolejno różne modele i

ewentualnie wybierać kolejno różne modele i

porównać jakość dopasowania. Do wyboru mamy:

porównać jakość dopasowania. Do wyboru mamy:

1.

1.

Model liniowy

Model liniowy

2.

2.

Model potęgowy

Model potęgowy

3.

3.

Model wykładniczy

Model wykładniczy

4.

4.

Model logarytmiczny

Model logarytmiczny

5.

5.

Model wielomianowy

Model wielomianowy

Linię trendu wstawiamy np. klikając prawym

Linię trendu wstawiamy np. klikając prawym

przyciskiem myszy na linii punktów i wybierając

przyciskiem myszy na linii punktów i wybierając

polecenie „Dodaj linie trendu”

polecenie „Dodaj linie trendu”

background image

Regresja

Regresja

6

6

5

5

4

4

3

3

2

2

1

0

)

ln(

x

a

x

a

x

a

x

a

x

a

x

a

a

y

b

x

a

y

e

c

y

x

a

y

b

x

a

y

x

b

b

background image

Regresja

Regresja

4.

4.

W przypadku wątpliwości, jaki model wybrać można

W przypadku wątpliwości, jaki model wybrać można

dopasować linie trendu dla różnych modeli. W celu

dopasować linie trendu dla różnych modeli. W celu

sprawdzenia jakości dopasowania każdego z nich

sprawdzenia jakości dopasowania każdego z nich

można ustawić wyświetlanie współczynnika

można ustawić wyświetlanie współczynnika

determinacji (R

determinacji (R

2

2

) – im wyższa wartość współczynnika

) – im wyższa wartość współczynnika

determinacji, tym dopasowanie lepsze.

determinacji, tym dopasowanie lepsze.

Współczynnik determinacji wyświetlamy klikając

Współczynnik determinacji wyświetlamy klikając

prawym przyciskiem na linii trendu (lub dwa razy

prawym przyciskiem na linii trendu (lub dwa razy

klik na linii trendu), wybieramy polecenie „Formatuj

klik na linii trendu), wybieramy polecenie „Formatuj

linię trendu” i ustawiamy „Wyświetl wartości R-

linię trendu” i ustawiamy „Wyświetl wartości R-

kwadrat na wykresie” w zakładce „Opcje”.

kwadrat na wykresie” w zakładce „Opcje”.

5.

5.

Istnieją jeszcze inne możliwości statystycznej oceny

Istnieją jeszcze inne możliwości statystycznej oceny

jakości dopasowania linii trendu, ale tutaj je

jakości dopasowania linii trendu, ale tutaj je

pominiemy (będą omówione na przedmiocie

pominiemy (będą omówione na przedmiocie

Statystyka).

Statystyka).

background image

Regresja

Regresja

6.

6.

Znalezienie równania linii trendu – wydać

Znalezienie równania linii trendu – wydać

polecenie „Formatuj linię trendu” (patrz punkty

polecenie „Formatuj linię trendu” (patrz punkty

poprzednie) i ustawić opcję „Wyświetl równanie

poprzednie) i ustawić opcję „Wyświetl równanie

na wykresie”

na wykresie”

7.

7.

Odpisujemy tak otrzymane równanie regresji i

Odpisujemy tak otrzymane równanie regresji i

wykorzystujemy w dalszych obliczeniach.

wykorzystujemy w dalszych obliczeniach.

background image

Solver

Solver

Inną metodę dopasowania krzywej do punktów

Inną metodę dopasowania krzywej do punktów

pomiarowych oferuje dodatek Solver. W tym

pomiarowych oferuje dodatek Solver. W tym

przypadku można dopasować krzywą dowolnej

przypadku można dopasować krzywą dowolnej

postaci, nie ograniczając się do ustalonych z góry

postaci, nie ograniczając się do ustalonych z góry

modeli. Konieczna jest tylko umiejętność zapisania

modeli. Konieczna jest tylko umiejętność zapisania

postaci szukanego modelu.

postaci szukanego modelu.

Dodatek Solver można znaleźć w Narzędzia/Solver.

Dodatek Solver można znaleźć w Narzędzia/Solver.

Jeżeli nie będzie tam widoczny należy dodać Solver

Jeżeli nie będzie tam widoczny należy dodać Solver

do narzędzi. W tym celu należy wybrać

do narzędzi. W tym celu należy wybrać

Narzędzia/Dodatki i zaznaczyć opcję Solver. Od

Narzędzia/Dodatki i zaznaczyć opcję Solver. Od

tego momentu będzie już widoczny w Narzędziach.

tego momentu będzie już widoczny w Narzędziach.

W celu wykorzystania dodatku Solver należy

W celu wykorzystania dodatku Solver należy

odpowiednio przygotować arkusz programu Excel:

odpowiednio przygotować arkusz programu Excel:

1.

1.

Kopiujemy dane (x,y), do których chcemy

Kopiujemy dane (x,y), do których chcemy

dopasować krzywą w wolne miejsce arkusza, jako

dopasować krzywą w wolne miejsce arkusza, jako

tabelę.

tabelę.

background image

Solver

Solver

2.

2.

Mamy tabelę zawierającą dwie pierwsze kolumny z

Mamy tabelę zawierającą dwie pierwsze kolumny z

wartościami x i y. Trzecią kolumną będzie

wartościami x i y. Trzecią kolumną będzie

y_obliczone na podstawie zaproponowanej postaci

y_obliczone na podstawie zaproponowanej postaci

modelu.

modelu.

3.

3.

Musimy zadać wartości początkowe współczynników

Musimy zadać wartości początkowe współczynników

modelu gdzieś z boku na wolnym polu. Solver

modelu gdzieś z boku na wolnym polu. Solver

będzie je zmieniał w celu uzyskania najlepszego

będzie je zmieniał w celu uzyskania najlepszego

dopasowania. Generalnie rozwiązanie nie powinno

dopasowania. Generalnie rozwiązanie nie powinno

zależeć od zadanych wartości początkowych.

zależeć od zadanych wartości początkowych.

4.

4.

Obliczamy trzecią kolumnę tabeli na podstawie

Obliczamy trzecią kolumnę tabeli na podstawie

proponowanego modelu z odwołaniami do wartości

proponowanego modelu z odwołaniami do wartości

początkowych współczynników modelu.

początkowych współczynników modelu.

5.

5.

Najprościej optymalizację wykonać minimalizując

Najprościej optymalizację wykonać minimalizując

sumę kwadratów różnic y – y_obliczone.

sumę kwadratów różnic y – y_obliczone.

background image

Solver

Solver

6.

6.

Tworzymy czwartą kolumnę tabeli z wartościami

Tworzymy czwartą kolumnę tabeli z wartościami

różnic.

różnic.

7.

7.

W komórce poniżej ostatniej wartości czwartej

W komórce poniżej ostatniej wartości czwartej

kolumny znajdujemy sumę kwadratów przy

kolumny znajdujemy sumę kwadratów przy

pomocy funkcji standardowej MS Excel:

pomocy funkcji standardowej MS Excel:

SUMA.KWADRATÓW(zakres komórek)

SUMA.KWADRATÓW(zakres komórek)

8.

8.

Uruchamiamy dodatek Solver. W oknie Solver-

Uruchamiamy dodatek Solver. W oknie Solver-

Parametry ustawiamy:

Parametry ustawiamy:

1.

1.

Komórka celu – adres komórki z sumą kwadratów różnic

Komórka celu – adres komórki z sumą kwadratów różnic

2.

2.

Równa – Min (minimum sumy kwadratów reszt)

Równa – Min (minimum sumy kwadratów reszt)

3.

3.

Komórki zmieniane – adresy wartości współczynników

Komórki zmieniane – adresy wartości współczynników

4.

4.

Warunki ograniczające – ewentualnie

Warunki ograniczające – ewentualnie

background image

Solver

Solver

9.

9.

Naciskamy przycisk ROZWIĄŻ – Solver w drodze

Naciskamy przycisk ROZWIĄŻ – Solver w drodze

kolejnych iteracji dopasuje wartości współczynników

kolejnych iteracji dopasuje wartości współczynników

modelu w celu osiągnięcia najlepszego rozwiązania

modelu w celu osiągnięcia najlepszego rozwiązania

10.

10.

W oknie dodatku Solver możemy też wybrać

W oknie dodatku Solver możemy też wybrać

wcześniej przycisk OPCJE i zmienić jego ustawienia:

wcześniej przycisk OPCJE i zmienić jego ustawienia:

1.

1.

Narzucić model liniowy rozwiązania

Narzucić model liniowy rozwiązania

2.

2.

Zmienić dokładność obliczeń i ich tolerancję

Zmienić dokładność obliczeń i ich tolerancję

3.

3.

Zmienić maksymalny czas obliczeń

Zmienić maksymalny czas obliczeń

4.

4.

Zmienić maksymalną liczbę iteracji

Zmienić maksymalną liczbę iteracji

5.

5.

Zmienić inne ustawienia

Zmienić inne ustawienia

W celu sprawdzenia jakości dopasowania dodamy obok

W celu sprawdzenia jakości dopasowania dodamy obok

w wolnym polu wartość współczynnika korelacji

w wolnym polu wartość współczynnika korelacji

(Funkcja Statystyczna WSP.KORELACJI) i

(Funkcja Statystyczna WSP.KORELACJI) i

współczynnika determinacji (Funkcja Statystyczna

współczynnika determinacji (Funkcja Statystyczna

R.KWADRAT).

R.KWADRAT).

background image

Solver

Solver

Argumentami tych funkcji statystycznych mają być:

Argumentami tych funkcji statystycznych mają być:

y i y_obliczone.

y i y_obliczone.

Należy powtórzyć w osobnym arkuszu tego samego

Należy powtórzyć w osobnym arkuszu tego samego

skoroszytu procedurę dopasowania krzywych

skoroszytu procedurę dopasowania krzywych

regresji do dostarczonych danych z

regresji do dostarczonych danych z

wykorzystaniem dodatku Solver i porównać

wykorzystaniem dodatku Solver i porównać

uzyskane wyniki.

uzyskane wyniki.

background image

Funkcja złożona

Funkcja złożona

Projekt: Optymalizacja

Projekt: Optymalizacja

background image

Funkcja złożona

Funkcja złożona

Omówioną poprzednio metodą dopasowujemy równania

Omówioną poprzednio metodą dopasowujemy równania

regresji:

regresji:

y = f1(x)

y = f1(x)

y = f2(x)

y = f2(x)

dla dwóch niezależnych populacji danych (x,y).

dla dwóch niezależnych populacji danych (x,y).

Interesująca nas funkcja będzie sumą znalezionych

Interesująca nas funkcja będzie sumą znalezionych

funkcji. Będziemy szukać ekstremum

funkcji. Będziemy szukać ekstremum

(minimum/maksimum) sumy funkcji: f = f1 + f2.

(minimum/maksimum) sumy funkcji: f = f1 + f2.

W tym celu tworzymy tabelę o czterech kolumnach:

W tym celu tworzymy tabelę o czterech kolumnach:

Kolumna 1 – wartości x

Kolumna 1 – wartości x

Kolumna 2 – y = f1(x) liczone według równania regresji

Kolumna 2 – y = f1(x) liczone według równania regresji

Kolumna 3 – y = f2(x) liczone według równania regresji

Kolumna 3 – y = f2(x) liczone według równania regresji

Kolumna 4 – suma f1(x) + f2(x)

Kolumna 4 – suma f1(x) + f2(x)

background image

Badanie przebiegu

Badanie przebiegu

funkcji

funkcji

Projekt: Optymalizacja

Projekt: Optymalizacja

background image

Optymalizacja

Optymalizacja

Optymalizacja polega na takim doborze wartości

Optymalizacja polega na takim doborze wartości

parametrów, by uzyskane rozwiązanie było

parametrów, by uzyskane rozwiązanie było

najkorzystniejsze z jakiegoś powodu. Rozwiązanie

najkorzystniejsze z jakiegoś powodu. Rozwiązanie

zagadnienia optymalizacyjnego zwykle polega na

zagadnienia optymalizacyjnego zwykle polega na

zdefiniowaniu tzw. funkcji celu i znalezieniu wartości

zdefiniowaniu tzw. funkcji celu i znalezieniu wartości

jej parametrów tak, by:

jej parametrów tak, by:

Wartość funkcji celu osiągała lokalne ekstremum

Wartość funkcji celu osiągała lokalne ekstremum

(minimum lub maksimum)

(minimum lub maksimum)

Wartość funkcji celu mieściła się w pewnym przedziale

Wartość funkcji celu mieściła się w pewnym przedziale

Zagadnienie optymalizacji zostanie omówione na

Zagadnienie optymalizacji zostanie omówione na

najprostszym z możliwych przykładów – funkcja celu

najprostszym z możliwych przykładów – funkcja celu

jest funkcją jednej zmiennej. Poszukujemy wartości

jest funkcją jednej zmiennej. Poszukujemy wartości

argumentu, dla którego funkcja celu osiąga minimum.

argumentu, dla którego funkcja celu osiąga minimum.

background image

Optymalizacja

Optymalizacja

Poszukujemy takiej średnicy rurociągu transportującego

Poszukujemy takiej średnicy rurociągu transportującego

ropę naftową, by koszty budowy i eksploatacji rurociągu

ropę naftową, by koszty budowy i eksploatacji rurociągu

były najmniejsze. Całkowite koszty rurociągu obejmują:

były najmniejsze. Całkowite koszty rurociągu obejmują:

Koszty budowy rurociągu rosnące wraz ze wzrostem

Koszty budowy rurociągu rosnące wraz ze wzrostem

średnicy rurociągu (rośnie ilość materiałów)

średnicy rurociągu (rośnie ilość materiałów)

Koszty eksploatacji rurociągu malejące wraz ze

Koszty eksploatacji rurociągu malejące wraz ze

wzrostem średnicy rurociągu (maleją opory ruchu

wzrostem średnicy rurociągu (maleją opory ruchu

cieczy)

cieczy)

Funkcja celu będąca suma powyższych kosztów posiada

Funkcja celu będąca suma powyższych kosztów posiada

minimum dla warunków najbardziej optymalnych.

minimum dla warunków najbardziej optymalnych.

Ograniczeniem jest minimalna średnica rurociągu

Ograniczeniem jest minimalna średnica rurociągu

wynikająca z założonego minimalnego wydatku

wynikająca z założonego minimalnego wydatku

objętościowego oraz maksymalnej prędkości tłoczenia

objętościowego oraz maksymalnej prędkości tłoczenia

ropy.

ropy.

background image

Rys. Nakłady na budowę rurociągu (rury i stacja

Rys. Nakłady na budowę rurociągu (rury i stacja

pomp). Dobór średnicy rurociągu ekonomicznie

pomp). Dobór średnicy rurociągu ekonomicznie

uzasadnionej.

uzasadnionej.

background image

Optymalizacja

Optymalizacja

Znajdowanie wartości minimalnej funkcji celu F = f1 + f2:

Znajdowanie wartości minimalnej funkcji celu F = f1 + f2:

Najprostsza metoda polegać będzie na wygenerowaniu

Najprostsza metoda polegać będzie na wygenerowaniu

dyskretnych wartości funkcji celu (dla ciągu wartości

dyskretnych wartości funkcji celu (dla ciągu wartości

średnic wewnętrznych rur), co już zostało zrobione i

średnic wewnętrznych rur), co już zostało zrobione i

odszukaniu wartości najmniejszej (dodatkowo należy

odszukaniu wartości najmniejszej (dodatkowo należy

sprawdzić warunek ograniczający). W poszukiwaniu

sprawdzić warunek ograniczający). W poszukiwaniu

minimum można sobie też pomóc standardową funkcją:

minimum można sobie też pomóc standardową funkcją:

MIN(zakres komórek), która zwraca najmniejsza wartość

MIN(zakres komórek), która zwraca najmniejsza wartość

w zbiorze. Dla wartości minimalnej funkcji celu

w zbiorze. Dla wartości minimalnej funkcji celu

odczytujemy wartość argumentu – średnicy rurociągu.

odczytujemy wartość argumentu – średnicy rurociągu.

Nieco dokładniejsze rozwiązanie dostaniemy robiąc

Nieco dokładniejsze rozwiązanie dostaniemy robiąc

liniowy wykres funkcji celu i odczytując z niego wartość

liniowy wykres funkcji celu i odczytując z niego wartość

argumentu dla minimum funkcji.

argumentu dla minimum funkcji.

background image

Optymalizacja

Optymalizacja

Najdokładniejsze rozwiązanie dostaniemy

Najdokładniejsze rozwiązanie dostaniemy

korzystając z dodatku Solver:

korzystając z dodatku Solver:

1.

1.

W dowolnej komórce arkusza wpisujemy

W dowolnej komórce arkusza wpisujemy

początkową wartość średnicy rur,

początkową wartość średnicy rur,

wykorzystywaną w obliczeniach

wykorzystywaną w obliczeniach

2.

2.

W innej komórce wprowadzamy warunek

W innej komórce wprowadzamy warunek

ograniczający – minimalną dopuszczalną

ograniczający – minimalną dopuszczalną

średnicę rurociągu

średnicę rurociągu

3.

3.

W jeszcze innej komórce wpisujemy formułę

W jeszcze innej komórce wpisujemy formułę

na obliczanie wartości funkcji (suma równań

na obliczanie wartości funkcji (suma równań

dopasowanych poprzednio), gdzie

dopasowanych poprzednio), gdzie

argumentem jest adres komórki z wartością

argumentem jest adres komórki z wartością

średnicy podana w punkcie 1

średnicy podana w punkcie 1

4.

4.

Uruchamiamy dodatek Solver

Uruchamiamy dodatek Solver

background image

Optymalizacja

Optymalizacja

W oknie dodatku Solver wprowadzamy:

W oknie dodatku Solver wprowadzamy:

Komórka celu – komórka z wartością funkcji celu

Komórka celu – komórka z wartością funkcji celu

Równa – Min (minimum funkcji celu)

Równa – Min (minimum funkcji celu)

Komórki zmieniane – komórka z wartością

Komórki zmieniane – komórka z wartością

początkową średnicy rurociągu

początkową średnicy rurociągu

Warunki ograniczające – komórka z wartością

Warunki ograniczające – komórka z wartością

średnicy ma być nie mniejsza od wartości

średnicy ma być nie mniejsza od wartości

minimalnej

minimalnej

Rozwiąż – uruchamiamy obliczenia

Rozwiąż – uruchamiamy obliczenia

Szukana optymalna wartość średnicy rurociągu

Szukana optymalna wartość średnicy rurociągu

zastąpi jej początkową wartość.

zastąpi jej początkową wartość.

background image

Całkowanie

Całkowanie

numeryczne

numeryczne

Projekt

Projekt

background image

Całkowanie numeryczne

Całkowanie numeryczne

Do znajdowania całek oznaczonych opracowano

Do znajdowania całek oznaczonych opracowano

wiele metod numerycznych. Najprostszą z nich

wiele metod numerycznych. Najprostszą z nich

jest metoda trapezów (chociaż nie jest

jest metoda trapezów (chociaż nie jest

najdokładniejsza). Do zastosowania tej metody w

najdokładniejsza). Do zastosowania tej metody w

MS Excel musimy dysponować ciągiem wartości

MS Excel musimy dysponować ciągiem wartości

(x,y), gdzie wartości x muszą się zmieniać o stały

(x,y), gdzie wartości x muszą się zmieniać o stały

krok (jeżeli dysponujemy równaniem y = f(x)

krok (jeżeli dysponujemy równaniem y = f(x)

zawsze można wygenerować taki ciąg wartości).

zawsze można wygenerować taki ciąg wartości).

Jeżeli s jest krokiem, o jaki zmieniają się wartości x,

Jeżeli s jest krokiem, o jaki zmieniają się wartości x,

to skrajne trapezy odpowiadające pierwszemu i

to skrajne trapezy odpowiadające pierwszemu i

ostatniemu punktowi mają połowę szerokości s

ostatniemu punktowi mają połowę szerokości s

(skrajnym trapezom przyporządkowujemy

(skrajnym trapezom przyporządkowujemy

współczynnik 0,5, natomiast pozostałym 1).

współczynnik 0,5, natomiast pozostałym 1).

Wysokość każdego trapezu odpowiada wartości y.

Wysokość każdego trapezu odpowiada wartości y.

background image

Całkowanie numeryczne

Całkowanie numeryczne

W celu określenia całki oznaczonej funkcji metodą

W celu określenia całki oznaczonej funkcji metodą

numeryczna trapezów należy:

numeryczna trapezów należy:

Utworzyć tabelę z kolumną x (wartości z określonym

Utworzyć tabelę z kolumną x (wartości z określonym

krokiem od dolnej do górnej granicy całkowania) i

krokiem od dolnej do górnej granicy całkowania) i

odpowiadającymi im wartościami y. W trzeciej

odpowiadającymi im wartościami y. W trzeciej

kolumnie podajemy wartości współczynników: skrajne

kolumnie podajemy wartości współczynników: skrajne

równe 0,5, pozostałe równe 1.

równe 0,5, pozostałe równe 1.

W dowolnej pustej komórce podajemy krok całkowania

W dowolnej pustej komórce podajemy krok całkowania

(różnica pomiędzy kolejnymi wartościami x).

(różnica pomiędzy kolejnymi wartościami x).

W innej pustej komórce wpisujemy formułę do

W innej pustej komórce wpisujemy formułę do

wyliczenia całki:

wyliczenia całki:

s*SUMA.ILOCZYNÓW(zakres_y;zakres_współcz)

s*SUMA.ILOCZYNÓW(zakres_y;zakres_współcz)

MS Excel w tej komórce poda wartość całki

MS Excel w tej komórce poda wartość całki

background image

Całkowanie numeryczne

Całkowanie numeryczne

Dokładniejsza metodą całkowania jest metoda

Dokładniejsza metodą całkowania jest metoda

Simpsona (górna krawędź figury nie jest linią

Simpsona (górna krawędź figury nie jest linią

prostą, jak w metodzie trapezów, ale krzywą

prostą, jak w metodzie trapezów, ale krzywą

drugiego rzędu). Współczynniki tym razem są

drugiego rzędu). Współczynniki tym razem są

następujące:

następujące:

Pierwszy i ostatni zawsze równy 1

Pierwszy i ostatni zawsze równy 1

Drugi i przedostatni zawsze równe 4

Drugi i przedostatni zawsze równe 4

Pozostałe zmieniają się regularnie: 2,4,2,4,2 …

Pozostałe zmieniają się regularnie: 2,4,2,4,2 …

Wzór ogólny na wartość całki oznaczonej jest

Wzór ogólny na wartość całki oznaczonej jest

następujący:

następujący:

(s/3)*SUMA.ILOCZYNÓW(zakres_y;zakres_współcz)

(s/3)*SUMA.ILOCZYNÓW(zakres_y;zakres_współcz)

background image

Całkowanie numeryczne

Całkowanie numeryczne

W ćwiczeniu należy obliczyć zadane przez

W ćwiczeniu należy obliczyć zadane przez

prowadzącego całki oznaczone metodą trapezów i

prowadzącego całki oznaczone metodą trapezów i

metodą Simpsona dobierając trzy różne

metodą Simpsona dobierając trzy różne

szerokości kroku całkowania.

szerokości kroku całkowania.

background image

Koniec części 3

Koniec części 3


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Konspekt projektu I część 2013
Informacje uzupełniające Projektowanie elementów oporowych przenoszących siłę poziomą w stopach słup
KSPD projekt część opisowa
Pytania kontrolne z Informatyki INiG 13 Fąfara
informacje do projektu
Zestaw D Zarządznie?nymi infomacyjnymi?zy?nych Systemy informatyczne Zarządznie Projektami (2)
Informatyczne Podstawy Projektowania sprawozdanie
KSPD Projekt Część opisowa i rysunkowa
informacje do projektu MJSSF5RGNVGADFO6P5FI53XZQJPKQ5HSFLCTVVA
SN024a Informacje uzupelniajace Projekt wstepny zakladkowego styku srubowego trzonu slupa
PROJEKT czesc opisowa
Projekt czesc 1
TI sprawozdanie cw 2, studia, sem 5, Lab. Technologia informacyjna w elektroenergetyce, projekt

więcej podobnych podstron