 
Postępowanie
rehabilitacyjne dla osób
z chorobą Huntingtona
Grażyna Waśniewska
Mgr Fizjoterapii
 
Znaczenie fizjoterapii w
leczeniu choroby
Huntingtona
• Promować, zachować oraz poprawić
sprawność fizyczną, psychiczną oraz 
socjalną.
• Promować niezależność i poprawić
jakość życia pacjentów poprzez 
zachęcanie do prowadzenia 
aktywnego trybu życia.
 
Główne cele rehabilitacji w
chorobie Huntingtona
Opóźnić wystąpienie objawów
ograniczających sprawność ruchową
Utrzymać funkcjonalność,
niezależność i opóźnić dalszy rozwój 
choroby
Zapobiec wystąpieniu powikłań:
przykurczy, odleżyn, chorób układu 
oddechowego.
 
Dowody na skuteczność
leczenia rehabilitacyjnego
• „
Wzbogacone środowisko” Dobrossy,
Dunnett & Rosser (Cardiff University).
• „Wpływ intensywnego programu
rehabilitacyjnego na pacjentów z 
chorobą Huntingtona” Zinzi P. Salmaso 
D. De Grandis R. Maceroni S. 
Bentivoglio A.
• „Fizjoterapia-przypadek chorobowy”
Quinn L. Rao A.
 
Wzbogacone Środowisko
Dobrossy, Dunnett & Rosser (Cardiff University)
 
Wzbogacone środowisko
-opóźniony początek choroby
-spowolnienie rozwoju choroby
-zachowanie funkcji motorycznych
 
Postępowanie fizjoterapeutyczne dla
pacjentów z choroba Huntingtona:
obecne perspektywy i opis przypadku
chorobowego.
L, Rao A. Neurology Report. 2002;
26(3):145-53.
• Opis przypadku: 49-letnia pacjentka,
zdiagnozowana Choroba Huntingtona-17 lat
temu
• Program terapeutyczny: 5 razy w tygodniu,
przez 14 tygodni, 35-minutowe sesje
• Ćwiczenia poprawiające balans, koordynacje
oraz ćwiczenia wzmacniające i rozciągające.
• Wyniki:
 zmniejszenie poziomu niepełnosprawności,
 zmniejszenie liczby upadków,
 zwiększenie prędkości chodu,
 poprawa samopoczucia i zadowolenia.
 
„Wpływ intensywnego programu
rehabilitacyjnego na pacjentów z
chorobą Huntingtona” Zinzi P. Salmaso
D. De Grandis R. Maceroni S.
Bentivoglio A.
 
„Wpływ intensywnego programu
rehabilitacyjnego na pacjentów z chorobą
Huntingtona” Zinzi P. Salmaso D. De Grandis
R. Maceroni S. Bentivoglio A.
Sprzęt używany w terapii
 
Podstawy postępowania
rehabilitacyjnego w zależności od
stopnia zaawansowania choroby
(Framework for physitherapy intervention Busse M, Khalil H,
Quinn L, Rosser A. Physical Therapy Intervention for People
with Huntington Disease. Phys. Ther. 2008; 88 (7) 820-831 )
Stadium bezobjawowe oraz wczesne
stadium choroby
 Główne problemy: ruchy mimowolne, zaburzenia
równowagi, niestabilny chód, zmniejszona elastyczność
mięśni.
 Strategie postępowania:
• Zapobiegawcze: zachęcenie do aktywnego trybu życia,
nawiązanie kontaktu pacjenta z terapeutą, dobranie
odpowiedniej aktywności fizycznej(spacery, zajęcia na
basenie, Tai chi, itd)
     modyfikacja otoczenia
     zapobieganie upadkom
• Odbudowujące: trening poprawiający balans, wzmocnienie
gorsetu mięśniowego, ustalenie programu leczenia.
 
Podstawy postępowania
rehabilitacyjnego w zależności od
stopnia zaawansowania choroby
(Framework for physitherapy intervention Busse M, Khalil H, Quinn L, Rosser A.
Physical Therapy Intervention for People with Huntington Disease. Phys. Ther.
2008; 88 (7) 820-831 )
• Pośrednie stadium choroby
Główne problemy: zmiany postawy ciała, zaburzenia utrzymania równowagi,
osłabienie mięśni stabilizacyjnych, dystonia, zmniejszony zakres ruchu, ruchy
pląsawicze.
 Strategie postępowania
:
•
Zapobiegawcze: zapobieganie upadkom i zapewnienie bezpieczeństwa
podczas wykonywania czynności codziennych
•
Odbudowujące:
- ćwiczenia czynne lub czynne wspomagane dla utrzymania aktywności
fizycznej, wzmocnienia gorsetu mięśniowego oraz utrzymania zakresów ruchu,
      - ćwiczenia chodu
     - trening funkcjonalny dla ułatwienia wykonywania czynności dnia codziennego: 
zmiany pozycji ciała, wstawanie, przesiadanie,
     - ogólne ćwiczenia wzmacniające
     - ćwiczenia w wodzie
•
Kompensujące: zmiany modyfikacyjne w domu,
- stosowanie przyrządów ułatwiających chodzenie.
 
Podstawy postępowania
rehabilitacyjnego w zależności od
stopnia zaawansowania choroby
(Framework for physitherapy intervention Busse M, Khalil H, Quinn L, Rosser A. Physical
Therapy Intervention for People with Huntington Disease. Phys. Ther. 2008; 88 (7) 820-
831
)
• Zaawansowane stadium choroby
 Główne problemy: zmiany postawy ciała, 
      - ból, 
      - odleżyny,  
      - ograniczenia wydolności układu oddechowego 
(zwiększone ryzyko zapalenia płuc),
- upadki,
 Strategie postępowania:
• Odbudowujące: 
     - ćwiczenia dla utrzymania zakresu ruchu w stawach i 
utrzymania prawidłowej pozycji ciała,
- rehabilitacja oddechowa
• Kompensujące: dobranie odpowiedniego wózka
inwalidzkiego lub innego siedzenia zapewniającego
poprawną postawę ciała i komfort
 
Podstawowe cele
postępowania
rehabilitacyjnego w zależności
od stopnia zaawansowania
choroby
• Stadium bezobjawowe oraz
wczesne stadium choroby – opóźnić
początek wystąpienia ograniczeń w
poruszaniu się i funkcjonowaniu.
• Pośrednie stadium choroby –
Zachować funkcjonalność i opóźnić
dalszy rozwój procesu choroby
• Zaawansowane stadium choroby –
zmniejszyć ryzyko powikłań
 
Jak poprawić ogólną
kondycję?
• Ćwiczyć 20 minut 3 razy w tygodniu 
• Spacerować przez 10 min i stopniowo 
wydłużyć czas (jeśli nie występują 
żadne niepokojące objawy)
• Jeździć na rowerze stacjonarnym
• Ćwiczenia w wodzie na basenie
 
Strategia wykonywania
ćwiczeń
• Spokojne otoczenie dla poprawy koncentracji
• Zwiększać stopniowo liczbę powtórzeń
• Stosować bodźce dźwiękowe (komendy,
klaskanie, stukanie, zastosowanie metronomu)
i wzrokowe (taśmy, piłki, barwne oznaczenia)
• Różne pozycje wyjściowe
• Wykonywanie czynności dnia codziennego
rozłożyć na kilka prostych elementów
składowych
• Dostosować dietę- dostarczyć wystarczającą
liczbę kalorii.
 
Stosowane Ćwiczenia
• Reedukacja chodu
• Ćwiczenia koordynacji i utrzymania
równowagi
• Ćwiczenia oddechowe
• Ćwiczenia rozciągające
• Ćwiczenia mięśni twarzy
• Gry i zabawy ruchowe
• Terapia zajęciowa
• Ćwiczenia w wodzie
• Relaksacja
 
Wykorzystywany sprzęt
ułatwiający chodzenie i
zapewniający
bezpieczeństwo
• Chodziki
(obciążone lub 
nie)
• Laski, kule
• Kask, ochraniacze
na kolana, łokcie
 
Wózki inwaalidzkie i dodatkowe
wyposażenie zwiększające
komfort i bezpieczeństwo
• standardowy wózek
inwalidzki- 
zmodyfikowany z 
poduszką i miękkim 
obiciem
• Miękkie wyłożenie dla
ramion
• ochronne podstawy dla
stóp
• Wózki inwalidzkie z
systemem 
umożliwiającym 
pochylenie 
• Statyczne, wygodne
fotele
 
Piśmiennictwo
• EHDN „Physiotherapy guidance notes”,
Physiotherapy working group, Charmaine Meek, Lori 
Quinn, Helen Dawes, Ruth Sands, Monica Busse
• „Wpływ intensywnego programu rehabilitacyjnego
na pacjentów z chorobą Huntingtona” Zinzi P. 
Salmaso D. De Grandis R. Maceroni S. Bentivoglio A.
• „Fizjoterapia-przypadek chorobowy” Quinn L. Rao A. 
• „The Role of physiotherapist in Huntington disease” 
Brendon Stubbs
• „Physical and Occupational Therapy for
Huntington’s Disease” Lori Dannheim