 
 
 
Ciało większości stawonogów jest
podzielone na trzy
części: głowę (zbudowana zawsze z sześciu
segmentów)
oraz tułów i odwłok.
 Stawonogi mają ciało pokryte twardym 
chitynowym oskórkiem .
W nabłonku występują komórki barwinkowe
, które nadają odpowiednią barwę.
 
Rozróżniamy wśród nich:
Wije
Pajęczaki
Owady
 
Szeroko rozpowszechniona
grupa stawonogów 
lądowych.
Mają głowę, parę czułków i 3
pary odnóży gębowych.
Wśród wijów wyróżniamy
gatunki drapieżne i  
roślinożerne.
 
Wij drewniak - drapieżnik
    Pierwsza  para odnóży krocznych jest przekształcana 
w chwytne     szczękonóża wyposażone w  jad.
    Szczękonóża pobierają pokarm, rozdrabniają go i 
chwytają.
Zaopatrzenie w jad paraliżuje i odstrasza ofiarę.
Krocionóg- roślinożerca
  Posiadają gruczoły przędne  dzięki nim łapią na lepką 
nić pożywienie.
  Posiadają gruczoły obronne czyli wytwarzają  
nieprzyjemny zapach.
 
• Ciało dzieli się na: 
głowotułów i  odwłok. 
• Pokryte są  
nabłonkiem , który 
wydziela chitynowy 
oskórek. 
•  U pajęczaków można 
spotkać albo płuca albo 
tchawki albo 
płucotchawki.  
• Mają mózg dwudzielny.
• Narządy zmysłu to  
oczy proste i włoski 
zmysłowo dotykowe.
 
Mają żołądek ssący , umożliwia im wyssanie
płynnej części pokarmu ze schwytanej zdobyczy.
Tchawkowy i płucny system oddychania.
 Posiadają gruczoły jadowe  czyli obrona przed 
atakiem.
 Gruczoły przędne – nici  służą do wyławiania 
zdobyczy. 
Skorpiony mają  szczękoczułki  i  nogogłaszczki  
zakończone szczypcami oraz są jajorodne
 
• Najliczniejszą grupą 
zwierząt(ok. 750 tys.)
•  Rozwinęły się z 
prymitywnych wijów.
•Dzielą się na 2 grupy: 
 uskrzydlone i bez 
skrzydeł.
• Tułów owadów zaopatrzony jest w  3 pary 
członkowatych odnóży krocznych. 
• Niektóre owady żyją społecznie  w różnych 
okresach życia.
 
Przekształcenie się  odnóży  gębowych w  
aparaty gębowe- wyróżniamy  trzy  
rodzaje(aparat kłujący, gryzący, ssący) 
Zmodyfikowane pary odnóży
Skrzydła i ich funkcje
Układ oddechowy czyli prac tchawek
 Komórki zmysłowe umieszczone na czółkach  
oraz oczy owadów.
Niewidoczność ( Ukrycie się poprzez kolory 
,wzory i zachowania)
Mimetyzm
Mimikra
 
1. „Biologia” kl. 1 – zakres rozszerzony, Jacek
Balerstet, wyd. OPERON
2. „Zoologia”, Janina Grzegorek, wyd. Prószyński
3. „Biologia” kl.2, Waldemar Lewiński, wyd. OPERON
4. „Zoologia ogólna” , A. Kuhn
