Złamania, zwichnięcia i 

skręcenia. 

Urazy kręgosłupa.

Co to jest 

złamanie

?

- 

jest to 

przerwanie

 ciągłości kości.

                           

Złamania dzielimy na:

a)

zamknięte

- ciągłość skóry nad złamaną 

kością jest zachowana.

b)

otwarte

- ciągłość skóry nad złamaną 

kością jest przerwana.

 

                                 

Podstawowe rodzaje złamań

Objawy

 złamania



ból

 



obrzęk

 i 

zasinienie

;



brak

 możliwości wykonywania 

ruchów

 uszkodzoną 

kończyną;



nieprawidłowa ruchomość

 w miejscu, w którym 

normalnie kończyna jest nieruchoma;



zniekształcony kształt

 kończyny, 



w przypadku złamania otwartego 

widoczne odłamy 

kostne

Ogólne zasady postępowania 
przy złamaniach

1. Nie

 

poruszać

 kończyną.

2. NIE nastawiamy

 kończyny! 

3.

 Sprawdzić 

tętno

 na obwodzie

!!!

4.

 Przy złamaniu otwartym kładziemy na ranę jałowy opatrunek, 

NIE

 wpychamy odłamów pod skórę 

!!!

5.

 

ZASADA POTTA: przy złamaniu kości długich 

unieruchomić 2 sąsiednie stawy oraz przycepy ięśni 

na te stawy działające

6.

 Przy uszkodzeniu stawu 

unieruchamiamy

 kości tworzące 

staw.

7.

 Kończynę ułożyć powyżej poziomu serca oraz obłożyć 

zimnym okładem.

Czym można unieruchomić 
kończynę?



przybandażować do ciała;



chustą trójkątną;



kijkami, patykami, linijką, deseczką..



szyną;



drugą kończyną (w przypadku nogi);

Szyny

Fot. 3 a- szyny Kramera;                            b- szyna sam-splint z aluminium  

Powszechnie używa się także szyn Kramera 
(metalowa szyna owinięta watą lub ligniną i 
bandażem; fot. 3 a). 

Zasady obowiązujące przy 
stosowaniu szyn Kramera

1.

 Szynę modelujemy na 

zdrowej

 kończynie 

!!!

2.

 Szynę zakładamy przy pomocy drugiej osoby.

3.

 Szynę wymościć watą i osłonić opatrunkiem 

widoczną kość w przypadku złamania 

otwartego.

4.

 Szyna musi być odpowiedniej długości.

5.

 Kontrola ucieplenia i ukrwienia odwodowych 

odcinków kończyny.

Uszkodzenie kończyny górnej



W obrażeniach lub złamaniach obojczyka, 

kości ramiennej albo kości przedramienia 
w celu unieruchomienia stosuje się

 - temblak 

 - odzież 

 - chustę trójkątną

 

Uszkodzenie kończyny górnej

Fot. 4. Szyna przedramienno-ramienna 
stosowana w przypadku obrażeń 
dalszej części ramienia, łokcia lub 
przedramienia.

W przypadku uszkodzenia bliższej 
części ramienia szyna musi sięgać do 
barku i być przybandażowana  
maksymalnie wysoko

Fot. 5. Szyna przedramienno-
dłoniowa stosowana w przypadku 
obrażeń okolicy nadgarstka i dłoni 

Uszkodzenie kończyny dolnej

Fot. 6. Szyna stopowo-udowa stosowana 
w przypadku obrażeń uda (przy złamaniu 
uda powinna sięgać wysoko, do dolnego 
brzegu łopatki

W przypadku uszkodzenia podudzia 
sięga do 1/3 dolne uda

Fot. 7. Szyna stopowo-
podudziowa stosowana w 
przypadku obrażeń stawu 
skokowego i stopy 

Złamania żeber



Ostry ból

, 

nasilający się przy oddychaniu; płytki 

oddech;



 

Poszkodowanego transportujemy w pozycji 

półsiedzącej. Rękę po uszkodzonej stronie należy 
unieruchomić, natomiast pod kolana należy 
podłożyć zrolowany koc, aby zapobiec przesuwaniu 
się nóg.

Złamania miednicy

● 

Poszkodowanego 

nie

 należy przemieszczać. 



Poszkodowanego układamy w pozycji leżącej, pod 
kolana podkładamy zrolowany koc a pod lędźwie 
materiał.

Co to jest 

zwichnięcie

?



to 

przemieszczenie

 powierzchni stawowych 

kości, uszkodzenie torebki stawowej i 

więzadeł.

Do zwichnięcia może dojść wskutek upadku,
urazu mechanicznego itp. 

Co to jest 

skręcenie

 ?



to 

uszkodzenie

 tkanek miękkich okalających 

staw. 

Dochodzi do niego wskutek nieprawidłowych
i gwałtownych ruchów, chodzenia po
nierównym terenie itp. 

 

Objawy

 zwichnięcia i skręcenia 

Objawy są podobne w obu przypadkach:

●  

ostry 

ból

,



zniekształcenie

 stawu, 



ograniczenie lub całkowite 

upośledzenie ruchu

 w 

stawie,



obrzęk

, 



krwawe podbiegnięcia.

I pomoc w zwichnięciu i 
skręceniu



Unieruchomienie stawu

 za pomocą szyny, 

bandaża elastycznego lub chusty trójkątnej 

w takiej pozycji, jaką przybiera 

poszkodowany (zwichnięcie) i w pozycji 

fizjologicznej (skręcenie).



Na uszkodzone miejsca przykłada się 

również 

zimne okłady

.

Kiedy podejrzewamy 

urazy 

kręgosłupa



Wypadki komunikacyjne, motocyklowe...



Upadek z wysokości.



Skok do wody „ na główkę”.



U każdego nieprzytomnego.



Przy urazach głowy (nawet bez uszkodzeń skóry 
głowy i kości czaszki).

Następstwa uszkodzenia 
kręgosłupa



niewydolność oddechowa !!!

 



porażenie kończyn dolnych i górnych



brak czucia skóry i wydzielania potu

● porażenie odbytu i pęcherza moczowego 

(bezwiedne oddanie moczu)

Postępowanie przy urazach 
kręgosłupa



SPRAWDZENIE ODDECHU !!!

●  stabilizacja głowy (kołnierz)
● poszkodowanego kładziemy na twardym 

podłożu i przywiązujemy go 



pod kolana dajemy zwinięty w rulon koc



jeżeli chory jest przytomny to uspokajamy go 
i każemy mu się nie poruszać.

Deska, nosze

                            

Kołnierze

                                                      

 

 

Szyna Millera

Szyna unieruchamiająca
Kendricka

Nosze do unieruchamiania
dzieci

 

 

Krótka szyna do unieruchamiania
pleców

 

Pytania ?