11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

1

ODLEWNICTWO -13

FORMA TRWAŁA

ODLEWANIE 

ODŚRODKOWE

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

2

 

ODLEWANIE ODŚRODKOWE



 CIEKŁY METAL JEST WLEWANY DO 
WIRUJĄCEJ FORMY , A PROCES 
STYGNIĘCIA I KRYSTALIZACJI 
ODBYWA SIĘ PODCZAS WIROWANIA 
FORMY 



 ODLEW JEST WYTWARZANY POD 
WPŁYWEM DZIAŁANIA SIŁY 
ODŚRODKOWEJ

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

3

RODZAJE TECHNOLOGII 

ODLEWANIA ODŚRODKOWEGO



 

ODLEWANIE ODŚRODKOWE  – ODLEW JEST 

WYKONYWANY W FORMIE W KSZTAŁCIE TULEI – OŚ 

WIROWANIA TULEI (FORMY ) POKRYWA SIĘ Z OSIĄ ODLEWU 

,



 ODLEWANIE PÓŁODŚRODKOWE LUB KSZTAŁTOWE 

ODLEWANIE ODŚRODKOWE ,



 ODLEWANIE POD CISNIENIEM ODŚRODKOWYM -  

FORMA NIE OBRACA SIĘ WOKÓŁ WŁASNEJ OSI LECZ WOKÓŁ 

OSI CENTRALNEGO WLEWU GŁOWNEGO ( CIŚNIENIE 

METALU WYWOŁANE DZIAŁANIEM SIŁY ODŚRODKOWEJ 
UŁATWIA PROCES WYPEŁNIENIA FORMY ODLEWNICZEJ 

)

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

4

FORMY DO ODLEWANIA 

ODŚRODKOWEGO



 MOGĄ BYĆ WYKONANE Z 

NASTĘPUJĄCYCH MATERIAŁÓW :

- MASY FORMIERSKIEJ,
- METALU  ( STALE WĘGLOWE I 

STOPOWE ),

- GRAFITU,
- Z POŁĄCZENIA TRZECH WYŻEJ 

WYMIENIONYCH  MATERIAŁÓW

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

5

OŚ WIROWANIA FORMY

STOSOWANE JEST WIROWANIE 

FORMY WOKÓŁ OSI :



 PIONOWEJ,



 POZIOMEJ,



 INNE ODMIANY

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

6

MASZYNA Z PIONOWĄ 

OSIĄ WIROWANIA

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

7

MASZYNA Z POZIOMĄ 

OSIĄ WIROWANIA

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

8

MASZYNA DO ODLEWANIA 

RUR METODĄ ODŚRODKOWĄ

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

9

PIONOWA OŚ WIROWANIA

R

1

R

2

P

c

P

g

PARABOLOIDA OBROTOWA

KSZTAŁ
T

ODLEW
U

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

10

POZIOMA OŚ WIROWANIA 

S

A

S

B

P

B

P

A

P

c

P

g



Pc=mr

2

Pg=mg

P

A

=P

C

+P

g

P

B

=P

C

-Pg

r

m

r

p

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

11



 Siła odśrodkowa

SIŁA ODŚRODKOWA

2

2













r

m

r

v

m

P

c

Pc – siła odśrodkowa, N v- prędkość obwodowa, m /s

m -  masa , kg

g- przyspieszenie ziemskie 

,m/s

2

R  - promień, m

  - prędkość kątowa  , rad / s

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

12

SIŁA CIĘŻKOŚCI



 Siła ciężkości 

P

g 

= m g

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

13

WSPÓŁCZYNNIK - G 



 Współczynnik przez który należy 
pomnożyć siłę ciężkości , aby 
uzyskać wartość siły odśrodkowej 

G = P

c

 / P

g

g

n

R

g

R

g

m

R

m

P

P

G

g

C

2

2

2

60

2







































11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

14

Współczynnik - G

5

.

0

3

.

42

9

.

29

01

.

0

5

.

0



































D

G

R

G

n

g

n

R

G

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

15

Prędkość obrotowa 

Prędkość obrotowa :

R

G

N

300



Gdzie :

G- współczynnik (dla tulei żeliwnych 
wartość współczynnika  G =30-60),

R –  promień otworu

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

16

TYPOWE ODLEWY WYKONANE 

METODĄ  ODLEWANIA 

ODŚRODKOWEGO

11.06.21

FOUNDRY SECTION-POZNAN T
ECHNICAL UNIVERSITY

17