Stres jako przyczyna

zaburzeń zachowania

Stres jako przyczyna

zaburzeń zachowania

DEFINICJA

DEFINICJA

stres

stres

rozumiany jest jako złożona

rozumiany jest jako złożona

relacja pomiędzy podmiotem a

relacja pomiędzy podmiotem a

otoczeniem. Oznacza to

otoczeniem. Oznacza to

koncentrację zarówno na

koncentrację zarówno na

sytuacyjnych

sytuacyjnych

, jak również na

, jak również na

indywidualnych

indywidualnych

uwarunkowaniach stresu, a także

uwarunkowaniach stresu, a także

na wzajemnych powiązaniach

na wzajemnych powiązaniach

pomiędzy tymi obszarami.

pomiędzy tymi obszarami.

Stres- jest to stan organizmu

wywołany przez pobudzenie go
nieobojętnymi bodźcami, jest to stan
w którym następuje wzrost
pobudzenia emocjonalnego o
charakterze negatywnym (stan
stresu jest więc swoistym rodzajem
pobudzenia emocjonalnego).

STRES określa się

DWUASPEKTOWO:

1.aspekt uwzględnia opis stresu za

pomocą czynników zewnętrznych

2.aspekt uwzględnia procesy lub

stany wewnętrzne zachodzące w
jednostce

INTERAKCJA CZYNNIKÓW

ZEWNĘTRZNYCH I
WEWNĘTRZNYCH!!!

To podejście odwołuje się do
czynników zew. i wew., a także
uwzględnia czynnik pośredniczący
w postaci

oceny sytuacji przez

podmiot

Stres nie wynika z obiektywnych
warunków, ani nie zależy tylko od
jednostki, ale jest uwarunkowany
zarówno przez cechy środowiska, jak
i przez właściwości podmiotu. Osoba
ocenia czy dana sytuacja jest dla niej
obciążająca, przekraczająca jej
zasoby i zagrażająca jej
dobrostanowi.

KRYTERIUM WYSTĄPIENIA STRESU:

KRYTERIUM WYSTĄPIENIA STRESU:

•

stanowi OCENA POZNAWCZA SYTUACJI
dokonana przez jednostkę. Polega ona na
określeniu relacji pomiędzy wymaganiami,
ograniczeniami, zasobami otoczenia a
indywidualnymi cechami jednostki.

Sytuacja może być dla człowieka:
obojętna, sprzyrzająco-pozytywna,
przekraczająca możliwości jednostki.

3 kategorie stresorów, sytuacji

stresowych:

3 kategorie stresorów, sytuacji

stresowych:

•

a) krzywda lub strata (harm) – odnosi się do

powstałej już szkody lub urazu (np. śmierć

bliskiej osoby), człowiek ponosi jakąś

szkodę.

Emocje: bezradność, lęk, depresja

•

b) zagrożenie (threat) – może odnosić się

do tych samych szkód, ale w sytuacji gdy

jeszcze one nie wystąpiły a są tylko

antycypowane. Osoba spostrzega sytuację

jako zagrożenie, gdy odbiera otoczenie jako

niebezpieczne i zaklada, że brak jej

zasobów do zapanowania nad nim.

Emocje

negatywne: lęk martwienie się.

•

c) wyzwanie (challange) – wskazuje na ocenę

własnych możliwości opanowania sytuacji

stresowej. Jeśli podmiot zakłada możliwość

sprostania wymaganiom otoczenia.

Wiąże się z

emocjami pozytywnymi: nadzieja,

zapal,

jak i

negatywnymi: niepewność,

zmartwienie.

Ten rodzaj sytuacji może przynieść

korzyści, ale też niebezpieczeństwo przekroczenia

lub wyczerpania zasobów jednostki. Dla osoby

jest to sytuacja trudna, ale jest przekonany, że

wykorzystanie lub zdobycie pewnych umiejętności

daje realną szansę na pokonanie jej.

RODZAJE STRESORÓW (

WG. CARSON,

BUTCHER, MINEKA)

•

FRUSTRACJA - Często prowadzi ona do

poczucia mniejszej wartości, braku

kompetencji. Przykłady frustracji: brak

zadowolenia z pracy, ograniczone

możliwości wykonywania zadań,

samotność.

•

KONFLIKTY - Pojawienie się

równocześnie 2 lub więcej trudnych do

pogodzenia potrzeb, motywów –

zaspokojenie jednego wyklucza

spełnienie drugiego

•

PRZYMUS - może pochodzić z wnętrz

lub z zewnątrz.

•

Stresy destrukcyjne

Stresy destrukcyjne

– wyraźne

negatywne charakter dla funkcjonowania
człowieka i jego zdrowia.

Skutki

Skutki

bezpośrednie i odlegle mają zdecydowanie

bezpośrednie i odlegle mają zdecydowanie

charakter negatywny

charakter negatywny

•

Stresy konstruktywne

Stresy konstruktywne

– niekiedy mając

charakter urazu psychicznego generalnie
prowadzą do zmian pozytywnych w
funkcjonowaniu człowieka i w jego zdrowiu.

Nawet gdy skutki bezpośrednie mają

Nawet gdy skutki bezpośrednie mają

charakter negatywny, to skutki odlegle

charakter negatywny, to skutki odlegle

mają charakter pozytywny, rozwojowy.

mają charakter pozytywny, rozwojowy.

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE DO STRESU

1.

1.

natura stresora.

natura stresora.

Ważność stresora, długość trwania., liczba stresorów –

kumulacja, poczucie, czy dam sobie radę.

2.

2.

doświadczenie kryzysu.

doświadczenie kryzysu.

Kryzys odnosi się do tych sytuacji stresujących, które

zbliżają się do granicy wytrzymałości jednostki lub

grupy, bądź ją przekraczają. Stresory są tak silne że

nie skutkują techniki radzenia sobie. Kryzys może

wystąpić pod wpływem urazu (rozwód) lub kataklizmu

(powódź) albo w następstwie wypadku, choroby, które

wymagają znacznych zmian w życiu i obrazie siebie.

To jak się skończy sytuacja kryzysowa, ma istotny

wpływ na przystosowanie się danej osoby do dalszego

życia. Jeśli opracuje ona nową technikę radzenia sobie

to przystosuje się i nowe stresory będzie zdolna

pokonywać. Jeśli nie – to osłabi się jej zdolność do

radzenia sobie z nowymi stresorami.

3.

zmiany w życiu.

zmiany w życiu.

4.

indywidualna percepcja stresora.

indywidualna percepcja stresora.

Zrozumienie natury stresującej sytuacji,

przygotowanie się do niej, wiedza, jak

długo może trwać, znacznie zmniejszają

intensywność późniejszego stresu.

5.

5.

indywidualna tolerancja stresu

indywidualna tolerancja stresu

. To

indywidualna zdolność przeciwstawiania

się stresowi bez poważnych

konsekwencji. Osoby bardziej podatne

na wystąpienie objawów psychicznych

po stresie – depresyjne, małe poczucie

własnej wartości, lękliwe.

6.

6.

brak wsparcia zewnętrznego

brak wsparcia zewnętrznego