Państwowy Inspektorat
Ochrony Środowiska
Instytucja państwowa której celem jest
sprawowanie kontroli nad realizacją
przepisów dotyczących ochrony środowiska oraz racjonalnym wykorzystaniem
zasobów przyrody.
Została powołana
na mocy rozporządzenia Rady Ministrów w
1980 roku
. Początkowo była to
jednoinstancyjna państwowa inspekcja
podlegająca ministrowi ochrony środowiska
. W roku 1991 na mocy "Ustawy o
Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska" powstała jednolita,
dwuinstancyjna
instytucja ds. kontroli i badania stanu środowiska, podległa ministrowi
właściwemu ds. środowiska.
Realizacja ustawowych zadań inspekcji należała do
Głównego Inspektora Ochrony Środowiska wypełniającego swoje zadania przy
pomocy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i 49 wojewódzkich
inspektorów ochrony środowiska, którzy działali przy pomocy wojewódzkich
inspektoratów. W lipcu 1998 roku Sejm RP, w ramach reformy ustrojowej
państwa, znowelizował ustawę o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska,
zmieniając między innymi jej nazwę na:
Inspekcja Ochrony Środowiska.
Jednocześnie wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska weszły w skład
wojewódzkiej administracji zespolonej. W 34 (w 33 byłych miastach
wojewódzkich oraz w Giżycku) miastach powstały delegatury wojewódzkich
inspektoratów ochrony środowiska podporządkowane
16 nowym wojewódzkim
inspektoratom
.
Zadania Państwowego Inspektoratu Ochrony Środowiska
* organizowanie i koordynowanie monitoringu środowiska, prowadzenie badań
jakości
środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w
nim zmian,
* kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed
zanieczyszczeniem,
* współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami
kontrolnymi,
organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz
organami administracji państwowej
i rządowej, samorządu terytorialnego i obrony cywilnej, a także organizacjami
społecznymi i opiekunami społecznymi,
* kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i
opłacie
depozytowej,
* nadzór i kontrola w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi
oraz z
produktami, urządzeniami i instalacjami zawierającymi te
substancje,
* kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z
wyłączeniem kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z
organizmami
genetycznie zmodyfikowanymi,
* kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu, podlegających ocenie
zgodności, w
zakresie spełniania przez nie zasadniczych wymagań
dotyczących ochrony
środowiska, określonych w przepisach
odrębnych,
* kontrola przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z
eksploatacji.
Monitoring
środowiska
System obserwacji i pomiarów jednego lub kilku składników
przyrody w celu oceny stanu środowiska i zachodzących w
nim zmian oraz prognozowania przyszłych stanów.
Istotą
monitoringu
środowiska jest prowadzenie obserwacji i
pomiarów przy użyciu wystandaryzowanej aparatury i
jednolitą metodą, w sposób ciągły, w wielu miejscach i w tym
samym czasie.
Przedmiotem monitoringu środowiska
są:
powietrze atmosferyczne, hałas i promieniowanie; wody
powierzchniowe, podziemne i Bałtyk; powierzchnia ziemi i
odpady; żywa przyroda.
Rodzaje monitoringu
Monitoring wód powierzchniowych
Monitoring wód podziemnych
Monitoring lasów
Monitoring powietrza
Monitoring gleb
Monitoring hałasu
Monitoring promieniowania
jonizującego
Państwowy Monitoring Środowiska
(PMŚ)
Jednostką odpowiedzialną za monitoring środowiskowy jest w
Polsce jest PMŚ. Został utworzony na mocy ustawy z roku
1991. Jest to system pomiarów, ocen i prognoz stanu
środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i
rozpowszechniania wyników badań i oceny elementów
środowiska. Celem PMŚ jest systematyczne informowanie
organów administracji i społeczeństwa o:
* jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu
standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz
obszarach występowania przekroczeń tych standardów;
* występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i
przyczynach tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo
skutkowych występujących pomiędzy emisjami i stanem
elementów przyrodniczych;
Jakość środowiska
- wytwarzane są
dane pierwotne, dotyczące stanu
poszczególnych elementów
środowiska.
Emisje
-
gromadzone są dane o
ładunkach zanieczyszczeń
wprowadzanych do powietrza, do
wód lub ziemi, niezbędne do
realizacji celów PMŚ.
Oceny i prognozy
- wykonywane są
zintegrowane oceny i prognozy
jakości środowiska, analizy
przyczynowo-skutkowe wiążące
istniejący stan środowiska z
czynnikami kształtującymi ten stan,
mającymi swoje źródło w
społeczno-gospodarczej
działalności człowieka.
Struktura
administracyjna PMŚ
Międzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna - ISO
Organizacja została założona w 1946 roku w Londynie. Na konferencji, która miała
miejsca w dniach 14-27 października połączyły się dwie organizacje:
Międzynarodowa Federacja Narodowych Stowarzyszeń Normalizacyjnych
Komitet Koordynacyjny Narodów Zjednoczonych do spraw Standardów
ISO oficjalnie rozpoczęła działalność 23 lutego 1947 r. Wśród członków-założycieli
jest Polski Komitet Normalizacyjny.
ISO jest organizacją pozarządową, jej członkowie nie są delegowani przez rządy,
pomimo że niektóre organizacje członkowskie znajdują się w strukturach rządowych.
Stawia to organizację na szczególnej pozycji pomiędzy sektorami państwowym a
prywatnym, szczególnie wobec stowarzyszeń przemysłowych. Każdy kraj reprezentuje z
zasady tylko jedna organizacja. Projekty zmian lub projekty nowych norm zwane draftami
może składać każda organizacja członkowska. Następnie projekty są dyskutowane w
grupach roboczych, w których po uzyskaniu ogólnego konsensusu "draft" zamienia się w
"project", który może uzyskać status oficjalnej normy po tym jak 3/4 członków komitetu
głównego zaopiniuje go pozytywnie.
Respektowanie norm ISO jest dobrowolne. Jako organizacja pozarządowa ISO nie
może narzucać, wymuszać ich stosowania. Autorytet organizacji wynika z
międzynarodowej reprezentacji, sposobu ustanawiania norm: na zasadzie konsensu, oraz
ze zrozumienia wpływu normalizacji na ekonomikę. Obecnie (2009) członkami ISO są
organizacje reprezentujące 160 państw
ISO ustanawia normy we wszystkich dziedzinach naszego codziennego życia. Od
chwili powstania do chwili obecnej (2009 r.) ISO opublikowała ponad 17000 norm
ISO 9660
standard, który definiuje system plików przeznaczony
do płyt CD. Jest to standard obsługiwany przez różne
systemy operacyjne z rodziny Unix (np. Linux), a
także MAC OS, MS Windows, DOS i inne.
ISO 14001
stosowany w ekozarządzaniu. Konkretnie jest to norma
zarządzania środowiskowego. Podstawowym kryterium,
na którym opiera się działania w zakresie SZŚ, jest
identyfikacja aspektów środowiskowych. Tworzy się
rejestr tych aspektów i wyszczególnia aspekty znaczące
w działalności danej Organizacji. Następnie na ich
podstawie buduje się cele, zadania i programy
środowiskowe
ISO 8601
określa sposób zapisu daty i czasu. Podstawowa koncepcja tego standardu polega
na ustaleniu momentu w czasie z dokładnością ustaloną przez użytkownika za
pomocą odpowiednio sformatowanych ciągów znaków ustawionych w porządku
od najbardziej znaczących (rok) do najmniej znaczących (sekundy bądź ich
części). Norma określa numeryczny format daty i czasu (bez używania nazw
miesięcy, dni tygodnia czy literowych oznaczeń czasu przed lub po południu).
ISO 9001
Normę tę mogą stosować wszystkie organizacje, niezależnie od
ich wielkości i rodzaju. Ukierunkowana jest ona na zrozumienie
i spełnienie wymagań klienta, a więc określonych potrzeb
względem wyrobów danej organizacji, przyjęcie podejścia
prcesowego dostarczanie wyników skuteczności procesów oraz
ich ciągłe doskonalenie, w oparciu o obiektywne pomiary.
Do głównych wymagań normy ISO 9001 należą m.in.:
wprowadzenie nadzoru nad dokumentacją i zapisami,
zaangażowanie kierownictwa w budowanie systemu
zarządzania jakością, usystematyzowanie zarządzania
zasobami, ustanowienie procesów realizacji wyrobu,
dokonywanie systematycznych pomiarów (zadowolenia klienta,
wyrobów, procesów).
Proces przyznawania certyfikatu ISO
Norma ISO 9001:2008 składa się z dziewięciu
rozdziałów z czego rozdziały od 4 do 8 zawierają
wymagania. W przypadku, gdy organizacja spełnia
wszystkie wymagania tej normy (dopuszcza się
wyłączenia wymagań z rozdziału 7.3, 7.5), może
ubiegać się o wydanie stosownego certyfikatu.
Certyfikat zgodności z powyższą normą wydaje
niezależna jednostka certyfikująca.
Podkreśla się, że ISO 9001 to standard akceptowany i
rozpoznawany na całym świecie. Międzynarodowa
Organizacja Normalizacyjna (ISO) liczbę wydanych
certyfikatów potwierdzających zgodność systemów
zarządzania jakością z ww. normą w 2002 roku
szacowała na ponad pół miliona
Schemat działania ISO
9001
Mapa członków ISO
Przykładowy certyfikat ISO przyznawany
przedsiębiorstwom handlowo-usługowym