MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad1 a

background image

SYSTEMATYKA

GRZYBÓW

MIKOLOGIA

SYSTEMATYCZNA

background image

MIKOLOGIA (gr. Mykes - grzyb) – jedna z
nauk biologicznych, której przedmiotem
jest badanie grzybów

Grzyby – organizmy kosmopolityczne

Grzyby w ekosystemach:

konsumenci, reducenci – heterotrofy
saprobionty, pasożyty i symbionty

mutualistyczne

obieg materii

Grzyby i człowiek:

pasożyty

(sprawcy chorób)

wykorzystanie grzybów

(cele spożywcze,

produkcja żywności, leków, związków chemicznych
itd.)

background image

Grzyby: (1) pojęcie taksonomiczne

(2) pojęcie fizjologiczno-ekologiczno-

biologiczne

– „grzybowy” sposób na życie

Cechy „grzybów”:
Organizmy

eukariotyczne

Organizmy

heterotroficzne

(pobieranie

związków głównie na drodze osmotrofii,
wyjątkowo fagotrofii)

W cyklu życiowym obecne stadia otoczone

ścianą

Rozmnażanie bezpłciowe poprzez wykształcanie

zarodników

(łac. sporae)

background image

Karol Linneusz (1707–1778)

„Systema Naturae” (1735)

klasyfikacja zwierząt, roślin i minerałów
zastosowany „system płciowy”

„Genera Plantarum” (1737

i późniejsze wydania

)

„Species Plantarum” (1753

i późniejsze wydania

)

Nazwy binominalne

(stosowane już wcześniej –

Bauhin, 1623)

background image

Teofrast (371–288 p.n.e.) –
uważał grzyby za rośliny,
które nie posiadają
organów

background image

„Species Plantarum” (1753

i

późniejsze wydania

)

Opisy roślin (i grzybów),
skatalogowanie nazw (w tym
synonimów),
nadanie nazw nowo opisanym
taksonom
Starting point dla większości
grzybów

John Hill, 1714?-1775. A general
natural history: or, New and accurate
descriptions of the animals, vegetables,
and minerals, of the different parts of
the world. . 3 v. London: Printed for
Thomas Osborne, 1748-1752. 72[?],
plate 4.

background image

Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury
Botanicznej
The International Code of Botanical
Nomenclature

(ostatnia wersja: tzw. Kodeks Wiedeński – Vienna Code,
2005)

osobne kodeksy dla zwierząt, bakterii i
wirusów

Nowe taksony:

ważne opublikowanie

(typ nomenklatoryczny,

diagnoza)

Starting point – rok (zazwyczaj publikacji
konkretnego dzieła), który jest początkiem
publikacji ważnych nazw
Synonimy, zmiany nazw

background image

Hierarchia rang taksonomicznych

- mycota

- mycotina

-mycetes

- mycetidae

- ales

- aceae

Fungi

Basidiomycota

Agaricomycotina

Agaricomycetes

Agaricomycetida
e

Agaricales

Agaricaceae

Agaricus

Agaricus
bisporus

Królestwo

Gromada

Podgroma

da

Klasa

Podklasa

Rząd

Rodzina

Rodzaj

Gatunek

background image

Christian Hendrik Persoon (1761–1836)

„Synopsis methodica fungorum” (1801)

i szereg innych prac mikologicznych

Starting point dla szeregu podstawkowych
grzybów patogenicznych oraz wnętrzniakowych

Ellias Magnus Fries (1794–1878)

Twórca nowoczesnej systematyki
grzybów,
zwłaszcza wielkoowocnikowych

„Systema mycologicum: sistens
fungorum
ordines, genera et species, huc
usque” (1821)

background image

Heinrich Anton de Bary (1831–1888)

Uważany za ojca nowoczesnej mikologii
i fitopatologii

Zainteresowania badawcze:

cykle życiowe grzybów
morfologia grzybów
romnażanie płciowe grzybów
grzyby fitopatogeniczne
symbioza porostowa (termin: symbioza)

background image

Alexopoulos (1962)

Kingdom Plantae
Division Mycota

Myxomycotina

Eumycotina

Ainsworth and Bisby (1971)

Kingdom Fungi

Myxomycota

Eumycota

background image

Cavalier-Smith
(1981)

(Prokarya)
Eukarya

Fungi

Animalia
Biliphyta
Cryptophyta
Viridiplantae
Euglenophyta

Chromista
Protozoa

Whittaker (1969)

koncepcja pięciu
królestw

(Monera)

Fungi

Animalia
Plantae
Protista

Margulis &
Chapman (1998)

(Prokarya)
Eukarya

Fungi

Animalia

Plantae

Protoctista

Amitochondria

Amoebomorpha

Alveolata

Heterokonta
Isokonta

Akonta

Opisthokonta

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Cechy wykorzystywane w taksonomii i
systematyce grzybów

- struktura (morfologia, anatomia)

- cechy rozwojowe (rozmnażanie, cykle
życiowe)

- cytologia, ultrastruktura (obecność i budowa
organelli
komórkowych)

- biochemia (skład i budowa ściany
komórkowej, materiały
zapasowe, szlaki syntezy związków
chemicznych)

- budowa DNA (sekwencje DNA)

background image

tubularne

Typy krist
mitochondrialnych

dyskoidalne

lamellarne

background image

Ciałko podstawowe =

kinetosom

dziewięć tripletów
mikrotubul wyrastających
z kinetosomu

wzór 9 + 2

biczykowate

lub z

mastygonemami

Budowa wici

background image

Chityna –

poli N-acetyloglikozamina

(wiązania 1-4 amidowe)

Ściana komórkowa

Macierz

Frakcja fibryllarna

Chitozan –

deacetylowana chityna

background image

Beta-(1-3, 1-6)-glukany

Celuloza – poli
glikoza

(wiązania 1-4 glikozydowe)

background image

Agregaty strzępek

Owocniki

Ryzomorfy (sznury grzybni)

Stromy (podkładki)

Skleroty

background image

Rozmnażanie:

- płciowe: izo-, anizo-, oogamia – gametogamia

gametangiogamia
somatogamia
(cykl paraseksualny)

- bezpłciowe: zarodniki (spory) sporangialne

zarodniki niesporangialne

zarodniki nieruchome (aplanospory)
zarodniki ruchome (zoospory)

zarodniki przetrwalnikowe
cysty
skleroty (sklerocja)

background image

Cykle życiowe:

- haplontyczny

organizm 1n, mejoza postgamiczna

- diplontyczny

organizm 2n, mejoza pregamiczna

- haplodiplontyczny

dwa pokolenia: 1n i 2n, mejoza podczas

tworzenia

zarodników, z których rozwija

się pokolenie 2n

- haplodikariotyczny

background image

Cykl haplo-dikariotyczny

gametangia/strzępki – 1n

MITOZA

SYNGAMIA-
PLAZMOGAMIA

plecha – n+n

zarodniki – n+n

komórka – 2n

MITOZA

MEJOZA

plecha – 1n

zarodniki – 1n

zarodniki – 1n

KARIOGAMIA

(mitospory)

(mitospory)

(mejospory)

background image

Cykl haplo-dikariotyczny

gametangia/strzępki – 1n

MITOZA

SYNGAMIA-
PLAZMOGAMIA

plecha – n+n

zarodniki – n+n

komórka – 2n

MITOZA

MEJOZA

plecha – 1n

zarodniki – 1n

zarodniki – 1n

KARIOGAMIA

(mitospory)

(mitospory)

(mejospory)

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Rhizaria

Plasmodiophoromycota

Discicristata

– Acrasiomycota

Amoebozoa

Myxomycota

Straminipila

Oomycota

(= Chromista)

Hyphohytriomycota

Labyrinthulomycota

Opisthokonta:

Fungi

– Chytridiomycota

Neocallimastigomycota
Blastocladiomycota

Zygomycota
Glomeromycota
Ascomycota

Basidiomycota

Chytridiomycota

sensu lato

(w szerokim ujęciu)

Zygomycota

do 2001 roku

„Protista”

background image

„Protista” (= Protoctista = Protozoa)

Plasmodiophoromycota

endopasożyty

biotroficzne

Acrasiomycota

śluzowce

komórkowe

Myxomycota

śluzowce

komórkowe i

komórczakowe

(śluźniowe)

background image

Stadium wegetatywne (troficzne) w postaci

ameb

(jednojądrowe)

lub

plazmodiów

(wielojądrowe),
bez ściany komórkowej

Odżywianie na drodze

fagotroficznej

(substancja

zapasowa:

glikogen

)

background image

Stadia wiciowcowe – wici

biczykowate

(bez

mastygonem), skierowane do przodu

W cyklu życiowym stadia wykształcające

ścianę

Tubularne

kristy mitochondrialne

wyjątek: niektóre Acrasiomycota – dyskoidalne
kristy
mitochondrialne

Synteza lizyny poprzez szlak

kwasu

diaminopimelinowego

(DAP)

background image

Gromada

Plasmodiophoromycota

(= Plasmodiophorida,

Phytomyxea)

Pasożyty

biotroficzne

roślin, glonów i grzybów

Endopasożyty – żyją

wewnątrz

komórek

gospodarza
Wielojądrowe protoplasty –

plazmodia

Powodują często

hypertrofię

(nienormalny

wzrost/rozrost) oraz

hyperplazję

(nienormalne

podziały) komórek gospodarza

Ok. 45 gatunków, 16 rodzajów

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Blisko spokrewnione z niektórymi

ameboidalnymi

pierwotniakami

background image

Krzyżowe

podziały jądra

Jąderko nie zanika
Chromatyna jądrowa układa
się w poprzek jąderka

background image

Zoospory z

dwiema nierównymi

wiciami

usytuowanymi

z przodu

komórki

Podział na rodzaje opiera się
głównie na wyglądzie i układzie

cyst (cystosori)

background image

Plasmodiophora brassicae

Powoduje chorobę korzeni
roślin kapustnych – kiłę korzeni

Zainfekowanych do 10% plonów
na świecie

background image

Plasmodiophora – cykl życiowy

plazmodium

infekcja

zoospora

cysta

grupa cyst

(cystosorus)

zniekształcone korzenie

background image

A

– adhesorium

L

– tłuszcz

N

– jądro kom.

R

– „rura”

S

– kolec

Sc – kanał
V – wakuola

Proces infekcji – encystowana zoospora
wnika do komórki gospodarza

włośniki z plazmodiami
pierwotnymi

background image

plazmodium

infekcja

zoospora

cysta

grupa cyst

(cystosorus)

zniekształcone korzenie

zoosporangia

zoospory

w zoosporangium

uwalnianie

i kopulacja

zoospor

zygota

infekcja

zniekształcenia

korzenia

plazmodia wtórne

w komórkach korzenia

background image

Spongospora

subterranea

Choroba: parch prószysty ziemniaka

background image

Polymyxa betae pasożyt buraków
Polymyxa graminis pasożyt zbóż, powoduje zgnilizny

korzeni

Polymyxa i Spongospora – są wektorami wirusów

atakujących m.in. zboża

i ziemniaki

background image

Gromada

Acrasiomycota (= Acrasida, Acrasia,

Acrasea)

Grupa

polifiletyczna

3 rodziny, 5 rodzajów, ok. 15 gatunków

Żyją w glebie, materiale roślinnym, odchodach,

na korze

drzew

Większość tworzy kristy

dyskoidalne

(jedna rodzina z kristami mitochondrialnymi

tubularnymi)

Pływki (jeśli występują) o

dwóch nierównych

wiciach

Brak informacji

o rozmnażaniu płciowym

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

spory

kiełkowanie,

ameba

podziały
komórek

skupianie się
komórek – nie
jest związane
z produkcją
cAMP

formowanie
sorokarpu

sorokarp

background image

Acrasis rosea

Wszystkie

komórki

sorokarpu

zdolne do kiełkowania

background image

Gromada

Myxomycota (= Mycetozoa)

Stadium wegetatywne w postaci

ameb

(agregujących w tzw. pseudoplazmodium) lub

wielojądrowych śluźni

Ameby i śluźnie wykształcają

zarodnie

lub

sorokarpia

, produkujące zarodniki

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Blisko spokrewnione z niektórymi

ameboidalnymi

pierwotniakami

background image

Klasa

Dictyosteliomycetes (= Dictyostelia)

3 rodzaje, ok. 50 gatunków

Głównie organizmy

glebowe

Główne stadium życiowe – haploidalne

myxameby

Dictyostelium discoideum – wyizolowany w
1935 r., modelowy organizm

badania mechanizmów: cytokinezy, przekazywania
sygnałów i rozpoznawania i skupiania się komórek,
chemotaksji, poruszania się komórek, różnicowania
się komórek, przylegania, fagocytozy

background image

Myxameby skupiają się
reagując na sygnały
chemiczne (cAMP);
wydzielanie hormonu i
migracja w następstwie
zmian środowiska
(głównie brak substancji
odżywczych)

Ameby stykają się
końcami komórek
tworząc

pseudoplazmodium

składające się z tysięcy
ameb
(do ok. 100 000)

background image

Ścisła determinacja komórek budujących
poszczególne części pseudoplazmodium

Efektem skupiania się myxameb
jest formowanie

sorokarpu

background image

Ścisła determinacja komórek budujących
poszczególne części pseudoplazmodium

Efektem skupiania się myxameb
jest formowanie

sorokarpu

background image

Ścisła determinacja komórek budujących
poszczególne części pseudoplazmodium

Efektem skupiania się myxameb
jest formowanie

sorokarpu

background image

Ścisła determinacja komórek budujących
poszczególne części pseudoplazmodium

Efektem skupiania się myxameb
jest formowanie

sorokarpu

background image

Dictyostelium – k

omórki

zamknięte w trzonie; spory w
jednej grupie

Polysphondylium

komórki

zamknięte
w trzonie; wiele skupień spor na

trzonie

Acytostelium

Komórki nie są zamknięte w trzonie

background image

Klasa

Myxomycetes

Stadium życiowe w postaci wielojądrowej,
diploidalnej

śluźni

Znanych ok. 850 gat.

background image

Śluźnia –
hodowla na agarze

background image

Protoplazmodium – mikroskopijne, z
homogenną cytoplazmą, wykształca pojedynczą
zarodnię

Afanoplazmodium – większe niż
protoplazmodium, wykształca sieć cienkich,
przezroczystych filamentów z homogenną
zawartością (cytoplazmą)

Faneroplazmodium – duże, często jaskrawo
zabarwione, cytoplazma heteromorficzna
(ektoplazma, endoplazma); zmiennokierunkowy
ruch cytoplazmy

background image

Skupianie się śluźni – pierwsze etapy tworzenia zarodni

background image

Typy zarodni:

pseudozrosłozaro
dnia
(pseudoaetalium)

pierwoszczowocnia

(plasmodiocarpium)

zrosłozarodnia
(aetalium)

zarodnia wolna
(sporangium)

background image

Wewnątrz zarodni tworzą się:

zarodniki

oraz

włośnia

background image

Mejoza wewnątrz zarodników
- 3 jądra degenerują

myxameby

myxmoady

cysty

background image

zarodnia
-

mejoza

plazmodium

zygota

zarodnik

myxameby
myxmonady

kopulacja

wielokrotne mitozy

background image

Klasa

Myxomycetes

Rzędy

Echinosteliales

Liceales
Physarales
Trichiales
Stemonitales

Znanych ok. 900 gat.

background image

Cechy brane pod uwagę przy wyróżnianiu
rzędów:

Typ śluźni

Obecność węglanu wapnia w zarodni

Rodzaj wykształcanej włośni (włośnia właściwa,
włośnia

rzekoma)
Rodzaj tworzonych zarodni

Obecność kolumelli w zarodni

Kolor masy zarodników (brązowy lub żółtawy)

background image

Protoplazmodium
Proste zarodnie na trzonkach (< 0,5 mm)
Większość gatunków znanych z kultur

np. Echinostelium

Babeyella
Clastoderma

Rząd

Echinosteliales

background image

Lycogala epidendrum

Rząd

Liceales

Faneroplazmodium
Proste zarodnie (najczęściej
zrosłozarodnie)
Brak: włośni właściwej, węglanu wapnia,
kolumelli
Włośnia rzekoma (pseudowłośnia)
Prawdopodobnie grupa polifiletyczna

background image

Cribraria sp.

background image

Stemonitis sp.

Rząd

Stemonitales

Afanoplazmodium u większości gatunków
Zarodnie z kolumellą, bez węglanu wapnia
Zarodniki w masie zawsze ciemne
Włośnia związana z kolumellą

background image

Śluzowce
przyśnieżn
e

background image

Lamproderma sp.

background image

Faneroplazmodium
Zarodnie wolne lub zrosłozarodnie
Zarodniki w masie zawsze ciemne
Włośnia właściwa
Węglan wapnia obecny w perydium, włośni
i/lub trzonie

Rząd

Physarales

background image

Diderma sp.

background image

Diachea
leucopodia

background image

Fuligo septica

Leocarpus fragilis

background image

Physarum polycephalum

background image

Rząd

Trichiales

Faneroplazmodium
Zarodnie bez kolumelli, bez węglanu wapnia
Zarodniki w masie zawsze jasne
Włośnia z różnego rodzaju zgrubieniami

background image

Trichia sp.

background image

Hemitrichia serpula

background image

Arcyria sp.

background image

Klasa

Protosteliomycetes

Bardzo proste formy
Zarodniki wykształcane

zewnętrznie

Plazmodium – kilkujądrowa ameba (wyjątek: Ceratiomyxa!)

Nematostelium

Echinosteliopsis

background image

Ceratiomyxa

background image

Józef Rostafiński –
polski badacz
śluzowców

Światowa monografia
śluzowców, praca
doktorska wykonana
pod kierunkiem Prof.
De Bary:

„Śluzowce” (Paryż,
1875)

background image

Królestwo

Straminipila = Chromista

Oomycota

Hyphochytriomycota

Labyrinthulomycota

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Głównie formy

strzępkowe

(brak sept),

rzadziej komórkowe

eukarpiczne

(plecha nie

jest w całości zużywana
do wykształcenia organów
rozmnażania)

i

holokarpiczne

(komórka

w całości przekształca się
w organy rozmnażania)

Gromada

Oomycota

– grzyby lęgniowe

background image

Wodne (słodko- i słonowodne), oraz lądowe

Saprobionty

i

pasożyty

(fakultatywne i

obligatoryjne – biotroficzne – głównie formy
lądowe)

background image

Rurkowate

mastygonemy na powierzchni wici

Tubularne

kristy mitochondrialne

Synteza lizyny poprzez szlak

kwasu diaminopimelinowego

(DAP)

background image

Ściana zbudowana z beta-1,3- i beta-1,6-

glukanów

oraz

celulozy

(mniejsze ilości);

wyjątkowo znaleziono również chitynę

Materiał zapasowy tzw.

mykolaminaryna

(beta-

1,3-glukany; zbliżone do laminaryny brunatnic i

okrzemek)

background image

Rozmnażanie płciowe:

oogamia

oogonium

oosfera

oospora
dojrzewa
w oogonium

anterydium

najczęśćiej brak
plemników (!)
kanał
kopulacyjny

oospora

przetrwalnikowa
zygota

background image

Rozmnażanie bezpłciowe:

zoospory

Monomorficzne

i

dymorficzne

Pierwotna zoospora

(najczęściej szybka encystacja)
Wici z przodu komórki

Wtórna zoospora

Nerkowata (fasolowata)
Wici z boku komórki, z wgłębienia

Forma wegetatywna

diploidalna

(diplontyczny

cykl rozwojowy; mejoza w gametangiach)

background image

Klasa

Oomycetes

Rzędy, np.

Leptomitales –

saprotrofy

Rhipidiales

saprotrofy, częste w

stagnującej

wodzie

Pythiales –

pasożyty i saprotrofy

Saprolegniales –

pasożyty i saprotrofy

Lagenidiales –

obligatoryjne pasożyty;

endobiotyczne

Peronosporales –

pasożyty biotroficzne

roślin

lądowych

92 rodzaje, ok. 800 gatunków

background image

Wodne, głównie

pasożyty

Organizmy

endobiotyczne

Eukarpiczne, niektóre

holokarpiczne

Rząd

Lagenidiales

Lagenidium
rabenhorstii

– pasożyt Spirogyra

1-4. Stadia infekcji
5-10. Rozmnażanie bezpłciowe
11-17. Rozmnażanie płciowe

background image

Lagenidium giganteum – pasożyt larw komarów i
moskitów

wykorzystywany w biokontroli

Lagenidiozy – choroby powodowane przez
Lagenidium spp.

gł. USA (rejon Zatoki Meksykańskiej),

Ameryka Południowa, Azja Pd.-Wsch., Australia

background image

infekcja tkanek skórnych i
podskórnych, węzłów
chłonnych, naczyń
krwionośnych

background image

Wodne

(słodkowodne) lub glebowe, nazywane

pleśniami wodnymi (ang. watermolds)

saprotrofy

lub

pasożyty

Cenocytyczne

strzępki

,

silnie rozgałęzione,
nabrzmiewające w miarę
wzrostu

Dymorfizm

zoospor

Rząd

Saprolegniales

background image

Większość

homotalliczna

, jednopienna

Oogonia –

wiele oosfer

Hormony płciowe

odkryte w latach 1940-tych

(u

heterotallicznych gatunków

Achlya)

Hormony wydzielane przez organy (okazy) męskie i
żeńskie

anteridiol

(hormon A; hormon sterolowy) – powoduje

powstawanie organów męskich i ich przyciąganie

oogonial

(hormon B) – powoduje powstawanie oogoniów

background image

Saprolegnia

pasożyty ryb (np.
Saprolegnia
parasitica
), płazów,
wodnych
bezkręgowców,
okrzemek

background image

zoospor
y
pierwot
ne

zoospory
wtórne

zoosporangiu
m

Saprolegnia
– cykl
życiowy

romnażani
e płciowe

background image

Achlya sp.

background image

Aphanomyces – pasożyty roślin (np. buraków,

rzodkiewek, groszku,

roślin akwariowych),

skorupiaków i

ryb

A. cochlioides

A. astaci

background image

Saprotrtofy i pasożyty (nekrotroficzne)

Strzępkowe, eukarpiczne

Oogonium
z

jedną oosferą

Rząd

Pythiales

background image

Zoosporangia najczęściej odpadają
(przypominają zarodniki)

Zoospory tylko

drugiego typu

(wtórne)

background image

Phytophtora ramorum – pasożyt drzew (np.

dębów)

Phytophtora infestans – powoduje choroby

roślin
z rodziny Solanaceae (np. ziemniak, pomidor),

atakuje
tkanki liści, pędów oraz bulwy

background image

Pochodzi z Ameryki, do Europy dotarł znacznie
później niż rośliny żywicielskie (ok. 1845), w
latach 1845-1847 spowodował epidemię zarazy
ziemniaka w Europie

Spowodowało to klęskę demograficzną w
Irlandii
(ok. 800 tys. osób zmarło, ponad 1.5 mln
wyemigrowało)
Populacja Irlandii spadła z ponad 8 mln osób
do ok. 6.5 mln

1845–1847
tzw. Wielki Głód
(ang. Great Famine)

background image

Phytophthora infestans jest organizmem
heterotallicznym

W XIX w. jedynie szczep A1 zawleczony do
Europy (rozwój z rozmnażaniem
bezpłciowym)

Szczep A2 w Europie od lat 1980-tych
Rekombinacja genetyczna spowodowała i
powoduje powstawanie szeregu szczepów
odpornych na fungicydy – poważny problem
w rolnictwie (!)

background image

sporangium

zoospory

kiełkowanie
sporangium

infekcja liści

sporangium

oospora

oogonium

anterydium

rozmnażanie

płciowe

infekcja

bulw

infekcja

siewki

sporangiofory

i sporangia

kiełkowan
ie
zoospory

Phytophthora infestans – cykl życiowy

background image

Biotroficzne

pasożyty roślin

, najczęściej wyspecjalizowane

Wiele gatunków bez zdolności do produkcjii zoospor (!)

Rząd

Peronosporales

oogonium z oosferą

oospory

Oogonium z

jedną

oosferą

background image

Plasmopara viticola

– powoduje chorobę

winorośli

(mączniak rzekomy winorośli)

Pochodzi z Ameryki, w latach 70 XIX w. sprowadzony
do Europy
(wraz z winoroślą odporną na szkodniki korzeniowe);
niemal całkowite wyniszczenie winnic we Francji;
wynalezienie tzw. cieczy bordoskiej (mieszanina wapna
i siarczanu miedzi) – pierwsze udokumentowane
zastosowanie fungicydu (!) - A. Millardet

background image

Plasmopara viticola

- sporangiofory na
owocach
winorośli

background image

Plasmopara
viticola

- sporangiofory

background image

Albugo candida
- choroba: biała rdza

background image

Sporangia w łańcuszkach

background image

Botrosom

= sagenogen, organella na

powierzchni komórki,

produkuje tzw. sieć

ektoplazmatyczną,

i przez którą istnieje kontinuum

pomiędzy

siecią a błoną

komórkową

Gromada

Labyrinthulomycota

background image

W cyklu życiowym występują

heterokontyczne

wiciowce

Organizmy morskie i lądowe
Saprobionty i pasożyty (glonów
i roślin naczyniowych)

8 rodzajów,
ok. 40 gatunków

background image

Labirynthula sp.

background image

Labirynthula zosterae
pasożyt
morskich roślin
naczyniowych
z rodzaju Zostera
(rodzina Zosteraceae)

Labyrinthula sp. – obumieranie traw

background image

Thraustohytrium sp.

Schizochytrium aggregatum – używany do produkcji
kwasów omega-3 tłuszczowych

Schizochytrium mangrovei

background image

R

h

o

d

o

p

h

yt

a

M

ic

ro

m

on

ad

o

p

h

yc

ea

e

ro

śli

ny

do

w

e

Cha

rop

hyc

eae

Chlo

roph

ycea

e

Treb

ouxio

phyc

eae

Ulvophyceae

Glaucop

hyta

C

hlo

ra

ra

ch

nio

ph

yta

F

o

ra

m

jn

ife

ra

ce

rc

o

m

o

n

a

d

y

h

eli

oz

oa

Pla

sm

od

iop

ho

ro

m

yc

ota

ra

d

io

la

rie

ra

dio

lar

ie

Per

kin

sus

pi

er

wo

tn

ia

ki

z

pi

ko

pl

an

kt

on

u

m

or

sk

ie

go

D

in

op

hy

ta

A

p

ic

o

m

p

le

xa

C

ili

a

ta

K

in

eto

pla

zm

id

a

Stachy

amoeb

a

Eu

gle

no

ph

yta

Acra

siom

ycota

Ja

k

o

b

id

a

D

ip

lo

ne

m

id

a

Vah

lkam

pia

O

xy

m

on

ad

a

C

ar

p

ed

io

m

on

as

D

ip

lo

m

o

n

a

d

a

P

a

ra

b

a

sa

lid

a

Trim

asti

x

Mesomycetozoa

Choanofa

gellata

Pori

fera

Fu

ng

i

N

u

cl

ea

ri

id

a

An

im

ali

a

M

icr

os

po

rid

ia

Tu

bu

lin

ea

Flabe

llinea

Eumyce

tozoa

Archam

oebae

Bacilla

riophy

ceae

Phaeo

phyce

ae

Oom

ycot

a

Chrys

ophyc

eae

Laby

rinth

ulom

ycota

Opali

nida

Bi

co

so

ec

ida

Cry

ptop

hyta

Hap

top

hyta

ARCHAEPLASTIDA

RHIZARIA

ALVEOLATA

STRAMINIPILA

(= CHROMISTA)

DISCICRISTATA

EXCAVATA

OPISTHOKONTA

AMOEBOZOA

background image

Laminarne

kristy mitochondrialne

Synteza lizyny poprzez szlak

kwasu α-

aminoadypinowego

(AAA)

Wewnętrzna

mitoza

Chityna

oraz

glukany

w ścianie komórkowej

Substancje zapasowe:

glikogen, tłuszcze (i inne

specyficzne)

Królestwo

Opisthokonta

Podkrólestwo

Fungi

(grzyby właściwe)

background image

Formy

komórkowe

oraz

strzępkowe

(w części

apikalnej strzępki obecny Spitzenkorper –
ciałko szczytowe
),
w niektórych grupach

dymorfizm

komórkowo-

strzępkowy

Znanych ok. 100 000 gatunków
Szacunkowa liczba: 1,5 mln gatunków
(głównie w tropikach)

Hawksworth, 1991; Hawksworth et

al., 1995

background image

Chytridiomycota

– grzyby skoczkowe

Neocallimastigomycota
Blastocladiomycota

Zygomycota

– grzyby sprzężniowe –

gromada

polifiletyczna

Glomeromycota

– grzyby

arbuskularne

Ascomycota

– grzyby workowe

(workowce)

Basidiomycota

– grzyby

podstawkowe

(podstawczaki)

background image

Przodkowie grzybów – najprawdopodobniej uwicione
pierwotniaki zbliżone do współczesnego typu

Choanofagellata

Bardzo podobne
do komórek gąbek,
prawdopodobnie
również przodkowie
zwierząt


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MIKOLOGIA biol 2010 2011 wyklad2 3 a1042/3548
MIKOLOGIA biol 2013 2014 wyklad4
MIKOLOGIA biol 2012 2013 wyklad p
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad5
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad1
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad2
MIKOLOGIA biol 2014 2015 wyklad3

więcej podobnych podstron