Wykład 2 Polityka handlowa. Definicje. Instrumenty. Rodzaje

Wykład

Polityka handlowa. Definicje.

Rodzaje

Wykład 2

Polityka gospodarcza oddziałuje na system
gospodarczy, czyli na układ zjawisk składających
się na jego sferę realną.

Z punktu widzenia polityki gospodarczej,
szczególne ważne są takie agregaty sfery realnej
systemu jak: dochód, produkcja, popyt, podaż,
inwestycje, kapitał, zatrudnienie, płace, zyski,
konsumpcja, oszczędności, podaż pieniądza,
eksport, import

Wykład 2

Zagraniczna polityka gospodarcza -

Zagraniczna polityka gospodarcza -
oddziaływanie państwa na stosunki wymiany z
zagranicą.

Jest to polityka skierowana na regulacje
przepływu towarów, usług, kapitału
finansowego i ludzkiego między państwami.
W ujęciu szerszym polega także na kształtowaniu
określonych stosunków politycznych z różnymi
państwami, dbaniu o bezpieczeństwo własnego
kraju poprzez udział w organizacjach
międzynarodowych, kształtowaniu wizerunku
państwa w świecie.

Wykład 2

W praktyce zagranicznej polityki gospodarczej mogą być
stosowane instrumenty, które można dzielić na
bezpośrednie i pośrednie.

Do bezpośrednich zalicza się wszelkie bariery
utrudniające lub wykluczające dopływ do gospodarki
różnych czynników bądź także ich odpływ. Instrumentami
bezpośrednimi zagranicznej polityki gospodarczej są zatem
cła przywozowe i wywozowe, różnego rodzaju podatki i
opłaty graniczne, kontyngenty, koncesje i licencje, wizy
wjazdowe, ograniczenia wyjazdowe itp.

Za instrument pośredni uznaje się natomiast sterowanie
kursem walutowym.

Wykład 2

Cele krótkookresowe: stabilizacja cen,
zapewnienie stałych dostaw surowców i energii,
przeciwdziałanie deficytowi bilansu handlowego.

Cele średniookresowe: przeciwdziałanie
ograniczeniom w handlu zagranicznym oraz
przyspieszanie tempa rozwoju gospodarczego.

Cele długookresowe to cele strukturalne:
zmiana w międzynarodowym podziale pracy,
przekształcanie struktury produkcji, zmiana
struktury eksportu, zrównoważenie bilansu
płatniczego.

Wykład 2

Polityka handlowa

Pojęcie pierwotne i najwęższe

Wykład 2

Polityka handlowa to:

zbiór reguł, metod i narzędzi, za pomocą
których władza gospodarcza kieruje
handlem zagranicznym kraju.

interwencja rządu w sferze handlu
zagranicznego.

regulowanie wymiany, które obejmuje
poczynania władzy centralnej w
gospodarce wpływające na poziom cen
lub ilości dóbr będących przedmiotem
produkcji, konsumpcji i wymiany.

Wykład 2

Polityka handlowa jest to realizacja

przez określony kraj zadań w sferze

swojej wymiany handlowej z

zagranicą przy zastosowaniu

określonych instrumentów.

Tak rozumiana polityka ma na celu

zapewnienie szeroko rozumianej ochrony

krajowej produkcji i zatrudnienia oraz

bilansu płatniczego (handlowego).

Cele te mogą być osiągane zarówno przez

zastosowanie środków ograniczających

import (cła importowe) lub pobudzających

eksport (subsydia eksportowe).

Wykład 2

Motywacje do prowadzenia

zaangażowanej

polityki handlowej:

a. przychody do budżetu
b. koncepcje merkantylistyczne
c. protekcja przemysłów
raczkujących i schyłkowych

Wykład 2

Polityka handlowa

konwencyjna

autonomiczna

specyficzna

Wykład 2

Polityka handlowa konwencyjna

-oparta na zasadach GATT/WTO,
stosowana wobec krajów
członkowskich WTO lub wobec tych,
które nie są wprawdzie członkami
organizacji, ale otrzymały klauzulę
największego uprzywilejowania
(KNU).

Wykład 2

Polityka handlowa autonomiczna -

wynika z niezależnych decyzji kraju,
niezwiązanych z postanowieniami
WTO

a. Dyskryminacyjna
b. Preferencyjna

Wykład 2

Polityka specyficzna - określona

przez porozumienia bilateralne lub
przez zasady ugrupowań
regionalnych.

Wykład 2

Polityka handlowa:

Liberalna (wolnego handlu)

Protekcjonistyczna

Wykład 2

Polityka wolnego handlu polega na tym, że

państwo nie oddziałuje bezpośrednio na wymianę
i zapewnia swobodny dostęp do rynków
zagranicznych towarom i przedsiębiorstwom
krajowym, do rynku krajowego zaś towarom
zagranicznym.

Polityka ta obejmuje też usuwanie wcześniej

ustalonych ograniczeń ilościowych, dewizowych i
celnych.

Nie stosuje się także środków ułatwiających własną

ekspansję na rynki zagraniczne.

Wykład 2

Polityka protekcjonizmu polega na

szerokim wykorzystaniu państwa w
popieraniu eksportu oraz w ochronie rynku
wewnętrznego i rodzimej produkcji przed
konkurencją zagraniczną.

Stanowi przeciwieństwo polityki wolnego

handlu.

Skrajny przypadek: autarkia.

Wykład 2

W teorii ekonomii nie stwierdza się jednoznacznie,

kiedy występuje liberalizm lub protekcjonizm.

Nie głosi się również, iż wolny handel jest

bezwzględnie lepszy od protekcjonizmu lub też

odwrotnie.

Mówi się jedynie, iż przy pewnych założeniach

liberalizm ma przewagę nad protekcjonizmem,

przy innych — protekcjonizm ma przewagę nad

liberalizmem. Odpowiedź na pytanie, jakie

rozwiązanie powinno być zastosowane w

praktyce, zależy więc od konkretnych warunków

gospodarczych.

Wykład 2

Złota zasada:

tyle wolnego handlu, ile to możliwe,

i tyle protekcjonizmu, ile to konieczne.

Wykład 2

Międzynarodowa polityka

handlowa zależy od:

- warunków wewnętrznych - ogólna

sytuacja gospodarcza kraju, na którą
składają się: poziom rozwoju
gospodarczego, struktura produkcji,
bieżąca sytuacja koniunkturalna,
stan równowagi gospodarczej, siła
nacisku grup interesów, stabilizacja
polityczna.

Wykład 2

warunków zewnętrznych:

porozumienia prawno-instytucjonalne o

charakterze wielostronnym, dwustronnym lub

regionalnym, zawierane przez poszczególne kraje

lub grupy krajów; do porozumień tych należą

WTO, umowy handlowe, strefy wolnego handlu,

unie celne;

globalna współzależność gospodarcza;

układ sił gospodarczych i politycznych w

gospodarce światowej;
tworzenie się ośrodków grawitacji i obszarów

peryferyjnych;
charakter polityki handlowej krajów partnerskich.

Document Outline