URAZY

URAZY

GŁOWY

GŁOWY

I SZYI

I SZYI

Zasady postępowania

Zasady postępowania

Przyjęcia do szpitala wymagają

Przyjęcia do szpitala wymagają

chorzy, u których uraz

chorzy, u których uraz

spowodował utratę

spowodował utratę

przytomności, obserwowano

przytomności, obserwowano

drgawki lub utrzymuje się ból

drgawki lub utrzymuje się ból

głowy, nudności i wymioty

głowy, nudności i wymioty

NASTĘPSTWA

NASTĘPSTWA

MECHANICZNYCH URAZÓW

MECHANICZNYCH URAZÓW

GŁOWY

GŁOWY

Powierzchowne uszkodzenia

Powierzchowne uszkodzenia

powłok czaszki

powłok czaszki

Uszkodzenia powłok czaszki ze

Uszkodzenia powłok czaszki ze

złamaniem kości czaszki

złamaniem kości czaszki

Obrażenia mózgu

Obrażenia mózgu

Skala Glasgow

Skala Glasgow

POWIERZCHOWNE

POWIERZCHOWNE

USZKODZENIA POWŁOK

USZKODZENIA POWŁOK

CZASZKI

CZASZKI

Otarcia

Otarcia

–

siła działająca stycznie do powierzchni skóry

siła działająca stycznie do powierzchni skóry

Stłuczenia

Stłuczenia

–

siła działająca pod ostrymi kątami do pow.

siła działająca pod ostrymi kątami do pow.

czaszki

czaszki

Przerwanie powłok (rany)

Przerwanie powłok (rany)

–

siła o znacznym natężeniu działająca pod

siła o znacznym natężeniu działająca pod

ostrymi kątami do pow. czaszki

ostrymi kątami do pow. czaszki

CHARAKTER

CHARAKTER

POWIERZCHOWNYCH

POWIERZCHOWNYCH

USZKODZEŃ POWŁOK CZASZKI

USZKODZEŃ POWŁOK CZASZKI

Krwiak

Krwiak

–

podskórny

podskórny

–

podczepcowy

podczepcowy

Rany – charakteryzują

Rany – charakteryzują

się obfitym

się obfitym

krwawieniem

krwawieniem

–

kłute

kłute

–

cięte

cięte

–

szarpane

szarpane

–

miażdżone

miażdżone

Uraz głowy – rana cięta

Uraz głowy – rana cięta

ZŁAMANIA CZASZKI

ZŁAMANIA CZASZKI

W wyniku działania siły

W wyniku działania siły

mechanicznej

mechanicznej

o mocy przekraczającej możliwości

o mocy przekraczającej możliwości

amortyzujące powłok głowy

amortyzujące powłok głowy

dochodzi do złamania kości czaszki

dochodzi do złamania kości czaszki

PODZIAŁ ZŁAMAŃ

PODZIAŁ ZŁAMAŃ

Zamknięte – nie komunikujące ze światem

Zamknięte – nie komunikujące ze światem

zewnętrznym

zewnętrznym

Otwarte – komunikujące poprzez ranę na

Otwarte – komunikujące poprzez ranę na

zewnątrz

zewnątrz

Ze względu na charakter złamania:

Ze względu na charakter złamania:

–

proste – linijne

proste – linijne

–

złożone – z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe

złożone – z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe

–

wgłobione

wgłobione

Ze względu na następstwa:

Ze względu na następstwa:

–

złamania niepowikłane – bez zmian neurologicznych

złamania niepowikłane – bez zmian neurologicznych

związanych z uszkodzeniem OUN

związanych z uszkodzeniem OUN

–

złamania powikłane – związane z następowym

złamania powikłane – związane z następowym

uszkodzeniem OUN

uszkodzeniem OUN

Postępowanie w urazach

Postępowanie w urazach

głowy

głowy

Każdy chory po urazie głowy wymaga

Każdy chory po urazie głowy wymaga

starannej obserwacji.

starannej obserwacji.

Utrata przytomności po pewnym czasie od

Utrata przytomności po pewnym czasie od

wypadku oznacza ucisk mózgu przez

wypadku oznacza ucisk mózgu przez

krwawienie lub obrzęk i stanowi poważne

krwawienie lub obrzęk i stanowi poważne

zagrożenie życia.

zagrożenie życia.

Nieprzytomny człowiek, także pijany,

Nieprzytomny człowiek, także pijany,

wymaga troskliwej opieki i monitorowania.

wymaga troskliwej opieki i monitorowania.

Lepiej 100 chorych niepotrzebnie

Lepiej 100 chorych niepotrzebnie

hospitalizować niż przeoczyć jeden

hospitalizować niż przeoczyć jeden

przypadek krwiaka

przypadek krwiaka

wewnątrzczaszkowego !!!

wewnątrzczaszkowego !!!

OBRAŻENIA MÓZGU ZE

OBRAŻENIA MÓZGU ZE

WZGLĘDU

WZGLĘDU

NA ZESPÓŁ OBJAWÓW

NA ZESPÓŁ OBJAWÓW

I PATOMORFOLOGIĘ DZIELIMY

I PATOMORFOLOGIĘ DZIELIMY

NA:

NA:

wstrząśnienie mózgu (

wstrząśnienie mózgu (

commotio

commotio

cerebrii

cerebrii

)

)

stłuczenie mózgu (

stłuczenie mózgu (

contusio cerebrii

contusio cerebrii

)

)

obrzęk mózgu (

obrzęk mózgu (

oedema cerebrii

oedema cerebrii

)

)

krwiak wewnątrzczaszkowy

krwiak wewnątrzczaszkowy

(

(

haematoma intracraniale

haematoma intracraniale

)

)

WSTRZĄŚNIENIE

WSTRZĄŚNIENIE

MÓZGU

MÓZGU

Podwstrząśnienie

Podwstrząśnienie

Wstrząśnienie lekkie

Wstrząśnienie lekkie

Wstrząśnienie średnie

Wstrząśnienie średnie

Wstrząśnienie ciężkie

Wstrząśnienie ciężkie

Zespół objawów

Zespół objawów

charakteryzujący wstrząśnienie

charakteryzujący wstrząśnienie

mózgu:

mózgu:

–

utrata przytomności

utrata przytomności

–

zaburzenia krążeniowo oddechowe

zaburzenia krążeniowo oddechowe

–

niepamięć wsteczna

niepamięć wsteczna

STŁUCZENIE MÓZGU

STŁUCZENIE MÓZGU

Trwałe zmiany w strukturach

Trwałe zmiany w strukturach

mózgowia powstające na skutek

mózgowia powstające na skutek

chwilowego odkształcenia pod

chwilowego odkształcenia pod

wpływem działającej siły

wpływem działającej siły

Mechanizmy powstawania urazu:

Mechanizmy powstawania urazu:

–

zgniatająco-kompresyjny

zgniatająco-kompresyjny

–

przemieszczający

przemieszczający

LOKALIZACJA OGNISKA

LOKALIZACJA OGNISKA

STŁUCZENIA MÓZGU

STŁUCZENIA MÓZGU

Odosobnione

Odosobnione

W miejscu działania siły

W miejscu działania siły

Po stronie przeciwnej do

Po stronie przeciwnej do

miejsca działania siły (

miejsca działania siły (

contre

contre

coup

coup

)

)

W obu polach na raz

W obu polach na raz

Stłuczenie mózgu

Stłuczenie mózgu

PROCESY NAPRAWCZE

PROCESY NAPRAWCZE

W MIEJSCU

W MIEJSCU

STŁUCZENIA

STŁUCZENIA

Okres krwawienia (do 48 godz.),

Okres krwawienia (do 48 godz.),

wytworzenie się martwicy

wytworzenie się martwicy

krwotocznej

krwotocznej

i obrzęku

i obrzęku

Okres resorpcji (do 3 tyg.)

Okres resorpcji (do 3 tyg.)

Okres proliferacji, rozwój tkanki

Okres proliferacji, rozwój tkanki

glejowej i łącznej (do 3 miesięcy)

glejowej i łącznej (do 3 miesięcy)

OBRZĘK MÓZGU

OBRZĘK MÓZGU

Działanie czynnika zewnętrznego

Działanie czynnika zewnętrznego

(uraz) – łańcuch reakcji w tkankach

(uraz) – łańcuch reakcji w tkankach

mózgowia

mózgowia

Uszkodzenie naczyń

Uszkodzenie naczyń

Niedokrwienie

Niedokrwienie

Zaburzenia przepływu krwi

Zaburzenia przepływu krwi

Hipoksja

Hipoksja

W WYNIKU DZIAŁANIA

W WYNIKU DZIAŁANIA

ŁAŃCUCHA REAKCJI DOCHODZI

ŁAŃCUCHA REAKCJI DOCHODZI

DO:

DO:

przekrwienia tkanki mózgowej

przekrwienia tkanki mózgowej

zatrzymania płynów

zatrzymania płynów

międzykomórkowych

międzykomórkowych

obrzmienia komórki

obrzmienia komórki

PODZIAŁ OBRZĘKÓW

PODZIAŁ OBRZĘKÓW

MÓZGU ZE WZGLĘDU NA

MÓZGU ZE WZGLĘDU NA

OBSZAR WYSTĘPOWANIA

OBSZAR WYSTĘPOWANIA

Ograniczony lub ogniskowy –

Ograniczony lub ogniskowy –

miejsce bezpośredniego urazu i

miejsce bezpośredniego urazu i

jego okolice

jego okolice

Rozlany – obrzęk uogólniony

Rozlany – obrzęk uogólniony

GŁÓWNE OBJAWY OBRZĘKU

GŁÓWNE OBJAWY OBRZĘKU

MÓZGU

MÓZGU

Bóle głowy

Bóle głowy

Wymioty

Wymioty

Bradykardia

Bradykardia

Zaburzenia

Zaburzenia

oddechowe

oddechowe

Niepokój ruchowy

Niepokój ruchowy

Senność i śpiączka

Senność i śpiączka

KRWIAK

KRWIAK

WEWNĄTRZCZASZKOWY

WEWNĄTRZCZASZKOWY

Powstają na skutek uszkodzenia

Powstają na skutek uszkodzenia

naczynia tętniczego, żylnego lub

naczynia tętniczego, żylnego lub

zatoki żylnej

zatoki żylnej

Podział ze względu na lokalizację:

Podział ze względu na lokalizację:

–

krwiak nadtwardówkowy

krwiak nadtwardówkowy

–

krwiak podtwardówkowy

krwiak podtwardówkowy

–

krwiak śródczaszkowy

krwiak śródczaszkowy

Objawy krwiaka

Objawy krwiaka

wewnątrzczaszkowego

wewnątrzczaszkowego

Ogólne: ból głowy, wymioty, utrata

Ogólne: ból głowy, wymioty, utrata

przytomności, asymetria objawów

przytomności, asymetria objawów

neurologicznych

neurologicznych

Wskazujące stronę:

Wskazujące stronę:

- szeroka źrenica po stronie krwiaka,

- szeroka źrenica po stronie krwiaka,

- zbaczanie gałek - patrzą na krwiak,

- zbaczanie gałek - patrzą na krwiak,

- porażenie kończyn - po stronie przeciwnej

- porażenie kończyn - po stronie przeciwnej

Pewne rozpoznanie daje tomografia

Pewne rozpoznanie daje tomografia

komputerowa !!!

komputerowa !!!

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

Wywiad i badanie fizykalne

Wywiad i badanie fizykalne

Diagnostyka obrazowa – RTG,

Diagnostyka obrazowa – RTG,

TK

TK

Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne

Diagnostyka urazów głowy

Diagnostyka urazów głowy

-TK

-TK

Krwiak nadtwardówkowy

Krwiak nadtwardówkowy

Krwiak podtwardówkowy

Krwiak podtwardówkowy

Krwiak śródmózgowy

Krwiak śródmózgowy

OBRAŻENIA SZYI

OBRAŻENIA SZYI

Najczęściej występują w

Najczęściej występują w

wyniku:

wyniku:

–

wypadków komunikacyjnych

wypadków komunikacyjnych

–

prób samobójczych

prób samobójczych

–

prób morderstwa

prób morderstwa

ZE WZGLĘDU NA ANATOMIĘ

ZE WZGLĘDU NA ANATOMIĘ

SZYI URAZY MOGĄ DOTYCZYĆ

SZYI URAZY MOGĄ DOTYCZYĆ

dużych naczyń

dużych naczyń

szyjnych

szyjnych

dróg oddechowych

dróg oddechowych

przełyku

przełyku

kręgosłupa

kręgosłupa