1

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

NERWY CZASZKOWE

2

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerwy czaszkowe

NC I – nerwy węchowe
NC II – nerw wzrokowy
NC III – nerw

okoruchowy

NC IV – nerw bloczkowy
NC V – nerw trójdzielny

NC V1 – nerw oczny
NC V2 – nerw szczękowy
NC V3 – nerw żuchwowy

NC VI – nerw odwodzący

NC VII – nerw twarzowy
NC VIII – nerw przedsion-

kowo-ślimakowy

NC IX – nerw językowo-

gardłowy

NC X – nerw błędny
NC XI – nerw dodatkowy
NC XII – nerw

podjęzykowy

3

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Włókna czynnościowe nerwów

czaszkowych

Nr

SSA

GS

A

GV

A

SVA

GS

E

SVE

GV

E

I

•

II

•

III

•

•

IV

•

V

•

•

VI

•

VII

•

•

•

•

•

VII

I

•

IX

•

•

•

•

•

X

•

•

•

•

•

XI

•

XII

•

Czuciowe:

SSA – bodźce wzrokowe, czuciowe

i równowagi

GSA – bodźce ze skóry i błon

śluzowych

GVA – bodźce z narządów

wewnętrznych

SVA – bodźce smakowe i węchowe

Ruchowe:

GSE – mięśnie gałkoruchowe i

językowe

SVE – mięśnie twarzy, żucia, gardła

i krtani

Autonomiczne:

GVE – włókna przywspółczulne

4

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Lokalizacja nerwów czaszkowych

na podstawie mózgowia

NC IX NC X
NC XI

NC IV NC V

NC I NC II NC III

NC VI NC VII NC VIII

NC XII

5

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerwy węchowe – NC I

Włókna czynnościowe:

• czuciowe - SVA

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• błona śluzowa jamy

nosowej

Miejsce wyjścia z czaszki:

• blaszka sitowa

Obszar unerwienia:

• część węchowa błony

śluzowej jamy nosowej

6

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw wzrokowy – NC II

Włókna czynnościowe:

• czuciowe - SSA

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• siatkówka

Miejsce wyjścia z czaszki:

• kanał wzrokowy

Obszar unerwienia:

• przewodzenie impulsów

wzrokowych z siatkówki

7

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw okoruchowy – NC III

Włókna czynnościowe:

• ruchowe – GSE
• autonomiczne - GVE

Lokalizacja neuronów początkowych:

• konary mózgu

Miejsce wyjścia z czaszki:

• szczelina oczodołowa górna

Obszar unerwienia:

• mięśnie gałkoruchowe

(z wyj. mięśnia skośnego górnego i prostego

bocznego)

• mm. zwieracz źrenicy i

rzęskowy

8

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw bloczkowy – NC IV

Włókna czynnościowe:

• ruchowe - GSE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• konary mózgu

Miejsce wyjścia z czaszki:

• szczelina oczodołowa

górna

Obszar unerwienia:

• mięsień skośny górny

9

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw trójdzielny – NC V

nerw oczny – NC V1

Włókna czynnościowe:

•

czuciowe - GSA

Lokalizacja neuronów

początkowych:

•

zwój nerwu trójdzielnego

Miejsce wyjścia z czaszki:

•

szczelina oczodołowa górna

Obszar unerwienia:

•

rogówka, owłosiona skóra
głowy, skóra czoła, grzbietu
nosa i powieki górnej, błona
śluzowa jamy nosowej i
zatok

10

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw trójdzielny – NC V

nerw szczękowy – NC V2

Włókna czynnościowe:

• czuciowe - GSA

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• zwój nerwu trójdzielnego

Miejsce wyjścia z czaszki:

• otwór okrągły

Obszar unerwienia:

• skóra twarzy na wysokości

szczęki, zęby szczęki, błona
śluzowa jamy nosowej,
zatoki szczękowej i
podniebienia

11

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw trójdzielny – NC V

nerw żuchwowy – NC V3

Włókna czynnościowe:
• czuciowe – GSA
• ruchowe - SVE
Lokalizacja neuronów

początkowych:

• zwój nerwu trójdzielnego
• most
Miejsce wyjścia z czaszki:
• otwór owalny
Obszar unerwienia:
• skóra na wysokości żuchwy,

zęby żuchwy, błona śluzowa

jamy ustnej i języka

• mięśnie żucia

12

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw odwodzący – NC VI

Włókna czynnościowe:

• ruchowe - GSE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• most

Miejsce wyjścia z czaszki:

• szczelina oczodołowa

górna

Obszar unerwienia:

• mięsień prosty boczny

13

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw twarzowy – NC VII

Włókna czynnościowe:

•

ruchowe – SVE

• inne – SVA, GSA, GVA, GVE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

•

most

Miejsce wyjścia z czaszki:

•

otwór rylcowo-sutkowy

Obszar unerwienia:

•

mięśnie mimiczne

• błona śluzowa języka (smak), podnie-

bienia i gardła, gruczoł łzowy,

gruczoły jamy nosowej i podniebienia,

ślinianka podżuchwowa i językowa

14

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw przedsionkowo-ślimakowy

NC VIII

Włókna czynnościowe:

• czuciowe - SSA

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• zwój przedsionkowy, zwój

spiralny

Miejsce wyjścia z czaszki:

• przewód słuchowy wewn.

Obszar unerwienia:

• narząd równowagi
• narząd słuchu

15

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw językowo-gardłowy – NC IX

Włókna czynnościowe:

• czuciowe – GVA, SVA, GSA

• inne – SVE, GVE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• rdzeń przedłużony, zwoje n.

IX

Miejsce wyjścia z czaszki:

• otwór szyjny

Obszar unerwienia:

• gardło, język (smak), ucho

zewn. i środk., t. szyjna

• mięśnie gardła, ślinianka przyuszna

16

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw błędny – NC X

Włókna czynnościowe:

• czuciowe – GVA, SVA, GSA
• autonomiczne - GVE
• ruchowe – SVE

Lokalizacja neuronów początkowych:

• rdzeń przedłużony, zwoje n. X

Miejsce wyjścia z czaszki:

• otwór szyjny

Obszar unerwienia:

• gardło, drogi oddechowe, serce, przewód

pokarmowy

• drogi oddechowe, serce, przewód

pokarmowy

• mięśnie podniebienia, gardła, krtani i

przełyku

17

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw dodatkowy – NC XI

Włókna czynnościowe:

• ruchowe – SVE, GSE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• rdzeń przedłużony i

kręgowy

Miejsce wyjścia z czaszki:

• otwór szyjny

Obszar unerwienia:

• mięsień mostkowo-

obojczy-kowo-sutkowy i
mięsień czworoboczny

18

Opracowanie: lek. Andrzej M.
Bulandra

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Śląskiej Akademii Medycznej w
Katowicach

W 2

Nerw podjęzykowy – NC XII

Włókna czynnościowe:

• ruchowe - GSE

Lokalizacja neuronów

początkowych:

• rdzeń przedłużony

Miejsce wyjścia z czaszki:

• kanał nerwu

podjęzykowego

Obszar unerwienia:

• mięśnie języka