Żółtaczka-definicja
Żółte zabarwienie twardówek, błon
śluzowych i skóry spowodowane
odkładaniem się w tkankach
bilirubiny w wyniku jej zwiększonego
stężenia we krwi.
Cholestaza- zwiększenie we krwi i
tkankach stężenia kwasów żółciowych
w wyniku zaburzeń ich wydzielania z
hepatocytów lub przepływu przez
wewnątrzwątrobowe drogi żółciowe
(cholestaza wewnatrzwątrobowa)
albo utrudnienia w odpływie żółci
przez zewnątrzwatrobowe drogi
żółciowe (cholestaza
zewnątrzwątrobowa).
Cholestazie może towarzyszyć
żółtaczka (żóltaczka cholestatyczna),
zwykle wątrobowa lub
pozawątrobowa.
Żóltaczka-etiologia i
patogeneza
Prawidłowe stężenie bilirubiny
całkowitej: w osoczu do 18µmol/l
(1mg/dl). Bilirubina wolna
(niesprzężona, związana tylko z
transportującymi ją albuminami) to
ponad 80%.
1. przedwątrobowe- z hiperbilirubinemią
niesprzężoną (wolną)
2. wewnątrzwątrobowe- z
hiperbilirubinemią mieszaną
3. pozawątrobowe- z przewagą
bilirubiny sprzężonej (związanej).
Żółtaczka
przedwątrobowa
Żółtaczka przedwątrobowa:
nadprodukcja bilirubiny
przekraczająca możliwości jej
wychwytu i metabolizowania przez
wątrobę. Poza hemolizą wewnątrz i
zewnątrznaczyniową może być
spowodowana przez nieskuteczną
erytropoezę (rzadko stężenie
bilirubiny powodujące żółtaczkę).
Upośledzony wychwyt bilirubiny
przez hepatocyty lub upośledzona
zdolność do jej sprzęgania z
kwasem glukuronowym: żółtaczka
noworodków, zespół Gilberta,
zespół Criglera i Najjara
Żółtaczka
wewnątrzwątrobowa
Hiperbilirubinemia mieszana.
Powodowana przez liczne czynniki
uszkadzające watrobę.
Do najczęstszych :
1. marskość wątroby o różnej
etiologii
2. toksyczne uszkodzenie : ostre
alkoholowe, zatrucie toksynami
biologicznymi (grzyby, alkaloidy
roślinne) oraz nieorganiczne
(czterochlorek węgla, alkohole),
polekowe.
CAD leczenie
U osób z chorobą wielonaczyniową,
cukrzycą, zwężeniem w obrębie pnia
lewej tętnicy wieńcowej-pomostowanie
korzystniejsze.
Większa śmiertelność u starszych i
przy pomostowaniu i
plastyce.Trudności techniczne z
powodu zmian miażdzycowych-
niepełna rewaskularyzacja
5-letnie przeżycie chorych, u których
pomostowanie wykonano po 70 rż.
dotyczy 65-80% osób. U 63% nie ma
bólu dławicowego, 57% zawału ani
wskazań do reoperacji.
Żółtaczka
wewnątrzwątrobowa-cd
3. nowotwory (pierwotne i przerzutowe) oraz
zespoły limfoproliferacyjne (chłoniaki)
4. czynniki zakaźne- najczęściej wirusowe zapalenia
wątroby, wirusowe zakażenia bez zapalenia (z
rozległą martwicą hepatocytów np: żółta gorączka i
inne krwotoczne), zapalenia bakteryjne
(leptospiroza, kiła wrodzona), sepsa (szczególnie
bakterie Gram-ujemne, rzedziej Gram-dodatnie),
zapalenia dróg zółciowych wtórnie obejmujące
miąższ wątroby oraz ropnie wątroby.
5. zaburzenia naczyniowe-zespół Budda i Chiariego,
niewydolność serca.
6. żółtaczka ciężarnych (początek najczęściej w III
trymestrze, rodzinnie) powodowana przyczynami
hormonalnymi u kobiet predystynowanych. Także
po doustnych antykoncepcyjnych.
Żółtaczka
pozawątrobowa
Żółtaczka mechaniczna,
cholestaza
zewnątrzwątrobowa).
Dominuje bilirubina sprzężona.
Wywołana przez różne czynniki
uniemożliwiające fizjologiczny
przepływ żółci (kamica
przewodowa, zapalenie dróg
żółciowych, nowotwory w
drogach żółciowych lub
pobliżu, najczęściej trzustki).
Żółtaczka - obraz
kliniczny
Żóltaczka widoczna- stężenie bilirubiny
przekracza 2.5mg/dl), poniżej tej
wartości: stan podżółtaczkowy-
białkówki i błony śluzowe nabierają
żółtawego odcienia.
Żóltaczka ujawnia się w pierwszej
kolejności na białkówkach potem na
skórze a ustępuje odwrotnie.
Bilirubina niesprzężona-jaśniejsza od
sprzężonej. Biliwerdyna daje odcień
szarozielony. Przy żółtaczce
hemolitycznej-pacjent blady.W płonicy
żółte podbarwienie skóry uwidacznia
się dopiero po uciśnięciu skóry w
miejscu wysypki przezroczystą
szpatułką.
Żółtaczka-obraz
kliniczny
Żóltaczka przedwątrobowa-stolce
ciemne, ponieważ zwiększone
jest wydalanie bilirubiny do
jelita, a barwa moczu jest
prawidłowa; w moczu nie
stwierdza się bilirubiny,
natomiast zwiększone jest
stężenie urobilinogenu w
wyniku przyspieszonej
przemiany bilirubiny.
Żółtaczka-obraz
kliniczny
Żóltaczka wątrobowa i
pozawątrobowa; stolce
odbarwione bo zmniejszone
wydalanie bilirubiny do jelit, a
mocz ciemnieje wskutek
zwiększenia wydalania
bilirubiny sprzężonej.
Chorzy z cholestaza skarżą się
na uporczywy świąd skóry
(przeczosy).