Żółtaczka-definicja

Żółte zabarwienie twardówek, błon 

śluzowych i skóry spowodowane 

odkładaniem się w tkankach 

bilirubiny w wyniku jej zwiększonego 

stężenia we krwi.
Cholestaza- zwiększenie we krwi i 

tkankach stężenia kwasów żółciowych 

w wyniku zaburzeń ich wydzielania z 

hepatocytów lub przepływu przez 

wewnątrzwątrobowe drogi żółciowe 

(cholestaza wewnatrzwątrobowa) 

albo utrudnienia w odpływie żółci 

przez zewnątrzwatrobowe drogi 

żółciowe (cholestaza 

zewnątrzwątrobowa). 
Cholestazie może towarzyszyć 

żółtaczka (żóltaczka cholestatyczna), 

zwykle wątrobowa lub 

pozawątrobowa.    

 

 

Żóltaczka-etiologia i 
patogeneza



Prawidłowe stężenie bilirubiny 

całkowitej: w osoczu do 18µmol/l 

(1mg/dl). Bilirubina wolna 

(niesprzężona, związana tylko z 

transportującymi ją albuminami) to 

ponad 80%.



1. przedwątrobowe- z hiperbilirubinemią 

niesprzężoną (wolną)



2. wewnątrzwątrobowe- z 

hiperbilirubinemią mieszaną



3. pozawątrobowe- z przewagą 

bilirubiny sprzężonej (związanej).

 

 

Żółtaczka 
przedwątrobowa



Żółtaczka przedwątrobowa:  

nadprodukcja bilirubiny 

przekraczająca możliwości jej 

wychwytu i metabolizowania przez 

wątrobę. Poza hemolizą wewnątrz i 

zewnątrznaczyniową może być 

spowodowana przez nieskuteczną 

erytropoezę (rzadko stężenie 

bilirubiny powodujące żółtaczkę).



Upośledzony wychwyt bilirubiny 

przez hepatocyty lub upośledzona 

zdolność do jej sprzęgania z 

kwasem glukuronowym: żółtaczka 

noworodków, zespół Gilberta, 

zespół Criglera i Najjara

 

 

Żółtaczka 
wewnątrzwątrobowa



Hiperbilirubinemia mieszana. 
Powodowana przez liczne czynniki 
uszkadzające watrobę.



Do najczęstszych :



 1. marskość wątroby o różnej 
etiologii



2. toksyczne uszkodzenie : ostre 
alkoholowe, zatrucie toksynami 
biologicznymi (grzyby, alkaloidy 
roślinne) oraz nieorganiczne 
(czterochlorek węgla, alkohole), 
polekowe.

 

 

CAD leczenie



U osób z chorobą wielonaczyniową, 

cukrzycą, zwężeniem w obrębie pnia 

lewej tętnicy wieńcowej-pomostowanie 

korzystniejsze.



Większa śmiertelność u starszych i 

przy pomostowaniu i 

plastyce.Trudności techniczne z 

powodu zmian miażdzycowych-

niepełna rewaskularyzacja



5-letnie przeżycie chorych, u których 

pomostowanie wykonano po 70 rż. 

dotyczy 65-80% osób. U 63% nie ma 

bólu dławicowego, 57% zawału ani 

wskazań  do reoperacji.

 

 

Żółtaczka 
wewnątrzwątrobowa-cd



3. nowotwory (pierwotne i przerzutowe) oraz 

zespoły limfoproliferacyjne (chłoniaki)



4. czynniki zakaźne- najczęściej wirusowe zapalenia 

wątroby, wirusowe zakażenia bez zapalenia (z 

rozległą martwicą hepatocytów np: żółta gorączka i 

inne krwotoczne), zapalenia bakteryjne 

(leptospiroza, kiła wrodzona), sepsa (szczególnie 

bakterie Gram-ujemne, rzedziej Gram-dodatnie), 

zapalenia dróg zółciowych wtórnie obejmujące 

miąższ wątroby oraz ropnie wątroby.



5. zaburzenia naczyniowe-zespół Budda i Chiariego, 

niewydolność serca.



6. żółtaczka ciężarnych (początek najczęściej w III 

trymestrze, rodzinnie) powodowana  przyczynami 

hormonalnymi u kobiet predystynowanych. Także 

po doustnych antykoncepcyjnych.

 

 

Żółtaczka 
pozawątrobowa

Żółtaczka mechaniczna, 

cholestaza 

zewnątrzwątrobowa).

Dominuje bilirubina sprzężona.
Wywołana przez różne czynniki 

uniemożliwiające fizjologiczny 

przepływ żółci (kamica 

przewodowa, zapalenie dróg 

żółciowych, nowotwory w 

drogach żółciowych lub 

pobliżu, najczęściej trzustki). 

 

 

Żółtaczka - obraz 
kliniczny 

Żóltaczka widoczna- stężenie bilirubiny 

przekracza 2.5mg/dl), poniżej tej 

wartości: stan podżółtaczkowy-

białkówki i błony śluzowe nabierają 

żółtawego odcienia. 

Żóltaczka ujawnia się w pierwszej 

kolejności na białkówkach potem na 

skórze a ustępuje  odwrotnie.

Bilirubina niesprzężona-jaśniejsza od 

sprzężonej. Biliwerdyna daje odcień 

szarozielony. Przy żółtaczce 

hemolitycznej-pacjent blady.W płonicy 

żółte podbarwienie skóry uwidacznia 

się dopiero po uciśnięciu skóry w 

miejscu wysypki przezroczystą 

szpatułką.

 

 

Żółtaczka-obraz 
kliniczny

Żóltaczka przedwątrobowa-stolce 

ciemne, ponieważ zwiększone 
jest wydalanie bilirubiny do 
jelita, a barwa moczu jest 
prawidłowa; w moczu nie 
stwierdza się bilirubiny, 
natomiast zwiększone jest 
stężenie urobilinogenu w 
wyniku przyspieszonej 
przemiany bilirubiny.

 

 

Żółtaczka-obraz 
kliniczny

Żóltaczka wątrobowa i 

pozawątrobowa; stolce 
odbarwione bo zmniejszone 
wydalanie bilirubiny do jelit, a 
mocz ciemnieje wskutek 
zwiększenia wydalania 
bilirubiny sprzężonej.

Chorzy z cholestaza skarżą się 

na uporczywy świąd skóry 
(przeczosy).