Milton Friedman
(1912-2006)
Ważniejsze daty:
1948 - zostaje profesorem uniwersytetu w
Chicago
1975 - wygłosił serię wykładów w Chile na
tematy gospodarcze
1976 - nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla
1988 - Prezydencki Medal Wolności i Narodowy
Medal Naukowy
Monetaryzm
+ W najogólniejszym sensie monetaryzm to dział ekonomii zajmujący się badaniem wpływu
polityki pieniężnej państwa na dochód narodowy. W obrębie tego działu ekonomii istnieje
szereg rozbieżności teoretycznych i ideologicznych. Monetarystą nazywa się w tym sensie
każdego ekonomistę zajmującego się tą dziedziną niezależnie od jego poglądów w tej
sprawie.
+ Monetaryzm to również szkoła ekonomicznego myślenia. Monetaryzm ogólnie biorąc jest
powrotem do klasycznych, XIX-wiecznych poglądów w tej sprawie (choć jest on obecnie
dużo bardziej subtelny i złożony) stojącym w ostrym konflikcie z inną szkołą ekonomiczną
zwaną keynesizmem. Monetarystą jest w tym sensie zwolennik tej szkoły myślenia
ekonomicznego.
Monetaryzm w drugim sensie tego słowa charakteryzuje się:
+ silną wiarą w samoregulujące się mechanizmy rynkowe
+ odrzucaniem tych form interwencjonizmu państwowego, które wiążą się z nadmiernym
wypływem pieniądza z kasy państwa
+ postulowaniem prowadzenia stałej i przewidywalnej polityki "mocnego" pieniądza i co za
tym idzie odrzucanie koncepcji "naprawiania" gospodarki przez sztuczne zmiany
podstawowych stóp procentowych
Dzieje krzywej Phillipsa
+ Zależność między bezrobociem,a
inflacją
+ Skuteczność w okresie krótkim, a
długim
+ Rozszerzona krzywa - Friedman/Phelps
Jak uzdrowić gospodarkę?
"Wszyscy wiedzą, co trzeba zrobić.
Własność, która znajduje się dziś w
rękach państwa musi zostać
przekazana w ręce prywatnych ludzi,
którzy będą mogli wykorzystać je
zgodnie z własnymi interesami i
wartościami"
- Milton Friedman, trzecia seria serialu
"Wolny Wybór"
Wolność społeczna, a wolność
gospodarcza
-Wolność i dobrobyt nie są ze sobą sprzeczne. W końcu dzięki wolności politycznej możemy decydować o tym,
kto nami rządzi. Dysponujemy też gwarancjami wolności osobistej, popartymi prawem do wolności słowa,
dzięki któremu możemy krytykować nieudolnie rządzących, a nawet pozbawiać ich pracy. Wolność
działalności gospodarczej jest z kolei niezbędnym warunkiem wolności politycznej i osobistej. W imię
wolności można oczywiście popełniać nadużycia. Wolność polityczna może przecież w pewnych sytuacjach
ograniczać wolność gospodarowania. W Stanach Zjednoczonych np. konsumenci płacą za cukier znacznie
więcej (kilkanaście dolarów rocznie na rodzinę) niż wynikałoby to z cen światowych. Nikt z powodu tych
kilkunastu dolarów nie robi kampanii politycznej. Ważne jest to, że niewielka grupa ludzi, wykorzystując
wolność polityczną, potrafiła przeforsować wprowadzenie przez rząd kwot i ograniczeń, co daje tej grupie
wiele milionów dolarów dodatkowego dochodu. A wszystko to dzieje się oczywiście "w interesie
konsumenta".
-Czy kraje Europy Środkowo-Wschodniej są bardziej podatne na "uroki "półautorytaryzmu niż dojrzałe
demokracje zachodnie?
-Od czasu obalenia komunizmu przeważa w tym regionie tendencja do zachowania zdobytych wolności.
Oczywiście, zawsze może nastąpić regres, lecz generalnie Polacy, Czesi czy Rosjanie będą bronić wolności.
Jednocześnie będą się też starali ograniczać kompetencje i zakres ingerencji rządu w sprawy ich wolności
politycznej oraz gospodarczej. W krajach Europy Środkowej i w Rosji, ale także w Chinach, obrońcami
wolności będą głównie młode pokolenia wyborców - ludzie, którzy z wolnością chcą wiązać swą przyszłość.
Nie zmienia to faktu, że np. Rosja dopiero za 20-30 lat będzie mogła osiągnąć powszechne dzisiaj na
zachodzie standardy cywilizacyjne.
Milton Friedman o
oświacie, ubezpieczeniach
i nie tylko
wywiad z Andrzeja Lubowskiego z Miltomen Friedmanem, "Apostoł wolnego rynku", 19-19
listopada 2006, Gazeta Wyborcza
O konkurencji
+ Czy USA przegrają na rynku z Chinami i Indiami
O nierównościach
+ Rozwarstwienie dochodów
+ Zło ograniczeń
Oświata
+ Bon oświatowy
Służba zdrowia
+ Biurokracja
+ Ubezpieczenia
Popularne cytaty
Inflacja jest tą formą podatku, którą można nałożyć bez ustawy.
Rządy nie uczą się niczego. Tylko ludzie się uczą.
Rząd nie rozwiązuje problemów, rząd je tworzy.
Jeśli płacicie ludziom za to, że nie pracują a każecie im płacić podatki gdy pracują, nie dziwcie się, że
macie bezrobocie.
Jednym z największych błędów jest sądzenie programów politycznych i rządowych na podstawie ich
zamiarów a nie rezultatów.
Polska nie powinna naśladować bogatych krajów zachodnich, bo nie jest bogatym krajem zachodnim.
Polska powinna naśladować rozwiązania, które kraje zachodnie stosowały, gdy były tak biedne, jak
Polska.
Momentem, w którym powinniście zacząć się bać jest chwila, kiedy zauważycie, że państwo traktuje
was jak potencjalnych złodziei, na każdym kroku każąc udowadniać, że macie czyste ręce.
źródła
Wikipedia – hasła m.in Milton Friedman, Monetaryzm
„Widmo wolności” - wywiad z Miltonem i Rose Friedmanami
http://sierp.tc.pl/wlodek/miltonin.htm
NBPortal.pl – artykuły m.in: Friedman - pochwała ładu naturalnego; Milton Friedman o
wyzwaniach współczesności
i inne...